Hizmet Alımlarında Uygulanacak fiyat farkına ilişkin esaslara ilişkin olarak yapılan düzenlemeler göz önünde bulundurularak sözleşmenin uygulanması aşamasında fiyat farkı hesaplanacağı ve anılan işte uygulanacak Fiyat farkı katsayılarının “b1=0,75,c=0,25” şeklinde belirlendiği, ancak yapılan bu fiyat farkı hesaplamalarına ilişkin olarak idare tarafından gönderilen belgelerde ise hesaplamanın ne şekilde yapıldığına yönelik bilgi bulunmaması

İnovasyon Teknoloji Asansör Yürüyen Merdiven İnş. Elek. Elektr. Atık Yön. Tur. Oto. Kir. A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İZSU),

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/681949 İhale Kayıt Numaralı “Atıksu Arıtma Tesislerinden Çıkan Çamurun Taşınması İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İzmir Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (İZSU) tarafından 11.02.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Atıksu Arıtma Tesislerinden Çıkan Çamurun Taşınması İşi” ihalesine ilişkin olarak İnovasyon Teknoloji Asansör Yürüyen Merdiven İnş. Elek. Elektr. Atık Yön. Tur. Oto Kir. A.Ş.nin 05.02.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 10.02.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 19.02.2020 tarih ve 8823 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 19.02.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/335 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhale konusu iş kapsamında çalıştırılacak olan araçların bir günde kaç sefer yapacaklarının ve günlük çalışma miktarlarının kaç km olacağına dair bir veri doküman düzenlemelerinde yer almadığından sağlıklı bir fiyat teklifinin hazırlanamayacağı,

2) İhale konusu iş kapsamından istenen araç sayısı kadar şoförün çalıştırılacağı,  İdari Şartname’nin 25’nci maddesinde yer alan şoförlere ait giderler (maaş, sigorta vs.), işveren mali sorumluluk sigortası, üçüncü şahıslara karşı mali sorumluluk sigortası, çalıştırılacak tüm araçların kasko, trafik sigortaları gibi giderlerin yüklenici firmaya ait olduğu, dolayısıyla fiyat farkına ilişkin düzenlemede yukarıda sayılan giderlere ait katsayıların tespit edilmesi gerektiği, ancak İdari Şartname’nin 46’ncı maddesinde yer verilmediği, anılan Şartname maddesinde yer alan b1 ve c katsayıları dışında bir katsayının yer almaması sebebiyle idare tarafından yapılan bu düzenlemenin isteklileri tereddüde düşüreceği, bu itibarla, İdari Şartname’nin 46’ncı maddesinde 4734 sayılı Kanun’a göre ihale edilen hizmet alımlarında uygulanacak fiyat farkına ilişkin esaslarında yer alan düzenlemeler göz önünde bulundurularak a1, a2, ve b2 katsayılarına da yer verilmesi gerektiği, ayrıca söz konusu fiyat farkına ilişkin esasların 5’nci maddesinde yer alan fiyat farkı hesabının da İdari Şartname düzenlemesinde yer verilmediği, diğer yandan; ilgili maddede b1 ve c katsayılarına yer verilmesine rağmen, malzeme ve diğer hizmetlerin niteliği ve gereklerine uygun olan sütun veya sütunların tespit edilerek hangi sütun ve sütunlardaki sayı veya sayılarının kullanılacağının ihale dokümanında belirtilmesinin zorunlu olduğu düzenlemesi gereğince, anılan düzenlemede yer alan ürünlere ilişkin olarak hangi katsayıların kullanılacağının belirli olması gerektiğiiddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: ATIKSU ARITMA TESİSLERİNDEN ÇIKAN ÇAMURUN TAŞINMASI İŞİ

b) Miktarı ve türü: Atıksu Arıtma Tesislerinden çıkan toplam 130.000 ton çamurun taşınması hizmet alımı işidir.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: İzmir İli Menemen, Kemalpaşa, Türkelli, Foça, Gerenköy, Aliağa, Bergama, Çandarlı, Yeni Foça, Güneybatı, Torbalı, Ayrancılar, Havza, Seferihisar, Urla, Özdere, Ödemiş, Çeşme, Doğanbey, Bayındır, Hasköy ve Tire Atıksu Arıtma Tesisleri” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname ekinde birim fiyat teklif cetvelinin aşağıdaki şekilde yer aldığı görülmüştür.

