|
BAŞVURU SAHİBİ:
Halil ÇALIK,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Güngören Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2023/130057 İhale Kayıt Numaralı “Muhtelif Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Güngören Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 10.03.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Muhtelif Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Halil Çalık’ın 06.03.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 16.03.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 22.03.2023 tarih ve 85403 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 22.03.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2023/437 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
Başvuru sahibinin dilekçesinde özetle; İdari Şartname’nin 25.3.1’inci maddesinde teklif fiyata dahil olan giderler arasında yer verilmesine rağmen, aynı Şartname’nin 46.1.1’inci maddesinde makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranının sıfır olarak düzenlenmesinin sözleşmenin yürütülmesi aşamasında fiyat farkının sağlıklı hesaplanmasına engel teşkil edeceği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği ve idari şartnamede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 27’nci maddesinde “İhale dokümanında; isteklilere talimatları da içeren idari şartnameler ile yaptırılacak işin projesini de kapsayan teknik şartnameler, sözleşme tasarısı ve gerekli diğer belge ve bilgiler bulunur. Ön yeterlik dokümanında ise adaylarda aranılan şartlara, ön yeterlik kriterlerine ve gerekli diğer belge ve bilgilere yer verilir.
İdari şartnamede ihale konusuna göre asgari aşağıdaki hususların belirtilmesi zorunludur:
…
s) Ödeme yeri ve şartlarıyla avans verilip verilmeyeceği, verilecekse şartları ve miktarı ile sözleşme konusu işler için eğer ödenecekse fiyat farkının ne şekilde ödeneceği…” hükmü,
4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “Fiyat farkı verilebilmesi” başlıklı 8’inci maddesinde “Sözleşme türlerine göre fiyat farkı verilebilmesine ilişkin esas ve usulleri tespite Kamu İhale Kurumunun teklifi üzerine Cumhurbaşkanı yetkilidir.
Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz…” hükmü,
İhale ilan tarihinde yürürlükte bulunan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Fiyat farkı aşağıdaki formüllere göre hesaplanır:
…
c) Diğer hizmet alımlarında;
F = An x B x ( Pn-1)
İn AYn Yn Gn Mn
Pn = a1 + a2 —— + b1 —— + b2 —— + b3 —— + c ——
İo AYo Yo Go Mo
(2) Formüllerde yer alan;
…
d) a1: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden ve 6 ncı maddeye göre fiyat farkı hesaplanan sabit bir katsayıyı,
e) a2: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
f) b1: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
g) b2: Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
ğ) b3: Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı
h) c: Makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
…
ifade eder.
(3) Ağırlık oranlarına ilişkin sabit katsayıların, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesi ve her sabit katsayı için dördüncü fıkraya göre hesaplamaya esas endeksin belirlenmesi zorunludur. Katsayıların belirlenmesinde öncelikle a2, b1, b2, b3 ve c katsayıları belirlendikten sonra bunların toplamı birden çıkarılarak bulunan sayı a1 katsayısı olarak alınır.
(4) Formüldeki temel endeksler (o) ve güncel endeksler (n)’den;
a) İo, İn: İşçilikle ilgili temel asgari ücreti ve güncel asgari ücreti,
b) AYo: Akaryakıt ürünleri için ihale tarihindeki satış fiyatını,
AYn: Akaryakıt ürünleri için uygulama ayına ait ortalama satış fiyatını,
c) Go, Gn: İhale konusu hizmet kapsamında yer alan malzeme ve diğer hizmetler için fiyat farkı hesabına esas sayı veya sayıları,
ç) Yo, Yn: Diğer katı ve sıvı yakıtlar için, Endeks Tablosunun 19 numaralı “Kok ve Rafine Petrol Ürünleri”, 19.1 numaralı “Kok Fırını Ürünleri”, 19.2 numaralı “Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçını,
d) Mo, Mn: Makine ve ekipmana ait amortisman için, Endeks Tablosunun 28 numaralı “Makine ve Ekipmanlar b.y.s.”, 28.1 numaralı “Genel Amaçlı Makineler”, 28.2 numaralı “Diğer Genel Amaçlı Makineler”, 28.3 numaralı “Tarım ve Ormancılık Makineleri”, 28.4 numaralı “Metal İşleme Makineleri ve Takım Tezgahları”, 28.9 numaralı “Diğer Özel Amaçlı Makineler” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçını,
ifade eder.
…
(7) İşin gerçekleştirilmesinde kullanılacak malzeme ve makine ile ekipmanın niteliği dikkate alınarak, fiyat farkı hesabına esas b1, b2, b3 ve c değerleri için aynı anda birden fazla endeks de belirlenebilir. Bu durumda, her bir endeksin nispi ağırlığı da belirlenir…” hükmü,
Anılan Esaslar’ın “Uygulama esasları” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Bu Esaslara tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için, söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde, bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerekir. Ancak, sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan bu hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunludur. Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin usul ve esaslarda sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.
