Hizmet alımı işinde asgari ücret fiyat farkının belli bir oran kadar artırılarak ödenmesi

140 sayılı ilamın 8 inci maddesi ile; … yüklenimindeki “Alo Ambulans
Hizmet Alımı İşi”ne ilişkin hak ediş ödemelerinde asgari ücret fiyat farkının belli
bir oran kadar artırılarak ödenmesi nedeniyle … TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.
İlamda harcama yetkilisi olarak sorumlu tutulan …, 140 sayılı ilamının 8,
9 ve 11 inci maddelerine ilişkin olarak vermiş olduğu temyiz dilekçesinde özetle;
Hizmet Alımı İşlerinde asgari ücret fiyat farkı hesaplamasının Kamu İhale
Genel Tebliği’nin “İşçilik maliyetleri ile ilgili fiyat farkı hesabı” başlıklı 83 üncü
maddesi kapsamında yapıldığını,

Tebliğin yukarıda ifade edilen maddesinin birinci fıkrasında;
“31/8/2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4734
sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarında
Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar kapsamında işçilik maliyetlerine ilişkin
geçen brüt maliyet, ihale dokümanında yer alan düzenlemeler çerçevesinde
hesaplanan asgari ücret veya idari şartnamede asgari ücretin yüzde (%) fazlası
olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma
saatlerine ilişkin ücretler dâhil) ve ilgili sosyal güvenlik mevzuatı gereği işveren
tarafından karşılanması gereken primler toplamından oluşmaktadır.” ifadesiyle
asgari ücret fiyat farkının kapsamın tanımlandığını,
Aynı maddenin iki ve üçüncü fıkrasında ise fiyat farkı hesaplamasının;
“Anılan Esasların 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası gereğince brüt asgari
ücretin belli bir yüzde fazlası oranında ücret alan personel için fiyat farkı, temel
asgari ücretin yüzde fazlası ile güncel asgari ücretin yüzde fazlası arasındaki
farkın işverene maliyeti kadar hesaplanır. Örneğin ihale tarihindeki temel asgari
ücretin 100 TL olması durumunda yüzde 30 fazla ücret alan işçi için yüzde 5 lik
asgari ücret artışına göre ödenecek fiyat farkı;

Temel asgari ücret döneminde brüt maliyet= 130 TL (temel asgari ücretin
yüzde 30 fazlası) +30 TL (ilgili sosyal güvenlik mevzuatı gereği işveren tarafından
karşılanması gereken primler toplamının varsayımsal tutarı)= 160 TL
Güncel asgari ücret döneminde brüt maliyet= 136,5 TL (güncel asgari
ücretin yüzde 30 fazlası) +31,5 TL (ilgili sosyal güvenlik mevzuatı gereği işveren
tarafından karşılanması gereken primler toplamının varsayımsal tutarı) = 168 TL
Fiyat Farkı= 168 TL-160 TL=8 TL olarak hesaplanır “ ve
“Anılan Esasların 5 inci maddesinin uygulandığı işlerde, a1 olarak
belirlenen işçiliğin fiyat farkı 6 ncı maddeye göre hesaplanacak, 5 inci maddeye
göre hesaplanan fiyat farkı formülünde a1’e yer verilmekle birlikte formül gereği
a1 için herhangi bir artış katsayısı uygulanmayacağından fiyat farkı hesabına
herhangi bir etkisi olmayacak ve 5 ve 6 ncı maddeler gereği ayrı ayrı hesaplanacak
tutarların toplamı, ödenecek veya kesilecek toplam fiyat farkını oluşturacaktır. İdari
şartnamede hem a1 hem de a2 için katsayı belirlenmişse bu durumda toplam
fiyat farkı 5 ve 6 ncı maddeye göre hesaplanan fiyat farklarının toplamından
oluşacaktır.” şeklinde yapılacağının belirtildiğini,
Yukarıda ifade edilen Hizmet Alımı Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak
Esasların “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 7 nci maddesinde;
“Fiyat farkı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:
F=AnxBx(Pn-1)
İn Yn Gn Kn Mn
Pn=(a1+a2+b1+b2+c+d)
İo Yo Go Ko Mo
Formülde ;
F: Fiyat farkını (TL),
An: İlk geçici hakedişte (n 1) olmak üzere (n) inci hakedişte, teklif birim
fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla
çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL); götürü bedel işlerde ise, uygulama ayı iler/
eme yüzdesine göre gerçek/eşen iş grubu ve veya iş kalemi ima/at miktarlarının
sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), B : 0.90 katsayısını.

