|
BAŞVURU SAHİBİ:
Nebula Müh. İnş. Harita San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Harita Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/200160 İhale Kayıt Numaralı “İstanbul İli Sınırları Dahilinde Kapı, Duvar, Direk ve Direkli Tip Tabelaların Yerlerine Monte Edilmesi İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Harita Müdürlüğü tarafından 27.05.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İstanbul İli Sınırları Dahilinde Kapı, Duvar, Direk ve Direkli Tip Tabelaların Yerlerine Monte Edilmesi İşi” ihalesine ilişkin olarak Nebula Müh. İnş. Harita San. ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin 03.07.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 13.07.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 21.07.2020 tarih ve 32559 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.07.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1153 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Şikayete konu ihalede Parametre Araştırma Bilişim Planlama Ltd. Şti., Erhan Reklam ve Matb. Tan. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Söke Haritacılık Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve Tur. Ltd. Şti.nin tekliflerinin sınır değerin altında kaldığı tespit edilerek aşırı düşük teklif olarak belirlendiği, Erhan Reklam ve Matb. Tan. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin idareye teşekkür açıklamasında bulunduğu, Parametre Araştırma Bilişim Planlama Ltd. Şti.nin teklifinin ise yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde yer alan açıklama yöntemlerine uygun olmadığı gerekçesiyle reddedildiği, Söke Haritacılık Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve Tur. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının idarece uygun görüldüğü ve ihalenin Söke Haritacılık Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve Tur. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı,
Söke Haritacılık Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve Tur. Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasına ilişkin olarak;
a- Sunulan fiyat tekliflerinin son geçici beyanname dönemine ait olmadığı, sunulan fiyat tekliflerinin maliyet/satış tespit tutanakları ile uyumlu olmadığı, bu belgelerin meslek mensubundan istenilmesi durumunda aykırılıkların görülebileceği, yeminli mali müşavir tarafından beyan edilmesi gereken ibarelerin fiyat tekliflerinde bulunmadığı,
b- Anılan istekli tarafından ihalede teklif edilen birim fiyatın, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamındaki belirtilen fiyat, kar ve genel giderler dahil tutarı karşılamadığı,
c- Aşırı düşük teklif açıklaması ekinde anılan istekliyi temsil ve ilzama ilişkin belgelerin yer almadığı,
d- Anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması ekinde şirketi temsil ve ilzama yetkili olunduğuna ilişkin belgelerin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 31’inci maddesi çerçevesinde belgelerin sunuluş şekline uygun olarak sunulmadığı,
İmza beyannamesi/imza sirküleri, ticaret sicili bilgilerine ilişkin belgelerin aşırı düşük teklif açıklamasının ekinde sunulması gerektiği, e-teklif kapsamında teyidi yapılmayan imza sirküleri/beyannamesi vb. belgelerin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulmadığı ve açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine uygun olarak yapılmadığı,
e- Teklifi sınır değerin altında kalan 3 isteklinin de birlikte hareket ederek idareye teklif sunulduğu, Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan temel ilkelere aykırı hareket edildiği, diğer taraftan bu davranışın aynı Kanun’un 17’nci maddesi kapsamına girdiği, zira teklifi sınır değer altında kalan Erhan Reklam ve Matb. Tan. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması için idareye teşekkür mektubu sunulduğu, Parametre Araştırma Bilişim Planlama Ltd. Şti. tarafından idarece uygun bulunmayacak nitelikte aşırı düşük teklif açıklaması sunulduğu, Söke Haritacılık Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve Tur. Ltd. Şti. lehine adeta ihaleden çekilerek ihalenin sınır değer altında kalan en yüksek teklif sahibine bırakılmasına destek olunduğu, dolayısıyla Erhan Reklam ve Matb. Tan. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti., Parametre Araştırma Bilişim Planlama Ltd. Şti., ve Söke Haritacılık Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve Tur. Ltd. Şti.nin birbirlerinin tekliflerine ilişkin bilgi sahibi olduğu, Söke Haritacılık Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve Tur. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,
2) İhale üzerinde bırakılan isteklinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 10/A maddesi gereğince ortakların ilgisine göre T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile ortaklık oranları ile tüzel kişiliği temsil ve ilzama yetkili kişilerin bilgilerinin yer aldığı tüzel kişiliğin son durumunu gösterir Ticaret Sicili Gazetesinin sunulmadığı iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Harita Müdürlüğü tarafından “İstanbul İli Sınırları Dahilinde Kapı, Duvar, Direk ve Direkli Tip Tabelaların Yerlerine Monte Edilmesi İşi”nin açık ihale usulü ile ihaleye çıkarıldığı, 5 isteklinin katıldığı ihalede Parametre Araştırma Bilişim Planlama Ltd. Şti., Erhan Reklam ve Matb. Tan. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Söke Haritacılık Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve Tur. Ltd. Şti.nin tekliflerinin sınır değerin altında kaldığı tespit edilerek aşırı düşük teklif olarak belirlendiği, Erhan Reklam ve Matb. Tan. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığı, Parametre Araştırma Bilişim Planlama Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının idarece uygun bulunmadığı, Söke Haritacılık Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve Tur. Ltd. Şti.nin idareye sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının idarece uygun bulunduğu ve ihalenin söz konusu istekli üzerine bırakıldığı görülmüştür.
