yasal mevzuat çerçevesinde iş programının hazırlanması, fiyat farkı ödemelerinde de bu iş programının dikkate alınması Gerek Yapım İşleri Genel Şartnamesi gerekse sözleşmedeki hükümler gereği hakedişler iş yeri tesliminden sonra aylık düzenlenmelidir - İhale| ihale ilanı| ihale sonuçları| ihale kararları| ihale danışmanı

Kamu İdaresi Türü	Özel İdareler
Yılı	2010
Dairesi	1
Karar No	10264
İlam No	146
Tutanak Tarihi	1.10.2013
Kararın Konusu	İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar

FİYAT FARKI

4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Yapım İşlerine İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esasların “Tanımlar” başlıklı 5 inci maddesinde; “…

k) Temel indeks: İhale (son teklif verme) tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait indeksi,

l) Güncel indeks: Hakedişin düzenlendiği tarihin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait indeksi,…

İfade eder.”

Aynı Kanunun “İş Programı ve Ödenek Dilimi” başlıklı 8’nci maddesinde; “…

Herhangi bir aya ait onaylı iş programındaki ödenek harcanamadığı takdirde, daha sonraki aylarda yapılacak hakedişlerde, hakediş toplamları ödeneğin harcanamayan kısmına eşit olana kadar, iş programı gerçekleştirilmemiş ayın indeksi uygulanır.…”

Denilmektedir.

Mevzu bahis İnşaat işinde; iş programındaki aylara ait ödenekler, zamanında harcanamamış, diğer bir deyişle ödenek kadar imalat yapılamamış ve imalatlar, iş programının gerisinde kalmıştır. İşe ilişkin hakedişler de sonraki aylarda düzenlenmiştir.

Bu durumda; yukarıda belirtilen hükümler gereği güncel indeksin, hakedişin düzenlenme tarihi yerine ödeneğin ait olduğu aya ait indeksin esas alınarak tespit edilmesi ve fiyat farkının, bu indekse göre hesap edilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, Esasların, 8 inci maddesi ile yapılan düzenleme, 5 inci maddenin (l) bendinin bir istisnası olduğundan ve bu maddeyle, ödeneğin ait olduğu aydan bir önceki aya ait indeksin alınacağına dair bir düzenleme getirilmediğinden; güncel indeksin, iş programı gerçekleştirilmemiş aydan bir önceki aya ait indeks olarak alınması mümkün bulunmamaktadır.

Sorumlularca yapılan uygulamalarda bu şekilde olduğundan; mevzuatına uygun olduğu anlaşılan ….. TL ile ilgili olarak ilişilecek husus bulunmadığına,

Üye ….., “….. İl Özel İdaresince ….. yükleniminde yaptırılan ….. İnşaatı işinde fiyat farkı ödemelerinde güncel indekslerin hatalı alınması sonucu kamu zararı oluşmasına sebebiyet verilmiştir.

Bu tarihte yürürlükte olan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 7’nci eki Yapım İşlerine Ait Tip Sözleşmenin 9’uncu maddesindeki “Sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren ……………… (rakam ve yazıyla) ………………. gün içinde Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre yer teslimi yapılarak işe başlanır.” hükmü gereği 18.09.2009 tarihinde yapılan iş yeri tesliminden itibaren 120 gün içinde yüklenici işi tamamlayarak geçici kabule hazır hale getirmek zorundadır. Tip sözleşmenin 11’inci maddesinde yer alan, “11.2. Hakediş raporları, bu Sözleşmenin eki olan Yapım işleri Genel Şartnamesinde düzenlenen esaslar çerçevesinde, kanuni kesintiler de yapılarak her ayın ilk beş iş günü içinde düzenlenir. Hazırlanan hakedişler raporları İdarece onaylandıktan sonra otuz gün içinde tahakkuka bağlanarak on beş gün içinde ödenir.” hükmü gereği de hakedişlerin aylık olarak hazırlanması ve buna göre ödemelerin gerçekleşmesi gerekmektedir.

Tip sözleşmenin İş Programı başlıklı 12’nci maddesinde, “12.1. Yüklenici, iş programını yer tesliminin yapıldığı tarihten itibaren on beş gün içinde, sözleşme bedeli üzerinden bir günde yapılması gereken iş tutarını hesaplayarak, ödeneklerin yıllara göre dağılım esasları ile varsa işin kısımları ile bitirme tarihlerini de dikkate alarak İdarece verilen örneklere uygun olarak hazırlar. Bu programda ayrıca; …………… yıllık ödenek dilimleri ve bunların aylara dağılımı gösterilir ve iş programı en az dört nüsha hazırlanarak onaylanmak üzere İdareye teslim edilir.

12.2. İdare, iş programını verildiği tarihten başlamak üzere……… gün içinde onaylar.

12.3.İş programının hazırlanması ve uygulanması ile ilgili diğer hususlarda Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümleri uygulanır.” denilmektedir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesinin İş programı başlıklı 17’nci maddesinde, “(1) Yüklenici, sözleşme veya eklerinde belirlenen süre içinde, idarece verilen örneklere uygun bir iş programını hazırlayarak, onaylanmak üzere idareye teslim edecektir.

(2) İhzarat ödenmesi öngörülen işlerde, iş programları imalat ve ihzarat iş programı olarak düzenlenir. İhzarat, iş programlarına uygun yapılacaktır. Bu programlarda gösterilenden fazla yapılan ihzaratın bedeli hakedişe konulmaz ve iş programları onaylanmadan imalat ve ihzarat bedelleri ödenmez.

(3) İdare, iş programını verildiği tarihten başlamak üzere sözleşme veya eklerinde belirtilen süre içinde, olduğu gibi veya gerekli gördüğü değişiklikleri yaparak onaylar ve onaylı bir nüshasını yükleniciye verir. İş programları idarenin onayıyla geçerli olur.

(4) İş programında, resmi tatil günleri ile sözleşmesinde belirtilmiş ise, iklim şartlarından dolayı çalışmaya elverişli olmayan dönemler dışındaki bütün günlerin çalışarak geçirileceği göz önünde tutulur. Ancak, işin bitimi çalışmaya elverişli olmayan döneme rastlar ise idare yükleniciden, teknik şartları yerine getirerek işi tamamlaması için bu devre içinde çalışmasını isteyebilir. İş programının büro çalışmaları ile ilgili bölümlerinde iklim şartları dikkate alınmaz.

(5) Kapsamlı işlerde idare, iş programının, çubuk diyagram yerine, paket yazılım iş programı veya işin özelliğine göre hazırlanmış bilgisayar destekli iş programı kullanılarak düzenlenmesini isteyebilir.

(6) Yüklenici idarece onaylanmış iş programına aynen uymak zorundadır. Ancak zorunlu hallerde idarenin uygun görüşü ile iş programında değişiklik yapılabilir.

(7) İşte idarece onaylanan bir süre uzatımı bulunduğu takdirde, yüklenici bu hususun kendisine tebliği tarihinden başlamak üzere yedi gün içinde yeni süreye göre revize iş programı düzenleyerek idarenin onayına sunmak zorundadır.” hükmü gereği iş programlarının yapılması zorunlu olup bu iş programları dahilinde imalatların yapılması ve hakediş ödemelerinin gerçekleşmesi gerekir. Bu işe ait 11.01.2010 tarihli 3 nolu hakedişte yer alan iş programı ….. şeklindedir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesinin Geçici hakediş raporları başlıklı 39’uncu maddesinde, “(1) Birim fiyat esasına göre yapılan işlerin bedellerinin ödenmesinde aşağıdaki esaslara uyulur:

a) Sözleşmeye ekli birim fiyat teklif cetvelinde yazılı veya sonradan düzenlenen yeni birim fiyatlar ile metrajlarından hesaplanan iş kalemi miktarlarının çarpımı üzerinden hesaplanan tutardan sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine ödenir.

b) Sözleşme eki birim fiyat teklif cetvelinde herhangi bir iş kaleminin öngörülmüş ve birim fiyatının gösterilmiş olması yükleniciye, mutlaka o nev’i işi yapma hakkını vermez.

c) Yüklenicinin yaptığı işler ile ihzarattan doğan alacakları, metrajlara göre hesaplanarak sözleşme hükümleri uyarınca kesin ödeme niteliğinde olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş raporları ile ödenir. Metrajlar, yeşil defter ve eklerinde gösterilir. Yüklenici, idarenin isteği halinde, kesin hesapları da yapı denetim görevlisinin denetimi altında işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için kesin metrajdaki miktarlar dikkate alınır.

(2) Anahtar teslimi götürü bedel esasına göre yapılan işlerin bedelleri, ihale dokümanında öngörülen ilerleme yüzdeleri üzerinden sözleşmesinde ve eklerinde yazılı esaslara göre ödenir.

(3) Karma sözleşmelerde yapılan işlerin bedellerinin ödenmesinde; birim fiyat teklif alınan iş kısımlarında birinci fıkrada belirtilen, anahtar teslimi götürü bedel yapılan iş kısımlarında ise ikinci fıkrada belirtilen esaslara uyulur.

(4) Hakediş raporlarının düzenlenmesinde aşağıdaki esaslara göre işlem yapılır:

a) Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme veya eklerinde aksine bir hüküm bulunmadıkça her ayın ilk beş işgünü içinde düzenlenir. Yüklenici başvurmadığı takdirde idare, en çok üç ay içinde, tek taraflı olarak hakediş düzenleyebilir. Gelecek yıllara sari olmayan sözleşmelerde yaptırılan işler için, son hakediş raporu bütçe yılının sonuna rastlayan ayın yirminci günü düzenlenir.

b) İşe başlanıldığı tarihten itibaren meydana getirilen işler, yapı denetim görevlisi tarafından yüklenici veya vekili ile birlikte ölçülür ve bulunan miktarlar sözleşmedeki esaslara uygun olarak hakediş raporuna dahil edilir.

c) İhzarat yapılmasının öngörüldüğü işlerde;

1) İhzarat miktarı yapı denetim görevlisi tarafından yüklenici veya vekili ile birlikte ölçülür ve bulunan miktarlar sözleşmedeki esaslara uygun olarak hakediş raporuna dahil edilir. İhzaratın hakediş raporlarına geçirilebilmesi için, bunların işin bünyesine girecek veya yardımcı olarak kullanılacak malzemeden olması ve fiyatlarının ihale dokümanında gösterilmiş bulunması gereklidir. Sözleşmelerinde aksine bir hüküm yoksa, işbaşına getirilmemiş ihzaratın bedeli ödenmez.

2) İhzaratın, iş programlarında, sözleşme ve eklerindeki esaslara göre belirtilecek miktarlardan fazla yapılması idarenin iznine bağlıdır.

3) Bedeli ödenmiş ihzarat malzemesi, ancak yetkili makamın onayı ile şantiyeden çıkarılabilir.

ç) Düzenlenen hakediş raporunun işleme konulabilmesi için, yüklenici veya işbaşında bulunan vekili tarafından imzalanmış olması gereklidir. Yüklenici veya vekili, bildirilen günde, hakedişe esas ölçülerin alınmasında hazır bulunmazsa yapı denetim görevlisi ölçümleri tek başına yaparak hakediş raporunu düzenler ve yüklenicinin bu husustaki itirazları kabul edilmez. Hakediş raporu düzenlendikten sonra bir hafta içinde yüklenici raporu imzalamazsa yapı denetim görevlisi, hakediş raporunu idareye gönderir ve rapor yüklenici tarafından imzalanıncaya kadar idarede hiçbir işlem yapılmaksızın bekletilir. Yüklenici hakediş raporlarını zamanında imzalamamış olursa ödemede meydana gelecek gecikmeden dolayı hiçbir şikayet ve istekte bulunamaz.

d) Hazırlanan ve iki tarafça imzalanmış bulunan geçici hakediş raporu, tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, yetkili makamlar tarafından düzeltilebilir. Bu düzeltme sırasında eski rakam ve yazıların okunabilir şekilde çizilmiş olarak hakediş raporunda bulunması ve düzeltme yapan yetkililerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak bu düzeltmeler yeniden sayfa düzenlemeyi gerektirecek ölçüde fazla ise, esas sayfa üzerinde düzeltmenin yapıldığına ilişkin açıklama bulunmak şartı ile, yeniden ayrı bir sayfa düzenlenip hakediş raporuna eklenir.

e) Yüklenicinin geçici hakedişlere itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerçekleri, idareye vereceği ve bir örneğini de hakediş raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunun “idareye verilen ……..tarihli dilekçemde yazılı ihtirazı kayıtla” cümlesini yazarak imzalaması gereklidir. Eğer yüklenicinin, hakediş raporunun imzalanmasından sonra tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, yetkililer tarafından hakediş raporunda yapılabilecek düzeltmelere bir itirazı olursa hakedişin kendisine ödendiği tarihten başlamak üzere en çok on gün içinde bu itirazını dilekçe ile idareye bildirmek zorundadır. Yüklenici itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılır.

f) Her hakediş tutarından, bir evvelki hakediş tutarı çıkarıldıktan sonra kalan tutara idarece ilgili mevzuata göre hesaplanacak Katma Değer Vergisi eklendikten sonra bulunan miktardan sözleşmede yazılı kesintiler, varsa yüklenicinin idareye olan borçları ve cezalar ile kanunen alınması gereken vergiler kesilir. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere on beş gün içinde de ödeme yapılır.

g) Gerek bu madde hükümlerine göre geçici hakediş raporlarının, gerekse 40 ncı madde hükümlerine göre kesin hesapların ve kesin hakediş raporunun hazırlanması ve gerekli ölçmelerin ve bunlarla ilgili diğer hizmetlerin yapılması için yüklenici, yeterli sayıda işçi ve personeli bedelsiz olarak yapı denetim görevlisinin emrine verir.”

Kesin hakediş raporu ve hesap kesilmesi başlıklı 40 ıncı maddede ise, “(1) Birim fiyat esaslı sözleşmelerde kesin hesaplar aşağıdaki esaslara göre yapılır:

a) İşin geçici kabulü yapıldıktan sonra, kesin hakediş raporunun düzenlenmesine esas olacak kesin metraj ve hesapların tamamlanmasına başlanır. Bunlar biri asıl olmak üzere en az üç suret halinde düzenlenir. Yüklenicinin kesin hakediş raporunun düzenlenmesinde geçici hakediş raporlarındaki rakamlara itibar edilmez ve kesin metraj ve hesaplar sonucunda bulunan miktarlar esas alınır.

b) Kesin metraj ve hesaplarının yapıldığı sürece yüklenici veya vekili hesapların yapıldığı yerde bulunmak zorundadır.

c) Yapı denetim görevlisi, yüklenici veya vekili ile birlikte işin gidişine paralel olarak daha önce hazırlanıp karşılıklı imzalanmış bulunan kesin metraj ve hesaplar ile işin gidişine paralel hazır olmayanları, birlikte tamamlayıp imzalayarak geçici kabul tarihinden başlamak üzere en çok altı ay içinde idareye teslim etmek zorundadır. Bu hesapların yapılması sırasında yüklenici veya vekili tarafından yapılmış ve fakat yapı denetim görevlisince çözüme bağlanamamış itirazlar varsa bunlar da incelenmek üzere hesaplarla birlikte idareye verilecektir.

ç) Kesin metraj ve hesapların düzenlenmesi sırasında yüklenici veya vekili, yapı denetim görevlisinin yazılı tebliğine rağmen hazır bulunmadığı takdirde, yapı denetim görevlisi hesapları tek taraflı olarak hazırlar ve geçici kabul tarihinden başlamak üzere en çok altı ay içinde idareye teslim eder. Bu aşamada yükleniciye, hazırlanmış bu kesin metraj ve hesapları altmış gün içinde incelemesi için tebligat yapılır. Yüklenici incelemesini daire dışında yapmak isterse kesin metraj ve hesapların asıl olmayan suretlerinden bir takımı kendisine verilir. Yüklenici kesin metraj ve hesapları inceleyip itirazsız imzalarsa hesapların idarece incelenmesine başlanır.

(2) Anahtar teslimi götürü bedel sözleşmelerde; kesin hakediş raporu düzenlenmesine işin geçici kabulü yapıldıktan sonra başlanır ve sözleşme ve eklerinde öngörülen hükümler çerçevesinde kesin hesap işlemleri gerçekleştirilir.

(3) Karma sözleşmelerde, işin götürü bedel ve birim fiyat teklif alınan kısımlarında ilgisine göre birinci ve ikinci fıkradaki hükümler uygulanır.

