|
BAŞVURU SAHİBİ:
Şerifoğlu Enerji Makina İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Mavi Altyapı A.Ş. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/393626 İhale Kayıt Numaralı “Kozan-Feke-Saimbeyli-Tufanbeyli 6Blhdyolu Km:7+750 – 107+800 Arasında Muhtelif Kesimlerde Meydana Gelen Heyelanların Islahı İşleri İle Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı İnşaatı (İkmal) İşleri Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü tarafından 17.09.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kozan-Feke-Saimbeyli-Tufanbeyli 6Blhdyolu Km:7+750 – 107+800 Arasında Muhtelif Kesimlerde Meydana Gelen Heyelanların Islahı İşleri ile Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı İnşaatı (İkmal) İşleri Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Şerifoğlu Enerji Makina İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Mavi Altyapı A.Ş. İş Ortaklığının 18.10.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 01.11.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 05.11.2019 tarih ve 46842 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 05.11.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. 29.01.2020 tarihli ve 2020/MK-22 sayılı Kurul kararı üzerine yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/1381-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece aşırı düşük teklif açıklamalarının kabul edilmeme gerekçelerinden birinin, makine ve ekipman girdilerinin bileşenlerinden amortismana yönelik yapılacak açıklamalarda, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan rayiçlerin kullanılması veya makine ve ekipman isteklinin kendi malı olması halinde ilgili makine ve ekipmanın edinim bedeli üzerinden açıklama yapılması gerektiğinden hareketle üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile amortisman girdisinin açıklanmasının mümkün olmaması, sunulan fiyat teklifi tutarlarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan rayiçlerden tutar olarak oldukça düşük olması olarak belirtildiği, ancak amortismana yönelik olarak kamu kurum ve kuruluşları birim fiyat veya rayiçlerinin kullanılması gerektiği yönünde kamu ihale mevzuatında herhangi bir hüküm bulunmadığı, idare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif sorgulaması yazısında formatlarında makineler için amortisman gideri öngörülmediği, dolayısıyla amortisman giderinin fiyat teklifinin içinde değerlendirilemeyeceği gibi bir sonuca varılmasının mümkün olmadığı, aşırı düşük teklif açıklamalarında tüm analiz girdileri için üçüncü kişilerden fiyat teklifi alma yoluna gidilebileceği,
Aşırı düşük teklif açıklamalarının idare tarafından kabul edilmeme gerekçelerinden bir diğerinin ise; 10.120.1023 poz numaralı Kompresör (210 cfm’lik kompresör+hortum ve tabancalar) analiz girdisi için fiyat teklifi alınan Gül Hırdavat – Gülten Gül’ün iş makineleri alımı ve satımı konusunda faaliyet gösterdiğini tevsik edici belgelerin aşırı düşük açıklama kapsamında sunulmadığı,
Ancak yapılan açıklamaların idare tarafından gönderilen analizlere uygun olarak yapıldığı ve açıklanması istenilen analiz girdilerine ilişkin mevzuatın öngördüğü tevsik edici belgelerin sunulduğu, idare tarafından ihtiyaç duyulması halinde gerek meslek mensubundan gerekse fiyat teklifi veren firmadan ihtiyaç duyulan belgeleri isteyebilecekken böyle bir yola başvurulmadığı, dolayısıyla mevzuatta sunulması gerektiği yönünde düzenleme bulunmayan belgelerin sunulmadığı gerekçesiyle yapılan işlemin mevzuata aykırı olduğu,
Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan satış tutarı tespit tutanağında kompresör satışına ilişkin satış tutarları ile defter kayıtlarına uygunluğu SMMM tarafından onaylandığı, satır tutarı tespit tutanağı gerçekleşmiş ve defter kayıtlarına alınmış bir işleme göre düzenlendiğinden hareketle fiyat teklifi alınan kişinin o alanda faaliyet göstermiş olduğunun anlaşıldığı,
Diğer taraftan, fiyat teklifi alınan firmanın fiyat teklifine konu alanda faaliyet göstermesi zorunluluğunun bulunmadığı, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nda firmaların faaliyet alanında yazmayan bir konuda dahi yükümlülük altına girebileceklerinin belirtildiği, dolayısıyla idarece fiyat teklifi alınan firmanın o alanda faaliyette bulunup bulunmadığı, imalatçı ya da satıcı olup olmadığı konusunda araştırma yapma gerekliliğinin bulunmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
Başvuru sahibinin 05.11.2019 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikayet dilekçesi üzerine 04.12.2019 tarihli 2019/UY.II-1608 sayılı Kurul kararı ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.
