ihale  şartnamesindeki mevcut örnek yemek menüsü ile gramaj listesine göre aşırı düşük teklif açıklamalarının eşit şartlarda ve sağlıklı olarak değerlendirilemeyeceği sonucuna varıldığından ihale dokümanına ve mevzuata uygun olarak tamamı “Gıda Rasyonu Tablosu”nda yer alan yemekler üzerinden oluşturulacak asgari iki haftalık örnek yemek menüsüne göre aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi gerektiği iddialarına ait  kamu ihale kararı

Hakan GÜN,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Bitlis Engelsiz Yaşam Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/48131 İhale Kayıt Numaralı “Malzeme Dâhil Yemek Hazırlama ve Dağıtım Hizmet Alım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Bitlis Engelsiz Yaşam Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü tarafından 27.02.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Malzeme Dâhil Yemek Hazırlama ve Dağıtım Hizmet Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Hakan Gün’ün 11.03.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 12.03.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 23.03.2020 tarih ve 15082 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.03.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/553 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirilerek açıklama sunmalarının talep edildiği, ancak ihale dokümanında yer alan bazı eksiklikler sebebi ile aşırı düşük teklif açıklamasının sağlıklı bir şekilde sunulamayacağı, zira Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesinde yer alan açıklama gereğince, teknik şartnamede en az iki haftalık örnek menü düzenlemesinin yapılması ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının belirtilmesi gerektiği, ancak ihaleye ilişkin teknik şartnamede yer verilen 15 günlük örnek menüde bulunan;

– “Arap tava, meyhane pilavı, kıymalı soslu spagetti, kola (kutu)” yemeklerine ilişkin teknik şartnamede gramaj bilgilerine yer verilmediği,

– “Soslu makarna” yemeğinin belirtildiği ancak buna ilişkin teknik şartnamede gramaj bilgilerinin yer almadığı, teknik şartnamede “bolonez soslu makarna” ve “napoliten soslu makarna” olmak üzere iki farklı soslu makarnanın yer aldığı, bunların ise içeriklerinin ve maliyetlerinin farklı olduğu,

– “Pirinç pilavı” ve “karnabahar” yemeklerinin türünün belirtilmediği ifade edilerek bu durumun, eşit şartlarda aşırı düşük teklif açıklaması sunulmasını etkilediği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

…

79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.  

Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle ( “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için  “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Bu maddede yer alan ana girdi ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık; işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve; toz şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri (ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı) kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal gibi); pet su, ekmek açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenecek unsurlar arasında bu malzemelerin de belirtilmesi zorunludur. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.  

Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.  

Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.

Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama uygun kabul edilecektir.” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: MALZEME DÂHİL YEMEK HAZIRLAMA VE DAĞITIM HİZMET ALIM İŞİ

b) Miktarı ve türü:

19 Yaş ve Üzeri Engelliler İçin Bir Yıllık Toplam 105.875 Adet Yemek ve 954 Adet Özel Gün Menüsü

19 Yaş ve Üzeri Engelliler İçin: 22.000 Adet Sabah Kahvaltı, 26.125 Adet Öğle Yemeği, 22.000 Adet Akşam Yemeği, 19.250 Adet Ara Öğün (İkindi) ve 16.500 Adet Ara Öğün (Gece) Olmak Üzere Bir Yıllık Toplam 105.875 Adet Yemek ve 954 Adet Özel Gün Menüsü;

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: BİTLİS ENGELSİZ YAŞAM BAKIM VE REHABİLİTASYON MERKEZİ MÜDÜRLÜĞÜ Yeni Köprü Köyü Mevki AHLAT /BİTLİS Adresinde Bulunan Bitlis Engelsiz Yaşam Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğü Mutfağı” düzenlemesine yer verildiği, anılan Şartname’nin 19’uncu maddesinde teklif ve sözleşme türünün birim fiyat teklif ve sözleşme olacağının belirtildiği görülmüştür.

