4734 sayılı Kamu İhale Kanunu 4. maddesinde sayılan hizmetleri, hizmet alımı yoluyla alması, onun tamamlayıcısı 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu ve Hizmet Alım Uygulama Yönetmeliğine göre yapılabilmektedir.
Personele dayalı hizmet alımının “İdarelerce kanun, tüzük, yönetmelik ve ikincil mevzuatlara göre istihdam edilen personelin yeterli nitelikte ve sayıda olmaması halinde personel çalıştırılmasına dayalı yardımcı işlere ilişkin hizmet alımı için ihaleye çıkılmaktadır.” ve “Kamu kurum ve kuruluşlarında emekli olan ya da değişik nedenlerle kamudan ayrılan işçilerin yerine kamu işçisi alınmaması, ihtiyacın hizmet satın alma yoluyla sonucunu doğurmuştur.”
Malzemeli veya malzemesiz temizlik, malzemesiz yemek, özel güvenlik, sayaç okuma ve kesme-açma, hasta ve ziyaretçi yönlendirme, tıbbi sekreterlik, veri işleme ve otomasyon sisteminin işletimi hizmetleri gibi hizmetler personel çalıştırılmasına dayalı olup, bu tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı olan/olmayan hizmetler arasında sayılmayan işlerin personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı yukarıda yer verilen tanıma göre idarelerce değerlendirilecektir.
4734 sayılı Kanun ve 4735 sayılı Kanun’da hizmet alımı yöntemiyle çalıştırılacak işçilerin kapsamı hakkında herhangi bir bilgi bulunmamakla beraber KİK’nun 53. maddesi ne dayanılarak, Kamu İhale Kurumu tarafından çıkarılan Kamu İhale Genel Tebliği’nin Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler başlıklı 78.1 maddesi;
“Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder.”hükmü ile
aynı tebliğin 78.2 maddesi kapsamında; kurumun ihtiyaç duyduğu hizmetin teknik özellikleri ve personelin çalışma saatlerinin idarede geçirip, maliyet hesaplamasında EKAP’da yer alan işçilik modülünün kullanıldığı sistemde yaklaşık maliyetin % 70‘lik kısmın yemek ve yol veya ilgili kamu kurumunun belirlediği asgari ücret ve asgari ücretin %30, %50, %100 fazlası eklenerek hesaplanmışsa personele dayalı hizmetten söz edilebilinir. Nitekim “Sağlık Bakanlığın Strateji Geliştirme Başkanlığının 2009/34 sayılı Hizmet alımlarında çalıştırılacak işçi sayısının tespiti ve öngörülecek ücretler genelgesi” kapsamında asgari ücret üzerinde öngörülecek ücretler belirlenmiştir.
Kamu İhale Kapsamında Hizmet alımı kanunun 62/1-(e) bendinde düzenlenmiş olup, 6552 sayılı İş Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanunun128 “yürürlüğe girmeden önceki 62/1-(e) bendi”nde değişiklik yapılmıştır.
6552 sayılı kanunun 10. maddesi ile Kamu İhale Kanunu’nun 62. maddesinin 1. fıkrasının e bendi “İdarelerin bu Kanunda tanımlanan hizmetlerden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında aşağıda belirtilen hususlara uyması zorunludur.”
—1)İdarelerce kanun, tüzük ve yönetmeliklere göre istihdam edilen personelin yeterli nitelik veya sayıda olmaması hâlinde personel çalıştırılmasına dayalı yardımcı işlere ilişkin hizmetler için ihaleye çıkılabilir. Bu kapsamda ihaleye çıkılabilecek yardımcı işlere ilişkin hizmet türlerini; idarelerin teşkilat, görev ve yetkilerine ilişkin mevzuatı, yerleşik yargı içtihatları ile 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununun 2 nci maddesinin yedinci fıkrası dikkate alınmak suretiyle idareler itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte belirlemeye işçi, işveren ve kamu görevlileri konfederasyonları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulu yetkilidir. 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun 67 nci maddesi ile diğer kanunların hizmet alımına ilişkin özel hükümleri saklıdır.
2)İdarelerin teşkilat, görev ve yetkilerine ilişkin mevzuatı ile 4857 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin yedinci fıkrası esas alınmak suretiyle, idareye ait bir işyerinde yürütülen asıl işin bir bölümünde idarenin ve işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde hizmet alımı ihalesine çıkılabilir.
3)Danışmanlık hizmet alım ihalelerinde istihdam edilen personelin yeterli nitelik veya sayıda olmaması şartı aranmaz.”
düzenlemesinde ihaleye çıkmak için yardımcı iş, işyerinde yürütülen asıl işin bir bölümü veya teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işler ve danışmanlık hizmetlerine kurumun ihtiyaç duyulması gerekir.
Yardımcı iş, işyerinde yürütülen asıl işin bir bölümü veya teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işler için ihaleye çıkılmadan önce kurumun bağlı olduğu mercilerin görüşü ile Maliye Bakanlığının ilgili biriminden izin alınır.