Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile birlikte temel girdilerin (malzeme, makine, işçilik, nakliye ve diğer) cins ve miktarlarının gösterildiği, açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait analiz formatlarının sınır değer altında teklif veren isteklilere gönderilerek yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği

BAŞVURU SAHİBİ:

Asmet Yapı Turizm Taahhüt ve Ticaret Anonim Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Devlet Su İşleri 12. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/599462 İhale Kayıt Numaralı “Develi Ovası Sol Sahil Sulamaları Ana İletim Hattı İnşaatı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Devlet Su İşleri 12. Bölge Müdürlüğü tarafından 28.12.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Develi Ovası Sol Sahil Sulamaları Ana İletim Hattı İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Asmet Yapı Turizm Taahhüt ve Ticaret Anonim Şirketinin 05.03.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 23.03.2018 tarih ve 19086 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 23.03.2018tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2018/498 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1- a) Söz konusu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlenen isteklinin aşırı düşük teklif açıklamalarında 01 no’lu iş kalemine ilişkin olarak; ihalede iş ortaklığının 46.075.954,00 TL teklif sunduğu, kalite puanı olarak minimum %23,92 ve maksimum %35,91 aralığı dikkate alındığında bu iş kalemine verilebilecek minimum teklif fiyatının 437 TL/m olarak hesaplandığı, bu poza ait açıklanması istenilen iş kalemlerinin “Katodik koruma, her çaptaki çelik boru dış yüzeyine bir kat tecrit yapılması, Ø2540 mm dış çapındaki çelik boru başlarının kaynakla bağlanması, Ø2540 mm dış çapında her çeşit çelik borunun döşenmesi” olduğu, “Katodik koruma” iş kalemine ilişkin olarak; söz konusu isteklinin teklif ettiği fiyat ile kendi fiyatları arasında 233 TL’lik bir fark olduğu, bu farkın işçilik girdi miktarlarının azaltılmasından kaynaklandığı, söz konusu pozda belirtilen çelik boru bedelinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanan birim fiyatlar içerisinde yer almadığı, dolayısıyla Tebliğ’e göre üçüncü şahıslardan fiyat teklifi almak ya da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanan birim fiyatlar içerisinde yer alan bir üst sınıf çelik borunun 04.768/09F26 pozundaki açıklamalar dikkate alınarak yapılabileceği, bahsedilen durumda da çelik boru bedelinin 2.683,59 TL/m olarak hesaplandığı, boru bedelinin %3’ü olan katodik korumanın (2.683,59×0,03) 80,51 TL/m olduğu, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif edilen tutarın bu bedeli karşılamadığı,

b) 01 no’lu iş kaleminin açıklanması istenilen “her çaptaki çelik boru dış yüzeyine bir kat tecrit yapılması” iş kalemine ilişkin olarak; bu imalata ait birim fiyatın kamu kurum ve kuruluşlarından sadece İller Bankasının yayınlamış olduğu birim fiyatlar içerisinde yer aldığı, poz numarasının İB-36.20101 ve birim fiyatının da 11,21 TL olduğu, ihale üzerinde bırakılan isteklinin bu iş kalemi için üçüncü kişilerden fiyat teklifi aldığı, söz konusu teklifin 2017 yılı İB-36.20101 pozunun karsız fiyatı olan 11,21 TL’nin altında olduğu, bu fiyat teklifinde işçilik ve malzeme tutarlarının ayrı ayrı belirtilmediği, bu durumun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.3’üncü maddesine aykırı olduğu, yapılan açıklamanın analiz formatına, birim fiyat tarifine ve Teknik Şartname’ye uygun olmadığı,