Pn : İlk geçici hakedişte (n /) olmak üzere (n) inci hakkedişte, fiyat farkı
hesabında kullanılan temel indeksler ve güncel indeksler ile al, a2, bl, b2, c ve d
değerlerinin ağırlık oranları temsil katsayılarının yukarıdaki formüle uygulanması
sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını.
a1: Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak ve bu
Esasların 8 inci maddesine göre artış farkı ödenecek olan asgari ücrete dayalı
işçiliklerin oranını temsil eden ve yukarıdaki formülde artış öngörülmeyen sabit
bir katsayıyı.
a2: Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak olan ve al
katsayısının dışındaki işçilik/erin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
bl: Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak akaryakıtın ağırlık
oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,
b2: (Değişik: 07.05.2004- 25455/ 2 md.) Söz/eşme kapsamındaki iş/
erin yapılmasında kullanılacak diğer malzeme veya diğer hizmet girdi/erini temsil
eden sabit bir katsayıyı.
e: Sözleşme kapsamındaki işlerin mühendislik ve müşavirlik oranını temsil
eden sabit bir katsayıyı.
d: Sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak makine ve
ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranım temsil eden sabit bir katsayıyı,
İfade eder.
a1, a2, b1, b2, e ve d sabit katsayılarından biri, birkaçı veya tamamının,
ihale konusu hizmetteki oranı dikkate alınmak sureliyle ve toplamı bire (1.00) eşit
olacak şekilde ihaleden önce idarece belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesi
zorunludur. Bu sabit katsayılar, sözleşmenin uygulanması sırasında hiçbir
gerekçe)’le değiştirilemez.
Formüldeki temel indeksler (o) ve güncel indeksler (n) ise;
lo, İn : İsçilikle ilgili temel asgari ücreti ve güncel asgari ücreti.
Yo, Yn: Akaryakıt temel indeksleri ve güncel indeksleri; Başbakanlık Devlet
istatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan (1994=100) bazlı Tablo-2: Toptan
Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun “Kok Kömürü, Rafine Edilmiş Petrol
Ürünleri” satırındaki sayıyı,