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;
a) Adı: İstanbul İli Sınırları Dahilinde Kapı, Duvar, Direk ve Direkli Tip Tabelaların Yerlerine Monte Edilmesi İşi
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
…
e) Miktarı: 9 (Dokuz) Kalem İstanbul İli Sınırları Dahilinde Kapı, Duvar, Direk ve Direkli Tip Tabelaların Yerlerine Monte Edilmesi İşi” düzenlemesine,
Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. İstekliler, ihale edilecek hizmetin özelliğine göre, sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerini teklif edilecek fiyata dahil edecektir.
Kontrol teşkilatına ihale konusu işin kontrollerinde kullanılmak üzere verilen araçlar ile bahse konu işin yapımı sırasında kullanılacak araçların her türlü tamiri, bakımı, onarımı (lastik, cam vb. dahil), OGS/HGS geçiş ücretleri (en uzun otoyol giriş çıkışları dikkate alınarak ortalama 40 (kırk) geçiş, 15 Temmuz Şehitler Köprüsü dikkate alınarak ortalama 15 (on beş) geçiş, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü dikkate alınarak ortalama 15 (on beş) geçiş, Yavuz sultan Selim Köprüsü dikkate alınarak ortalama 10 (on ) geçiş, Avrasya Tüneli dikkate alınarak ortalama 20 (yirmi) geçiş) ve yakıt (her bir araç için aylık ortalama 200 (iki yüz) litre) ücretleri yükleniciye aittir.
Araçların zorunlu trafik sigortaları ile kasko sigortaları yüklenici tarafından yaptırılacaktır. Araçtaki şoför ve yolcuların yaralanma veya ölümü halinde ödenecek tazminat miktarları kasko sigortasında belirtilecektir. Kasko sigortası çok kullanıcıyı ve her türlü zarar ve ziyanı kapsayacak şekilde yapılacaktır. Kaza- hasar vb. durumlarda idareden ve kullanıcıdan, zarar ve ziyanlar için bedel talep edilmeyecektir. Sigorta poliçesi buna göre düzenlenmiş ve araç üzerindeki tüm aksesuar sigorta kapsamında olacaktır. Hizmet süresi sonunda da araçların yıpranmasından dolayı ayrıca herhangi bir hak talep edilmeden yüklenici tarafından teslim alınacaktır.
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesine,
Anılan Şartname’nin “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Verilen hizmetin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Teknik Şartname’nin “Konu” başlıklı 2’nci maddesinde “İstanbul İli, Adalar, Beykoz, Büyükçekmece, Çatalca, Silivri ve Şile ilçeleri sınırları dahilinde, arazide tespit edilen eksik cadde, sokak, yol, meydan, bulvarların isimlerine ait Başkanlığımızca belirlenen standartlara uygun olarak üretilmiş olan duvar veya direk tipi tabelaları ile kapı numarası tabelaları, ayrıca yetki alanımız içerisinde, gerçek kişiler ve kurumlardan gelen (Beyazmasa, Cimer, İlçe Belediyeleri vd.) taleplerin Adres ve Numaralamaya İlişkin Yönetmelik esaslarına göre kontrolü ve yerinde montajı ve demontajının yapılması işlerini kapsamaktadır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Aynı Şartname’nin “Personel Durumuna İlişkin Belgeler” başlıklı 3’üncü maddesinde iş kapsamında nitelikli personele ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda verilmiştir.