c) 01 no’lu iş kaleminin açıklanması istenilen “Ø2540 mm dış çapındaki çelik boru başlarının kaynakla bağlanması” iş kalemine ilişkin olarak; bu pozun kamu kurum ve kuruluşlarına ait birim fiyatları içerisinde yer almadığı, ancak İller Bankası’nın yayınlamış olduğu birim fiyatlar içerisinde İB-36.020213 pozu (Dış çapı Ø2642 mm et kalınlığı 14,5 mm çelik boru başlarının kaynakla bağlanması (boru bedeli hariç)) ve İB-36.020208 pozunun (Dış çapı Ø2438 mm et kalınlığı 14,5 mm çelik boru başlarının kaynakla bağlanması (boru bedeli hariç)) yer aldığı, bu iki poz dikkate alınarak hesaplama yapıldığında Ø2540 mm dış çapındaki ve 14,5 mm et kalınlığındaki St 37 çelik borunun kaynakla bağlanmasına ilişkin işçilik maliyetinin 823,18 TL olduğu, Ø2540 mm dış çapındaki ve 20 mm et kalınlığındaki St 37 çelik borunun kaynakla bağlanmasına ilişkin işçilik maliyetinin bu tutardan az olamayacağı, ancak ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif edilen tutarın bu bedeli bile karşılamadığı, ayrıca kaynak makinesinin çalışması için gereken mazotun bedelinin teklif birim fiyata dahil edilmediği,

d) 01 no’lu iş kaleminin açıklanması istenilen “Ø2540 mm dış çapında her çeşit çelik borunun döşenmesi” iş kalemine ilişkin olarak; bu pozun kamu kurum ve kuruluşlarına ait birim fiyatları içerisinde yer almadığı, ancak İller Bankasının yayınlamış olduğu birim fiyatlar içerisinde İB-36.06033 pozu (Ø2642 mm dış çapında her çeşit çelik borunun döşenmesi imalatının %25 karlı birim fiyatı 404,12 TL/m, karsız birim fiyatının 323,30 TL/m) ve İB-36.06032 pozu (Ø2438 mm dış çapında her çeşit çelik borunun döşenmesi imalatının %25 karlı birim fiyatı 350,46 TL/m, karsız birim fiyatının 280,37 TL/m) dikkate alınarak hesaplama yapıldığında Ø2540 mm dış çapında her çeşit çelik borunun döşenmesi imalatındaki makine ve ekipman tutarının 11,25 TL, işçilik tutarının ise 256,79 TL olduğu, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından üçüncü kişilerden alınan fiyat sonucunda teklif edilen tutar olan 100 TL/m‘nin işçilik bedelini bile karşılamadığı, dolayısıyla yapılan açıklamanın projelere, Teknik Şartnamelere, analiz formatına ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.3, 45.1.4, 45.1.8 ve 45.1.9’uncu maddelerine uygun olmadığı,

e) 01 no’lu iş kalemi için hesaplanan işçilik bedelinin 401,13 TL olduğu, söz konusu istekli tarafından teklif edilen 437,00 TL/m fiyattan işçilik bedeli düşüldüğünde (437,00-401,13) 35,87 TL/m kaldığı, bu tutarın minimum katodik koruma bedeli olan 80,51 TL/m ve diğer girdileri (elektrot, tecrit, mazot, şoför, yağcı, jeneratör, vs) karşılamadığı, söz konusu iş kalemi için teklif edilmesi gereken minimum tutarın 573,47 TL/m olduğu, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif ettiği 437,00 TL/m tutarın asgari tutarı karşılamadığı,

2- a) İşin yapılacağı bölgede yer alan Develi, Yahyalı ve Yeşilhisar ilçelerindeki hazır beton tesisleri dikkate alındığında, hazır beton fiyatının beton santrali ile işin yapılacağı güzergahın ağırlık merkezi arasındaki taşıma mesafesine göre belirlenecek nakliye bedeli ilave edilerek hesaplanması gerektiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunduğu fiyat teklifinde söz konusu nakliye bedelinin fiyata dahil edilmediği,

b) 07 no’lu pozu birim fiyat tarifi madde 7’de yer alan açıklamalar dikkate alındığında “Beton vibratörünün 1 saatlik ücretinin” teklif fiyata dahil edilmediği,

c) 07 no’lu pozuna ait birim fiyat tarifi madde 4’te yer alan açıklamaya göre betoncu ustası ve düz işçi vs. girdilerin üçüncü şahıslardan alınan fiyat tekliflerinde yer almadığı, dolayısıyla yapılan açıklamaların birim fiyat tarifine, analiz formatına, şartnamelere, projelere ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.3 -45.1.13 maddelerine uygun olmadığı,