Teknik Şartname’nin “İşin Adı” başlıklı A maddesinde “…KAPSAM: Merkez Bölgesi Atıksu Arıtma Tesisleri Şube Müdürlüğü’ne bağlı Menemen, Kemalpaşa, Türkelli, Kuzey Bölgesi Atıksu Arıtma Tesisleri Şube Müdürlüğü’ne bağlı Foça, Aliağa, Gerenköy, Bergama, Çandarlı, Yeni Foça Güney Bölgesi Atıksu Arıtma Tesisleri Şube Müdürlüğü’ne bağlı Güneybatı, Torbalı, Ayrancılar-Yazıbaşı, Havza, Seferihisar, Urla, Özdere, Ödemiş, Çeşme, Doğanbey, Hasköy, Tire ve Bayındır Atıksu Arıtma Tesislerinden çıkan çamurun Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine taşınması amacıyla kamyon çalıştırılması işlerini kapsamaktadır.” düzenlemesi,

Bahsi geçen Şartname’nin “İşin Süresi ve Başlama ve Bitiş Tarihi” başlıklı B maddesinde “İşin başlama tarihi 17.03.2020 ve işin bitim tarihi de 17.03.2023 olarak öngörülmüştür. ” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Tesis Dışındaki Nakliyeler İçin Takip Edilecek Yol Güzergahı” başlıklı E maddesinde “Atıksu arıtma tesisinden çıkan çamurun Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine taşınması esnasında takip edilecek yol güzergahı aşağıda tariflenmiştir. İdarece belirtilmedikçe yol güzergahı kesinlikle değiştirilmeyecektir. İdare gerekli görmesi durumunda alternatif yol güzergâhlarını kullandırma hakkına sahiptir. Alternatif yol güzergahlarının kullanımının gerekli olması durumunda İdare Yüklenici firmaya yeni yol güzergahlarını yazılı olarak verecektir.

•Menemen Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

– Menemen Atıksu Arıtma Tesisi

– 9 Eylül Caddesi

– Gazi Çiçek Caddesi

– 10325 Sokak

– 8032 Sokak

– Kaklıç-İzmir Yolu

– Kaklıç Kavşağı

– Sasalı ve Tuzla Kuş Cenneti yol güzergahını takip ederek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

•Kemalpaşa Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

– Kemalpaşa Atıksu Arıtma Tesisi

– Kemalpaşa-İzmir Yolu

– Anadolu Caddesi

-Anadolu Caddesi üzerinden Sasalı girişi kullanılarak İzmir Çevre Yolu Otobanına girilecektir.

– Yeni Havaalanı Caddesi

– Sasalı ve Tuzla Kuş Cenneti Yolu

– Kaklıç kavşağından geri dönülerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

•Türkelli Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

– İzmir – Çanakkale Kara Yolu (D 550)

– Anadolu Caddesi

– Anadolu Caddesi üzerinden Sasalı girişi kullanılarak İzmir Çevre Yolu Otobanına girilecektir.

– Yeni Havaalanı Caddesi

– Sasalı ve Tuzla Kuş Cenneti Yolu

– Kaklıç kavşağından geri dönülerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

•Foça Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

– Foça Atıksu Arıtma Tesisi

– 35 – 79 nolu Kara Yolu

– İzmir – Çanakkale Kara Yolu (D 550)

– Anadolu Caddesi

– Anadolu Caddesi üzerinden Sasalı girişi kullanılarak İzmir Çevre Yolu Otobanına girilecektir.