|
Pozisyon
|
Niteliği
|
Adedi
|
İş Deneyim Süresi
|
|
Proje Koordinatörü
|
Mühendis
|
1
|
3 yıl
|
|
Harita Mühendisi
|
Mühendis
|
2
|
3 yıl
|
|
Harita Teknikeri
|
Tekniker
|
1
|
3 yıl
|
|
GIS Uzmanı
|
Lisans Diplomalı
|
1
|
3 yıl
|
Anılan Şartname’nin “Özel Şartlar” başlıklı 7’nci maddesinde “7.15- Yüklenici, iş yapım süresince mevcut verinin düzenlenmesi için Teknik Şartnamenin 2. maddesinde belirtilen personellerden Harita Mühendisleri, Harita Teknikeri ve GIS uzmanını idarenin bünyesinde çalıştırılacaktır.
Yüklenici, Beyaz Masa taleplerini hızlı bir şekilde karşılanması açısından Anadolu yakasında görev yapmak üzere 1 adet araç ve 2 personelden oluşan Beyaz Masa ekibi, Avrupa yakasında görev yapmak üzere 1 adet araç ve 2 personelden oluşan Beyaz Masa ekibi oluşturacaktır.
Yüklenici, Direk ve direkli tip tabela montajı için uygun 2 adet araç 4 adet personelden oluşan 2 adet direk ekibi oluşturacaktır.
Yüklenici, tabela tespiti ve montajı için 6 adet araç ve 16 adet personelden oluşan duvar ve kapı ekibi oluşturacaktır.
Yüklenici, bahse konu iş için kullanacağı araçlar 5 (beş) yaşını geçmemiş olmalıdır.
…
7.20- Yüklenici, İdarenin temin edeceği uygulamayı kullanmak için, bünyesinde en az 15 adet tablet bulunduracaktır. Bünyesinde bulundurması gereken tabletlerin özellikleri
1. Android 8 ve üstü işletim sistemine sahip olmalıdır.
2. Ekran boyutu en az 7 inç,
3. Minimum 1,6 Mhz işlemcili,
4. Minimum 3 GB Ram,
5. Minimum 32 GB disk,
6. Minimum13 Mpx çözünürlüklü kamera,
7. Hafıza Kartı Desteği ve GPS özelliği,
8. 4.5G uyumlu olmalıdır.
7.21- Yüklenici, ihale konusu işin kontrollerinde kullanılmak üzere 2 adet masaüstü Bilgisayarı ve 2 adet Dizüstü Bilgisayarı kontrol teşkilatının kullanımına sunacaktır.
7.22- Yüklenici, ihale konusu işin kontrollerinde kullanılmak üzere kontrol teşkilatının istediği özelliklerde ki; 5 (beş) yaşını geçmemiş 3 (üç) adet binek aracı ve iletişim aracını kontrol teşkilatının kullanımına sunacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri 37 nci maddeye göre değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
Hususlarında belgelendirilmek suretiyle yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
İhale komisyonu, aşırı düşük tekliflerin tespiti ve değerlendirilmesinde Kurum tarafından belirlenen kriterleri esas alır. Kurum bu maddenin uygulanmasında; aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değer veya sorgulama kriterleri ya da ortalamalar belirlemeye yetkilidir.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde ise “79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.” açıklaması yer almaktadır.
Anılan Kanun hükmü ve Tebliğ açıklaması birlikte değerlendirildiğinde; ihale komisyonunca tekliflerin 4734 sayılı Kanun’un 37’nci maddesine göre değerlendirilmesinin ardından aşırı düşük tekliflerin ve bu tekliflerde önemli olan bileşenlerin belirlenmesinin zorunlu olduğu ve teklifinin aşırı düşük olduğu tespit edilen isteklilerden, teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili açıklama istenmesi gerektiği hususunun açık ve tereddüde yer vermeyecek bir şekilde hüküm altına alındığı anlaşılmaktadır.
Bunun yanında, belirtilen Kanun ve Tebliğ açıklamaları doğrultusunda teklifi aşırı düşük olduğu tespit edilen isteklilerden, yaklaşık maliyet içerisinde ve tekliflerde maliyet açısından önemli bir yer tutması itibariyle teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler belirtilmek suretiyle açıklama istenilmesi gerekmektedir.