3- a) 08 no’lu iş kalemine ilişkin olarak hazır beton tesisleri ile çimento fabrikalarının mesafelerin belirtilmesi ve nakliye bedelinin de bu mesafe üzerinden hesaplanması gerektiği, ancak ihale üzerinde bırakılan isteklinin çimento fabrikası ile hazır beton santrali arasındaki mesafenin nasıl belirlendiğinin açıklanmadığı,

b) İhale üzerinde bırakılan isteklinin üçüncü şahıslardan aldığı fiyat teklifinde çimentonun sınıf ve cinsinin belirtilmediği, 08 no’lu iş kalemine teklif ettiği nakliye ve çimento bedeli toplam fiyatının 2017 yılına ait Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayınlanan birim fiyatlar içerisinde yer alan 04.008/2B Portland çimentosu (Dökme) (TS EN 197-1 CEM I 42,5 N) rayiç bedeli olan 171,00 TL/ton bedelin altında kaldığı, dolayısıyla yapılan savunmanın Teknik Şartname ve analiz formatına uygun olmadığı,

c) Çimento temininde üçüncü şahıslardan alınan fiyat teklifinin sadece çimento bedeli için alındığı, fabrikadaki yükleme, fabrika tarafından yapılmakta olup, şantiyede boşaltma karşılığı olan 0,50 ton/sa düz işçi bedelinin istekliye ait olduğu, ancak ihale üzerinde bırakılan isteklinin söz konusu işçiliğe ilişkin herhangi bir bedel öngörmediği, dolayısıyla yapılan açıklamanın birim fiyat tarifine, aşırı düşük teklif açıklama analiz formatına ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.3 -45.1.13 maddelerine uygun olmadığı

4- 09 no’lu iş kalemine ilişkin olarak üçüncü şahıslardan fiyat teklifi aldığı, söz konusu teklifte bu imalatta yer alan Ø8- Ø12 mm nervürlü beton çelik çubukların kesilmesi, bükülmesi ve yerine konulması için gerekli olan işçilik ve malzeme tutarının ayrı ayrı gösterilmediği,  