– Yeni Havaalanı Caddesi

– Sasalı ve Tuzla Kuş Cenneti Yolu

– Kaklıç kavşağından geri dönülerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

•Aliağa Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

– Aliağa Atıksu Arıtma Tesisi

– İzmir – Çanakkale Kara Yolu (D 550)

– Anadolu Caddesi

– Anadolu Caddesi üzerinden Sasalı girişi kullanılarak İzmir Çevre Yolu Otobanına girilecektir.

– Yeni Havaalanı Caddesi

– Sasalı ve Tuzla Kuş Cenneti Yolu

– Kaklıç kavşağından geri dönülerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

•Gerenköy Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

– Gerenköy Atıksu Arıtma Tesisi

– 35 – 79 nolu Kara Yolu

– İzmir – Çanakkale Kara Yolu (D 550)

– Anadolu Caddesi

– Anadolu Caddesi üzerinden Sasalı girişi kullanılarak İzmir Çevre Yolu Otobanına girilecektir.

– Yeni Havaalanı Caddesi

– Sasalı ve Tuzla Kuş Cenneti Yolu

    – Kaklıç kavşağından geri dönülerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir

•Yeni Foça Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

– Yeni Foça Atıksu Arıtma Tesisi

– İzmir – Çanakkale Kara Yolu (D 550)

– Anadolu Caddesi

– Anadolu Caddesi üzerinden Sasalı girişi kullanılarak İzmir Çevre Yolu Otobanına girilecektir.

– Yeni Havaalanı Caddesi

– Sasalı ve Tuzla Kuş Cenneti Yolu

– Kaklıç kavşağından geri dönülerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

• Bergama Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

– Bergama Atıksu Arıtma Tesisi

– İzmir-Çanakkale Karayolu-Bergama kavşağı

– İzmir – Çanakkale Kara Yolu (D 550)

– Anadolu Caddesi

– Anadolu Caddesi üzerinden Sasalı girişi kullanılarak İzmir Çevre Yolu Otobanına girilecektir.

– Yeni Havaalanı Caddesi

– Sasalı ve Tuzla Kuş Cenneti Yolu

– Kaklıç kavşağından geri dönülerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

• Çandarlı Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

– Çandarlı Atıksu Arıtma Tesisi

– İzmir-Çanakkale Karayolu-Yaylayurt mevkii

– İzmir – Çanakkale Kara Yolu (D 550)

– Anadolu Caddesi

– Anadolu Caddesi üzerinden Sasalı girişi kullanılarak İzmir Çevre Yolu Otobanına girilecektir.

– Yeni Havaalanı Caddesi

– Sasalı ve Tuzla Kuş Cenneti Yolu

– Kaklıç kavşağından geri dönülerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

• Güneybatı Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon

–  Güneybatı Atıksu Arıtma Tesisi

–  Mithatpaşa cad.

–  Mithatpaşa caddesinden Narlıdere girişini kullanarak İzmir-Çeşme Otoyolu (0-31 nolu )

–  İzmir Çeşme Otoyolu (0-30nolu)

–  İzmir –Aydın Otoyolu (0-30 / E-87)

– İzmir Çevre yolu otoyolu çıkışı, Sasalı yolu takip edilerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

• Torbalı Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

– Torbalı Atıksu Arıtma Tesisi

– İzmir Aydın Karayolu (35-26) D550

– İzmir –Aydın Otoyolu

– İzmir Çevre yolu otoyolu çıkışı, Sasalı yolu takip edilerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

• Ayrancılar Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

– Ayrancılar Atıksu Arıtma Tesisi

– İzmir –Aydın Otoyolu

– İzmir Çevre yolu otoyolu çıkışı, Sasalı yolu takip edilerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

• Havza Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

– Havza Atıksu Arıtma Tesisi

– İzmir –Aydın Otoyolu

– İzmir Çevre yolu otoyolu çıkışı, Sasalı yolu takip edilerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