…
(3) İhale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunludur.” hükmü,
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;
a) Adı: MUHTELİF ARAÇ KİRALAMA HİZMET ALIMI İŞİ
b) Türü: Hizmet alımı
c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği
ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.
d) Kodu:
e) Miktarı:
Yakıtsız ve Sürücüsüz Olarak Toplam 111 Adet Hizmet Aracı Kiralanması İşi
Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.
f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Güngören Belediye Başkanlığı” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “…25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
Sözleşmenin uygulanması sırasında araçların her türlü tamir, bakım, onarım, kasko, sigorta giderleri ile Teknik Şartnamede Yükleniciye ait olduğu belirtilen tüm giderler teklif fiyatına dahildir…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.
46.1.1.
Fiyat farkı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
F = An x B x ( Pn-1)
Pn=a1+a2 İn/İo+b1 AYn/AYo+b2 Yn/Yo+b3 Gn/Go+c Mn/Mo
Formülde yer alan;
F: Fiyat farkını (TL),
B: 0,90 sabit katsayısını,
An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),
Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2, b3 ve c değerlerinin ağırlık oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını,
ifade eder.
Endeks tablosu: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan yurt içi üretici fiyat endeksi, 2003=100, CPA 2008 kısım, bölüm ve gruplarına göre tarihsel seri tablosudur.
Formüldeki sabit katsayılar ile temel endeksler(o) ve güncel endeksler(n):
|
Katsayı
|
Endeks
|
|
a1 (Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranı)
|
0
|
|
|
|
a2 (Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranı)
|
0
|
|
|
|
b1 (Akaryakıtın ağırlık oranı)
|
0
|
|
|
|
b2 (Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranı)
|
0
|
|
|
|
b3 (Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranı)
|
1
|
Go, Gn
|
Endeks tablosunun “Genel” sütunundaki sayı
|
|
c (Makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranı)
|
0
|
|
|
” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Konusu” başlıklı 1’inci maddesinde “1.1. Bu teknik şartname, Güngören Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü bünyesinde belediye hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla akaryakıt hariç, sürücüsüz, muhtelif tiplerde 111 (Yüzonbir) adet araç kiralanması işinin şartlarını (işin süresi: 01.04.2023 – 30.09.2024 tarihleri arası toplamda 549 Gün) belirlemektedir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Fiyat Farkı” başlıklı 10’uncu maddesinde “Kiralanacak araçlar için yürürlükte bulunan 4734 sayılı kamu ihale kanununa göre ihale edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın 5’nci maddesine göre fiyat farkı hesaplanacaktır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 11’inci maddesinde “…11.4 Teklif edilen fiyata akaryakıt, sürücü bedeli ve KDV hariç olmak üzere; her türlü vergi, harç, amortisman, kar, nakliye, işletme, kasko, sigorta vb. giderler ve araçlarla ilgili bu şartnamede belirtilen bakım, onarım, muayene, teçhizat, donanım vb. tüm giderler dahildir…” düzenlemesi yer almaktadır.
17.03.2023 onay tarihli ihale komisyonu kararına göre 11 adet ihale dokümanı indirilen ihaleye 5 teklif verildiği, Zanka Kurumsal Yönetim Hizmetleri Anonim Şirketi’nin geçici teminatın uygun olmaması, yeterlik bilgileri tablosunda iş deneyim belgesi, bilanço ve iş hacmine ilişkin bilgi girişinde bulunulmaması gerekçeleriyle, Özer Atık Yönetimi Taşımacılık Temizlik İnşaat Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin yeterlik bilgileri tablosunda geçici teminat, iş deneyim belgesi, bilanço ve iş hacmine ilişkin bilgi girişinde bulunulmaması gerekçeleriyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibinin Çavuşoğlu Yedek Parça Oto. İnş. Tic. ve Paz. Ltd. Şti. olarak, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibinin ise Free Turizm Taşımacılık Atık Yönetimi Gıda İnşaat Dış Ticaret Anonim Şirketi olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemelerinden fiyat farkının 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinde yer alan formüller kullanılarak hesaplanması gerektiği, a1 katsayısının, haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını, a2 katsayısının, haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını, b1 katsayısının, akaryakıtın ağırlık oranını, b2 katsayısının, diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını, b3 katsayısının, malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını ve c katsayısının ise makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını ifade ettiği anlaşılmaktadır.
Ayrıca Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’a tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde, bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerektiği ve sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan bu hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesinin zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.
İhale konusu işin belediye hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla 549 gün akaryakıt hariç, sürücüsüz, muhtelif tiplerde 111 adet araç kiralanması işi olduğu anlaşılmıştır. Teknik Şartname’nin 3’üncü maddesi kapsamındaki tabloda kiralanacak araçların özelliklerine yer verildiği görülmüştür.
İdari Şartname’nin 46’ncı maddesinde b3 (malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranı) katsayının 1 olarak belirlendiği c (makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranı) katsayısının ise 0 olarak belirlendiği görülmüştür.
