ihale  sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Uygulama esasları” başlıklı 7’nci maddesinde “Bu Esaslara tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerekir. Bu hizmet alımı ihalelerinde aşağıdaki hususlar çerçevesinde düzenleme yapılır.

a) Sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan hizmet alımlarında tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunludur.

b) Sözleşme süresi 365 takvim gününü aşmayan;

1) İhale dokümanında personel sayısı belirlenerek haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılacağı düzenlenen hizmet alımlarında, sadece 6’ncı maddeye göre veya idarelerin takdirine bağlı olarak tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilir…” hükmü,

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımlarında fiyat farkı” başlıklı 81’inci maddesinde “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında işçilik maliyetlerine ilişkin fiyat farkı hesaplanacağının ihale dokümanında belirtilmesi gerekmektedir…” açıklaması,

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: 294 Adet Otobüsün Tamir, Bakım, Onarım, Yedek Parça ve Lastik Değişimi Hizmeti Alımı İşi

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı: 13.500.000 Km Üzerinden 294 Adet Otobüsün Tamir, Bakım, Onarım, Yedek Parça ve Lastik Değişimi Hizmeti Alımı

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Adanalı İli” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’cı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında fiyat farkı hesaplanmayacaktır. Ancak, mücbir sebepler veya idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, yürürlükte bulunan fiyat farkına ilişkin esaslar dikkate alınarak fiyat farkı hesaplanacaktır” düzenlemesi,

 

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşin süresi, işe başlama tarihinden itibaren 335 (ÜçyüzOtuzBeş) gündür. 9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi,

 

Aynı Tasarı’nın “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü maddesinde “14.1. Yüklenici, gerek sözleşme süresi, gerekse uzatılan süre içinde, sözleşmenin tamamen ifasına kadar, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa gidilmesi veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi talebinde bulunamaz.

14.2. Bu sözleşme kapsamında yapılacak işler için fiyat farkı hesaplanmayacaktır. Ancak, mücbir sebepler veya idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, yürürlükte bulunan fiyat farkına ilişkin esaslar dikkate alınarak fiyat farkı hesaplanacaktır.

14.3. Sözleşmede yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.” düzenlemesi,

 

Teknik Şartname’nin “İşin Konusu” başlıklı 2’nci maddesinde “Yüklenici İdareye ait marka, model Otobüslerin gösterildiği EK-1 Tablodaki 132 adet BMC, 162 adet TEMSA marka otobüsten oluşan toplam 294 (iki yüz doksan dört) araçlık otobüs filosunun; şoför, yakıt ve idari giderleri dışında kalan ve araçların faal olarak her gün en az iki vardiya, nöbetçi araç çalışan hatlarda üç vardiya çalıştırılmasının sağlanması için gerekli tamir, bakım onarım (periyodik ve genel),akü, lastik, yağ ve filtre bakım onarım ve değişimi, motor sisteminde bulunan yangın söndürme donanımlarının periyodik bakım ve onarım, her türlü yedek parça ve servis malzemeleri değişimi hizmetlerinin şartname ve sözleşme hükümlerine uygun olarak yapılmasıdır. Ayrıca ihaleye konu araçların İdarenin isteği doğrultusunda farklı garajlarda parklanmaları halinde garaj içi manevra hizmetlerinin yapılması işleri de kapsam dahilindedir.” düzenlemesi,

 

Teknik Şartname’nin “İşin Süresi” başlıklı 3’üncü maddesinde “İşin süresi işe başlama tarihinden itibaren 335 takvim günüdür.” düzenlemesi,

 

Teknik Şartname’nin “Yapılacak İşler ve Yüklenicinin Yükümlülükleri” başlıklı 4’üncü maddesinde “…4.1.2. Yüklenici işyerinde çalıştırılmak üzere 1 Makine Mühendisi veya Otomotiv Mühendisi ihale süresi boyunca bulunduracaktır. Söz konusu personel teknik ve idari konular ile alakalı İdare ve Yüklenici arasındaki koordinasyonu sağlayacaktır. Yüklenicinin bu şartı sağlamaması durumunda İş bu şartnamenin 4.1.57. maddesindeki hüküm uygulanacaktır İlgi çalıştırılacak personellerin resmi evrakları Hakkediş evrakları içine katılacaktır (SGK evrakları, maaş bordroları, izin evrakları vs.).

4.1.3. Yüklenici, işin aksatılmadan veya kesintiye uğramadan yürütülmesi için gerekli her türlü makine ve ekipmanların temini ile ihale konusu araç sayısının %20’ si oranında personel çalıştırmak ve iş başında bulundurmaktan sorumludur. (virgüllü sayılar 0,5’ in altı aşağıya, 0,5’in üstü yukarıya tamamlanacaktır.)  Çalıştırılacak personelin ücret, vergi, sosyal güvenlik primi gibi her türlü kanuni gideri ve sosyal hakları yüklenici tarafından karşılanacaktır. Yüklenici, personel ve personele bağlı giderler nedeniyle idareden hiçbir ücret talep edemez. Yüklenicinin bu şartı sağlamaması durumunda İş bu şartnamenin 4.1.57. maddesindeki hüküm uygulanacaktır. İlgi çalıştırılacak personellerin resmi evrakları Hakkediş evrakları içine katılacaktır (SGK evrakları, maaş bordroları, izin evrakları vs.). Çalıştırılacak yukarıdaki personel sayısının en az %20 si sanat sınıfı belgeli ( usta, kalfa, çırak ) personel olacaktır. İlgili personellerin işe başlama tarihinden itibaren 10 takvim iş günü içerisinde işe başlatılarak ilgili belgeleri idareye sunulmuş olacaktır. İlgili personelin işe başlaması sigorta evrakları ve fiilen çalışmaları yukarıda istenen belgelerin 10 takvim iş günü içerisinde ibraz edilmemesi durumunda sözleşme bedelinin 0,0001 ( onbinde bir ) oranında geciken her gün için ceza uygulanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