(4) Yüklenicinin kesin hesaplara itirazı varsa altmış günlük inceleme süresi içinde idareye yazılı olarak bildirmek zorundadır. Böyle yapmadığı takdirde kesin hesapla ilgili bütün belgeleri kayıtsız kabul etmiş sayılır ve bundan sonra bu hususta yapılacak herhangi bir itiraz dikkate alınmaz.

(5) Yapı denetim görevlisi belirtilen süre içinde kesin hesapları idareye teslim etmediği takdirde, yüklenici kendi hazırladığı kesin hesapları idareye vererek incelenmesini ve onaylanmasını isteyebilir.

(6) İdareler teslim aldıkları kesin hesapları, teslim tarihinden başlamak üzere en çok altı ay içinde inceleyip onaylarlar. Aksi halde yüklenici, varsa itirazlarında haklı sayılacağı gibi, işin kesin kabulü yapılmış olmak şartı ile, kesin hakediş raporunun düzenlenmesini de isteyebilir.

(7) Yüklenicinin, kesin hesapların yapılışında hazır bulunmayıp sonradan altmış günlük sürede hesapları incelemesi halinde, idarenin altı aylık inceleme süresi, yüklenicinin incelemeyi bitirdiğini idareye yazılı olarak bildirdiği tarihten başlar.

(8) Kesin hesapların ve kesin kabul tutanağının idarece onaylanmasından sonra, bunlara ilişkin onay tarihlerinin sonuncusundan başlamak üzere en çok otuz gün içinde, idarece onaylanmış kesin hesaplara dayalı olarak, yapı denetim görevlisi tarafından kesin hakediş raporu düzenlenir.

(9) Kesin hesapların idareye tesliminden sonra idarece incelenmesi sırasında yapılabilecek değişikliklere yüklenicinin bir itirazı olursa itirazlarının yerlerini de açık seçik belirtmek suretiyle bu husustaki karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerekçeleri 39 uncu maddedeki usuller çerçevesinde dilekçe ile idareye bildirir.

(10) Hesap kesme işleminde, gerçekleştirilen bütün işlerin kesin hakediş raporuna geçirilen bedelinden iş sırasında geçici hakediş raporları ile ödenen miktarlar düşülür. Daha sonra 39 uncu maddede açıklanan geçici hakediş ödeme usulleri çerçevesinde, hakedişe yapılan ek ve kesintilerden sonra kalan tutar yükleniciye veya vekiline ödenir.

(11) Hesap kesme işlemi sonucunda, yüklenici idareye borçlu kaldığı takdirde, borcu genel hükümlere göre tasfiye edilir. Kesin metraj ve hesapların yapılıp onaylanmasına ve kesin hakedişin düzenlenmesine ait yukarıdaki süreler, ancak mücbir sebeplerle, ihale yetkilisinin onayı ile yeteri kadar uzatılabilir. Bu onay yetkisi alt kademelere verilmez.” hükümleri yer alarak geçici ve kesin hakedişlerin düzenlenme esasları hüküm altına alınmıştır.

Bu açıklamalar ile yasal mevzuat çerçevesinde iş programının hazırlanması, fiyat farkı ödemelerinde de bu iş programının dikkate alınması gerekir. Gerek Yapım İşleri Genel Şartnamesi gerekse sözleşmedeki hükümler gereği hakedişler iş yeri tesliminden sonra aylık düzenlenmelidir. İşyeri teslimi 18.09.2009 tarihinde gerçekleşmiş ve yukarıda yer alan iş programı idareye verilmiştir. Bu iş programına göre hakedişlerin 2009 Eylül, Ekim, Kasım, Aralık, 2010 Ocak şeklinde aylık düzenlenmesi, düzenlenen hakedişlerde fiyat farkları ile bu farkların hesaplanmasındaki indekslerin iş programına uygun olması gerekirdi. Ancak, idarece 18.01.2010 tarihli ve ….. numaralı ödeme emri belgesi ekinde 3 nolu hakedişin 11.01.2010 tarihinde; 05.02.2010 tarihli ve ….. numaralı ödeme emri belgesi ekinde 4 nolu hakedişin 04.02.2010 tarihinde; 18.02.2010 tarihli ve ….. numaralı ödeme emri belgesi ekinde 5 ve son nolu hakedişin 16.02.2010 tarihinde düzenlendiği görülmektedir. 5 ve son nolu hakediş rapor kapağında bu iş için ….. lira ek sözleşme bedeli yer almaktadır. Kesin hakediş olan 16.02.2010 tarihli 5 ve son nolu hakediş içinde bulunan hakediş özetinde, uygulama ayı hakadiş tutarlarının sırasıyla 16.11.2009 tarihli ve 1 nolu hakedişte ….. lira; 16.12.2009 tarihli ve 2 nolu hakedişte ….. lira; 11.01.2010 tarihli ve 3 nolu hakedişte ….. lira; 15.01.2010 tarihli ve 4 nolu hakedişte ….. lira; 15.01.2010 tarihli ve 5 ve son nolu hakedişte ….. lira olduğu görülmektedir. Hakediş düzenleme tarihlerinin 16.11.2009, 16.12.2009, 11.01.2010, 15.01.2010 ve 15.01.2010 olması, bununla beraber uygulama ayı imalat miktarları, iş programına uygun olmayıp yukarıda açıklanan mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.