İdarece gönderilen ihale işlem dosyasının incelenmesi sonucunda, bahse konu ihaleye 5 isteklinin katıldığı, teklifi aşırı düşük olarak tespit edilen 3 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istendiği,
İdarece teklifi aşırı düşük olarak belirlenen 3 istekliye gönderilen 28.05.2020 tarihli aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında “…İştirak etmiş olduğunuz söz konusu ihalede, teklif etmiş olduğunuz bedel Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.1 maddesinde yer alan değerlendirme esaslarına istinaden yapılan hesaplama neticesinde aşırı düşük teklif olarak değerlendirilmiş olup, birim fiyat cetvelinde belirtilen önemli teklif bileşenlerinden 1. Tabela Direği (Ankraj+Montaj Dahil) ve 4. Duvar Tipi Tabela 600x270mm (Montaj Dahil) kalemleriyle ilgili ayrıntılı yazılı açıklama istenilmesine karar verilmiştir.
Bu nedenle yukarıda belirtilen önemli teklif bileşenlerinin hangi avantajlı koşullar veya yöntemlerle gerçekleştirileceği hususunun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38. maddesinin (a), (b) ve (c) bentleri. Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 59. maddesi ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79. maddesi doğrultusunda ayrıntılı ve yazılı olarak açıklanması ve açıklamalarınızın 03/06/2020 günü saat:17.30’a kadar ihale komisyonuna iletilmek üzere, aşağıda adresi bulunan müdürlüğümüze teslim edilmesi, yazılı açıklamada bulunmadığınız takdirde veya açıklamalarınızın yeterli bulunmaması halinde teklifinizin değerlendirme dışı bırakılacağı hususunda bilginizi rica ederim. …” ifadelerine yer verildiği,
2 istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulduğu, sorgulamaya cevap veren isteklilerden Parametre Araştırma Bilişim Planlama Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasında “… açıklanması istenilen birim fiyat teklif cetvelinin 1. Tabela Direği (Ankraj+Montja Dahil) ve 4. Duvar Tipi Tabela 600x270mm (Montaj Dahil) kalemleriyle ilgili olarak fiyat teklifi alındığı fakat montaj bedelinin teklife dahil edilmediği” gerekçesiyle teklifinin reddedildiği,
Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan Söke Haritacılık Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve Tur. Ltd. Şti.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak, teklifi sınır değerin üzerinde olan Nebula Mühendislik İnşaat Harita San ve Dış Ticaret Limited Şirketi’nin teklifinin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği görülmüştür.
Söz konusu ihaleye ait ihale dokümanı incelendiğinde birim fiyat teklif cetvelinde yer alan 1 sıra numaralı “Tabela Direği (Ankraj+Montaj Dahil)” iş kalemi ile 4 sıra numaralı “Duvar Tipi Tabela 600x270mm (Montaj Dahil)” iş kaleminin malzeme, montaj elemanı, malzeme ve montaj elemanlarının taşınması için gerekli aracın amortisman veya kira bedeli, sigorta bedeli, kasko bedeli, tüm projeden sorumlu olan 1 Proje Koordinatörü, 2 Harita Mühendisi, 1 Harita Teknikeri, 1 GIS Uzmanı giderleri, 4 kişiden oluşan beyaz masa ekibi ve 2 adet aracın giderleri, kontrol teşkilatı tarafından kullanılacak 3 adet aracın amortisman veya kiralama gideri ile sigorta, kasko, bakım, yakıt, vergi, köprü geçiş ücreti giderleri gibi pek çok maliyet bileşenlerini kapsadığı anlaşılmıştır.
Aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında söz konuşu maliyet bileşenlerinden hangilerinin idarece önemli maliyet bileşeni olarak görüldüğünün somut ve açık bir şekilde belirlenmesi 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesi gereğince zorunludur. Bu durum, eşit muamele ilkesi gereğince aşırı düşük teklif sorgulamasının tüm istekiler için eşit koşullarda yapılması ve sunulan açıklamaların objektif kriterlere göre değerlendirilmesi açısından önem taşımaktadır.
Söz konusu aşırı düşük teklif açıklaması isteme yazısından, idarece isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin belirtilmeden açıklama istenildiği anlaşılmaktadır.
