Mevcut Muhtelif Yapıların Revize/Rehabilitesi ve Zemin İyileştirme (Kazı, Kazık ve Destek Sistemleri) İşleri” işinde, yükleniciye İhale Kanununa Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslara uyulmaması nedeniyle fazla fiyat farkı ödenerek kamu zararına sebep olunmuşsa da; yapılan incelemede kamu zararı tutarının … TL yerine …. TL olması gerektiği, bu tutarın da yükleniciye ödenen 11 no.lu hakedişte kesinti yapılmak suretiyle tahsil edildiği anlaşıl ması hk
| Kamu İdaresi Türü | Yüksek Öğretim Kurumları |
|---|---|
| Yılı | 2017 |
| Dairesi | 2 |
| Karar No | 35562 |
| İlam No | 105 |
| Tutanak Tarihi | 18.12.2018 |
| Kararın Konusu | İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar |
… Tıp Fakültesi Hafif Çelik Hastane ve Eğitim Yapılarının İnşası, Mevcut Muhtelif Yapıların Revize/Rehabilitesi ve Zemin İyileştirme (Kazı, Kazık ve Destek Sistemleri) İşleri İnşaatı işinde yükleniciye fazla fiyat farkı ödenmesi.
… Üniversitesi ile … İnş. San. ve Tic. A.Ş. – …İnşaat Taah. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı arasında düzenlenen sözleşmeye göre yürütülen “… Üniversitesi … Tıp Fakültesi Hafif Çelik Hastane ve Eğitim Yapılarının İnşası, Mevcut Muhtelif Yapıların Revize/Rehabilitesi ve Zemin İyileştirme (Kazı, Kazık ve Destek Sistemleri) İşleri” işinde, yükleniciye fiyat farkının hatalı ödendiği görülmüştür.
“… Üniversitesi … Tıp Fakültesi Hafif Çelik Hastane ve Eğitim Yapılarının İnşası, Mevcut Muhtelif Yapıların Revize/Rehabilitesi ve Zemin İyileştirme (Kazı, Kazık ve Destek Sistemleri) İşleri” işine ait ihale dosyası, ödeme emri belgeleri ve eklerinde yapılan incelemede, ihalenin … kayıt numarası ile ilan edildiği, ../../2016 tarihinde 4374 sayılı Kamu İhale Kanununun 21 inci maddesinin (B) fıkrasına göre pazarlık usulüyle yapıldığı, ihale için sunulan tekliflerin değerlendirilmesi sonucunda … İnş. San. ve Tic. A.Ş.-… İnşaat Taah. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığı ile ../../2016 tarihinde … TL bedel üzerinden sözleşme imzalandığı anlaşılmıştır.
Söz konusu sözleşmeye göre İşin yürütülmesi sırasında, Yükleniciye fiyat farkı verilmesi kararı alınmıştır.
İşe ait sözleşmeden, fiyat farkının 31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2013/5217 sayılı Bakanlar Kurulu kararına ekli “4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar”a göre verildiği anlaşılmıştır.
4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların 2 inci maddesinin birinci fıkrasında;
“4734 sayılı Kanuna göre ihale edilen ve 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa göre Türk parası üzerinden sözleşmeye bağlanan yapım işlerinde uygulanacak fiyat farkı bu esaslara göre hesaplanır.”
hükmü yer almaktadır.
Esasların 4 üncü maddesinde;
“…
ç) Güncel endeks: Uygulama ayına ait endeksi,
…
e) Fiyat farkı: Birim fiyatlı sözleşmelerde, uygulama ayı içinde gerçekleşen imalat iş kalemleri ve ihzarat için; anahtar teslimi götürü bedel sözleşmelerde ise uygulama ayı içinde ilerleme yüzdelerine göre gerçekleşen imalat iş grupları için, bu Esaslara göre ödenecek veya kesilecek bedeli,
…
ı) Temel endeks: İhale tarihinin içinde bulunduğu aya, çerçeve anlaşma ihalelerinde ise münferit sözleşme için teklif vermeye davetin yapıldığı tarihin içinde bulunduğu aya ait endeksi,
i) Uygulama ayı: İş programına uygun olarak işlerin gerçekleştirilmesi gereken ayı,
…
ifade eder.”
denilmekte,
5 inci maddesinin birinci fıkrasında, Türk parası cinsinden sözleşmeye bağlanan yapım işlerine ilişkin fiyat farkının hesaplanmasında;
F = An x B x ( Pn – 1 )
İn Çn Dn Yn Kn Gn Mn
Pn = [ a —— + b1 —— + b2 —— + b3 —— + b4 —— + b5 —— + c —— ]
İ0 Ç0 D0 Y0 K0 G0 M0
formülünün kullanılacağı belirtilmektedir.
5 inci maddeye göre formülde yer alan; F: Fiyat farkını (TL), An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemleri ve ihzarat miktarlarının sözleşme birim fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), anahtar teslimi götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), B: 0,90 sabit katsayısını, Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a, b1, b2, b3, b4, b5 ve c değerlerinin ağırlık oranları temsil katsayılarının yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını ifade etmektedir. Maddenin devamı fıkralarında ise Pn katsayısının hesabında kullanılan sayıların neyi ifade ettiği teker teker açıklanmaktadır.