Kesin hakediş ödemesinde fiyat farkların hesaplanmasında iş programındaki miktarların esas alınarak güncel indekslerin de bu miktarların bulunduğu aydan önceki ay olarak hesaplanması ödeme ve/veya kesintilerin yapılması gerekirdi.

31.12.2002 tarihli ve 24980 sayılı üçüncü mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Yapım İşlerine İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslar’ın Tanımlar başlıklı 5’inci maddesinde, “Bu Esasların uygulanmasında;

…..

l) Güncel indeks: Hakedişin düzenlendiği tarihin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait indeksi,

m) Fiyat farkı: Birim fiyat sözleşmelerde, uygulama ayı içinde iş programına uygun olarak gerçekleşen imalat iş kalemleri ve ihzarat için; anahtar teslimi götürü bedel sözleşmelerde ise, uygulama ayı içinde iş programına uygun olarak ilerleme yüzdelerine göre gerçekleşen imalat iş grupları için, bu Esaslara göre ödenecek veya kesilecek bedeli,

İfade eder.”

Fiyat Farkı Hesabı başlıklı 6’ncı maddesinde, “Fiyat farkı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

F = An x B x ( Pn – 1 )

In Çn Dn Yn Kn Gn Mn

Pn = [ a —— + b1 —— + b2 —— + b3 —— + b4 —— + b5 —— + c —— ]

Io Ço Do Yo Ko Go Mo

Formülde ;

F: Fiyat farkını (TL),

An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, birim fiyatlı işlerde, uygulama ayında gerçekleşen iş kalemleri ve ihzarat miktarlarının sözleşme birim fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL); anahtar teslimi götürü bedel işlerde ise, uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),

B: 0,90 katsayısını,

Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel indeksler ve güncel indeksler ile a, b1, b2, b3, b4, b5 ve c ağırlık oranları temsil katsayılarının yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını,

a: Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak işçilik ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

b1: Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak çimentonun ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

b2: Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak demirin/çeliğin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

b3: Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

b4: Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak kerestenin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

b5: Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak diğer malzemelerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

c: Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

İfade eder.

a, b1, b2, b3, b4, b5 ve c için belirlenecek sabit katsayıların toplamının bire ( 1.00 ) eşit olacak şekilde, ihaleden önce, işin niteliğine ve gereklerine göre idarece belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesi zorunludur. Bu sabit katsayılar, sözleşmenin uygulanması sırasında hiçbir gerekçe ile değiştirilemez.

Formüldeki temel indeksler (o) ve güncel indeksler(n) ise;

İo, İn: İşçilik temel indeksleri ve güncel indeksleri, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo-3: Bölgelere ve İllere Göre Kentsel Yerler Tüketici Fiyatları İndeksi Tablosunun “Türkiye” satırındaki sayıyı,

Ço, Çn: Çimento temel indeksleri ve güncel indeksleri, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo-2: Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun “Metalik Olmayan Diğer Mineral Ürünleri İmalatı” satırındaki sayıyı,

Do, Dn: Demir/çelik temel indeksleri ve güncel indeksleri, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo-2: Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun “Ana Metal Sanayi”satırındaki sayıyı,