Anılan istekli tarafından söz konusu Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada, Ankara 4. İdare Mahkemesi’nin 08.01.2020 tarihli ve E:2019/2309 sayılı kararı ile “Dosyanın incelenmesinden; Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü tarafından 17.09.2019 tarihinde yapılan “Kozan-Feke-Saimbeyli-Tufanbeyli 6Blhdyolu Km:7+750 – 107+800 Arasında Muhtelif Kesimlerde Meydana Gelen Heyelanların Islahı İşleri İle Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı İnşaatı (İkmal) İşleri” ihalesine 95 isteklinin katıldığı, davacının da teklifi sınır değerin altında kaldığından aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, davacı iş ortaklığı tarafından aşırı düşük açıklamaları kapsamında 6 adet iş kalemi için analizlerin oluşturulduğu, söz konusu iş kalemleri içerisinde yer alan 3 adet makine analiz girdisi için (10.120.1004 poz numaralı Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 210 HP (21/2Yd3), 10.120.1023 poz numaralı Kompresör (210cfm’lik kompresör+hortum ve tabancalar), 10.120.1001 poz numaralı Ekskavatör ve dragline tipi makinalar 100 HP (1Yd3) üçüncü kişilerden fiyat teklifi alındığı, aşırı düşük teklif açıklaması yapacak istekliler tarafından makine ve ekipman girdilerinin bileşenlerinden amortismana yönelik yapılacak açıklamalarda, kamu kurumu birim (DSİ, ÇŞB, KGM vb.) fiyatlarının kullanılabileceği gibi söz konusu makine ve ekipmanın isteklinin kendi malı olması halinde ilgili makine ve ekipmanın edinim bedeli veya kayıtlı değeri üzerinden açıklama yapılabileceği belirtilerek aşırı düşük teklif açıklamasının uygun görülmediği, 10.10.2019 onay tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Güçlüyol İnş. İhsan Güç – Demiriş Kardeşler Pet. ve Zirai Ürün. Nak. Taah. İth. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, davacı İş Ortaklığının 18.10.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, ihaleyi gerçekleştiren idarenin 01.11.2019 tarihli yazısı ile reddedildiği, davacı tarafından 05.11.2019 tarih ve 46842 sayı ile davalı idare kayıtlarına alınan 05.11.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu, başvurusunun 04/12/2019 tarih ve 2019/UY.II-1608 sayılı kurul kararı ile reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Yukarıda anılan mevzuat hükümleri uyarınca; ihale mevzuatında, aşırı düşük teklif açıklamasının üçüncü kişilerden alınacak fiyat teklifiyle yapılabileceğinin düzenlendiği ve isteklilerin dava konusu ihaleye ilişkin aşırı düşük teklif incelemesi kapsamında (amortisman giderine ilişkin olarak) üçüncü kişilerden alınacak fiyat teklifleriyle açıklama yapamayacaklarına ilişkin düzenleyici işlemlerde (İdari Şartname, Teknik Şartname vb.) herhangi bir sınırlama bulunmadığı anlaşılmaktadır. Uyuşmazlıkta; davalı idarece, aşırı düşük teklif açıklaması yapacak istekliler tarafından makine ve ekipman girdilerinin bileşenlerinden amortismana yönelik yapılacak açıklamalarda, kamu kurumu birim (DSİ, ÇŞB, KGM vb.) fiyatlarının kullanılabileceği gibi söz konusu makine ve ekipmanın isteklinin kendi malı olması halinde ilgili makine ve ekipmanın edinim bedeli veya kayıtlı değeri üzerinden açıklama yapılabileceği belirtilmektedir. Buna göre; Tebliğ’in 45. maddesinde isteklilerin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunacakları analizlere dayanak teşkil eden belgeler olarak üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sayılmış olması karşısında Tebliğe uygun açıklama yaptığı anlaşılan davacı iş ortaklığının başvurusunun iş makinelerinin amortisman giderini üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınarak açıklanamayacağından bahisle reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır. Öte yandan; Mahkememiz kararı doğrudan davacı iş ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamasının hukuka uygun olduğu anlamına gelmeyip, davalı idarece usul ekonomisi gereği yapılması gereken inceleme yapılmaksızın işlem tesis edildiğinden; davalı idarece belirtilen “aşırı düşük teklif açıklamalarını sunan isteklilerin tekliflerinin, fiyat teklifi aldıkları üçüncü kişilerin fiyat tekliflerine konu alanda faaliyet gösterdiklerini tevsik edici belgeleri sunmadıkları gerekçesiyle reddedilemeyeceği, fiyat teklifi alınan firmanın teklife konu alanda faaliyet göstermesi hususunda tereddüt duyulması halinde gerekli araştırmalar yapılmak suretiyle değerlendirmenin yapılması gerektiği” hususu da incelenerek karar verileceği açıktır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27.maddesinin 2.fıkrasında; “Danıştay veya idari mahkemeler, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, davalı idarenin savunması alındıktan veya savunma süresi geçtikten sonra gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebilecekleri hükme bağlanmıştır. Bu itibarla; dava konusu işlemin kamu yatırımlarına ilişkin olması ve bu hali ile kamu zararı gibi telafisi güç veya imkânsız zararlara sebep olabilecek olması nedeni ile yürütmesinin durdurulması gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle; hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin; uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden 2577 sayılı Kanunun 27. maddesi uyarınca teminat alınmaksızın yürütülmesinin durdurulmasına,…” karar verilmiştir.