05.05.2023 tarihinde idareden fiyat farkı kapsamında belirlenen katsayılara ilişkin hesaplamaların nasıl yapıldığına yönelik olarak ek bilgi ve belge talebinde bulunulduğu, 08.05.2023 tarihinde gönderilen cevabi yazıda “…İhalemiz yakıt hariç araç kiralama olarak yapıldığından ve herhangi bir yakıt gideri olmadığından b1 ve b2 katsayısı “0” olarak belirlenmiştir.
…
İhalemiz 365 gün üzerinde hizmet alımı işi olduğundan ve “diğer hizmetlerin” bu katsayı içerisinde belirtilmiş olması, araçların kullanımında gerekli olan emisyon azaltıcı Adblue malzemesinin de yüklenici tarafından karşılanacak olması ve b3 katsayısının da tüm bu hususları kapsaması ve ihalede fiyat farkı ağırlık oranı olarak başka bir girdi bulunmamasından dolayı b3 katsayısı “1” olarak belirlenmiştir.
…
İşin niteliği ve yaklaşık maliyet dikkate alındığında ihalemizde kullanılacak olan araçların %99 unun üst yapışız standart donanımda araçlar olması, çöp toplama işi ihalelerindeki gibi her hangi bir üst yapı, makine, ekipman gerektirmemesi ve diğer taraftan “1” olarak belirlenen b3 katsayısının hesaplama endeksinin Fiyat Farkı Uygulama Yönetmeliğinin ilgili maddesi;
“(5) (Değişik fıkra: 24.02.2022-31760 R.G./2. md.; yürürlük: 26.03.2022) Yukarıdaki endekslerden Go ve Gn için idarece; Endeks Tablosundan alt sektörler itibarıyla malzeme ve diğer hizmetlerin niteliği ve gereklerine uygun olan endeksin tespit edilerek ihale dokümanında belirtilmesi zorunludur. İdarelerin bu tespiti yapamamaları durumunda ise Gs ve G„ endeksleri için Endeks Tablosunun “Genel” sütunundaki sayılar esas alınır.”
uyarınca Endeks Tablosunun “Genel” sütunundaki sayı üzerinden verilecek olması ve Endeks Tablosunun “Genel” sütunundaki oranların c (Makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranı) hesaplamasında kullanılan Endesk Tablosunun “Makine ve ekipmanlar b.y.s.” sütunundaki oranları da içerisinde kapsıyor olmasından (“Ocak 2022’den Ocak 2023 ayma Yİ-ÜFE Endeks Tablosunun Genel Sütunundaki artış oranı %86,45” – “Ocak 2022’den Ocak 2023 ayına Yİ-ÜFE Endeks Tablosunun Makine ve ekipmanlar b.y.s. sütunundaki artış oranı %59,88”) dolayı c katsayısı “0” olarak belirlenmiştir…” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.
İhale ilan tarihinde yürürlükte bulunan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’a göre fiyat farkı uygulanacak ihalelerin ihale dokümanında bu hususa ilişkin düzenlemeye yer verilmesi ve fiyat farkı hesabında anılan Esaslar’ın 5’inci maddesinde yer alan formülün kullanılması gerektiği, idare tarafından İdari Şartname’nin 46’ncı maddesindeki tabloda fiyat farkı hesabında uygulanacak katsayı ve endekse yer verildiği, şikayete konu ihalede sürücü ve yakıtın idare tarafından karşılanacağı hususu dikkate alındığında katsayıların idarece işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde belirlendiği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Diğer taraftan, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendinde “Başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması halinde, Kurul kararı ile itirazen şikâyet başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesine karar verilir. Kurul kararının başvuru sahibine bildirimini izleyen otuz gün içinde başvuru sahibinin Kuruma yazılı talebi üzerine, bu talep tarihini izleyen otuz gün içinde Kurum tarafından itirazen şikâyet başvuru bedelinin iadesi yapılır ve son ödeme tarihine kadar geçen süre için faiz işlemez. Diğer hallerde başvuru bedeli iade edilmez.
Bu fıkranın (1) numaralı bendi uyarınca tahsil edilen bedel hiçbir durumda iade edilmez.” hükmü yer almaktadır.
Aktarılan Kanun hükmüne göre, başvuru sahibinin itirazen şikâyete konu iddialarının tamamında haklı bulunması halinde başvuru bedeli iadesinin söz konusu olabileceği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen tespit ve değerlendirmeler neticesinde, başvuru sahibinin, iddialarının tamamında haklı bulunmadığı anlaşıldığından başvuru bedelinin başvuru sahibine iadesi için Kanunun öngördüğü şekilde “başvuru sahibinin iddialarının tamamında haklı bulunması“ koşulunun gerçekleşmediği, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53’üncü maddesinin (j) fıkrasının 9’uncu alt bendi hükmü gereğince başvuru bedelinin iadesinin mümkün bulunmadığı anlaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
|