İdare adına TÜPRAŞ’tan alınan asfalt ve asfalt malzemesinin taşıyıcı firma tarafından eksik teslimi. - İhale| ihale ilanı| ihale sonuçları| ihale kararları| ihale danışmanı

Kamu İdaresi Türü	Özel İdareler
Yılı	2008
Dairesi	8
Dosya No	40797
Tutanak No	42642
Tutanak Tarihi	25.1.2017
Kararın Konusu	İhale Mevzuatı ile İlgili Kararlar

İdare adına TÜPRAŞ’tan alınan asfalt ve asfalt malzemesinin taşıyıcı firma tarafından eksik teslimi.

1886 sayılı Ek İlam’ın 1’inci maddesinde, … İl Özel İdaresi ile Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. (TÜPRAŞ) arasında asfalt ve asfalt malzemesi (AC 160/220, MC30, MC800, AC70/120) alımına ilişkin olarak 11.02.2008 tarihinde yapılan protokol gereğince, TÜPRAŞ Batman Rafinerisinden İdare adına alınan ve İdareye teslim edilmesi gereken malın bir kısmının taşıyıcı firma olan … Petrol Ltd.Şti. tarafından eksik teslim edilmesi nedeniyle … TL’ye tazmin hükmü verilmiştir.

1886 sayılı Ek İlam’da Gerçekleştirme Görevlisi olarak sorumlu tutulan … 40797 sayılı dosyada yer alan temyiz dilekçesinde özetle,

… İl Özel İdaresinde birimin ihtiyaç duyduğu asfalt ürünleri alımı bedelinin kredi olarak mal tesliminden önce ödenmesinin, gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilemeyecek ivedi veya zorunlu giderlerden sayılması nedeniyle olmadığını; İdarenin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun 22’nci maddesinin (a) fıkrası gereğince ihtiyacın sadece gerçek veya tüzel tek kişi tarafından karşılanması hükmüne dayalı olarak satıcı (Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.-TÜPRAŞ) ile 11.02.2008 tarihinde yapmış olduğu protokolün “Ödeme şekli” başlıklı 5’inci maddesi gereğince yapıldığını; İlgili maddenin;

“5) Ödeme Şekli

A) Alıcı tarafından söz konusu asfaltların bedeli, kredi avansı olarak Satıcının hesabına peşin ödenecektir.

B) Alıcı’ya teslim edilecek asfalt dolayısıyla, Satıcı’nın herhangi bir nedenle, alacağının doğması halinde, Satıcı, bu alacağına faturada kayıtlı teslim tarihinden itibaren, 6183 sayılı Amme alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanunun 51. maddesinde belirtilen gecikme faizinin yıllık tutarı oranında faiz uygulanacaktır.” şeklinde olduğunu;

Buna göre, petrol ürünü alımı ile ilgili olarak protokol tarihinden sonra, satıcıya (Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş.-TÜPRAŞ) ilk olarak 25.06.2008 tarihinde ….- TL, ve devamında 06.08.2008 tarihinde ….- TL, 19.08.2008 tarihinde ….- TL ve 01.09.2008 tarihinde ….- TL aktarılması akit taraf olarak idarenin yerine getirdiği bir yükümlülük olduğunu; başka bir ifade ile hukuki olarak yokluk ve butlan hükmünde olmayan bahse konu protokol hükümlerine göre idarenin ihtiyacı olan asfalt malzeme bedelinin kredi olarak satıcının hesabına doğrudan aktarılmasının, akitten doğan bir sorumluluk olduğunu;

İdarenin ihtiyacı olan asfalt malzeme alımının, 5018 sayılı Kanun ve diğer alt mevzuat hükümlerine göre (Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği, Ön Ödeme Usul ve Esasları hakkında Yönetmelik, Mahalli İdareler Harcama Belgeleri Yönetmeliği, 2007/1 sayılı Ön Ödeme Usul ve Esasları Hakkında v.d.) usulüne uygun olarak harcama yetkilisi mutemedi adına açılacak hesap üzerinden yapılmış olduğu var sayıldığı durumda dahi, protokol gereği ödemenin satıcının hesabına peşin olarak yapılması gerektiğini;

Dolayısıyla zarara konu eylemin, ön ödeme işleminin yanlış uygulamasından meydana gelmediğini; protokolün “Teslim ve Ölçü” başlıklı 4’üncü maddesi gereğince yapılacak teslimatın Rafineri teslimli olduğunu; protokol kapsamı asfalt malzemesinin idare ambarlarına tesliminin sağlanması amacıyla, idarece doğrudan temin yöntemi ile 18.08.2008 tarih ve 06478, 14.08.2008 tarih ve 09120 ile 02.09.2008 tarih ve 0034 sayılı onay belgeleri ile … Petrol Ürünleri İnşaat Taah. Nak. Tic. Ve San. Ltd. Şirketine nakliye işinin verildiğini ve asfalt malzemesinin Rafineriden teslim ve tesellüme, takip, ikmal ve intaca, ifa ve imzalamaya yetkili kılındığını;