Mezkûr Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dâhildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

Malzeme Dâhil Yemek Hazırlama ve Dağıtım Hizmet Alımına İlişkin Kahvaltı, Ara Öğün, Ana Öğün ve Özel Gün Menüsü Giderleri İçin:

Gıda Rasyonundaki gramajlara göre oluşturulacak yemek maliyetleri üzerinden 19 Yaş ve Üzeri Engelliler İçin: 22.000 Adet Sabah Kahvaltı, 26.125 Adet Öğle Yemeği, 22.000 Adet Akşam Yemeği, 19.250 Adet Ara Öğün (İkindi) ve 16.500 Adet Ara Öğün (Gece) Olmak Üzere Bir Yıllık Toplam 105.875 Adet Yemek teklif fiyata dahildir.

Yılbaşı, bayram, davet, toplu yapılan doğum günleri vs. gibi özel günlerde 2020 yılı için 9 defa olmak üzere (106) kişinin yararlanacağı, teknik şartnamenin 2 nci maddesinde yer alan tablodan veya gıda rasyonundan seçilerek 6 çeşitten oluşturulacak 954 Adet “Özel Gün Menüsü” teklif fiyata dahildir. Birim fiyat teklif cetvelinde gösterilecektir.

25.3.2 İşçilik ücreti, yemek, yol ve giyecek giderleri:

Yemeklerin kuruluşta pişirildiği ve bu hizmetin sunulması işiyle ilgili olarak aylık (26) gün üzerinden fiilen çalışan personelin tüm mesaisini kuruluşta geçirdiği hallerde, hizmetin sunulmasıyla görevli;

(1) aşçı,

(1) aşçı yardımcısı,

(1) servis elemanı,

(1) bulaşıkçı personelin,

İşçilik giderleri (işçi ücreti, sigorta prim giderleri, yemek,  giyim, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışma 4 işçi için toplam 58 gün)] teklif fiyata dâhildir.

Bitlis Engelsiz Yaşam Bakım Ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğünde Mamul Yemek Hizmet Alımı İşinde çalışacak 4 (DÖRT) Personele aylık 26 gün üzerinden ödenecek yol ücreti teklif fiyata dâhildir, günlük 5-TL (BEŞ TÜRK LİRASI)  olacak şekilde bordroda brüt olarak gösterilecektir.

Teknik Şartnamenin Genel Hususlar başlıklı kısmının 27 nci maddesinde belirtilen giyecek yüklenici firma tarafından personele ayni olarak verilecektir.

25.3.3 Malzeme Giderleri:

Yemeğin taşınması için thermobox veya ısı üreten kapalı araba, kapak, strech, alüminyum folyo, yemek servisinde dağıtım için ısıtmalı yemek arabası, soğutmalı taşıma aracı, çöp konteyneri, teklif fiyata dâhildir.

25.3.4 Diğer Giderler:

İçme suyu, yemeğin özelliğine göre ketçap, mayonez, limon, sirke, çeşitli baharatlar, temizlik malzemeleri, plastik çöp torbası, bebek, yaşlı, hasta veya diyetlilerin yiyeceklerinin hazırlanması amacıyla oluşturulan özel beslenme birimi için süt, pirinç unu, sebze, meyve, et, LPG dolum masrafları, yemek numunelerinin mikrobiyolojik analizi, yemek imalatı servis ve temizliği, kullanılacak malzeme, iş kazası ve hijyene ilişkin personelin eğitimi, idarenin demirbaşında bulunan ve yüklenici firmaya teslim edilecek her türlü ekipmanın bakım ve onarımı, yüklenici firma tarafından temin edilecek makine ve teçhizat, ilaçlama, yemeğin yapımında kullanılacak elektrik, su, doğalgaz ile nakliye, ihale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri ve Kamu İhale Kurum payı teklif fiyata dahildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

Bu iş için; iş kazaları ve meslek hastalıkları sigorta prim oranı % (2) tir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik Şartname’nin “Yemek çeşitleri ve öğün sayıları” başlıklı maddesinde “Bitlis Engelsiz Yaşam Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi Müdürlüğünün 1 (bir) adet kahvaltı, 1 (bir) adet öğle, 1 (bir) adet akşam yemeği ile ara öğünlerin (ikindi, gece) pişirilmesi, servisi ve servis sonrası hizmetlerinin yürütülmesi işidir. Öğünler ve örnek yemek çeşitleri aşağıdaki tablolarda belirtilen sayıda uygulanacaktır.