• Seferihisar Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

–  Seferihisar Atıksu Arıtma Tesisi

–  İzmir Seferihisar Karayolu (35-39)

–  İzmir-Çeşme Otoyolu (0-32 –E881 nolu )

–  İzmir Çeşme Otoyolu (0-30 nolu)

–  İzmir –Aydın Otoyolu (0-30 / E-87)

– İzmir Çevre yolu otoyolu çıkışı, Sasalı yolu takip edilerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

• Urla Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

–  Urla Atıksu Arıtma Tesisi

–  İzmir Çeşme Karayolu D300 Kullanılarak İzmir Çeşme Otoyolu

–  İzmir-Çeşme Otoyolu (0-32 –E 881 nolu )

–  İzmir Çeşme Otoyolu (0-30 nolu)

–  İzmir –Aydın Otoyolu (0-30 / E-87)

– İzmir Çevre yolu otoyolu çıkışı, Sasalı yolu takip edilerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

• Özdere Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

–   Özdere Atıksu Arıtma Tesisi

 –  İzmir Seferihisar Karayolu (35-39)

 –  İzmir-Çeşme Otoyolu (0-32 –E881 nolu )

  –  İzmir Çeşme Otoyolu (0-30 nolu)

  –  İzmir –Aydın Otoyolu (0-30 / E-87)

 – İzmir Çevre yolu otoyolu çıkışı, Sasalı yolu takip edilerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

• Ödemiş Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

–  Ödemiş Atıksu Arıtma Tesisi

–  Bayındır yolu üzerinde Ekoten Cad.

–  İzmir Aydın Cd/D550 otoyoluna çıkış

–  İzmir –Aydın Otoyolu (0-30 / E-87)

– İzmir Çevre yolu otoyolu çıkışı, Sasalı yolu takip edilerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

• Tire Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

–  Tire Atıksu Arıtma Tesisi

–  Bayındır yolu üzerinde Ekoten Cad.

–  İzmir Aydın Cd/D550 otoyoluna çıkış

–  İzmir –Aydın Otoyolu (0-30 / E-87)

– İzmir Çevre yolu otoyolu çıkışı, Sasalı yolu takip edilerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

• Çeşme Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

–  Çeşme Atıksu Arıtma Tesisi

–  İzmir Çeşme Otoyolu Alaçatı Bağlantısından O32-E/881 Yönü

–  İzmir –Aydın Otoyolu (0-30 / E-87)

– İzmir Çevre yolu otoyolu çıkışı, Sasalı yolu takip edilerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

• Doğanbey  Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

–  Doğanbey Atıksu Arıtma Tesisi

–  İzmir Seferihisar Karayolu (35-39)

–  İzmir-Çeşme Otoyolu (0-32 –E881 nolu )

–  İzmir Çeşme Otoyolu (0-30 nolu)

–  İzmir –Aydın Otoyolu (0-30 / E-87)

–  İzmir Çevre yolu otoyolu çıkışı, Sasalı yolu takip edilerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

• Bayındır Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

– Bayındır Atıksu Arıtma Tesisi

– İzmir Aydın Karayolu (35-26) D550

– İzmir –Aydın Otoyolu

– İzmir Çevre yolu otoyolu çıkışı, Sasalı yolu takip edilerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.

• Hasköy Atıksu Arıtma Tesisinden Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine Çamur Taşıyacak Kamyon:

