Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir.….” açıklamasına aykırı ol

Toplantı No : 2019/050
Gündem No : 24
Karar Tarihi : 06.11.2019
Karar No : 2019/UH.II-1453
BAŞVURU SAHİBİ:

Mrcn Taşımacılık Emlak Yapı İnşaat Temizlik Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Yenişehir İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/265423 İhale Kayıt Numaralı “Ortaöğretim Öğrenci Taşıma Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Yenişehir İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tarafından 12.07.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Ortaöğretim Öğrenci Taşıma Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Mrcn Taşımacılık Emlak Yapı İnşaat Temizlik Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketinin 07.10.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 08.10.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 16.10.2019 tarih ve 43606 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.10.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2019/1281 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idare tarafından alınan ihale komisyonu kararında aşırı düşük teklif açıklamalarının “yetersiz görülmüştür” şeklinde genel bir değerlendirme yapılarak reddedilmesinin mevzuata aykırı olduğu, yapmış oldukları açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde belirtilen esas ve usullere göre hazırlandığı, idarece belirlenen önemli bileşenlerin ayrı ayrı mevzuata uygun olarak açıklanmış olduğu, dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun görülerek tekliflerinin değerlendirmeye alınması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

…..” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde, “…..79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

…..

79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.

….

79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür.

….” açıklamaları bulunmaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Ortaöğretim Öğrenci Taşıma Hizmet Alımı

b) Miktarı ve türü:

2019-2020 Eğitim -Öğretim Yılında Yenişehir İlçesi 69 Yerleşim Biriminden 791 öğrencinin, her türlü gider dahil olmak üzere (Yakıt, şoför vb.) 68 araç ile 14 Taşıma merkezine 180 iş günü boyunca Taşınması İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: : Yenişehir İlçesindeki 69 yerleşim biriminden 14 taşıma merkezine 68 araçla 791 öğrenci taşınacaktır

ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Yapılacak ulaşım, sigorta vergi, resim, harç vb. giderlerinin tümü istekli tarafından teklif edilen fiyata dahildir

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşe başlama tarihi 09.09.2019; işi bitirme tarihi 19.06.2020

9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Taşımacının yükümlülüğü” başlıklı B maddesinde “…..ihale üzerinde kalan yüklenici, orta öğretim öğrenci taşıma hizmet alımı işinde çalıştıracağı araçların 12 yaşını aşmamış, trafik siciline kayıtlı, ticari, 68 adet ( en az 10×14 kapasiteli) minibüslerin tamamına ait ruhsat fotokopileri ile noter tasdikli vekaletname veya araç kira sözleşmelerini, sözleşmenin imzalanması sırasında idareye sunacaklardır…..” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuruya konu ihalede 31 adet ihale dokümanı alındığı, ihaleye 17 isteklinin teklif verdiği, 18.07.2019 tarihli komisyon kararından, teklifi sınır değerin altında kalan 6 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, Özsuat Taş. Gıda Tem. İnş. Oto. San. Tic. Ltd. Şti., Mehmet Yaşar Seçik ve Sev Taş. Tur. Zm. İnş. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin tekliflerinin süresi içerisinde aşırı düşük teklif açıklaması sunmadıkları gerekçesiyle reddedildiği, aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülen Mrcn Taş. Em. Yap. İnş. Tem. Gıd. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, Özdoğanay Taş. Yem. İnş. Tem. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

Bunun üzerine, Bozat Taş. Sos. Hiz. İnş. Öz. Eğit. ve Gıd. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 09.08.2019 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan dilekçesi ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu; anılan dilekçede ihale üzerinde bırakılan Mrcn Taş. Em. Yap. İnş. Tem. Gıd. San. Tic. Ltd. Şti., Özdoğanay Taş. Yem. İnş. Tem. San. Tic. Ltd. Şti. ve Mre Tem. İnş. Gıd. Nak. Pet. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata aykırı olduğunun iddia edildiği tespit edilmiştir. Yapılan inceleme neticesinde ise, 05.09.2019 tarihli ve 2019/UH.II-1077 sayılı Kurul kararı ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.1’inci maddesi uyarınca idare tarafından önemli teklif bileşenleri belirlenerek aşırı düşük teklif sorgulamasının ve değerlendirmesinin yeniden yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

05.09.2019 tarihinde alınan Kurul kararı üzerine idare tarafından 20.09.2019 tarihinde önemli teklif bileşenleri belirlenerek teklifi sınır değerinin altında kalan 6 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği tespit edilmiştir. 25.09.2019 tarihli ihale komisyonu kararında ise, sadece 2 isteklinin yazılı izahat verdiği, başvuru sahibi Mrcn Taş. Em. Yap. İnş. Tem. Gıd. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin aşırı düşük teklif açıklamasının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine göre yetersiz olduğu gerekçesiyle reddedildiği, aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülen Mre Tem. İnş. Gıd. Nak. Pet. San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, Bozat Taş. Sos. Hiz. İnş. Öz. Eğit. ve Gıd. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İdarece 20.09.2019 tarihinde EKAP üzerinden teklifi sınır değerin altında (1.495.328,32) kalan altı istekliye gönderilen sorgulama yazısında aşağıdaki maliyetlerin önemli teklif bileşeni olarak belirlendiği görülmüştür.