Yukarıda belirtilen her bir madde ayrı bir kap yiyeceğe örnek teşkil etmektedir.

İdare tarafından hazırlanacak aylık yemek listeleri; yukarıda belirtilen çeşitlerden veya Gıda Rasyonunda yer alan benzerlerinden seçilerek oluşturulacaktır. Kahvaltı, yemek ve ara öğünler aşağıda ifade edildiği şekilde olacaktır.

Yemeklerde kullanılan tüm malzemeler ekte sunulan Gıda Malzemeleri Şartnamesi ve Türk Gıda Kodeksine uygun, 1. sınıf tanınmış marka ve malzemeler olacaktır. Malzemeler bakılarak, dokunularak, koklanarak, tadılarak ve pişirilerek muayene edilecektir. Tüm Ürünler Muayene Komisyonunun beğeneceği evsaf ve lezzete olacaktır. Beğenilmeyen ürünler kesinlikle alınmayacaktır. Öğle ve akşam öğün menüleri farklı olacak, akşam yemekleri öğleden sonra pişirilecektir.

           Yemekhanelerde su servisi Kahvaltı, Öğle ve Akşam yemeklerinde kapalı ambalajlı pet şişe sular (500 ml’lik) ile yapılacaktır. Her öğünde bir pet şişe su (500 ml’lik) verilecektir. Katlarda su servisi 19 litrelik damacana doğal kaynak suyu ile yapılacaktır. Damacana sular için su sebillerinin yanında tek kullanımlık pet bardak bulundurulacaktır. Su sebilleri kuruluş tarafından temin edilecektir. Su sebillerine uygun damacanalar ve pet bardaklar firma tarafından temin edilecektir. Sebillerin temizliği yüklenici firma tarafından yapılacaktır.

            Normal yemeklere uygulanacak gramajlar, ekte verilen Gıda Rasyonuna göre olmalıdır. Bu listelerde gösterilen etler ve sebzeler işlem gördükten sonra bir porsiyona girecek NET ağırlıklardır. (Aşağıdaki listede verilen fire paylarını net miktarlar üzerine ekleyerek gıda evsafında belirtilen üst gramajları esas alarak sipariş yapılacaktır.) Listede ismi olmayan yemekler Diyetisyen tarafından benzer yemeklerdeki gramajlar göz önüne alınarak standartlaştırılacak ve uygulamalar buna göre yapılacaktır. Meyveler; Gıda rasyonundaki miktarlardan alınacaktır, fire düşülmeyecektir.

          Öğle ve akşam yemekleri tepsilerde, porselen tabaklarda servis edilecektir. Çatal, kaşık, bıçak, pet bardakta kapalı su servis edilecektir.

          Rehabilitasyon ve Özel Bakımlarda kalanlara, yemekhaneye gelemeyenlere Termo İzolasyonlu, Kapaklı Tepsi kullanılacaktır. Odasına ve katına servis yapılacaktır. Tepsiler ve Tepsi arabaları kuruluş tarafından temin edilecektir.

          Tüm menülerde ve yemek tariflerinde Diyetisyenin isteği doğrultusunda değişiklik yapılabilir. Değişiklik yapma hakkı saklıdır.” düzenlemesinin,

Anılan Şartname’nin “Malzeme miktarları” başlıklı maddesinde “1-Günlük iaşelerin hazırlanmasında ekli listede belirtilen Gıda Rasyonu esas alınacaktır. Gıda Rasyonunda belirtilen ve yemek üretim malzemeleri arasında yer alan eş değer malzemeler “örneğin koyun eti (kemikli) ve sığır eti (kemiksiz)”, yemeğin üretiminde kullanılacak seçenekli malzemeler olup, malzeme miktarlarında herhangi bir eksiklik tespit edilirse durum bir tutanakla tespit edilecektir. Rasyonda belirtilen Domates ve Biber Salçalarının her ikisi de yemeğe eklenecektir. (Seçmeli malzeme değildir.)