Birim Fiyat Teklif Cetveli ise aşağıdaki gibidir;

A1				B2
Sıra No	İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması 6	Birimi	Miktarı	Teklif Edilen4 Birim Fiyat	Tutarı
1	294 Adet Otobüsün Tamir, Bakım, Onarım, Yedek Parça ve Lastik Değişimi Hizmet Alımı	kilometre	13.500.000
TOPLAM TUTAR  (K.D.V Hariç)

Başvuruya konu ihalenin 28.08.2023 tarihinde yapıldığı ve 8 isteklinin teklif verdiği, 04.09.2023 tarihli ihale komisyon kararı ile ihalenin Öz Hicret Otomotiv Sanayi Ticaret Anonim Şirketi üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibinin 22.08.2023 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu, 24.08.2023 tarihinde idarenin kararı ile şikâyet başvurusunun reddedildiği ve başvuru sahibinin 29.08.2023 tarihinde kurum kayıtlarına alınan itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu tespit edilmiştir.

 

Bahse konu ihaleye ait Teknik Şartname düzenlemelerinden, ihale kapsamında yüklenicinin işin aksatılmadan veya kesintiye uğramadan yürütülmesi için gerekli her türlü makine ve ekipmanların temini ile ihale konusu araç sayısının %20’si oranında personel çalıştırmak ve iş başında bulundurmaktan sorumlu olacağı düzenlenmiş olup, ihale konusu araç sayısının 294 adet otobüs olduğu görülmüştür.

 

İdari Şartname’nin 46’ncı maddesinde; ihale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında fiyat farkı hesaplanmayacağı, ancak, mücbir sebepler veya idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, yürürlükte bulunan fiyat farkına ilişkin esaslar dikkate alınarak fiyat farkı hesaplanacağı şeklinde düzenleme yapılmıştır. Ayrıca Sözleşme Tasarısı’nda işin süresinin işe başlama tarihinden itibaren 335 gün olduğu belirtilmiştir.

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımlarında fiyat farkı” başlıklı 81’inci maddesinde; personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında işçilik maliyetlerine ilişkin fiyat farkı hesaplanacağının ihale dokümanında belirtilmesi gerektiği,

 

4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Uygulama esasları” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasında bu Esaslar’a tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde, bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerektiği, ayrıca aynı fıkranın (a) bendinde sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan bu hizmet alımı ihalelerinde tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesinin zorunlu olduğu, (b) bendinde ise sözleşme süresi 365 takvim gününü aşmayan ve ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği, haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında sadece işçilik girdisine göre veya idarelerin takdirine bağlı olarak tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verileceği anlaşılmaktadır.

 

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri gereği sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan hizmet alımı ihalelerinde tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesinin zorunlu olduğu hüküm altına alınmıştır. Bahse konu ihalenin sözleşme süresinin 335 gün olduğu ve 365 takvim gününü aşmadığı görülmüştür.

 

Sözleşme süresinin 365 takvim gününü aşmayan ihalelerde ise, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve personelin haftalık çalışma saatinin tamamını idare için kullandığı hizmet alımlarında sadece işçilik girdisine göre veya idarelerin takdirine bağlı olarak tüm girdiler için fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verileceği hüküm altına alınmıştır.

 

Bu kapsamda yapılan inceleme ve tespitler neticesinde; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında yüzdesel olarak belirlendiği -yüklenicinin ihale konusu araç sayısının %20’si oranında personel çalıştırmak ve iş başında bulundurmaktan sorumlu olacağının düzenlendiği, bahse konu ihale kapsamında 294 aracın bakım ve onarımının yapılacağı dikkatte alındığında (294*0,20) ihale kapsamında 59 (58,8) personelin çalıştıracağı- ancak personellerin çalışma saatlerine ilişkin herhangi bir bilginin doküman düzenlemelerinde yer almadığı, bahse konu iş kapsamında çalıştırılacak personelin haftalık çalışma saatinin tamamını idarede kullanacağına ilişkin olarak da bir bilginin bulunmadığı görülmüştür.

 

İdari Şartname ve Sözleşme Tasarısı’nın yukarıda yer verilen düzenlemeleri de bir arada değerlendirildiğinde idare tarafından başvuruya konu ihalede sözleşmenin uygulanması sırasında fiyat farkı hesaplanmayacağının belirtilmiş olduğu görülmüş olup, bahse konu düzenlemenin mevzuata aykırı olmadığı ve başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Toplantı No : 2023/046 Gündem No : 31 Karar Tarihi : 13.09.2023 Karar No : 2023/UH.II-1224