Yargılama konusu kamu zararının Rafineriden alınan asfalt malzemesinin idare ambarlarına teslim edilmeyen kısmından doğduğunu; burada, giderin gerçekleştirilmesinde gerçekleştirme görevlisi olarak şahsının herhangi bir kusurunun bulunmadığını;

Yüklenicinin protokol kapsamındaki malzemeden, Rafineriden teslim aldığı halde idare ambarlarına teslim etmediği miktarlarının olduğunun idarece belirlenmesi üzerine konunun Savcılığa intikal ettiğini; … Cumhuriyet Başsavcılığınca … sayılı esas numaralı iddianamesi üzerine … 1. Asliye Ceza Mahkemesinde görülen … dosya ve … karar nolu davada nakliye işini yürüten firma yetkililerinin, edimin ifasına fesat karıştırmak suçundan cezalandırılmalarına karar vermişken, gerçekleştirme görevlisi olarak şahsının yüklenen suç nedeniyle taksirli olmadığından beraatına karar verildiğini; kararın Yargıtay nezdinde temyiz edildiğini ve henüz kesinleşmediğini;

Henüz kesinleşmeyen bir karar olsa da, 1. Asliye Ceza Mahkemesi kararınca kamu zararına konu eylem, edimin ifasına fesat karıştırma suçu olduğu halde 1886 sayılı Ek İlam ile, eylemi kusur yönünden gerçekleştirme ve harcama yetkililiği için kusursuz sorumluluk olarak görmesinin; bahse konu 1. Asliye Ceza Mahkemesi kararında Genel Sekreter Vekili için verilen suç kastı ile hareket etmediği kararı dikkate alınırken gerçekleştirme görevlisi olarak şahsının da yüklenen suçtan ötürü taksirli olmadığına hükmedildiği halde sorumluluğuma hükmedilmesinin hakkaniyete uygun düşmediğini;

İlama konu … TL’lik kamu zararı için Temyiz Kurulunca onanma kararı verilmesi halinde kamu idaresinin, sebepsiz zenginleşeceğini ve bu iddiasının bir paradoks olarak algılanmaması gerektiğini; zira, idare adına ve/veya lehine tesis edilen işlem ve davalar nedeniyle takipli haldeki kamu alacağına bu defa Sayıştay tazmin kararı ile bir yenisinin ekleneceğini; Şöyle ki;

a) İdarece, yüklenici … Petrol Ürünleri İnşaat Taah. Nak. Tic. Ve San. Ltd. Şti. tarafından TÜPRAŞ Batman Rafinerisinden teslim alındığı halde … kg’lık kısmının idareye teslim edilmediğinin tespiti üzerine ekli ödeme emri belgesi ile zarara konu tutarın, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 101’inci maddesinin 1/a-5 fıkrası gereğince alacak kaydı yapıldığını;

b) Davacı İl Özel İdaresi tarafından açılan ve … 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülen davada idarenin özetle, taşınması işi Kamu İhale Kanunun 22/d maddesi gereğince doğrudan temin usulü ile … Petrol Ürünleri İnşaat Taah. Nak. Tic. Ve San. Ltd. Şti şirketine verilen ve malzemenin tamamı adı geçen şirket tarafından TÜPRAŞ Batman Rafinerisinden teslim alındığı halde … kg’lık kısmının idareye teslim edilmediğinden bahisle, uğranılan zararın gerçekleştirme görevlisi ve harcama yetkilisi ile birlikte davalılardan tahsili için alacak davası açtığını; … 1. Asliye Ceza Mahkemesinde görülen davanın kesinleşmesine kadar derdest olduğunu;

c) Ödemeye ilişkin gerekli belgeler olmaksızın doğrudan TÜPRAŞ’a paranın gönderilmesini sağlayan muhasebe işlem fişini düzenlenmesi nedeniyle Sayıştay 8. Dairenin 1886 sayılı İlamına konu … TL’lik kamu zararı için tazmin hükmü verildiğini;

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliğinin 101’inci maddesinin 1/a-1 fıkrasına göre, Sayıştay ve mahkemelerce tazmin hükmedilenler sorumluları adına bu hesaba (Kişilerden Alacaklar Hesabı) borç, tahsilinde bütçeye gelir kaydedilmek üzere 600-Gelirler Hesabına alacak kaydedildiğini;