2- Porsiyon kavramı her bir yaş grubu için farklılık arz ettiğinden gıda rasyonu esas alınarak hareket edilecektir.” düzenlemesinin,

Aynı Şartname’nin “Şartname ve ekleri” başlıklı maddesinde “Bu teknik şartname on altı sayfa ve beş maddeden ibaret olup, “Gıda Rasyonu” ve “Gıda Malzemelerinin Özellikleri Listesi” ekte verilmiştir.” düzenlemesinin,

“Öğle ve akşam yemekleri” başlıklı maddesinde “Ana yemeklerde her öğünde yukarıda belirtilen birinci, ikinci ve üçüncü kap yemeklerden birisi ya da Gıda Rasyonunda yer alan benzerlerinden seçilerek hazırlanacaktır. Yemekler 4 kap verilecek olup, ikinci ve üçüncü kap yemeklerden uygun olanı dördüncü kap yemek olarak seçilecektir. Ekmek ve ekmek çeşitleri bir kap yemek olarak sayılmayacaktır. Gün içerisinde bir öğün et yemeği, bir öğün etli sebze yemeği verilecektir. Yemeklerde kullanılan etler Diyetisyenin veya Kuruluş idaresinin belirteceği türde ve şekilde seçilecektir. Gıda Rasyonunda belirtilen Dana Eti yerine kuruluşun talebine göre Koyun Eti kullanılabilir. Rasyonda bulunan Kemiksiz Dana Eti miktarı kadar Kemiksiz Koyun Eti kullanılacaktır. Çorbaların, Zeytinyağlı Yemeklerin ve Salataların yanında Gıda Rasyonunda belirtilen Limon (30 gr) dilim olarak servis edilecektir.

GARNİTÜR: Diyetisyen uygun gördüğü 1. çeşit ana yemeğin yanına, uygun garnitürü yüklenici firmadan talep edebilir. Garnitürler tablodaki ürün çeşitlerinden toplam 100 gram olacak şekilde çıkarılacaktır.  Haftada 5 defa garnitür çıkarılacaktır.

düzenlemesinin yer aldığı, anılan şartnamede ayrıca aşağıda aktarılan 15 günlük örnek yemek menüsüne yer verildiği görülmüştür.

Teknik Şartname’de düzenlenen ve EKAP üzerinde yer alan ihale dokümanı içeriğinde bulunan “Gıda Rasyonu Tablosu” ve “Gıda Malzemeleri Teknik Şartnamesi” incelendiğinde, “Gıda Rasyonu Tablosu” kapsamında, yemeklere ilişkin içerik bileşenleri ile yaş guruplarına göre içerik gramajlarına yer verildiği, “Gıda Malzemeleri Teknik Şartnamesi” kapsamında ise yemeklere ve yemeklerin içeriğinde yer alan gıda malzemelerinin niteliklerine ilişkin düzenlemelere yer verildiği görülmüştür.