– Hasköy Atıksu Arıtma Tesisi

– İzmir Aydın Karayolu (35-26) D550

– İzmir –Aydın Otoyolu

– İzmir Çevre yolu otoyolu çıkışı, Sasalı yolu takip edilerek Çiğli Atıksu Arıtma Tesisine gelinecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan İdari Şartname düzenlemesine göre, ihale konusu iş kapsamında taşınacak olan çamur miktarının birim fiyat teklif cetvelinde ayrı ayrı olarak belirlendiği, ayrıca Teknik Şartname’nin A maddesinde, ihale konusu işi kapsamının net bir şekilde idare tarafından belirlendiği, öte yandan söz konusu Şartname’nin E maddesinde ise ihale konusu iş kapsamında yer alan bölgelere ilişkin olarak güzergâh bilgilerinin de yer aldığı, dolayısıyla ihale konusu işin güzergâh bilgileri üzerinden ihale konusu işte çalıştırılacak olan araçların ne kadar mesafe yapacaklarının teyidinin istekliler tarafından yapılabileceği, sonuç olarak isteklilerin tekliflerini hazırlarken Teknik Şartname’de yer alan güzergâh bilgileri, işin süresini ve birim fiyat teklif cetvelinde yer alan çamur miktarını da dikkate alarak, günlük kaç ton çamur taşınabileceği tespitini yapılabilecekleri anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımlarında fiyat farkı” başlıklı 81’inci maddesinde “81.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri ile personel çalıştırılmasına dayalı olmamakla birlikte ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı hizmet alımlarında işçilik maliyetlerine ilişkin fiyat farkı hesaplanacağının ihale dokümanında belirtilmesi gerekmektedir.” açıklaması,

Aynı Tebliğ’in “İşçilik maliyetleri ile ilgili fiyat farkı hesabı” başlıklı 83’ncü maddesinde “83.1. 31/8/2013 tarihli ve 28751 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar kapsamında işçilik maliyetlerine ilişkin geçen brüt maliyet, ihale dokümanında yer alan düzenlemeler çerçevesinde hesaplanan asgari ücret veya idari şartnamede asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil) ve ilgili sosyal güvenlik mevzuatı gereği işveren tarafından karşılanması gereken primler toplamından oluşmaktadır.

83.2. Anılan Esasların 6 ncı maddesinin ikinci fıkrası gereğince brüt asgari ücretin belli bir yüzde fazlası oranında ücret alan personel için fiyat farkı, temel asgari ücretin yüzde fazlası ile güncel asgari ücretin yüzde fazlası arasındaki farkın işverene maliyeti kadar hesaplanır. Örneğin ihale tarihindeki temel asgari ücretin 100 TL olması durumunda yüzde 30 fazla ücret alan işçi için yüzde 5’lik asgari ücret artışına göre ödenecek fiyat farkı;

Temel asgari ücret döneminde brüt maliyet= 130 TL (temel asgari ücretin yüzde 30 fazlası) +30 TL (ilgili sosyal güvenlik mevzuatı gereği işveren tarafından karşılanması gereken primler toplamının varsayımsal tutarı)= 160 TL

Güncel asgari ücret döneminde brüt maliyet= 136,5 TL (güncel asgari ücretin yüzde 30 fazlası) +31,5 TL (ilgili sosyal güvenlik mevzuatı gereği işveren tarafından karşılanması gereken primler toplamının varsayımsal tutarı)= 168 TL

Fiyat Farkı= 168 TL-160 TL=8 TL olarak hesaplanır.

83.3. Anılan Esasların 5 inci maddesinin uygulandığı işlerde, a1 olarak belirlenen işçiliğin fiyat farkı 6 ncı maddeye göre hesaplanacak, 5 inci maddeye göre hesaplanan fiyat farkı formülünde a1’e yer verilmekle birlikte formül gereği a1 için herhangi bir artış katsayısı uygulanmayacağından fiyat farkı hesabına herhangi bir etkisi olmayacak ve 5 ve 6 ncı maddeler gereği ayrı ayrı hesaplanacak tutarların toplamı, ödenecek veya kesilecek toplam fiyat farkını oluşturacaktır. İdari şartnamede hem a1 hem de a2 için katsayı belirlenmişse bu durumda toplam fiyat farkı 5 ve 6 ncı maddeye göre hesaplanan fiyat farklarının toplamından oluşacaktır.” açıklaması,

4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın ““Fiyat farkı hesabı”” başlıklı 5’nci maddesinde “…c) Diğer hizmet alımlarında;