5- 40 no’lu iş kalemine ait birim fiyatın sadece DSİ Genel Müdürlüğü Barajlar ve HES Dairesi Başkanlığının 2017 yılı birim fiyat ve analizlerinde B-23.D.4/a pozu altında yer aldığı, söz konusu imalatın özel üretim süreci içerdiği için fabrikada imal edilmesi gerektiği, idarece gerçekleştirilen “Develi Ovası Sol Sahil Batı Ana Boru Hattı İnşaatı Yapım İşi” ihalesinin sözleşme bedelinin 34.280.000,00 TL olduğu, söz konusu ihaleye göre 1 m uzunluğundaki Ø2540 mm çapında, 20 mm et kalınlığında 16 atm St 37 sınıfındaki çelik borunun fabrikadaki üretim bedelinin (34.280.000,00/10.000m) 3.428,00 TL/m olduğu, dolayısıyla 1 kg çelik borunun ağırlık cinsinden fabrikadaki üretim bedelinin ((3.248,00 TL/m)/ (1.242,86kg/m)) 2,75 TL/kg olduğu, fabrika ile şantiye arasındaki mesafeye göre nakliye bedelinin 0,18 TK/kg olacağı, bu tutarın çelik boru maliyetinden düşüldüğünde bedelin 2,57 TL/kg olacağı, bu hesaba göre B-23.D.4/a “Açıkta cebri boru yapılması ve çelik mesnetler” pozu analizi incelendiğinde; sahada montajı ve yerine konulması işçiliğinin 5,00 TL/kg olarak hesaplandığı, bu tutara yukarıda hesaplanan 1 kg çelik borunun fabrikada hazırlanmasının maliyeti olan 2,57 TL/kg eklendiğinde, 1 kg açıktaki cebri borunun toplam maliyetinin 7,57 TL/kg olması gerektiği, ancak ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin bu şekilde hesaplanan asgari tutarı karşılamadığı, kendi firmalarının söz konusu iş kalemi için 3,92 TL/kg fiyat teklifi aldıkları, bu tutara 1 kg çelik borunun sahada montajı ve yerine konulması işçiliğinin eklenmesi sonucunda 8,92 TL/kg bedelinin bulunacağı, hem kendilerinin hem de ihale üzerinde bırakılan isteklinin söz konusu iş kalemi için fiyat teklifi aldıkları MMT Mühendislik firmasının fiyat teklifinde “Yük indirme ve montaj sırasında gerekli vinç veya iş makinası tarafınızdan temin edilecektir.” ifadelerine yer verildiği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin sahadaki yükleme ve boşaltma için gerekli olan 03.591/1 pozundaki mobil kren’in 0,98 TL/kg tutarındaki gideri açıklamadığı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin 40 no’lu iş kalemi için 6,00 TL/kg teklif ettiği, bu fiyattan işçilik ve mobil vinç bedeli olan 5TL/kg düşüldüğünde geriye kalan 1,00 TL’nin B-23.D/4-a pozu analiz girdisinde yer alan “Düz siyah sac 2,5 mm kalınlık ve yukarısı” karşılığı olan 1,78 TL/kg dahi karşılamadığı,

6- 41 no’lu iş kalemine ilişkin alt analizinde yer alan iş kalemlerinin kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayınlanan birim fiyat ve analizleri içerisinde yer almadığı, dolayısıyla üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması gerektiği, bu imalatlar için üçüncü kişilerden alınan teklifin sadece malzemenin üretimini kapsadığı, bu nedenle nakliye dahil fiyat teklifi vermesinin Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesinde yer alan “…Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup,…” açıklamasına aykırı olduğu, birim fiyat tarifleri incelendiğinde gerekli malzemelerin temini  ihale üzerinde bırakılan isteklinin mekanik aksamların temini, fabrikadan şantiyeye nakli, yükleme-boşaltma-istif edilmesi, başlarının bağlanması için gerekli tüm malzeme ve işçiliklerin yapılması açıklamalarının yer aldığı, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasında bu açıklamalara yer vermediği, Doğuş Vana firmasının teklifinde karşı flanş, cıvata, somun rondela ve contaların fiyatlara dahil edilmediği, ihale üzerinde bırakılan isteklinin yaptığı açıklamada söz konusu giderleri açıklamadığı, dolayısıyla yapılan açıklamanın birim fiyat tariflerine, projelere, aşırı düşük teklif açıklama analiz formatına ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.3 – 45.1.13’üncü maddelerine uygun olmadığı,

7- İhale üzerinde bırakılan isteklinin yapmış olduğu açıklamada sunduğu fiyat tekliflerinin dayanağı olan ve idareye sunulan maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının son geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı, dolayısıyla bu durumun Tebliğ’in 45.1.13.11’inci maddesine aykırı olduğu ve isteklini teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği,

8- İdarece açıklama yapılması istenen iş kalemleri için ihale üzerinde bırakılan isteklinin yapmış olduğu açıklamalarda iş kalemlerinin alt analizlerinde olması gereken girdilerin tamamına yer verilmeden kendisine haksız avantaj sağladığı,