Söz konusu Mahkeme kararı üzerine Kurul tarafından alınan 29.01.2020 tarihli ve 2020/MK-22 sayılı Kurul kararı ile “1- Kamu İhale Kurulunun 04.12.2019 tarihli ve 2019/UY.II-1608 sayılı kararının amortisman bileşenine yönelik kısmının iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin fiyat teklifi alınan firmanın fiyat teklifine konu alanda faaliyet gösterdiğine ilişkin iddiasının esasının yeniden incelenmesine,” karar verilmiş olup başvuru sahibinin iddiasına yönelik olarak inceleme aşağıda yapılmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Kamu İhale Kurumu” başlıklı 53’üncü maddesinde “…Kurum, görevlerinin yerine getirilmesinde resmi ve özel bütün kurum, kuruluş ve kişilerden belge, bilgi ve görüş isteyebilir. Belge, bilgi ve görüşlerin istenilen süre içinde verilmesi zorunludur…” hükmü,
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı: Kozan-Feke-Saimbeyli-Tufanbeyli 6BlHdYolu Km:7+750 – 107+800 Arasında Muhtelif Kesimlerde Meydana Gelen Heyelanların Islahı İşleri ile Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı İnşaatı (İKMAL) İşleri Yapım İşi
b) Yatırım proje no’su/kodu:1986E040380
c) Miktarı (fiziki) ve türü: 95600 m3 Ocak taşı ile harçlı moloz taş inşaatı.(Hazır Beton Harcı ile)
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
ç) Yapılacağı yer: Kozan-Feke-Saimbeyli-Tufanbeyli 6BlHdYolu Km:7+750 – 107+800 Arasında
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü tarafından 17.09.2019 tarihinde yapılan “Kozan-Feke-Saimbeyli-Tufanbeyli 6Blhdyolu Km:7+750 – 107+800 Arasında Muhtelif Kesimlerde Meydana Gelen Heyelanların Islahı İşleri İle Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı İnşaatı (İkmal) İşleri” ihalesine 95 isteklinin katıldığı, sınır değerin altında teklif verdiği tespit edilen isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması sunan 3 isteklinin açıklamalarının çeşitli gerekçelerle uygun görülmediği, 10.10.2019 onay tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Güçlüyol İnş. İhsan Güç – Demiriş Kardeşler Pet. ve Zirai Ürün. Nak. Taah. İth. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı görülmüştür.
Başvuru sahibi iş ortaklığı tarafından uyuşmazlığa konu 10.120.1023 poz numaralı Kompresör (210 cfm’lik komresör+hortum ve tabancalar) analiz girdisine ilişkin Gül Hırdavat – Gülten Gül tarafından Şerifoğlu Enerji Makine İnş. San. ve Tic. A.Ş – Mavi Altyapı A.Ş. İş Ortaklığı adına düzenlenen 30.09.2019 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifine konu makinenin birim fiyatının 20.000,00 TL olarak belirlendiği, anılan fiyat teklifi üzerinde “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (30/09/2019) tarih ve 1 sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılı olduğu, söz konusu fiyat teklifinin ilgili meslek mensubu tarafından kaşelenip imzalandığı,
Ayrıca, açıklama kapsamında bahsi geçen fiyat teklifine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanağı ile Gülten Gül’e ait imza beyannamesi ve ilgili meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin sunulduğu görülmüştür.
Bunun üzerine www.ticaretsicil.gov.tr üzerinden yapılan incelemede, anılan internet sitesi üzerinden Gül Hırdavat – Gülten Gül adıyla sorgulama yapıldığı, ancak güncel herhangi bir kayda rastlanmadığı görülmüştür.
Başvuru sahibi istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında fiyat teklifi aldığı üçüncü kişinin faaliyet alanının tespitine yönelik olarak yapılan inceleme kapsamında bahse konu fiyat teklifinde bilgileri bulunan meslek mensubuna gönderilen 03.03.2020 tarihli yazıda “…Şerifoğlu Enerji Mak. İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Mavi Altyapı A.Ş. İş Ortaklığı’nın teklifini 3. kişilerden fiyat almak suretiyle, Gül Hırdavat – Gülten Gül tarafından verilen teklif kapsamında oluşturduğu anlaşılmıştır. İstekli tarafından sunulan fiyat teklifinde meslek mensubu olarak şahsınıza ilişkin bilgiler yer almaktadır.
Bu çerçevede fiyat teklifini veren Gül Hırdavat – Gülten Gül’ün fiyat teklifi verdiği tarihe(30.09.2019) ait faaliyet alanlarının tespitine imkân verecek nitelikte bilgi ve belgelere(Esnaf odası kayıt belgesi vb.) ihtiyaç duyulmuştur.
Yukarıda belirtilen hususlara ilişkin belgelerin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (b) bendinde yer alan “Kurum, görevlerinin yerine getirilmesinde resmi ve özel bütün kurum, kuruluş ve kişilerden belge, bilgi ve görüş isteyebilir. Belge, bilgi ve görüşlerin istenilen süre içinde verilmesi zorunludur” hükmü gereğince en geç üç (3) iş günü içinde Kurumumuza gönderilmesi gerekmektedir.” ifadelerine yer verilerek ilgili bilgi ve belgeler istenmiştir. PTT internet sitesi üzerinden yapılan sorgulamada tebligata ilişkin olarak 04.03.2020 günü “Teslim Edildi” notunun düşüldüğü görülmüş, inceleme tarihi itibarıyla Kurumca muhataba verilen üç günlük sürenin dolduğu anlaşılmıştır.
Kurum tarafından anılan meslek mensubuna gönderilen yazıya cevap gelmemesi üzerine Ankara Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliğine gönderilen 06.05.2020 tarihli yazıda “…39994034876 vergi kimlik numaralı Gül Hırdavat – Gülten Gül’e ilişkin olarak 30.09.2019 tarihi itibariyle faaliyet alanlarının tespitine imkân verecek nitelikte bilgi ve belgelere(Esnaf odası kayıt belgesi vb.) ihtiyaç duyulmuştur…” ifadelerine yer verilerek ilgili bilgi ve belgeler istenmiştir. Kurum’a gönderilen 07.05.2020 tarihli cevabi yazıda “…Birliğimiz Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Müdürlüğü bilgisayar kayıtlarında yapılan incelemede Gülten Gül’ün esnaf ve sanatkar kaydına rastlanmamıştır.” ifadelerine yer verilmiştir.
Sonuç olarak, başvuru sahibi istekli tarafından fiyat teklifi alınan Gül Hırdavat-Gülten Gül’ün faaliyet alanının tespitine imkân verecek bilgi ve belgelerin meslek mensubu tarafından Kurum’a gönderilmediği, güncel ticaret sicil gazetesi kaydının bulunmadığı, ayrıca fiyat teklifi verildiği tarih itibarıyla söz konusu kişiye ait esnaf ve sanatkâr kaydı bulunmadığı, bu itibarla söz konusu gerçek kişinin faaliyet alanına yönelik tespit yapılamadığından başvurunun reddedilmesi gerekmektedir.
Öte yandan incelemeye konu fiyat teklifini onaylayan ve fiyat teklifinin dayanağı satış tutarı tespit tutanağını düzenleyen SMMM Semengül Seyman hakkında incelenmek üzere Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği’ne (TÜRMOB) bildirim yapılması gerektiği anlaşılmıştır.
Ayrıca, 10.120.1023 poz numaralı Kompresör (210 cfm’lik komresör+hortum ve tabancalar) analiz girdisine ait fiyat teklifini aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunan Şerifoğlu Enerji Makina İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Mavi Altyapı A.Ş. İş Ortaklığı hakkında ihaleyi yapan idarece 4734 sayılı Kanun’un 17’nci maddesi bakımından bir değerlendirme yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
2) Şerifoğlu Enerji Makina İnş. San. ve Tic. A.Ş. – Mavi Altyapı A.Ş. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının incelenmesi neticesinde iddiaya konu 10.120.1023 poz numaralı Kompresör (210 cfm’lik komresör+hortum ve tabancalar) analiz girdisine ait fiyat teklifini onaylayan ve fiyat teklifinin dayanağı satış tutarı tespit tutanağını düzenleyen SMMM Semengül Seyman hakkında Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği’ne (TÜRMOB) bildirim yapılmasına,
Oybirliği ile karar verildi.
|