F = An x B x ( Pn-1)

                       İ_n               Y_n              G_n      M_n

P_n = [a₁ + a₂  —— + b₁  —— + b₂  —— + c ——]

                       İ_o               Y_o              G_o    M_o 

(2) Formüllerde yer alan;

a) F: Fiyat farkını (TL),

b) B: 0,90 sabit katsayısını,

c) An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),

ç) Pn:  İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2 ve c değerlerinin ağırlık oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını,

d) a1: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden ve 6 ncı maddeye göre fiyat farkı hesaplanan sabit bir katsayıyı,

e) a2: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

f) b1: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

g) b2: Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

ğ) c: Makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

…

  (3) Ağırlık oranlarına ilişkin katsayılar, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde belirlenen a1, a2, b1, b2 ve c katsayıları toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenir ve ihale dokümanında gösterilir. Katsayıların belirlenmesinde öncelikle a2, b1, b2 ve c katsayıları belirlendikten sonra bunların toplamı birden çıkarılarak bulunan sayı a1 katsayısı olarak alınır.

(4) Formüldeki temel endeksler (o) ve güncel endeksler (n)’den;

a) İo, İn: İşçilikle ilgili temel asgari ücreti ve güncel asgari ücreti,

b) Yo, Yn: Katı ve sıvı yakıtlar için, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosunun 23 numaralı “Kok Kömürü ve Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri”, 231 numaralı “Kok Fırını Ürünleri”, 232 numaralı “Rafine Edilmiş Petrol Ürünleri” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçını,

c) Go, Gn:  İhale konusu hizmet kapsamında yer alan malzeme ve diğer hizmetler için fiyat farkı hesabına esas sayı veya sayıları,

ç) Mo, Mn: Makine ve ekipmana ait amortisman için, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosunun 29 numaralı “Makine ve Teçhizat b.y.s.”,  291 numaralı “Uçak, Motorlu Taşıt ve Motosiklet Motorları Hariç Olmak Üzere Mekanik Güç Kullanımı ve Üretimi İçin Makineler”,  292 numaralı “Diğer Genel Amaçlı Makineler”, 293 numaralı “Tarım ve Ormancılık Makineleri”, 295 numaralı “Diğer Özel Amaçlı Makineler” sütunundaki sayıyı,

ifade eder.

(5) Yukarıdaki endekslerden Go ve Gn için idarece; Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yılı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosundan alt sektörler itibarıyla malzeme ve diğer hizmetlerin niteliği ve gereklerine uygun olan sütun veya sütunlar tespit edilerek hangi sütun veya sütunlardaki sayı veya sayıların kullanılacağının ihale dokümanında belirtilmesi zorunludur. İdarelerin bu tespiti yapamamaları veya yapmamaları durumlarda ise Go ve Gn endeksleri için Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosunun “ ÜFE Genel” sütunundaki sayılar esas alınır.

…

(7) İşin gerçekleştirilmesinde kullanılacak malzeme ve makine ile ekipmanın niteliği dikkate alınarak, fiyat farkı hesabına esas b1, b2, ve c değerleri için aynı anda birden fazla endeks de belirlenebilir…” düzenlemesi,

Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: ATIKSU ARITMA TESİSLERİNDEN ÇIKAN ÇAMURUN TAŞINMASI İŞİ

b) Miktarı ve türü: Atıksu Arıtma Tesislerinden çıkan toplam 130.000 ton çamurun taşınması hizmet alımı işidir.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: İzmir İli Menemen, Kemalpaşa, Türkelli, Foça, Gerenköy, Aliağa, Bergama, Çandarlı, Yeni Foça, Güneybatı, Torbalı, Ayrancılar, Havza, Seferihisar, Urla, Özdere, Ödemiş, Çeşme, Doğanbey, Bayındır, Hasköy ve Tire Atıksu Arıtma Tesisleri” düzenlemesi,