9- İhale üzerinde bırakılan isteklinin sunduğu fiyat tekliflerinde; meslek mensubu tarafından yazılması gereken ibarelerin Tebliğ’in 45.1.13.1’inci maddesine göre yazılması gereken ibareden farklı olduğu, meslek mensuplarının kaşesi ve iletişim bilgilerinin bulunmadığı, maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının fiyat teklifi aldıktan sonra düzenlendiği, fiyat teklifini imzalayan ve onaylayan kişilerin Tebliğ’e göre meslek mensubu olmayıp, serbest muhasebeci unvanı taşıdıkları, maliyet/satış tutarı tespit tutanaklarının tarih ve sayısı ile fiyat teklifi üzerindeki ibarede yer alan tutanak tarih ve sayısının birbiriyle uyuşmadıkları, maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak oluşturulan fiyat tekliflerinin ilgili maliyet tespit tutanaklarındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olduğu, satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak oluşturulan fiyat tekliflerinin, ilgili satış tutarı tespit tutanaklarındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olduğu, akaryakıt giderlerinin fiyat teklifi alınarak açıklama yapıldığı, iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı Düşük Teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,         

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,          

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.”  hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında yapılacak işlemler” başlıklı 38’inci maddesinde “38.1. İdare, yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranını tespit edecektir. Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranların kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu” hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenecektir. Sıralı iş kalemleri/grupları listesi oluşturulurken, iş kalemleri/grupları tutarlarının yaklaşık maliyete oranları, en yakın dört ondalık basamaklı sayıya getirilecek biçimde yuvarlanacak ve bu oranların toplamının, yuvarlama nedeni ile 1 den farklı olması dikkate alınmayacaktır…” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.

45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.  

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

Örnek:

Yaklaşık maliyeti 100.000 TL olan bir ihalede; ihale komisyonu, (38.1) maddesine göre idarece oluşturulan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ni kullanarak yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 den küçük olan (0,6888) 8, 9 ve 10 nolu iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan 4 nolu iş kalemi/grubunu açıklama istenilecek iş kalemleri/grupları olarak belirleyecektir.

Sorgulama yapılacak olan “4” nolu iş kalemi/grubunun kar ve genel gider hariç birim fiyatının18,49 TL olduğu varsayıldığında, ihale komisyonu tarafından, tutarı 18,49 TL’nin % 3’ü olan (18,49×0,03=0,55) 0,55 TL’ye eşit veya altında kalan analiz girdileri “vida ve plastik dupel, agraf 12 cm, agraf vidası, derz bandı, ses yalıtım bandı, borazan vida, derz dolgu alçısı harcı” olarak tespit edilecektir.

Ancak söz konusu girdilerin tutarları toplamı olan 2,81 TL’nin, 4 nolu iş kaleminin kar ve genel gider hariç analiz toplamının (birim fiyatının) % 15’i olan (18,49×0,15=2,77) 2,77 TL’den fazla olması nedeniyle sıralı analiz girdileri tablosuna göre 2,77 TL’lik tutarın aşılmasına neden olan “vida ve plastik dubel” açıklama yapılması gerekli olmayan analiz girdileri içinden çıkarılacak ve “agraf 12 cm, agraf vidası, derz bandı, ses yalıtım bandı, borazan vida, derz dolgu alçısı harcı” açıklama yapılmasına gerek olmayan analiz girdileri olarak ihale komisyonunca tespit edilecektir.

         İş kalemi / grubu analizi

(Not = Örnekteki iş kalemine ait analizdeki girdiler ve tutarları gerçek verileri yansıtmamaktadır, (45.1.2.1) ve (45.1.2.2) maddesi için oluşturulmuş sayısal örnektir.)

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

…

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

…

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

…

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

…

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.

45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.

45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.

45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.

45.1.13.Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.

Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.

…

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.

…

45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur.” açıklamaları,

İhale konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

a) Adı:Develi Ovası Sol Sahil Sulamaları Ana İletim Hattı İnşaatı

…

c) Miktarı (fiziki) ve türü: 25.277,45 m çelik boru hattının ve üzerindeki sanat yapılarının yapılması. Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

ç) Yapılacağı yer: Kayseri İli Develi İlçesi…” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhale dokümanının kapsamı” başlıklı 5’inci maddesinde “5.1. İhale dokümanı aşağıdaki belgelerden oluşmaktadır:

a) İdari Şartname.

b) Teknik Şartnameler.

c) Sözleşme Tasarısı.