Yo, Yn: Akaryakıt temel indeksleri ve güncel indeksleri, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo-2: Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun “Kok Kömürü, Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri” satırındaki sayıyı,

Ko, Kn: Kereste temel indeksleri ve güncel indeksleri, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo-2: Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun “Ağaç ve Mantar Ürünleri İmalatı” satırındaki sayıyı,

Go, Gn: Diğer malzemelerin temel indeksleri ve güncel indeksleri, idarelerin ihaleden önce işin niteliğine ve gereklerine göre Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo-2: Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosundan alt sektörler itibariyle belirleyerek ihale dokümanında gösterecekleri ve iş bünyesinde kullanılacak olan diğer malzemelere karşılık gelen temel indekslere ve güncel indekslere ait sayıları; idarelerin bu tespiti yapamadıkları veyahut yapmadıkları durumlarda ise, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo- 2:Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun “Genel” satırındaki sayıyı,

Mo, Mn: Makine ve ekipmana ait amortismanın temel indeksleri ve güncel indeksleri, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo-2: Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun “Makine ve Teçhizat İmalatı” satırındaki sayıyı,

İfade eder.

Yukarıdaki indekslerden birinin veya birkaçının sözleşmenin uygulanması sırasında Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından değiştirilmesi halinde, değiştirilen indekse eşdeğer yeni bir indeks belirlenir ise bu indeks; yeni bir indeks belirlenmez ise, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo- 2: Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun “Genel” satırındaki sayı, esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.

Ancak, idari şartname ve sözleşmede bu Esaslara göre fiyat farkı verileceği belirtilmesine rağmen, ihaleyi yapan idare tarafından ihale dokümanında işin niteliğine ve gereklerine göre a, b1, b2, b3, b4, b5 ve c sabit katsayıları için toplamları bire (1.00) eşit olacak şekilde herhangi bir ağırlık oranı temsil katsayısı belirlenmemiş ise, fiyat farkı hesaplanırken temel indeks ve güncel indeks olarak yukarıdaki indeksler yerine, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo- 2: Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun “Genel” satırındaki sayı esas alınır.”

Uygulama esasları başlıklı 7’inci maddesinde, “Fiyat farkı hesabında aşağıdaki hususlara uyulması zorunludur:

………

g) Bu Esaslar, iş programına uygun olarak yapılan iş kalemleri ve/veya iş grupları ile ihzarata uygulanır.”

İş Programı ve Ödenek Dilimi başlıklı 8’inci maddesinde de, “Yüklenici, sözleşme yapıldıktan sonra iş kalemlerini, aylık imalatı, ihzaratı ve yıllık ödenekleri ve bunların aylara dağılımını gösteren ayrıntılı bir iş programı hazırlayarak idareye onaylatmak zorundadır. Herhangi bir aya ait onaylı iş programındaki ödenek harcanamadığı takdirde, daha sonraki aylarda yapılacak hakedişlerde, hakediş toplamları ödeneğin harcanamayan kısmına eşit olana kadar, iş programı gerçekleştirilmemiş ayın indeksi uygulanır.

Yükleniciye, 4735 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen mücbir sebeplerle veya sözleşmenin ifasının gecikmesine idarenin kusurunun sebep olduğu durumlarda süre uzatımı verilmesi halinde, uzatılan süreye göre yüklenici tarafından hazırlanan ve idarece onaylanan revize iş programına uygun olarak yapılan işler için fiyat farkı hesaplanır.

Yüklenicinin iş programını hazırlayarak idareye onaylattırmadığı durumlarda, iş programı idarece tek taraflı olarak yapılır ve onaylanır. Yüklenici, bu şekilde yapılan ve kendisine verilen iş programına uymak zorundadır.” hükmüyle iş programlarına uyulmasının zorunluluk olduğu ortaya konmuştur.