Go, Gn: Akaryakıt dışındaki malzemelerin temel indeksleri ve güncel
indeksleri; Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan
(1994=100) bazlı Tablo-2: Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun
“Genel” satırındaki sayıyı,
Ko, Kn: Mühendislik ve müşavirlikle ilgili temel aylık katsayısı ve güncel
aylık katsayısını,
Mo, Mn: Makine ve ekipmana ait amortismanın temel indeksleri ve güncel
indeksleri: Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık yayımlanan
(1994=100) bazlı Tablo 2: Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun
“Makine ve Teçhizat İmalatı “ satırındaki sayıyı ifade eder. “ denildiğini,
Bu hükümler dikkate alındığında fiyat farkı esaslarının bütün olarak
uygulandığı ve işçiliğin a2 olarak belirlendiği hizmet alımı ihalelerinde ise
Esasların 7 nci maddesi gereği ihale tarihi itibarıyla geçerli brüt asgari ücretteki
artış oranı kadar fiyat farkı hesaplanacağını, Esaslar bütün olarak uygulanmakla
birlikte asgari ücretin üzerinde bir ödeme öngörülen işçilik a1 olarak belirlenmişse
8 inci madde gereği asgari ücretteki artış miktarı kadar hesaplama yapılacaktır
denilmek suretiyle vasıflı işçilik için ödenecek fiyat farkının nasıl hesaplanacağının
açıklandığını,
Buna göre; vasıflı işçilik, (a2) ağırlık oranı ile belirlenmiş ise, bu işçilik için
asgari ücretteki artış oranı kadar; vasıflı işçilik, oran olarak tespit edilmekle birlikte
ayrıca sayısal olarak da belirlenmiş ve bu işçilerin haftalık çalışma saatlerinin
tamamı ilgili idareye kullandırılmış olması halinde, bu defa fiyat farkları asgari
ücretteki artış oranı ile değil, a2 işçilik a1 işçilik olarak belirlenerek (çevrilerek)
asgari ücretteki artış miktarı kadar fiyat farkı hesaplanacağını, vasıflı işçilik
için Esasların 7 nci maddesi uyarınca asgari ücretteki artış oranı ile fiyat farkı
hesaplanmış olmasında genellikle sorun yaşanmamakta, daha ziyade bu işçilik
için Esasların 8 inci maddesi uyarınca yapılan hesaplamalarda farklılığın olduğu,
bunun da yukarıda anılan 83.2. maddenin ikinci cümlesinde geçen “asgari
ücretin üzerinde bir ödeme öngörülen işçilik a1 olarak belirlenmişse’” ibaresinin
fiyat farkı hesaplamalarında göz ardı edilmiş olmasından ileri geldiğini,
Örneğin bir vasıflı işçiye asgari ücretin %100’ü ücret ödenmesi
kararlaştırılması durumunda asgari ücret ödemesi aşağıdaki şekilde yapılması
gerektiğini:
-2010 yılının ikinci yarısında Brüt Asgari ücret : 693.00 TL

-Asgari ücret artış farkı: 43,92 TL.
-Vasıflı İşçinin aylık ücreti:
693,00+693,00*% 100=1.386,00 TL
-Yaşlılık, malullük ve ölüm sigortası prim oranı : %11 (İşveren hissesi)
-Genel sağlık sigortası prim oranı:%7,5
-Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı:%1
-İşsizlik sigortası prim oranı:%2
– Toplam Prim oranları toplamı: %21,5
– Vasıflı işçiliklerin vasıfsız işçiliğe çevrilmesi: 1.386,00 /693,00=2
– Vasıflı İşçi için ödenecek fiyat farkı :: 43,92×2 =87,84 TL
– Prim farkı: 87,84*%21,5 =18,88 TL
– Toplam Asgarî Ücret Farkı:106,72 TL
Asgari ücret fiyat farkı a2 katsayısı dikkate alındığında, işçilerin sözleşmede
belirlenen ücret düzeyinin asgari ücrete oranı bazında verildiğini,
…. Ltd. Şti’den alınan hizmet alımı işinde çalıştırılacak personelin ücreti
asgari ücretin %213, %160, % 154, %50 ve %5 oranında belirlenmiş ve teknik
şartname ve sözleşmede de bu oranların yer almış olduğunu,
Ayrıca sözleşmede asgari ücret fiyat farkının verileceğinin de
öngörüldüğünü,
Yukarıdaki açıklamalar dikkate alındığında asgari ücret fiyat farkının işçi
ücretleri dikkate alınarak oransal bazda ödenmesinde kamu zararına sebebiyet
verilmediğini belirterek verilen tazmin hükmünün kaldırılmasını istemiştir.
Başsavcılık mütalaasında;
Daire kararının onanması yönünde görüş bildirilmiştir.
Duruşma talebinde bulunan … ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının
dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra

GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Taraflar arasında akdedilen 25.11.2009 tarihli sözleşmenin fiyat farkını
düzenleyen 14.2 nci maddesinde;
“14.2 Bu sözleşme Kapsamında sadece asgari ücret fiyat farkı verilecektir.
4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına
İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esasların 8 inci maddesinin aşağıdaki
hükümlerine göre ödeme yapılacaktır:
İhale konusu hizmetin gerçekleştirilebilmesi için çalıştırılacak 506 sayılı
Sosyal Sigortalar Kanunu’na tabi personelin, sayı ve günlük çalışma saatinin
belirtilmesi kaydıyla;
a) Asgari ücret tespit komisyonunca ihale (son teklif verme) tarihinde 16
yaşını doldurmuş işçiler için belirlenmiş asgari ücretin değiştirilmesi halinde eski
ve yeni asgari ücret arasındaki fark,
b) İhale (son teklif verme) tarihi itibarıyla işveren tarafından karşılanacak
olan sosyal sigorta primi ve işsizlik sigortası primine ilişkin toplam tutarda; asgari
ücret değişikliği veya sigorta primi alt sınır değişikliği ile prim oranlan değişikliği
gibi sebeplerle meydana gelecek fark,
c) 506 sayılı Kanun’un 77 nci maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde
sözleşmede öngörülen ücret ekleri nedeniyle, işveren tarafından karşılanmakta
olan sosyal sigorta primi ve işsizlik sigorta primine ilişkin toplam tutarda meydana
gelecek fark,
toplamı (a), (b) ve (c) bentleri toplamı), 506 sayılı Kanun gereğince işveren
nâm ve hesabına Hazinece yapılacak olan ödemeler de dikkate alınmak suretiyle
bu Esasların 7nci maddesi uygulanmaksızın ödenir veya kesilir.” denilmiştir.
22.08.2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu
İhale Genel Tebliğinin “Personel Ücretleri ile İlgili Fiyat Farkı Hesabı” başlıklı 83
üncü maddesinde;
“Çalışan personele asgari ücretin üzerinde bir ödeme öngörülmekle
birlikte hizmet alımlarına ilişkin Fiyat Farkı Esaslarının sadece 8 inci maddesinin
uygulanacağı hizmet alımı ihalelerinde, ihale tarihi itibarıyla geçerli brüt asgari
ücretin artması halinde anılan madde gereği asgari ücretteki artış miktarı kadar
fiyat farkı hesaplanacaktır.” Hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre, asgari ücretin artırılması halinde, eski ve yeni asgari ücretler
arasındaki fark ile bu farktan doğan ve işverence karşılanması gereken sosyal
sigorta primleri ile sigorta primi alt sınır artışından kaynaklanan fark ve bu farklara
ait işsizlik ödeneğinin her işçi için aynı miktarda fiyat farkı olarak ödenmesi
gerekmektedir.
Uygulamada, asgari ücret fiyat farkı hesabının asgari ücretteki artış miktarı
ve bu artıştan kaynaklanan işveren payı miktarı üzerinden değil, bu miktarın
çalıştırılan personelin yapmakta olduğu görev kıstas alınarak % 213, % 160, %
154, % 50 ve % 5 oranında artırılması sonucu bulunan tutar üzerinden yapıldığı
anlaşılmaktadır.
Dilekçede, idari şartnamenin 25 inci maddesi ile personele asgari ücretin
%… kaç fazlasının ödeneceğinin hüküm altına alındığı, 5510 sayılı Kanun’a göre
çalışana yapılan tüm ödemelerin prime esas kazanca tabi olduğu, 4857 sayılı
İş Kanunu’nda işçinin ücretinin ve menfaatlerinin işveren tarafından tam olarak
ödendiği, ödemelerden de Gelir ve Damga Vergisi Kanunları uyarınca yasal
kesintilerin yapıldığı, asgari ücretin artması halinde idare tarafından yükleniciye
ödenecek fiyat farkı hesabında, ihale tarihi itibariyle belirlenmiş, brüt asgari ücretin
artışlı miktara, asgari ücrete gelen miktar kadar fark, bu farktan kaynaklanan
işveren payının ödenmesi ve ücret bordrosunun da buna göre düzenlenmesi
nedeniyle herhangi bir kamu zararının meydana gelmediği belirtilerek Hizmet
Alımı İşlerinde asgari ücret fiyat farkı hesaplamasının (28.11.2013 tarih ve 28835
s. Resmi Gazete’de yayımlanan 2013/5215 s. BKK ile değişik) Kamu İhale Genel
Tebliğinin “İşçilik maliyetleri ile ilgili fiyat farkı hesabı” başlıklı 83 üncü maddesi
kapsamında yapıldığı ileri sürülmüşse de;
Kamu İhale Genel Tebliği’nin bahsedilen hükmü;
“Madde 81-Hizmet alımlarında fiyat farkı
81.1. (Değişik: RG-28/11/2013-28835) Personel çalıştırılmasına dayalı
hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte
ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin
tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında işçilik maliyetlerine ilişkin fiyat
farkı hesaplanacağının ihale dokümanında belirtilmesi gerekmektedir.
Madde 82- (Mülga: RG-28/11/2013-28835) Hakediş düzenleme tarihi
Madde 83- (Başlığıyla birlikte değişik: RG-28/11/2013-28835) İşçilik
maliyetleri ile ilgili fiyat farkı hesabı