ç) Yapım İşleri Genel Şartnamesi. (İhale dokümanı kapsamında verilmemiştir.)

d) Standart formlar:

…

e) 1 adet analiz formatı,

f) Birim fiyat tarifleri, DSİ Kalite Kontrol Teknik Şartnamesi, DSİ Laboratuvarları 2017 Birim Fiyatları, Fesih/devir durum belgesi, Genel Teknik Şartnameler, Kalite Kontrol Uygunluk Belgesi, Ön/Kesin Projeler, DSİ Şantiye Şefi Yönergesi” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden şikâyet konusu ihaleye ilişkin işin, “Develi Ovası Sol Sahil Sulamaları Ana İletim Hattı İnşaatı Yapımı” işi olduğu, şikâyete konu ihaleye ilişkin ihale dokümanının 90 kişi tarafından satın alındığı, ihalenin 28.12.2017 tarihinde açık ihale usulü ile birim fiyat teklif alınmak suretiyle yapıldığı, ihaleye 55 isteklinin teklif verdiği, ihale komisyonunca 20.02.2018 tarihli kesinleşen ihale komisyonu kararında 16 isteklinin çeşitli gerekçelerle değerlendirme dışı bırakıldıkları, sınır değerin ilk oturumda uygun bulunan 53 teklif dikkate alınarak 58.693.479,74 TL olarak hesaplandığı, 6 istekliden sınır değerin altında kaldığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklama talebinde bulunulduğu, söz konusu isteklilerden üçünün aşırı düşük teklif açıklama talebine cevap vermediği gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, diğer üç isteklinin yapmış olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunduğu, daha sonra yapılan puanlama sonucunda 99,00 puan alan HLS İnş. Tur. ve Tic. Ltd. Şti. – Özcan İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi, 87,73 puan alan Asmet Yapı Tur. Taah. ve Tic. A.Ş.nin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.

Aktarılan mevzuat hükümlerinden, ihale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme neticesinde teklif fiyatı sınır değerin altında kalan isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak değerlendirilmesi ve bu teklif sahiplerinden, yaklaşık maliyetin %80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntıların yazılı olarak istenilmesi gerektiği,

İdarece açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edileceği, söz konusu analiz girdilerine ilişkin olarak isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmeyeceği (işçilik girdileri hariç), bahsi geçen hususa ilişkin olarak da açıklama isteme yazılarında, açıklanması istenilmeyecek olan analiz girdilerine yer verileceği,

İsteklilerce teklifleri kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlanacak analizlerde ise, açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dâhil analizlerini oluşturan tüm girdilerin gösterileceği, isteklilerin tekliflerinin aşırı düşük teklif olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenilmesi durumunda yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin idarece verilen analiz formatlarına uygun olması gerektiği, aksi takdirde ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya Teknik Şartname’ye uygun olmayan açıklamaları sunan isteklilerin tekliflerinin reddedileceği anlaşılmıştır.

İdarece ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen bilgi ve belgelerden,

– 01 no’lu “2540 mm Dış Çapında 20 mm Et Kalınlığında 16 Atm Basınç Dayanımlı Çelik Boruların Döşenmesi, Özel Parçaların Temini ve Döşenmesi”,

– 02 no’lu “Boru Hendek Kazısı Yapılması”,

– 04 no’lu “Borularda Gömlek Tabakası Dolgusu Yapılması”,

– 07 no’lu “Her Türlü İnşaat ve İmalatta Kullanılmak Üzere Hazırlanan Her Basınç ve Sınıfta Beton ve/veya Betonarme Betonu Yapılması (Çimento Hariç)”,

–  08 no’lu “Her Türlü Beton ve Betonarme Betonu Bünyesine Giren Çimento”,

– 09 no’lu “Her Türlü İnşaat ve İmalatta Kullanılmak Üzere Hazırlanan Her Çaptaki S420 Nervürlü Betonarme Demirlerinin Bükülmesi ve Yerine Konması”,