Bahsi geçen Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’nci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak her türlü ulaşım, sigorta, vergi, resim, harç giderleri ile her türlü genel giderler teklif fiyata dahil edilecektir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. -Çamurun taşınması için çalıştırılacak kamyonların, yakıt, yağ değişimi, üstübü, lastik giderleri ile çalışacak şoförlere ait her türlü giderler(maaş, sigorta vs), çalışma esnasında olabilecek tüm arızaların giderilmesi, amortisman ve yedek parça bedeli, bakım, periyodik v.b. giderler,

-İşveren Mali Sorumluluk Sigortası, Üçüncü şahıslara karşı mali sorumluluk sigortası, çalıştırılacak tüm araçların kasko, trafik sigortaları,

-Tüm Şoförler, 4857 sayılı İş kanuna ve 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunlarına göre çalıştırılacak, bu kapsamda alınması gereken her türlü önlem yüklenici firmaya ait olup bununla ilgili giderler,

-Yüklenici karı, teklif fiyata dahildir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.

46.1.1. 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa göre ihale edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak fiyat farkına ilişkin esaslar hükümleri uygulanacaktır. Bu işte uygulanacak Fiyat farkı katsayıları b1=0,75,c=0,25 dir.” düzenlemesi yer almaktadır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhalesi Yapılacak Olan Hizmet Alımlarına İlişkin Fiyat Farkı Hesabında Uygulanacak Esaslar’da a1, sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak ve adı geçen düzenlemenin 6’ncı maddesine göre artış farkı ödenecek olan asgari ücrete dayalı işçiliklerin oranını temsil eden sabit bir katsayıyı, a2 ise sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak olan ve a1 katsayısının dışındaki işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı ifade etmektedir. Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel ücretleri ile ilgili fiyat farkı hesabı” başlıklı 83’üncü maddesinde de fiyat farkı hesaplamasının nasıl yapılacağı açıklanmıştır.

Yukarıda aktarılan doküman düzenlemelerinden, başvuruya konu ihalenin “Atıksu Arıtma Tesislerinden Çıkan Çamurun Taşınması İşi” olduğu, bu çerçevede söz konusu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir iş olmadığı, bu düzenlemelere ek olarak İdari Şartname’nin 46’ncı maddesinde, 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa göre ihale edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak fiyat farkına ilişkin esaslara ilişkin olarak yapılan düzenlemeler göz önünde bulundurularak sözleşmenin uygulanması aşamasında fiyat farkı hesaplanacağı ve anılan işte uygulanacak Fiyat farkı katsayılarının “b1=0,75,c=0,25” şeklinde belirlendiği, ancak yapılan bu fiyat farkı hesaplamalarına ilişkin olarak idare tarafından gönderilen belgelerde ise hesaplamanın ne şekilde yapıldığına yönelik bilgi bulunmadığı görülmüştür.

Ayrıca, ihale konusu işin yaklaşık maliyetinin piyasa fiyat araştırması esas alınarak hesaplandığı, yapılan söz konusu maliyet hesaplamalarının birim fiyat teklif cetvelinde yer alan kalemler bazında bir bütün olarak hesaplandığı, diğer bir ifadeyle işçilik, akaryakıt ve araç giderlerine ilişkin maliyetlerin yaklaşık maliyetin hesabında ayrı ayrı tespit edilmediği, ek olarak anılan maliyetin hesabında işçilik hizmetinin ağırlık oranına ilişkin olarak ise “%12,70” şeklinde bir belirleme öngörüldüğü, işin yapılmasında kullanılacak akaryakıtın ağırlık oranının “b1=0.75” olarak, sözleşme kapsamındaki işlerin yapılmasında kullanılacak makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranının “c:0,25” olarak düzenlendiği ve bu katsayıların toplamının da mevzuatta öngörülen şekilde bire (1.00) eşit olduğu tespit edilmiştir.