Buna göre Esasların 5 inci maddesinin 4 üncü fıkrasının (e) bendinde;
“Go, Gn: İhale konusu yapım işi kapsamında yer alan diğer malzemeler için fiyat farkı hesabına esas sayı veya sayıları ifade eder.”
denilmiş,
Beşinci fıkrasında;
“Yukarıdaki sayılardan Go ve Gn için idarece; Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yılı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosundan alt sektörler itibarıyla işin niteliği ve gereklerine uygun olan sütun veya sütunlar tespit edilerek hangi sütun veya sütunlardaki sayı veya sayıların kullanılacağının ihale dokümanında belirtilmesi zorunludur. İdarelerin bu tespiti yapamamaları veya yapmamaları durumlarda ise G0 ve Gn endeksleri için Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosunun “ÜFE Genel” sütunundaki sayılar esas alınır.”
denilmiştir.
Bu hükümlere göre, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslara göre fiyat farkı hesaplanması gereken işlerde, Esaslarda belirtilen endekslerin kullanılması ve Esasların 6 ncı maddesindeki “uygulama esasları”na uyulması, buna göre hesaplanan bedelin ise yükleniciye ödenmesi ya da yüklenicinin hakedişinden kesilmesi gerekmektedir.
İşe ilişkin ödeme emri belgesi ile ekindeki belgelerin incelenmesi sonucunda, işe ait ../../2017 tarihli .. hakedişte fiyat farkı hesaplandığı, fiyat farkı hesap tablosuna göre hakediş fiyat farkları toplamının … TL, kümülatif fiyat farkının ise … TL olarak hesaplandığı görülmüştür.
Ancak, ihale tarihine (01.06.2016) göre 2016 yılı haziran ayına ait endeks temel endeks esas alınarak, 2016 yılının temmuz ayından 10. hakedişin ödendiği 2017 yılı ağustos ayına kadar ödenebilecek fiyat farkı hesaplandığında, 10. hakedişte belirlenen kümülatif fiyat farkından daha az ödeme yapılması gerektiği anlaşılmıştır.
Sorumlular göndermiş oldukları savunmalarda, iş kapsamındaki “diğer malzemeler” için İdare tarafından herhangi bir tespit yapılmadığını, bu durumda 01, 02, 03, 04, 05, 06, 07, 08, 09, 10 no.lu hakedişlerin fiyat farkı hesabında, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların 5 inci maddesinde belirtildiği üzere Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosunun “ÜFE Genel” sütunundaki sayıların esas alınması gerekirken, bu Tablodaki “Diğer Mamul Eşyalar” satırındaki G0 ve Gn endekslerinin kullanıldığının tespit edildiğini, buna göre yükleniciye ödenmesi gereken fiyat farkının yeniden hesaplandığını, bununla birlikte, Esasların 6 ncı maddesinin 12 nci bendinde yer alan “Akaryakıt girdisinin nev’ine uygulanan Özel Tüketim Vergisinde değişiklik gerçekleşmesi halinde, bu değişikliğin bayi satış fiyatlarında yol açtığı artış veya azalış dikkate alınarak, b3 katsayısının hesaplanmasına esas alınan miktarın uygulama ayına karşılık gelen kısmı için bu vergide birim başına meydana gelen değişiklik miktarı, 5 inci maddeye göre yapılan fiyat farkı hesabından bağımsız olarak ayrıca ödenir veya kesilir.” hükmüne istinaden fiyat farklarında Özel Tüketim Vergisi de hesaplandığını, 10. hakedişte yer alan … TL kümülatif fiyat farkının içerisinde ÖTV’nin yer aldığını, bunun kamu zararının hesabında dikkate alınmadığını, dolayısıyla yükleniciye ödenmesi gereken fiyat farkı hesabında ÖTV’nin de (… TL) dikkate alınması gerektiğini ifade etmişlerdir.
Yapılan incelemede, Yargılamaya Esas Raporda, yükleniciye ödenmesi gereken fiyat farkının … TL olarak hesaplandığı, ancak yeniden yapılan hesaplamaya göre bunun … TL olması gerektiği, bu tutara Özel Tüketim Vergisi (… TL) fiyat farkı olarak eklendiğinde ödenmesi gereken tutarın … TL olması gerektiği, yükleniciye fiyat farkı olarak ödenen tutardan (… TL) ödenmesi gereken tutar (… TL) çıkarıldığında kamu zararı tutarının … TL (Katma değer vergisi dahil … TL) olduğu anlaşılmıştır.
Bununla birlikte sorumluların savunmaları ile ekindeki belgelerden kamu zararının yüklenicinin hakedişinden kesinti yapılmak suretiyle tahsil edildiği görülmüştür.
Bu itibarla, “… Üniversitesi … Tıp Fakültesi Hafif Çelik Hastane ve Eğitim Yapılarının İnşası, Mevcut Muhtelif Yapıların Revize/Rehabilitesi ve Zemin İyileştirme (Kazı, Kazık ve Destek Sistemleri) İşleri” işinde, yükleniciye 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslara uyulmaması nedeniyle fazla fiyat farkı ödenerek kamu zararına sebep olunmuşsa da; yapılan incelemede kamu zararı tutarının … TL yerine …. TL olması gerektiği, bu tutarın da yükleniciye ödenen 11 no.lu hakedişte kesinti yapılmak suretiyle tahsil edildiği anlaşıldığından, konuya ilişkin … TL’nin;
… TL’sine ilişkin işlemlerin yasal düzenlemelere uygun olduğuna ve bu miktar için ilişilecek bir husus bulunmadığına,
Geriye kalan ve kamu zararı tutarı olan … TL’sinin … tarih ve … numaralı ödeme emri belgesiyle tahsil edildiği anlaşıldığından bu miktar için ilişilecek bir husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55 inci maddesi uyarınca işbu İlamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliğiyle,