Doğrudan temin usulüyle gerçekleştirilen hizmet alımı ihalesine yönelik olarak davacıya herhangi bir bildirim yapılmadığı davacının hizmet alımının yapıldığı tarihi ihaleyi gerçekleştiren idareye yaptığı başvuruyla birlikte öğrenebileceği söz konusu başvuruda dava konusunu öğrenme zamanına ilişkin kesin bir tarih belirtilmese de en geç idareye başvuru tarih tarihinin öğrenme tarihi olarak kabul edilmesi gerektiği idareye yapılan başvurunun işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurmayacağı da dikkate alındığında dava açma süresinin öğrenme tarihinde başlar
Danıştay 13. Daire Başkanlığı 2020/2938 E. , 2020/3393 K.
“İçtihat Metni”
T.C.
DANIŞTAY
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2020/2938
Karar No:2020/3393
TEMYİZ EDENLER : 1. (DAVALI) … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …
- (DAVALI YANINDA MÜDAHİL)
… Onkoloji Sistemleri Satış ve Servis A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : … Tıbbi ve Teknik Hizmetler Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Eğitim ve Araştırma Hastanesi Baştabipliği tarafından 28/10/2019 tarihinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 22. maddesi uyarınca doğrudan temin yöntemiyle gerçekleştirilen “…Marka Lineer Hızlandırıcı Cihazı Bakım Onarım Hizmeti Alımı” işine ilişkin sözleşmenin feshedilerek, anılan işin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 19. maddesi kapsamında açık ihale usulü ile gerçekleştirilmesine yönelik 28/10/2019 tarihli başvurunun zımnen reddine ilişkin işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi’nce verilen kararda; davalı idare tarafından ihtiyaç duyulan bakım ve onarım hizmetini karşılamak için yetkili servis kalitesi ve güvencesi dâhil teknik şartnamede belirtilen tüm belgeleri ve şartları eksiksiz şekilde sunan “…” marka ürün ve servislerin Türkiye sınırları içerisinde tek temsilcisi … Onkoloji Sistemleri Satış ve Servis A.Ş. olduğundan, ihtiyacın doğrudan temin usulüyle karşılandığı ileri sürülmekte ise de, dava dosyasında yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, davacı şirketin katıldığı çeşitli ihalelerle bazı kamu hastanelerinde kullanılmakta olan “…” marka Lineer Hızlandırıcı Cihazın bakım ve onarım işini 2015 yılından bu yana üstlendiği, şirket çalışanlarının Lineer Hızlandırıcı Cihaz ürünlerinin bakım ve onarımını yapabildiklerine dair sertifikalarının bulunduğu, … Onkoloji Sistemleri Satış ve Servis A.Ş. adlı firmanın, Lineer Hızlandırıcı Cihaz üreticisi firmanın ürünlerinin bakım ve onarımında tek yetkili olmadığı, davacı şirketin de söz konusu cihazların bakım ve onarım işi konusunda yetkili olduğu, “…” marka Lineer Hızlandırıcı Cihaz bakım
ve onarım hizmetinin doğrudan temin yöntemiyle alınmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, süresinde açılmayan davanın bu nedenle reddi gerektiği, daha önce kullanılan cihazın yedek parça ve bakım açısından artık desteklenmemesinden dolayı doğrudan temin yöntemiyle aynı nitelikleri karşılayacak başka bir cihazın alındığı, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı; davalı yanında müdahil tarafından, davacının davayı açmakta hukuki yararı bulunmadığı, doğrudan temin yöntemine konu cihaza yönelik tüm sertifikalara kendilerinin sahip olduğu ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi’nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
… Eğitim ve Araştırma Hastanesi Baştabipliği’nce 20/12/2017 tarihinde doğrudan temin usulüyle gerçekleştirilen “… Model Lineer Hızlandırıcı Cihazı Bakım Onarım Hizmet Alımı” işine yönelik olarak davalı yanında müdahil şirket ile 25/12/2017 tarihinde sözleşme imzalanmıştır.