12.03.2020 tarihli ihale komisyonu kararından, 27.02.2020 tarihinde yapılan ihaleye 9 isteklinin teklif verdiği, ihalenin ilk oturumunda bir isteklinin teklif mektubunun uygun olmadığının tutanak ile tespit edildiği ve ihalenin ikinci oturumunda bu isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, bir diğer isteklinin teklifinin ise bilançoya ilişkin istenen kriterlerin sağlanamaması gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalede sınır değerin 657.760,37 TL olarak hesaplandığı, teklif bedelleri sınır değerin altında kalan başvuru sahibi Hakan Gün ile Demka Yemek Gıda Tar. Tem. Hay. İnş. Elek. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve Candost Yemek Hiz. Otom. İnş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif açıklaması sunmasının talep edildiği, Hakan Gün ile Demka Yemek Gıda Tar. Tem. Hay. İnş. Elek. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin tekliflerinin aşırı düşük teklif açıklaması sunulmaması gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, Candost Yemek Hiz. Otom. İnş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı birinci teklif, Meka Taş. Tem. İnş. Gıda Yemek Mad. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İdare tarafından sınır değerin altında teklif sunan isteklilere 02.03.2020 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen “Aşırı düşük teklif açıklama talebi” konulu yazılarda “…Söz konusu Malzeme Dahil Yemek Hazırlama ve Dağıtım Hizmet Alım İşi İhalesi Teknik Şartnamesinde düzenlenen 15 günlük Örnek Yemek Menüsü üzerinden, ihale dokümanı Ek’ inde yer alan Gıda Rasyonu ve Gıda Malzemelerinin Özellikleri Listesi dikkate alınarak, İdari Şartnamenin 25. Maddesinde bulunan hususlar da dikkate alınarak Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.Maddesinde belirtilen esaslar doğrultusunda açıklama yapılması gerekmektedir. Aşırı düşük teklif izahatı sonucunda yukarıda belirtilen hususlara uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları ihale dokümanına aykırı hususlar içeren veya açıklaması teklif fiyatını karşılamayan isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir…” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

Başvuru sahibi tarafından itirazen şikâyet dilekçesinde özetle, teknik şartnamede yer verilen 15 günlük örnek menüde bulunan bazı yemeklere ilişkin Teknik Şartname’de gramaj bilgilerine yer verilmediği, ayrıca yine 15 günlük örnek menüde bulunan bazı yemek isimlerinin net olmaması sebebiyle Teknik Şartname’de gramaj bilgilerine yer verilen birden fazla yemeğin anlaşılabileceği, bu yemeklerin içeriğinde yer alan bileşenlerin farklı olması sebebiyle de maliyetlerin değişkenlik göstereceği ve bu sebeple sağlıklı bir aşırı düşük teklif açıklaması sunulamayacağı iddia edilmektedir.

İdare tarafından şikâyet başvurusuna verilen cevap yazısında, “…Teknik Şartnamenin II. Maddesinin A- YEMEK ÇEŞİTLERİ VE ÖĞÜN SAYILARI başlığı altında “Normal yemeklere uygulanacak gramajlar, ekte verilen Gıda Rasyonuna göre olmalıdır. Bu listelerde gösterilen etler ve sebzeler işlem gördükten sonra bir porsiyona girecek NET ağırlıklardır. Listede ismi olmayan yemekler Diyetisyen tarafından benzer yemeklerdeki gramajlar göz önüne alınarak standartlaştırılacak ve uygulamalar buna göre yapılacaktır.” Denilmektedir.

Yine Teknik Şartnamenin II. Maddesinin K- ÇALIŞANLARIN SAYISI VE NİTELİKLERİ başlıpı altında “Hizmetin yürütülebilmesi için mutfakta ve yemekhanelerde çalışması gereken eleman sayısı;

Olarak belirlenmiştir. Bu nedenle Teknik Şartnamede düzenlenen 15 günlük örnek menüde belirtilen ve gıda rasyonu tablosunda bulunmayan yemeklerin İşletme Müdürü Firma Sorumlusu tarafından benzer yemeklerdeki gramajlar göz önünde bulundurularak açıklama yapılması gerekmektedir.” ifadesine yer verildiği görüşmüştür.

Teknik Şartname’de yer alan 15 günlük örnek menü incelendiğinde;

– Başvuru sahibinin iddiasına konu ettiği ve 15 günlük örnek menünün 1’inci günü öğle yemeğinde yer alan “arap tava”nın Teknik Şartname’de düzenlenen yemek çeşitleri arasında yer almadığı ayrıca ihale dokümanında bulunan ve içerik bileşenleri ile yaş guruplarına göre içerik gramajlarına yer verilen Gıda Rasyonu Tablosu’nda da bahse konu yemeğe yer verilmediği, bu sebeple teklifi aşırı düşük olarak belirlenen istekliler tarafından sağlıklı bir açıklama sunulamayacağı,

– Yine 15 günlük örnek menüde, 1, 2, 5, 7, 8, 9 ve 14’üncü günlerde yemek çeşidi olarak “soslu makarna” belirlendiği, Teknik Şartname’de düzenlenen yemek çeşitleri arasında yemek “soslu makarna”nın yer aldığı, ancak içerik bileşenleri ile gramajlarının düzenlendiği Gıda Rasyonu Tablosu’nun pilav ve makarna kısmında “soslu makarna” olarak bir yemeğin bulunmadığı, bahse konu tabloda “bolonez soslu makarna” ve “napoliten soslu makarna”nın yer aldığı, bunların ise içerik bileşenlerinin büyük bir kısmının benzer olduğu fakat “bolonez soslu makarna”nın içeriğinde farklı olarak “dana eti (kemiksiz)”nin yer aldığı, bu bileşenin ise önemli bir kalem olduğu ve bu nedenle maliyetinin farklı olacağı,

– Benzer şekilde 15 günlük örnek menüde, yemek çeşidi olarak 4’üncü günde “pirinç pilavı”nın belirlendiği, Teknik Şartname’de düzenlenen yemek çeşitleri arasında “şehriyeli pirinç pilavı” yemeğinin yer aldığı, içerik bileşenleri ile gramajlarının düzenlendiği Gıda Rasyonu Tablosu’nun pilav ve makarna kısmında ise “domatesli pirinç pilavı, patlıcanlı pirinç pilavı, sade pirinç pilavı, şehriyeli pirinç pilavı, nohutlu pirinç pilavı, tavuklu pirinç pilavı ve safranlı pirinç pilavı”nın yer aldığı ve bunların ise içeriklerinin farklı olduğu dolayısıyla maliyetlerinin farklı olacağı tespit edilmiştir.

Diğer taraftan başvuru sahibi tarafından örnek menünün 7 ve 10’uncu gününde “meyhane pilavı”nın, 4’üncü ve 10’uncu gününde “kıymalı soslu spagetti”, 14’üncü gününde ise “kola (kutu)”nun yer aldığı ancak buna ilişkin ihale dokümanında gramaj bilgisine yer verilmediği, ayrıca örnek menünün 6’ncı gününde “karnabahar”ın belirlendiği ancak yemek türünün belirtilmediği iddia edilmiştir.

– Örnek menünün 7 ve 10’uncu gününde yer alan “meyhane pilavı” ile 4’üncü ve 10’uncu gününde yer alan “kıymalı soslu spagetti”nin, Teknik Şartname’de düzenlenen yemek çeşitleri arasında yer almadığı ayrıca ihale dokümanında bulunan ve içerik bileşenleri ile yaş guruplarına göre içerik gramajlarına yer verilen Gıda Rasyonu Tablosu’nda da bahse konu yemeklere yer verilmediği, ancak Gıda Rasyonu Tablosu’nda yer verilen “bulgur pilavı”nın içerik bileşenleri bakımından “meyhane pilavı” ile, “bolonez soslu makarna”nın ise “kıymalı soslu spagetti” ile benzerlik taşıdığı, bu kapsamda “bulgur pilavı” ve “bolonez soslu makarna”ya ilişkin içerik bileşenleri ve gramajları emsal alınarak maliyet oluşturabileceği anlaşılmıştır.

– Örnek menünün 14’üncü gününde “kola (kutu)”ya ilişkin olarak, yemek hizmetinden faydalanacak kişilerin yaşlarına göre gramaj bilgilerinin düzenlendiği “Gıda Rasyonu Tablosu”nun “içecekler” kısmında, yemek adı olarak “Gazlı meyveli içecekler (kutu)”, malzeme adı olarak ise “Gazlı içecek (kutu) (ml)” düzenlemesine ve gramaj bilgilerine yer verildiği görülmüş olup, başvuru sahibinin “kola (kutu)”ya ilişkin gramaj bilgilerine yer verilmediği iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

– Örnek menünün 6’ncı günü menüsünün “Terbiyeli Köfte, Peynirli Puf Böreği, Ayva Komposto, Karnabahar” olarak yer aldığı, Teknik Şartname’nin yukarıda aktarılan “Öğle ve akşam yemekleri” başlıklı maddesinde, ana yemeklerin, Teknik Şartname’de belirtilen birinci, ikinci ve üçüncü kap yemeklerden birisi ya da “Gıda Rasyonu Tablosu”nda yer alan benzerlerinden seçilerek hazırlanacağı, yemeklerin 4 kap olarak verileceği, diyetisyenin ana yemeğin yanına uygun gördüğü bir çeşit, garnitürü yüklenici firmadan talep edebileceği ve garnitürlerin toplam 100 gram olacak şekilde çıkarılacağı düzenlenmiş olup, maddede yer verilen ve garnitür çeşitlerinin bulunduğu tabloda “karnabahar”ın bulunduğu görülmüştür. Bahse konu Teknik Şartname maddesi çerçevesinde başvuru sahibinin iddia konusu ettiği 6’ncı günün menüsü incelendiğinde, “Terbiyeli Köfte, Peynirli Puf Böreği, Ayva Komposto”nun birinci, ikinci ve üçüncü kap yemek çeşidi niteliğinde olduğu, “Karnabahar”ın ise garnitür niteliğinde olduğu bu nedenle herhangi bir belirsizlik bulunmadığı anlaşılmıştır.

İsteklilerin aşırı düşük açıklamalarını mevzuata uygun ve geçerli şekilde yapabilmeleri ve idarelerin yapılan açıklamaları sağlıklı değerlendirmelerinin ön koşulu, idareler tarafından yapılan aşırı düşük teklif sorgulamasının 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2’nci maddesine uygun yapılmasıdır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda aktarılan 79.2.6’ncı maddesinde, malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesinin yapılacağı ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının belirtileceği, istekliler tarafından sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapılacağı açıklanmıştır.

Aktarılan mevzuat düzenlemeleri ve yapılan tespitler çerçevesinde, idare tarafından teklifi aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilere gönderilen açıklama talep yazısında, Teknik Şartname’de düzenlenen 15 günlük örnek yemek menüsü ve ihale dokümanı ekinde yer alan “Gıda Rasyonu Tablosu” ve “Gıda Malzemelerinin Özellikleri Listesi” dikkate alınarak açıklama yapılması gerektiğinin belirtildiği, 15 günlük örnek yemek menüde yer alan yemeklerin tamamına (arap tava) ilişkin içerik gramaj bilgilerinin “Gıda Rasyonu Tablosu”nda yer almadığı, ayrıca yine örnek menüde yer verilen bazı yemek isimlerine (soslu makarna, pirinç pilavı) ilişkin belirsizlik olduğu, zira örnek menüde yer alan bazı yemek isimlerinden, “Gıda Rasyonu Tablosu”nda yer alan farklı yemeklerin anlaşılabileceği ve bu yemeklerin ise içeriklerinin dolayısıyla maliyetlerinin farklı olduğu görülmüştür. Bu durumun aşırı düşük teklif açıklaması sunulması aşamasında isteklileri tereddüde düşürebileceği ve her bir isteklinin farklı yemek türleri üzerinden açıklamada bulanabileceği anlaşılmış olup, istekliler tarafından sağlıklı bir aşırı düşük teklif açıklamasında bulunulamayacağı sonucuna varılmıştır.

Bu itibarla mevcut örnek yemek menüsü ile gramaj listesine göre aşırı düşük teklif açıklamalarının eşit şartlarda ve sağlıklı olarak değerlendirilemeyeceği sonucuna varıldığından ihale dokümanına ve mevzuata uygun olarak, tamamı “Gıda Rasyonu Tablosu”nda yer alan yemekler üzerinden oluşturulacak asgari iki haftalık örnek yemek menüsüne göre aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi gerektiği anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, idarece aşırı düşük teklif sorgulama yazısının yukarıda yer verilen açıklamalar çerçevesinde yeniden düzenlenerek aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.