Teklifi aşırı düşük olarak belirlenen istekliler tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları incelendiğinde, açıklama sunan her iki isteklinin birbirinden farklı maliyet bileşenlerine ilişkin açıklama sunulduğu, personele, araçlara ve diğer giderlere ilişkin maliyet açıklamalarında aynı maliyet unsurlarına yer verilmediği,
Örneğin Parametre Araştırma Bilişim Planlama Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasında 1 sıra numaralı “Tabela Direği (Ankraj+Montaj Dahil)” iş kalemi için sadece “Tabela direği (Ankraj)” için fiyat teklifi alınarak açıklama sunulduğu, 4 sıra numaralı “Duvar Tipi Tabela 600x270mm (Montaj Dahil)” iş kalemi için “Duvar Tipi Tabela 600×270 mm” için fiyat teklifi alınarak açıklama sunulduğu, söz konusu aşırı düşük teklif açıklamasında montaj maliyetleri ile yukarıda bahsi geçen diğer maliyet unsurlarının açıklamasının bulunmadığı,
Diğer taraftan Söke Haritacılık Mühendislik Müş. İnş. Tic. ve Tur. Ltd. Şti.nin aşırı düşük teklif açıklamasında 4 işçi maliyeti, saha montaj aracı kiralama ve yakıt maliyeti, köprü, tünel ve otoyol geçiş ücreti maliyetleri ile montaj çalışmaları için muhtelif malzeme maliyetlerinin açıklandığı, tüm projeden sorumlu olan 1 Proje Koordinatörü, 2 Harita Mühendisi, 1 Harita Teknikeri, 1 GIS Uzmanı giderleri, 4 kişiden oluşan beyaz masa ekibi ve 2 adet aracın giderleri, kontrol teşkilatı tarafından kullanılacak 3 adet aracın amortisman veya kiralama gideri ile sigorta, kasko, bakım, yakıt, vergi giderleri gibi maliyet bileşenlerinin açıklanmadığı görülmüştür.
Bu itibarla idarece teklifte önemli görülen maliyet bileşenlerinin tereddüde mahal vermeyecek şekilde net olarak belirlenerek teklifi sınır değer altında kalan isteklilere yeniden gönderilecek aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında belirtilmesi ve aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Yapılan incelemede idarece gerçekleştirilen aşırı düşük teklif sorgulamasının mevzuata uygun şekilde yapılmadığı, bu sebeple istekli davranışlarının da bu durumdan etkilenebileceği göz önüne alındığında, başvuru sahibinin 1’inci iddiasının (e) bendinde yer alan iddiasına ilişkin olarak değerlendirmenin bu aşamada yapılmasının sağlıklı olmayacağı, aşırı düşük teklif sorgulamasında isteklilerin teklif sunmaması, sunulan tekliflerin uygun olmaması gibi durumların mevzuat çerçevesinde değerlendirilebilmesi için öncelikle idarece mevzuata uygun şekilde aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “İhaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:
…
b) Mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi için;
1) İsteklinin, mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak faaliyette bulunduğunu ve teklif vermeye yasal olarak yetkili olduğunu kanıtlayan belgeler,
…
İhale konusu işin niteliğine göre yukarıda belirtilen bilgi veya belgelerden hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılacağı, ihale dokümanında ve ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilân veya davet belgelerinde belirtilir. …” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “(1) İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,
a) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesinin,
b) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin, teklif kapsamında sunulması zorunludur. Ayrıca aday veya isteklilerin ihale tarihi itibarıyla mesleki faaliyetlerini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürmesi gerekmekte olup, ihale üzerinde kalan isteklinin sözleşme imzalanmadan önce, bu durumu tevsik eden belgeleri 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat ile ön yeterlik ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak sunması gerekmektedir.
(2) Vekaleten ihaleye katılma halinde; vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya ilişkin noter onaylı vekaletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesinin sunulması zorunludur.