– 10 no’lu “Kazı Yapılması,  Kazının Depo veya  Dolguya konması”,

– 40 no’lu “Km: 3+250,59 daki Basınç Kırıcıdaki Her Türlü Çelik Boru İmalatlarının Yapılması”,

– 41 no’lu “Km: 3+250,59 daki Basınç Kırıcıdaki Her Türlü Vana, Pislik Tutucu, Manometre, Drenaj pompası ve Montaj-Demontaj Parçalarının Temini ve Yerine Yerleştirilmesi” olmak üzere 9 adet iş kaleminin açıklanması istenen iş kalemleri olarak belirlendiği, söz konusu iş kalemlerinin paçal iş kalemi niteliğinde olduğu anlaşılmıştır.

İhale dokümanı kapsamında isteklilere anılan Tebliğ’in Ek.Y.2’de mevcut olan örnek analiz formatının verildiği, söz konusu analiz formatında açıklanması istenen herhangi bir iş kalemine ait analiz girdi miktarlarına ilişkin bir belirleme yapılmadığı tespit edilmiştir.

Diğer yandan, idarece yapılan değerlendirme neticesinde teklif fiyatı sınır değerin altında kalan 20 isteklinin bulunduğu, söz konusu isteklilerden 20.10.2017 tarihli yazılar ile aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, bahsi geçen yazılarda  “…Kamu İhale Genel Tebliğinin 38 inci maddesinin birinci bendi kapsamında İdaremizce hazırlanan “sıralı iş kalemleri listesi” kullanılarak tespit edilen ve yaklaşık maliyetin %80’lik kısmına giren ve yazımız ekinde verilen tabloda yer alan toplam 9 (dokuz) adet iş kaleminin analizlerinde yer alan girdi maliyetlerinin (açıklama istenmeyen girdi maliyetleri hariç), işe ait İdari Şartnamenin 33 üncü maddesinin ikinci bendine ve 29.06.2017 tarihli ve 30109 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kamu İhale Genel Tebliğinin “Aşırı Düşük Teklif Değerlendirilmesi”  başlıklı 45 inci maddesi ve alt bentleri ile ilgili diğer madde hükümlerine göre ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun olarak açıklanması ve belgelendirilmesi gerekmektedir. Ancak, sunulacak analizlerde, tüm girdilerin (açıklama istenilmeyen analiz girdileri de dahil) gösterilmesi gerekmektedir. Söz konusu iş kalemlerinin, açıklanması istenen ve istenmeyen girdilerini içeren analizleri yazımız ekinde yer almaktadır.

Konuyla ilgili olarak sunulacak tüm belgelerin, İdari Şartnamenin “Belgelerin Sunuluş Şekli” başlıklı 7 inci maddesinin yedinci bendine uygun olarak, bu yazının tarafınıza tebliğ tarihinden itibaren 10 (on) gün içerisinde İdaremize sunmanız gerekmektedir…” ifadelerine yer verildiği, yazı ekinde açıklama istenilen paçal iş kalemlerinin isimlerinin bulunduğu tablolara, paçal iş kalemlerinin ihtiva ettiği iş kalemlerinin analiz girdi isimlerinin ve miktarlarının gösterildiği tablolara, bu tablolarda da hangi iş kalemleri için açıklama istenildiği ve hangileri için açıklama istenilmediğine ilişkin açıklamalara yer verildiği görülmüştür.

07 no’lu “Her Türlü İnşaat ve İmalatta Kullanılmak Üzere Hazırlanan Her Basınç ve Sınıfta Beton ve/veya Betonarme Betonu Yapılması (Çimento Hariç)” iş kalemi üzerinden örnek vermek gerekirse;

Söz konusu paçal iş kalemi;

– 09.003/2 poz nolu “Kum-çakılın makine ile taşıtlara yükleme boşaltma, istif, muhafazası ve figüresi”,

– 16.002/1 poz nolu “ İdarece istenilen mukavemette kum ve gravye (çakıl) ile yapılan beton”,

