eser sözleşmesi sebebiyle davalı yükleniciye bırakılan aracın talebine rağmen iade edilmemesi, taşınır rehninin paraya çevrilmesi yoluyla ilamsız icra takibi

T.C.
Yargıtay
15. Hukuk Dairesi
E: 2017/848 K: 2018/3808 K.T.: 15.10.2018

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

Dava, eser sözleşmesi sebebiyle davalı yükleniciye bırakılan aracın talebine rağmen iade edilmemesi, taşınır rehninin paraya çevrilmesi yoluyla ilamsız icra takibine itiraz edilip takibin durdurulmasına rağmen araç üzerine A4 kağıda “Araç Rehinlidir.” yazısı yazılıp yapıştırılmak suretiyle kişilik haklarına haksız saldırı sonucu oluşan manevi zararın giderimi istemine ilişkindir.

Davalı, araç tamir bedelinin ödemeyerek hapis hakkı kullanımı ve rehnin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibi yapılmasına davacı sebep olduğundan davanın haksız ve yapılan işlemin hukuka uygun olduğunu ileri sürerek davanın reddini istemiştir.

Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

1-) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.

2-) Davalı vekilinin temyiz itirazlarına gelince;

Davacı iş sahibi, davalı yüklenici olup taraflar arasında davacıya ait aracın kaza sonucu hasarlanması sebebiyle onarım için davalı şirkete ait servise bırakılmak suretiyle eser sözleşmesi ilişkisi kurulduğu, davalı tarafça onarımın yapıldığı, kasko sigortacısı tarafından onarım fatura bedelinin ödenmemesi ve davacının da uyarıya rağmen iş bedelini ödememesi üzerine yüklenicinin araç üzerinde hapis hakkını kullanarak … 13. İcra Müdürlüğü’nün 2013/7101 Sayılı dosyanında menkul rehninin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibi yaptığı ve aracın camına A4 kağıdına yazdığı “Araç Rehinlidir.” yazısını yapıştırdığı anlaşılmaktadır.

Taşınırlarda hapis hakkı T.M.K’nın 950 vd. maddelerinde düzenlenmiş olup 950/I maddede alacaklının, borçluya ait olup onun razısıyla zilyedi bulunduğu taşınırı veya kıymetli evrakı borcun muaccel olması ve niteliği itibariyle bu eşyanın alacak ile bağlantısı bulunması halinde borç ödeninceye kadar hapsedebileceği kabul edilmiştir.

Somut olayda araç, alacaklı yükleniciye borçlu iş sahibinin rızasıyla onarım için bırakılmıştır. Alacak aracın onarım bedelinden doğduğundan alacak ile araç arasında bağlantı vardır. Davalı yüklenicinin aracı tamir ettiğini, bedeli ödenip aracı almasını iş sahibine 30.07.2013 tarihli ihtarıyla bildirmesi sonucu alacak da 6098 sayılı TBK’nın 479/I. maddesine göre muaccel hale gelmiştir.

Kişilik haklarına saldırı sebebiyle manevi tazminat talep edilip karşı tarafın manevi tazminat ile sorumlu tutulabilmesi için eylem veya fiilin davacının kişilik haklarına saldırı niteliğinde bulunması, bu saldırının haksız ve hukuka aykırı olması ve uygun nedensellik bağının bulunması zorunludur. Yasal hakkın kullanılması, sınırların aşılmaması halinde haksız ve hukuka aykırı sayılmaz.

Bu durumda davacı iş sahibinin ve sigortacısının araç onarım bedelini ödememesi sebebiyle davalı yüklenici yararına TMK 950/I vd. maddelerine göre hapis hakkı koşulları oluştuğu davalının hapis hakkını kullanarak icra müdürlüğüne hapis hakkı tutanağı düzenlettirmesi, taşınır rehninin paraya çevrilmesi yoluyla icra takibinde bulunması ve onarımı biten araçlar arasında bulunan ve hapis hakkı kullanılan aracın camına araç rehinlidir yazısını yapıştırması yasal hapis hakkının kullanılması ve bunun üçüncü kişilere duyurulması niteliğinde olup, yasal hakkın kullanımları haksız ve hukuka aykırı bir saldırı oluşturmayacağından mahkemece koşulları oluşmayan manevi tazminat isteminin tümden reddi yerine yanlış değerlendirme sonucu kısmen kabulü doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.

SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan sebeplerle davacının tüm temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca davalının temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı bakiye 4,50 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, ödenen temyiz peşin harcının istenmesi halinde temyiz eden davalıya iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 15.10.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.