1-Sözleşme ve karar pulu gideri

2-Yatırılması gereken İhale Kik payı

3-İhale Damga vergisi gideri

4-Çalıştırılacak tüm şoförlerin maaş ve SGK giderleri

5-Tüm araçların harcayacağı akaryakıt gideri

6-Tüm araçların Mali Sorumluluk ve Ferdi Kaza Sigortası gideri

7-Tüm araçların yıllık Fenni muayenesi Egzoz ölçüm gideri

8-Tüm araçların periyodik yıllık bakım onarım (lastik, yedek parça) giderleri

9-Tüm araçlar için Belediyeden alınacak Güzergâh İzin Belgesi gideri

10-Araç kira sözleşme giderleri

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinin ikinci fıkrasında “Kurum itirazen şikayet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikayet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği açılarından inceler.…..” hükmü bulunmaktadır.

Başvuru sahibinin 07.10.2019 tarihinde sunduğu idareye şikayet dilekçesinde ve 16.10.2019 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet dilekçesinde, idare tarafından alınan ihale komisyonu kararında aşırı düşük teklif açıklamalarının “yetersiz görülmüştür” şeklinde genel bir değerlendirme yapılarak reddedilmesinin mevzuata aykırı olduğu iddia edilmekle birlikte;

08.10.2019 tarihinde başvuru sahibine tebliğ edildiği anlaşılan iddiaya ilişkin idarenin cevabı incelendiğinde, anılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının, araç kira sözleşme giderlerine ilişkin herhangi bir tevsik edici belge sunmadığı ve araçların mali sorumluluk ve ferdi kaza sigortası giderine ilişkin açıklamaları doğrultusunda sunduğu sigorta teklif/poliçesinde sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısı bulunmadığı gerekçeleriyle reddedildiği anlaşılmıştır. İdarenin cevabından anlaşılacağı üzere başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının anılan iki bileşen açısından söz konusu gerekçelerle uygun bulunmadığı tespit edilmiştir. 4734 sayılı Kanun’un 56’ncı maddesi çerçevesinde başvurunun, başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlarla sınırlı olarak incelenmesi gerektiği göz önüne alındığında, idarenin başvuru sahibinin teklifini uygun görmemesine yönelik yapılan inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yer almaktadır.

• İhale dokümanı düzenlemelerinin incelenmesinden, hizmet alımının süresi boyunca kullanılacak olan 12 yaşını aşmamış, 68 adet (en az 10×14 kapasiteli) minibüsün, isteklilerin kendi malı olma şartı bulunmadığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla isteklilerin söz konusu araçları kiralamak suretiyle veya kendi malı olarak tedarik edebileceği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi Mrcn Taş. Em. Yap. İnş. Tem. Gıd. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında kiralayacağı anlaşılan 2015 model 10×14 kapasiteli 68 adet Volkswagen marka minibüs için MY Özel Eğitim Org. Taş. Yapı İnş. Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.den aldığı fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu fiyat teklifinde minibüs kiralama fiyatının ayrı bir kalem olarak belirtildiği, fiyat teklifinin üzerinde ise, SMMM’ye ait imza ve kaşe ile birlikte “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 18.09.2019 tarih ve 09 sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim” ifadesinin yer aldığı, dolayısıyla söz konusu fiyat teklifinin şekil yönünden Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesine uygun olduğu tespit edilmiştir.

Diğer taraftan, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2’nci maddesinde aşırı düşük teklif sahibi isteklilerin aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini açıklayabileceği yöntemler yer almakta olup, söz konusu yöntemler arasında aşırı düşük teklif sahibi istekli ile üçüncü kişiler arasında yapılan sözleşme veya taahhütnameler yer almamaktadır. Bu nedenle mevzuata uygun fiyat teklifi sunmuş olan anılan isteklinin ayrıca aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında araç kira sözleşme giderlerine ilişkin herhangi bir tevsik edici belge sunmasının gerekmediği anlaşılmıştır. Bu itibarla, idare tarafından anılan gerekçe ile başvuru sahibinin teklifinin reddedilmesinin mevzuata uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

• Anılan istekli tarafından mali sorumluluk ve ferdi kaza sigortası tevsiki için Mert Sigorta Aracılık Hizmetleri Ltd. Şti. acentesi tarafından düzenlenmiş sigorta fiyat teklifinin sunulduğu belirlenmiştir. Söz konusu sigorta fiyat teklifi ekinde bölge müdürlüğü veya genel müdürlük teyidini belirten herhangi bir yazının bulunmadığı anlaşılmıştır.

Bu itibarla başvuru sahibinin sigorta giderlerine ilişkin açıklamasının, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.4’üncü maddesinde yer alan “Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir.….” açıklamasına aykırı olduğu anlaşılmıştır. Sonuç olarak, sigorta gideri için aşırı düşük teklif açıklaması uygun olmayan başvuru sahibinin, idare tarafından teklifinin reddedilmesinin uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi