ihale sözleşme ve idari şartname hükümlerinde kısmi zamanlı olarak çalışan personel için fiyat farkı ödeneceğine ilişkin bir düzenleme bulunmamasına rağmen, bu şekilde istihdam edilenlere de fiyat farkı hesaplanarak ödenmesi
Kamu İdaresi Türü Belediyeler ve Bağlı İdarelerkararı
Yılı 2016
Dairesi 5
Karar No 297
İlam No 111
Tutanak Tarihi 1.3.2018
Kararın Konusu İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar
Fiyat Farkı
…………… Belediyesi ile …………… arasında …………… tarihinde, …………… TL bedelle sözleşmesi imzalanan …………… İşinde sözleşme ve idari şartname hükümlerinde kısmi zamanlı olarak çalışan personel için fiyat farkı ödeneceğine ilişkin bir düzenleme bulunmamasına rağmen, bu şekilde istihdam edilenlere de fiyat farkı hesaplanarak ödenmesi suretiyle …………… TL kamu zararına sebebiyet verildiği hususu ile ilgili olarak,
31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın;
“Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde;
“(1) 4734 sayılı Kanuna göre ihale edilen ve 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa göre Türk parası üzerinden sözleşmeye bağlanan hizmet alımlarında uygulanacak fiyat farkı bu Esaslara göre hesaplanır.” denilmekte,
“Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinde;
“(1) Fiyat farkı aşağıdaki formüllere göre hesaplanır:
…
- c) Diğer hizmet alımlarında;
F = An x B x ( Pn-1)
İn Yn Gn Mn
Pn = [a1 + a2 —— + b1 —— + b2 —— + c ——]
İo Yo Go Mo
(2) Formüllerde yer alan;
…
- d) a1: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden ve 6 ncı maddeye göre fiyat farkı hesaplanan sabit bir katsayıyı,
- e) a2: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
… ifade eder.” hükmü yer almakta,
“İşçilik maliyetlerindeki değişiklik” başlıklı 6’ncı maddesinde;
“(1) İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca çalıştırılan işçinin idari şartnameye göre ihale tarihi itibarıyla hesaplanan brüt maliyeti ile uygulama ayındaki brüt maliyeti arasındaki fark, 5 inci madde uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.
(2) İhale dokümanında sözleşme kapsamında çalıştırılacak personele brüt asgari ücretin belli bir yüzde fazlası oranında ücret ödenmesi öngörülmüş ise, uygulama ayında fiilen ödenen ücret üzerinden fiyat farkına esas olacak brüt maliyet bulunur ve fiyat farkı, bu maliyete asgari ücretteki brüt artış oranı uygulanarak hesaplanır. Ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma ücretiyle ilgili olarak bu fıkraya göre belirlenen ücret esas alınarak fiyat farkı hesaplanır.
…” denilmekte,
“Uygulama esasları” başlıklı 7 nci maddesinde ise;
“(1) Bu Esaslara tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için, söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde, bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerekir. Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin usul ve esaslarda sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.
…
(3) İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunludur.” hükmü yer almaktadır.
22.08.2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu İhale Genel Tebliğinin “Hizmet alımlarında fiyat farkı” başlıklı 81 inci maddesinde;
“81.1.(Değişik: 28/11/2013- 28835 R.G./ 3. md.) Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında işçilik maliyetlerine ilişkin fiyat farkı hesaplanacağının ihale dokümanında belirtilmesi gerekmektedir.” denilmektedir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde; 4734 sayılı Kanuna göre ihale edilen ve 4735 sayılı Kanuna göre Türk parası üzerinden sözleşmeye bağlanan hizmet alımlarında “4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar” uygulanarak fiyat farkı ödeneceği açıktır. Mezkûr Esaslarda ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için 6’ncı madde hükümleri uygulanarak fiyat farkı ödeneceği belirtilmiş, haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin için ise a2 katsayısı belirlenmek suretiyle 5’inci madde hükümlerine göre fiyat farkı hesaplanarak ödenmesi gerektiği ifade edilmiştir.
Fiyat farkının söz konusu Esaslar’ın hangi maddesine göre ödeneceğine, 5’inci maddeye göre ödeme yapılacaksa katsayıların neler olacağına ihale dokümanında yer verilmesi Kamu İhale Genel Tebliği’nin gereğidir.
Söz konusu işe ait sözleşmenin 14’üncü maddesi ile idari şartnamenin 46’ncı maddelerinde fiyat farkına ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir. İdari şartnamenin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde aynen;
“46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.
46.1.1. 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların 6. maddesine göre işçilik maliyetlerinde oluşan değişiklikler için fiyat farkı hesaplanacaktır.” denilmiş daha sonra Esaslar’ın 6’ncı maddesi aynen Şartnameye alınmıştır.
Ayrıca sözleşmenin “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü maddesinde de aynı hükümlere yer verilmiştir.
Söz konusu işe ait sözleşme ve idari şartname hükümlerine göre Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın 6’ncı maddesine göre fiyat farkı hesaplanarak ödeneceği, bunun dışında başka bir düzenlemeye yer verilmediğinden başkaca bir ödeme yapılamayacağı açıktır. Buna göre, fiyat farkı hesabı yapılırken, Kararname’de yer alan düzenleme gereği, haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için işçinin ihale tarihi itibarıyla brüt maliyeti ile uygulama ayındaki brüt maliyetinin karşılaştırılması ve hesaplamanın buna göre yapılması gerekmektedir.
Kısmi zamanlı olarak çalışan personellere fiyat farkının ödenebilmesi için ise ihale dokümanı ve sözleşmede 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların 5’inci maddesinin uygulanacağı belirtilmeli ayrıca ilgili madde uyarınca belirlenmesi gereken katsayılara ihale dökümanında yer verilmelidir.
Buna göre, ihale kapsamında kısmi zamanlı olarak çalışan personeller için fiyat farkı ödenmesi öngörülmemişken, bu şekilde istihdam edilen personeller için de fiyat farkı ödenmesinde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Yapılan incelemede, ihale dökümanında yer alan hükümlere aykırı olarak kısmi zamanlı çalışan personellere fiyat farkı ödenmesi nedeniyle kamu zararına sebebiyet verildiği görülmüştür.
Bu itibarla, …………… Belediyesi ile …………… arasında sözleşmesi imzalanan …………… İşinde sözleşme ve idari şartname hükümlerinde kısmi zamanlı olarak çalışan personel için fiyat farkı ödeneceğine ilişkin bir düzenleme bulunmamasına rağmen, bu şekilde istihdam edilenlere de fiyat farkı hesaplanarak ödenmesi suretiyle oluşan …………… TL kamu zararının Ahiz ……………’den …………… tarih ve …………… seri numaralı makbuz ile tahsil edilerek, …………… tarih ve …………… sayılı muhasebe işlem fişi gelir kaydına alındığı görüldüğünden ilişilecek bir husus kalmadığına,
6085 sayılı Sayıştay Kanununun 55nci maddesi uyarınca iş bu ilamın tebliğ tarihinden itibaren altmış gün içerisinde Sayıştay Temyiz Kurulu nezdinde temyiz yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.