(3) İş ortaklığında, iş ortaklığı beyannamesinin ve iş ortaklığını oluşturan gerçek veya tüzel kişilerin her biri tarafından, ilgisine göre birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerindeki belgelerin ayrı ayrı verilmesi zorunludur. Konsorsiyumda ise konsorsiyum beyannamesinin ve konsorsiyumu oluşturan gerçek veya tüzel kişilerin her biri tarafından, ilgisine göre birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerindeki belgelerin ayrı ayrı verilmesi zorunludur…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tüzel kişilerin teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 10/A maddesinde “10/A.1İhaleye katılabilmek için başvuru veya teklif dosyasında sunulması gereken, tüzel kişi aday ve isteklilerin teklif vermeye yetkili olduğu hususunda son durumu gösterir belgelere ilişkin mevzuatta geçen “tüzel kişi ortakları” ifadesinden, bu ortakların ilgisine göre ad, soyad/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç); “tüzel kişilerin yönetimindeki görevliler” ifadesinden ise, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşmeyi imzalayanlar da dahil olmak üzere tüzel kişilikteki yönetim, temsil ve ilzama yetkili kişiler anlaşılır.” açıklaması,
İhaleye ilişkin İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilginlerin e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.:
a) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;
1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,
2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri…” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Tekliflerin sunulma şekli” başlıklı 22’nci maddesinde “22.1. e-teklifler istekliler tarafından EKAP üzerinden, yalnızca teklif mektubu ve ekleri doldurularak hazırlandıktan sonra e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar gönderilir. Ortak girişimlerde e-teklifin ortakların tamamı tarafından e-imza ile imzalanması zorunludur. Teklife ilişkin e-anahtar, e-teklif ile birlikte ihale tarih ve saatine kadar EKAP üzerinden gönderilir.
22.2. Yeterlik bilgileri tablosunda ihaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlar, teknik şartnameye cevaplar ve açıklamalar standart formunda ise açıklama istenen teknik özellikler için ayrı satırlar açılmış olup, istekliye ait hangi belgeler esas alınarak ihaleye katılım sağlanmış ise o belgelere ilişkin tarih, sayı, yevmiye numarası gibi bilgiler ile istenen kriterlere ve açıklamalara ilişkin belgelerde yer alan gerekli bilgiler eksiksiz olarak açık ve anlaşılır bir şekilde belirtilmek suretiyle ekli standart formalara uygun şekilde doldurulacaktır. Yabancı istekli tarafından ihaleye teklif verilmesi halinde, bu şartnamede istenilen belgelere veya isteklinin kendi ülkesindeki mevzuat uyarınca düzenlenmiş olan dengi belgelere ilişkin bilgilerin beyan edilmesi gerekir.” düzenlemesi yer almaktadır
Yapılan incelemede, e-teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen başvuruya konu ihalede, isteklilerin yeterlik bilgileri tablosu standart formunu doldurmaları gerektiği, söz konusu tablonun “Ticaret Sicili Bilgileri” bölümünde İdari Şartname’nin 7.1.A.2’nci maddesi uyarınca “Ortaklara Ait Bilgiler” bölümünde “Ortakların: Gerçek kişi olması durumunda Ad-Soyad/TC Kimlik Numarası/Ortaklık Oranı/ Varsa İşletme Adı ve Ticaret Unvanı; Tüzel Kişi Olması Durumunda Ticaret Unvanı/Vergi Kimlik Numarası/Ortaklık Oranı/Varsa İşletme Adı” bilgilerinin; “Yöneticilere Ait Bilgiler” bölümünde ise “Ad, soyad, T.C. kimlik numarası ve görevi” bilgilerinin doldurulmasının istenildiği görülmüştür.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosu incelendiğinde, “Ortaklara Ait Bilgiler” bölümünde ortakların “Hasan Salbaş” ve “Hakan Kaya” olarak belirtildiği ve anılan kişilere ait T.C. kimlik numaraları ile ortaklık oranlarına yer verildiği; “Yöneticilere ait bilgiler” bölümünde ise “Hakan Kaya”nın müdür olarak belirtildiği ve T.C. kimlik numarasına yer verildiği; bununla birlikte söz konusu tablonun “Ticaret Sicili Gazetesi/Gazetelerinin Tarihi, Sayısı ve Sicil Müdürlüğü” bölümünde Ticaret Sicil Gazetelerinin tarih ve sayıları ile Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü’ne yer verildiği “Diğer belgeler kullanılarak tevsik ediliyorsa bu belgelerin tarih ve sayısı ile düzenleyen gerçek/tüzel kişi” bölümünün ise boş bırakıldığı görülmüştür.
Başvuruya konu ihalenin elektronik ihale şeklinde yapıldığı, bu kapsamda fiziki ortamda yapılan ihalelerden farklı olarak yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri ve doküman düzenlemelerine göre ihale dokümanında belirtilen yeterlik kriterleri ile ilgili değerlendirmenin istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgeler üzerinden yapılacağı, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden, EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet siteleri üzerinden sorgulanabilenlerin, söz konusu belgelerdeki kayıtlı bilgiler esas alınarak değerlendirmeye tabi tutulacağı anlaşılmıştır.
Bu kapsamda istekliler tarafından yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgelere, idarece gerek elektronik ortamda gerekse de fiziki ortamda ulaşılabilse dahi, yeterlik bilgileri tablosunda isteklinin ayrıca sorgulamanın hangi bilgi ve belgeler kapsamında yapılacağına ilişkin beyanı da bulunduğundan ve idarece yapılacak değerlendirmede bu beyanın esas alınması gerektiğinden, idare tarafından yapılması gereken sorgulamanın, istekli tarafından yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen sorgulama kriterine göre yapılması gerekmektedir. Akabinde isteklinin yeterlik bilgileri tablosunda yeterliğe ilişkin beyan ettiği bilgi ve belgelerin yine isteklinin yeterlik bilgileri tablosunda beyan ettiği sorgulama kriterine göre idare tarafından sorgulanması neticesinde isteklinin bu bilgi ve belgeler kapsamında yeterli olup olmadığı değerlendirmesi yapılacaktır.
Yapılan incelemede ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından yeterlik bilgileri tablosunda şirket ortakları ve yetkililerinin T.C. kimlik numarası belirtilmiş ise de, söz konusu bilgilerin teyidinin yapılabileceği belge olarak beyan edilen Ticaret Sicili Gazetelerinde anılan kişilere ait T.C. kimlik numarası bilgisinin belirtilmediği, dolayısıyla anılan istekli tarafından beyan edilen bilgilerin teyidinin yapılabileceği belge olarak beyan edilen Ticaret Sicili Gazeteleri sorgulandığında kimlik numaralarına ilişkin teyidin yapılamadığı, ayrıca yeterlik bilgileri tablosunun ortaklara ait T.C. kimlik numaralarının elektronik ortam dışında teyit edilmesine olanak sağlayan “Diğer belgeler kullanılarak tevsik ediliyorsa bu belgelerin tarih ve sayısı ile düzenleyen gerçek/tüzel kişi” bölümünün de doldurulmaması nedeniyle kimlik numaralarına ilişkin bilgilerin teyidinin bu şekilde de yapılamadığı göz önünde bulundurulduğunda ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesinin ikinci fıkrası yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır.
Yapılan incelemede, ihaleye teklif veren istekli ACH İnş. Tem. Kır. Gıda Teks. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosunda şirket ortakları ve yetkililerinin T.C. kimlik numarası belirtilmiş ise de, söz konusu bilgilerin teyidinin yapılabileceği belge olarak beyan edilen Ticaret Sicili Gazetelerinde anılan kişilere ait T.C. kimlik numarası bilgisinin belirtilmediği, dolayısıyla anılan istekli tarafından beyan edilen bilgilerin teyidinin yapılabileceği belge olarak beyan edilen Ticaret Sicili Gazeteleri sorgulandığında kimlik numaralarına ilişkin teyidin yapılamadığı, ayrıca yeterlik bilgileri tablosunun ortaklara ait T.C. kimlik numaralarının elektronik ortam dışında teyit edilmesine olanak sağlayan “Diğer belgeler kullanılarak tevsik ediliyorsa bu belgelerin tarih ve sayısı ile düzenleyen gerçek/tüzel kişi” bölümünün de doldurulmaması nedeniyle kimlik numaralarına ilişkin bilgilerin teyidinin bu şekilde de yapılamadığı göz önünde bulundurulduğunda ACH İnş. Tem. Kır. Gıda Teks. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan istekli Söke Haritacılık Müh. Müş. İnş. Tic. ve Tur. Ltd. Şti. ve ACH İnş. Tem. Kır. Gıda Teks. San. Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması, daha sonra idarece teklifte önemli görülen maliyet bileşenlerinin tereddüde mahal vermeyecek şekilde net olarak belirlenerek teklifi sınır değer altında kalan geçerli teklif sahibi isteklilere yeniden gönderilecek aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında belirtilmesi, aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
,
Oybirliği ile karar verildi.
|