83.1. 31/8/2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarında
Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar kapsamında işçilik maliyetlerine ilişkin
geçen brüt maliyet, ihale dokümanında yer alan düzenlemeler çerçevesinde
hesaplanan asgari ücret veya idari şartnamede asgari ücretin yüzde (%) fazlası
olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma
saatlerine ilişkin ücretler dahil) ve ilgili sosyal güvenlik mevzuatı gereği işveren
tarafından karşılanması gereken primler toplamından oluşmaktadır.
83.2. Anılan Esasların 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası gereğince brüt asgari
ücretin belli bir yüzde fazlası oranında ücret alan personel için fiyat farkı, temel
asgari ücretin yüzde fazlası ile güncel asgari ücretin yüzde fazlası arasındaki
farkın işverene maliyeti kadar hesaplanır. Örneğin ihale tarihindeki temel asgari
ücretin 100 TL olması durumunda yüzde 30 fazla ücret alan işçi için yüzde 5’lik
asgari ücret artışına göre ödenecek fiyat farkı;
Temel asgari ücret döneminde brüt maliyet= 130 TL (temel asgari ücretin
yüzde 30 fazlası) +30 TL (ilgili sosyal güvenlik mevzuatı gereği işveren tarafından
karşılanması gereken primler toplamının varsayımsal tutarı)= 160 TL
Güncel asgari ücret döneminde brüt maliyet= 136,5 TL (güncel asgari
ücretin yüzde 30 fazlası) +31,5 TL (ilgili sosyal güvenlik mevzuatı gereği işveren
tarafından karşılanması gereken primler toplamının varsayımsal tutarı)= 168 TL
Fiyat Farkı= 168 TL-160 TL=8 TL olarak hesaplanır.
83.3. Anılan Esasların 5 inci maddesinin uygulandığı işlerde, a1 olarak
belirlenen işçiliğin fiyat farkı 6 ncı maddeye göre hesaplanacak, 5 inci maddeye
göre hesaplanan fiyat farkı formülünde a1’e yer verilmekle birlikte formül
gereği a1 için herhangi bir artış katsayısı uygulanmayacağından fiyat farkı
hesabına herhangi bir etkisi olmayacak ve 5 ve 6 ncı maddeler gereği ayrı ayrı
hesaplanacak tutarların toplamı, ödenecek veya kesilecek toplam fiyat farkını
oluşturacaktır. İdari şartnamede hem a1 hem de a2 için katsayı belirlenmişse bu
durumda toplam fiyat farkı 5 ve 6 ncı maddeye göre hesaplanan fiyat farklarının
toplamından oluşacaktır.”
şeklinde olup 31/8/2013 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan 2013/5215 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan 4734
sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarında
Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların Geçici 1 inci maddesinde;

“İlanı veya duyurusu bu esasların yürürlüğe girdiği tarihten önce yapılmış
olan ihalelerde fiyat farkı 24.12.2002 tarihli 2002/5037 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı ile yürürlüğe konulan 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi
Yapılacak Olan Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslara
göre hesaplanır.” denilmiştir. Dolayısıyla dilekçede yer alan tebliğ hükmünün,
hesap yılı olan 2010 yılında yapılan hizmet alımları açısından yürürlükte olmadığı
anlaşılmaktadır.
Bu nedenle 140 sayılı ilamın 8 inci maddesi ile … TL’ye ilişkin olarak verilen
tazmin hükmünün TASDİKİNE,