Fiyat farkı hesaplamasında, haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanıldığı işçiliklerde a1 katsayısının; haftalık çalışma saatinin tamamının idare içinde kullanılmadığı işlerde de a2 katsayısının kullanılması gerekmektedir.

İncelenen ihalede, çalışacak personel sayısına ilişkin olarak bir belirleme yapılmamakla birlikte, İdari Şartname’nin 25.3.1’nci maddesi gereğince ihale konusu işte çalıştırılacak olan personele ait giderlerin teklif fiyat dahil giderler olduğu, kaldı ki idare tarafından gönderilen ihale işlem dosyasında yer alan yaklaşık maliyet ve eklerinde, ihale konusu iş kapsamında 24 adet şoför çalıştırılacağının öngörüldüğü, söz konusu personelin yaklaşık maliyete oranının ise “%12,70” olarak hesaplandığı, ayrıca “Hizmet İhalelerine İlişkin EKAP Giriş Bilgileri Formu” adlı belgede ise bahsi geçen personelin ihale konusu iş kapsamında tam zamanlı olarak çalıştırılacağının belirtildiği, ihale dokümanında personel sayısına ilişkin olarak net bir belirleme yapılmamakla birlikte yukarıda bahsi geçen formdan ihale konusu işte personel çalıştırılacağı anlaşılmaktadır.

Yukarıda aktarılan açıklamalar ışığında yapılan incelemede, ihale konusu iş personel çalıştırılmasına dayalı bir iş olmamakla birlikte idare tarafından gönderilen belgelerde söz konusu iş kapsamında personel çalıştırılacağının öngörüldüğü, dolayısıyla yukarıda aktarılan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 83’nci maddesi gereğince ihale konusu işte çalıştırılacak işçilikler ile ilgili olarak a2 katsayısının idare tarafından belirlenmesi gerektiği, öte yandan a2 katsayısına ilişin belirleme yapılmaması durumunda işçilik maliyetlerinde oluşabilecek değişikliklerde yüklenici lehine veya aleyhine neticeler doğabileceği, sonuç olarak sadece b1 ve c katsayısı kullanılarak fiyat farkı verilmesi durumunda yükleniciye verilecek olan fiyat farkının sağlıklı olarak hesaplanamayacağı sonucunu doğuracağı anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Öte yandan, ihale konusu işin personel çalıştırılmasına dayalı bir iş niteliğinde bulunmadığından ve ayrıca malzeme veya diğer hizmetlerin söz konusu iş kapsamında olmadığından hareketle, idarenin fiyat farkı formülünde a1 ve b2 katsayısına ilişkin olarak dokümanda herhangi bir oran öngörmesinin zaruri olmadığı, bu çerçevede idarenin a1 ve b2 oranlarına ilişkin olarak belirleme yapmamasının yukarıda aktarılan esaslara aykırı olmadığı anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin, “İdari Şartname’nin b1 ve c katsayılarına yer verilmesine rağmen, malzeme ve diğer hizmetlerin niteliği ve gereklerine uygun olan sütun veya sütunların tespit edilerek hangi sütun ve sütunlardaki sayı veya sayılarının kullanılacağının ihale dokümanında belirtilmesinin zorunlu olduğu düzenlemesi gereğince, anılan düzenlemede yer alan ürünlere ilişkin olarak hangi katsayıların kullanılacağının belirli olması gerektiği” iddiasının incelenmesi neticesinde,

İdari Şartname’de ağırlık oranlarına ilişkin katsayılara yer verildiği ancak fiyat farkı hesabında uygulanacak endekslere yer verilmediği, fiyat farkı hesabında uygulanacak endekslerin Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların 10’uncu maddesinde yer alan düzenleme gereğince idare tarafından belirlenmediğinde Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan 2003=100 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Alt Sektörlere Göre Endeks Sonuçları Tablosunun “ÜFE Genel” sütunundaki sayının esas alınacağı bu itibarla başvuru sahibinin bu yöndeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.