– 16.041/2 poz nolu “İdarece istenilen mukavemette kum ve kırmataş ile yapılan beton veya betonarme betonu”,

– 04.379/B02 poz nolu “Beton akışkanlaştırıcı yüksek mukavemet katkısı (sıvı) süper akışkanlaştırıcı”,

– 21.011 poz nolu “Düz yüzeyli beton veya betonarme kalıbı”, 21.013 poz no’lu “Rendeli düz yüzeyli beton ve betonarme kalıbı”,

– 21.054 poz no’lu “Ahşap kalıp iskelesi”,

– 07.005 poz no’lu “Beton nakli”,

– 07.005 poz no’lu “Kum çakıl nakli” iş kalemlerinden oluşmaktadır.

Bu birim fiyatların her birinin alt analizi bulunmakta olup en ayrıntılı şekilde temel analiz girdilerinin tespit edilmesi gerekmektedir. İdare tarafından 07 no’lu paçal iş kalemini oluşturan birim fiyatların temel girdilere indirgenmeksizin açıklama istenilen/istenilmeyen analiz girdilerinin belirlendiği, söz konusu birim fiyat analizlerinin içerisinde aynı analiz girdileri (düz işçi, makine, malzeme vb.) bulunduğu görülmektedir.

Açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin tespiti iş kalemi analizinde yer alan birim fiyatların alt analizinde yer alan aynı temel girdilerin toplanmak suretiyle tek bir analize dönüştürülmesi ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesine göre analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olan sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tespitinin ve tutarları %3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşıp aşmadığının denetiminin bu şekilde yapılması ile açıklama istenilmeyen girdilerin tespiti mümkün olmaktadır.

Ancak idarece bu tespitin, paçal iş kalemini oluşturan temel girdilere indirgenmeksizin açıklama istenilen/istenilmeyen analiz girdilerinin belirlenmesi şeklinde yapıldığı görülmüş ve bu yöntemin anılan Tebliğ’in 45’inci maddesinde yer alan açıklamalara uygun olmadığı anlaşılmıştır.

Aktarılan hususlar bir arada değerlendirildiğinde, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmekte olup, teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlere ilişkin olarak açıklama kapsamında sunulacak analiz formatının idare tarafından verilen bu analiz formatı ile uyumlu olması zorunluluğu bulunmaktadır.

Diğer yandan, uyuşmazlığa konu ihalede açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin hazırlanan analizlerin paçal iş kalemi olarak hazırlandığı, söz konusu analizlerin anılan Tebliğ’de belirtildiği üzere “ayrıntılı analiz” niteliği taşımadığı anlaşılmıştır. Dolayısıyla, bu haliyle aşırı düşük teklif sorgulama işleminin usulüne uygun olarak gerçekleştirilmediği, bu şekilde yapılan bir sorgulama sonucunda aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesinin imkân dâhilinde olmadığı anlaşılmıştır. Bu çerçevede,

a) “Sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi,

b) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait birim fiyat analizlerinin temel girdilere (işçilik, mazot, diğer malzeme girdileri, makine amortismanı vb. makine girdileri) kadar ayrıştırılarak yapılması,

c) Paçal iş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve tutarlarının toplanması (örneğin aynı paçal iş kalemi analizi içerisinde yer alan tüm mazot girdilerinin toplanması),

d) Yukarıdaki işlemlerden sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,

e) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisi birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması durumunda, eğer bu paçal iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin oranı söz konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde açıklama istenilmesi),

f) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması,

Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile birlikte temel girdilerin (malzeme, makine, işçilik, nakliye ve diğer) cins ve miktarlarının gösterildiği, açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait analiz formatlarının sınır değer altında teklif veren isteklilere gönderilerek yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, açıklanması istenilen özel pozlara ilişkin analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının yukarıda belirtildiği şekliyle hazırlanarak, aşırı düşük teklif yazısı ekinde isteklilere gönderilmek suretiyle teklif fiyatı sınır değerin altında olan isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.