Davacı tarafından, söz konusu bakım ve onarım hizmet alımı işinin doğrudan temin yöntemiyle yapılabilmesine ilişkin şartlar oluşmadığından davalı yanında müdahil ile imzalanan sözleşmenin feshedilerek bahse konu işin açık ihale usulüyle gerçekleştirilmesi gerektiği iddialarıyla ihaleyi yapan idareye 28/10/2019 tarihinde başvuru yapıldığı, söz konusu başvurunun ihaleyi gerçekleştiren idarenin 18/11/2019 tarihli işlemiyle reddedildiği, 10/01/2020 tarihinde bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 7. maddesinde, dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hâllerde Danıştay’da ve idare mahkemelerinde altmış gün olduğu; 11. maddesinde, ilgililer tarafından idarî dava açılmadan önce idarî işlemin kaldırılmasının, geri alınmasının, değiştirilmesinin veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idarî dava açma süresinde istenebileceği, bu başvurunun işlemeye başlamış olan idarî dava açma süresini durduracağı kurala bağlanmıştır.
2577 sayılı Kanun’a 6545 sayılı Kanun’un 18. maddesiyle eklenen “İvedi yargılama usulü” başlıklı 20/A maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde, ihaleden yasaklama kararları hariç ihale işlemlerinden doğan uyuşmazlıklarda ivedi yargılama usulünün uygulanacağı; 2. fıkrasının (a) bendinde, dava açma süresinin otuz gün olduğu; (b) bendinde ise, bu Kanun’un 11. maddesi hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilmiştir.
Aktarılan mevzuat kurallarının birlikte değerlendirilmesinden, ihaleden yasaklama kararları hariç ihale işlemlerinden kaynaklanan uyuşmazlıkların ivedi yargılama usulüne tâbi olduğu, bu usule tâbi olan uyuşmazlıklarda dava açma süresinin otuz gün olduğu ve dava açılmadan önce idarî işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması istemiyle, 2577 sayılı Kanun’un 11. maddesi kapsamında yapılacak bir başvurunun işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurmayacağı anlaşılmaktadır.
Bireysel idarî işlemlerin iptali istemiyle açılan davalarda, dava açma sürelerinin hesabında, idarî işlemin ilgilisine tebliğ edildiği tarihin esas alınması gerekmekte ise de, idarece tesis edilen işlemin doğrudan tarafı olmayan ve bu nedenle de idarece yazılı bildirim zorunluluğu bulunmayan kişilerin açacakları davalarda, bu kişilerin idarî işlemi öğrenme tarihinin belirlenebildiği durumlarda, öğrenme tarihinin esas alınması gerektiği yargısal içtihatlarla kabul edilmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, doğrudan temin usulüyle gerçekleştirilen hizmet alımına yönelik olarak davacıya herhangi bir bildirim yapılmadığı, davacının hizmet alımının yapıldığı tarihi ihaleyi gerçekleştiren idareye yaptığı başvuruyla birlikte öğrenebileceği, söz konusu başvuruda dava konusunu öğrenme zamanına ilişkin kesin bir tarih belirtilmese de en geç idareye başvuru tarihi olan 28/10/2019 tarihinin öğrenme tarihi olarak kabul edilmesi gerektiği, ivedi yargılama usulüne tâbi olan uyuşmazlıkta 2577 sayılı Kanun’un 11. maddesi kapsamında idareye yapılan başvurunun işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurmayacağı da dikkate alındığında, dava açma süresinin 28/10/2019 tarihinde başladığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda, öğrenme tarihini izleyen günden itibaren otuz gün içinde en son 27/11/2019 tarihine kadar dava açılması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 07/01/2020 tarihinde bakılan davanın açıldığı dikkate alındığında, davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenmesi mümkün değildir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu Mahkeme kararında usûl kurallarına uygunluk bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
- Davalının ve davalı yanında müdahilin temyiz istemlerinin kabulüne;
- 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
- DAVANIN SÜRE AŞIMI NEDENİYLE REDDİNE,
- Ayrıntısı aşağıda gösterilen …-TL ilk derece yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
- Temyiz aşamasında davalı idare tarafından yapılan toplam …-TL yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ….-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
- Harçtan muaf olan davalı idareden başlangıçta alınmayan …-TL temyiz başvuru harcı ve …-TL temyiz karar harcının davacıdan tahsili için Mahkemece ilgili vergi dairesine müzekkere yazılmasına,
- Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL müdahil yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı yanında müdahile verilmesine,
- Posta giderleri avansından artan tutarın taraflara ve müdahile ayrı ayrı iadesine,
- Dosyanın anılan Mahkeme’ye gönderilmesine,
- 2577 sayılı Kanun’un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 26/11/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.