….. İnşaatı işinde düzenlene hakedişlerde fiyat farkları verilmiş ancak kesin hakediş olan 5 ve son nolu hakedişte düzeltme yapılarak fiyat farkları ödenmiştir. Ancak bu ödeme sorumluların savunmalarında söyledikleri 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Yapım İşlerine İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esasların İş Programı ve Ödenek Dilimi başlıklı 8’inci maddesindeki “Herhangi bir aya ait onaylı iş programındaki ödenek harcanamadığı takdirde, daha sonraki aylarda yapılacak hakedişlerde, hakediş toplamları ödeneğin harcanamayan kısmına eşit olana kadar, iş programı gerçekleştirilmemiş ayın indeksi uygulanır.” hükmüne göre yapılmamıştır. Fiyat farkı hesaplamasının tamamında iş programındaki aylar itibarıyla belirlenen miktarlara yine o ayın güncel indeksi hatalı olarak uygulanmıştır. Birim Fiyatlı işler, Eylül ayı için iş programında yer alan ….. liranın tamamı için güncel indeks olarak yine Eylül ayı; Ekim ayı için iş programında yer alan ….. liranın tamamı için güncel indeks olarak Ekim ayı; Kasım ayı için iş programında yer alan ….. liranın tamamı için güncel indeks olarak Kasım ayı; Aralık ayı için iş programında yer alan ….. lira için güncel indeks olarak Aralık ayı güncel indeksleri alınmıştır. Anahtar teslimi götürü bedel işler, Eylül ayı için iş programında yer alan ….. liranın tamamı için güncel indeks olarak yine Eylül ayı; Ekim ayı için iş programında yer alan ….. liranın tamamı için güncel indeks olarak Ekim ayı; Kasım ayı için iş programında yer alan ….. liranın tamamı güncel indeks olarak Kasım ayı; Kasım ayı için iş programında yer almadığı halde ….. lira için güncel indeks olarak Kasım ayı; Aralık ayı için iş programında yer alan ….. lira için güncel indeks olarak Aralık ayı güncel indeksleri alınmıştır. Halbuki savunmada belirtildiği gibi 8’inci madde esas alınsaydı uygulama ayı hakediş tutarları esas alınarak her ayın ödenek dilimlerine isabet eden kısımlar için ayrı ayrı fiyat farkı hesaplamalarının bulunması gerekirdi.

Mevcut hakedişlerin sadece Kasım, Aralık 2009 ve Ocak 2010 tarihli olmasından dolayı kesin hakediş olan 5 ve son nolu hakedişte düzeltme yapılırken fiyat farkı hesaplamasında 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Yapım İşlerine İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esasların Tanımlar başlıklı 5’inci maddesinde yer alan “l) Güncel indeks: Hakedişin düzenlendiği tarihin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait indeksi,” tanımı esas alınarak iş programında bulunan ödenek miktarının bulunduğu aydan bir önceki ayın indeksinin alınması gerekir. Yani Birim Fiyatlı işler, Eylül ayı için iş programında yer alan ….. liranın tamamı için güncel indeks olarak Ağustos ayı alınmalıdır. Keza Ekim ayı için iş programında yer alan ….. liranın tamamı için güncel indeks olarak Eylül ayı; Kasım ayı için iş programında yer alan ….. liranın tamamı için güncel indeks olarak Ekim ayı; Aralık ayı için iş programında yer alan ….. liranın tamamı için güncel indeks olarak Kasım ayı güncel indeksleri uygulanmalıdır. Aynı şekilde anahtar teslimi götürü bedel işler, Eylül ayı için iş programında yer alan ….. liranın tamamı için güncel indeks olarak Ağustos ayı; Ekim ayı için iş programında yer alan ….. liranın tamamı için güncel indeks olarak Eylül ayı; Kasım ayı için iş programında yer alan ….. liranın tamamı için güncel indeks olarak Ekim ayı; Aralık ayı için iş programında yer alan ….. liranın tamamı için güncel indeks olarak Kasım ayı; Ocak ayı için iş programında yer alan ….. liranın tamamı için güncel indeks olarak Aralık ayı güncel indeksleri uygulanmalıdır.

İş programı, hakediş özeti ve fiyat farkı hesaplama cetvelleri arasında miktarlar bakımından tutarsızlık bulunan ….. İnşaatı işinin yüklenicisi ….. hakedişlerinin ödenmesi sırasında ayrıntılı hesaplaması aşağıdaki tabloda gösterildiği üzere fiyat farkı ödemelerinde güncel indekslerin hatalı alınması sonucu oluşan ….. lira kamu zararının sorumlularından müştereken ve müteselsilen, tazminine karar verilmesi gerekir.” şeklindeki karşı oyuna karşın,

Oy çokluğuyla,