Hakedişlerin geç ödenmesi süre uzatımı için gerekçedir

Davacılar 1-Y… İnş. ve San. A.Ş 2-D… İnş. A.Ş 3-Y… İnş. A.Ş 4-Y… İnş.San. ve Tic. A.Ş 5-B… İnş.Taah. ve Turiz. Ltd.Şti Ortak Girişimi ile davalılar 1-İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı 2-İstanbul Büyükşehir Beld. İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü arasında çıkan anlaşmazlığın çözülmesi için seçilen Ş. Y., İ. K. ve F. E.’den oluşan Hakem kurulu tarafından verilen 15.06.2011 tarih ve 2011/12 Hakem sayılı kararı taraf vekillerince temyiz edilmiş, davacılar vekili tarafından duruşma istenmiş ve dosya İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesince 14.05.2012 tarihli yazı ile gönderilmiş, duruşma için tayin edilen günde davacılar vekili geldi. Davalılar vekilleri geldi. Hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra dosyadaki kağıtlar okundu işin gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Dava, eser sözleşmesinin keyfi feshi, yeniden projelendirilen tünellerde uzunluk artışına bağlı imalatlar, tünellerdeki derinlik artış ve bağlı imalatlar için yeni birim fiyat yapılmaması nedeniyle zarar, hakedişlerin geç ödenmesinden doğan zarar, ilave poz kazılarla ilgili nakliye bedelleri, değiştirilen işin ifası için yapılan ve karşılıkları ödenmeyen harcamalar, kar kaybı, iş süresinin uzamasının yol açtığı maliyet artışları ve bunların ödenmemesinden kaynaklanan finansman giderlerinin tahsili istemine ilişkindir. Hakem kurulunca oyçokluğuyla davanın kısmen kabulüne dair verilen karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

Y.İ.B Hukuk Genel Kurulu’nun 28.01.1994 gün ve 1993/4 Esas 1994/1 Karar Sayılı İçtihadı Birleştirme Kurul Kararında tarafların tahkim sözleşmesi veya şartında hakemlerin uyuşmazlığı maddi hukuk kurallarına göre çözümlemelerini öngördükleri takdirde buna aykırı karar verilmesinin temyiz nedeni oluşturacağı kabul edilmiştir. Yanlar arasındaki sözleşmenin tahkim şartını düzenleyen 44.5. maddesinde de uyuşmazlığın TC Tahkim Mevzuatı ve maddi hukuk kurallarına göre çözümlenmesi kabul edilmiştir. Bu nedenle temyiz konusu karar, hakem davasının açıldığı 11.03.2009 ve kararın verildiği 15.09.2011 tarihlerinde yürürlükte bulunan HUMK’nın 533. maddesinde sayılan nedenlerle ve yasa ile sözleşme hükümlerine aykırılık halinde de bozulabileceğinden dosya ve temyiz nedenlerinin bu doğrultuda incelenmesi gerekli görülmüştür.

1-Dosyadaki bilgilere, toplanan delillere, sözleşme ve yasa hükümlerine, hakemlerce yapılan yargılama sonucunda verilen kararda bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacılar vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.

2-Davalının temyiz itirazlarına gelince;

Sözleşmenin geciken ödemeler başlıklı 38.6. maddesinde yükleniciye yapılacak herhangi bir ödemenin, 38.4. maddedeki süre içinde gerçekleşmemesi ve ödenmesi gereken son tarihten itibaren 1 ay içinde de ödeme yapılmaması halinde yükleniciye madde 31.2. uyarınca süre uzatımı verileceği ve anılan madde hükümleri uyarınca uygulama yapılacağı, yüklenicinin süre uzatımı dışında hiçbir talepte bulunamayacağı kararlaştırılmıştır. Süre uzatımı ile ilgili 31.2. maddesinde de, yüklenicinin kusuru dışında işlerin bitim süresinin uzatılmasına hak kazandığı durumların ortaya çıkması halinde mühendisin sözkonusu süre uzatımını tespit edeceği, kurumun onayını alarak durumu yükleniciye tebliğ edeceği ve bu tebliğden sonraki işlemler düzenlenmiş, aynı maddenin 3. cümlesinde bitim süresinin uzatma sebepleri olabilecek haller sayılmış ve devamında süre verilmesi ile işin normal süresinin uzaması durumunda yüklenicinin bu hususu ileri sürerek her ne nam ve başlık adı altında olursa olsun hiçbir suret ve şekilde herhangi bir hak ve tazminat talebinde bulunamayacağı hükmü getirilmiştir. Dosya kapsamı ve bilirkişi raporuna göre geç ödemeler sonucu davacı yüklenicinin süre uzatımına hak kazandığı ve davalı iş sahibi tarafından süre uzatımlarının verildiği de anlaşılmaktadır.

Bu durum karşısında ödemelerin sözleşmenin 38.4. maddesindeki sürelerde yapılmamış olması sebebiyle davacı yüklenici aynı sözleşmenin 38.6 ve 31.2. maddelerine göre süre uzatımına hak kazanmış ise de 31.2. maddesinin açık hükmü gereğince bu halde, süre uzatımı dışında her ne nam ve başlık adı altında olursa olsun hiçbir suret ve şekilde her hangi bir hak ve tazminat talebinde bulunamayacağından hakem heyetince davanın tümden reddi gerekirken sözleşmenin bu açık hükmü gözden kaçırılarak hakedişlerin geç ödenmesinden kaynaklanan finansman giderleri yönünden davanın kısmen kabulü doğru olmamış, hakem kararının bozulması uygun bulunmuştur.

SONUÇ : Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle davacının temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca davalıların temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalılar yararına BOZULMASINA, 900,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak Yargıtay duruşmasında vekille temsil olunan davalılara verilmesine, fazla alınan temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden davacılar ile davalı İstanbul Büyükşehir Belediyesi İETT İşletmeleri Genel Müdürlüğü’ne geri verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na geri verilmesine, … gününde oybirliğiyle karar verildi.

h15d