Açıklanan nedenlerle, 6085 sayılı Sayıştay Kanunun “Hüküm ve tutanaklar” başlıklı 50’inci maddesinin 3’üncü fıkrası da dikkate alınarak ileride onarılamaz hukuki sonuçlara neden olunmaması bakımından tazminin kaldırılması hükmü verilmesi arz ve talep edilmekte ise de yukarıda anılan ceza ve alacak davaları sonuçlanıncaya kadar bu hususlara ilişkin hesap ve işlemlerin yargılanmasının durdurulması ve hüküm dışı bırakılması gerektiğinin değerlendirilmekte olduğunu;

Harcama yetkilisi tarafından bağıtlanan protokol hükümleri gereği kredi suretiyle satıcı hesabına ödemede bulunulması dolayısıyla gerçekleştirme görevlisi olarak sorumlu tutulmasının Sayıştay Genel Kurulunun 14.06.2007 tarih ve 5189/1 sayılı Kararının 4/b maddesine de aykırılık teşkil etmekte olduğunu;

Kararın anılan maddesinde; “5018 sayılı Kanunun 33’üncü maddesi uyarınca bütçeden bir giderin yapılabilmesi için iş, mal veya hizmetin belirlenmiş usul ve esaslara uygun olarak alındığının veya gerçekleştirildiğinin görevlendirilmiş kişi veya komisyonlarca onaylanmış ve gerçekleştirme belgelerinin düzenlenmiş olması gerekmektedir.

Öte yandan anılan maddede, bir mali işlemin gerçekleştirilmesinde görevli olanların sorumluluğunun belirlenmesinde, bu görevlilerin yetkili ve görevli olması ve yapılan giderin de bu görevlilerce düzenlenen belgeye dayanıyor olması hususlarına bakılması gerekmektedir. Yani mali işlemin gerçekleştirilmesinde, görevli olanların imzası olmadan ödeme belgesinin tamamlanmış sayılmaması gerekmektedir.

Bu nedenle, ödeme emri belgesine eklenmesi gereken taahhüt ve tahakkuk işlemlerine ilişkin fatura, beyanname, tutanak gibi gerçekleştirme belgelerim düzenleyen veya bu belgeleri kabul eden gerçekleştirme görevlilerinin, bu görevleriyle ilgili olarak yapmaları gereken iş ve işlemlerle sınırlı olarak harcama yetkilisiyle birlikte sorumlu tutulmaları gerektiğine…” denildiğini;

İlama konu kamu zararı gerekçesinin ön ödeme usul ve esaslarına aykırı işlem tesisine dayalı olduğunu; 207/1 sayılı Ön Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Genel Tebliğin “2.Genel Esaslar” maddesine göre, ön ödemenin kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde kesin ödeme öncesi avans veya kredi şeklinde yapılan geçici bir ödeme olması gerektiğini; ön ödeme yapılabilmesi için ön ödeme yapılacak giderin, gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilemeyecek ivedi veya zorunlu giderlerden olması gerektiğini;

Anılan protokolün “Ödeme Şekli” başlıklı 5’inci maddesi dikkate alındığında ödemenin, kesin ödeme öncesi yapılan geçici bir ödemeyi değil, mal teslimi öncesi peşin ödemeyi ifade eder bir taahhüdü içerdiğini; bu itibarla, tazmini istenen tutara konu idari işlemin, Genel Kurul Kararında da ifadesini bulan “… yapılan giderin de bu görevlilerce düzenlenen belgeye dayanıyor olması hususlarına bakılması gerekmektedir.” düzenlemesine uygun bir giderleştirme sürecine dayalı olarak gerçekleştirildiğini; buna rağmen İlam gerekçesinde protokolün dikkate alınmaması ve protokolün tarafı olan harcama yetkilisinin sorumluluğa dahil edilmemiş olmasının Genel Kurul Kararına aykırılık olarak değerlendirilmekte olduğunu belirterek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir.

Başsavcılığın 40797 sayılı dosyada yer alan karşılama yazısında;

“… İl Özel İdaresi Muhasebe Birimi 2008 yılı hesabının 8’inci Dairede yargılanması sonucunda düzenlenen 04.01.2016 tarih ve 1886 nolu ek ilam hükmünü gerçekleştirme görevlisi sıfatıyla temyiz eden …’in ilgi yazı ekinde gönderilen dilekçesi ve ekleri incelendi.

Dilekçede özetle, İdare ile TÜPRAŞ arasında bağıtlanan protokol hükümleri uyarınca kredi yöntemiyle satıcı hesabına doğrudan ödemede bulunulması işleminde gerçekleştirme görevlisi olarak sorumlu tutulmasının 14.06.2007 tarih ve 5189/1 sayılı Sayıştay Genel Kurul Kararma aykırılık teşkil ettiği, ilama konu olan kamu zararının TÜPRAŞ Batman Rafinerisinden yapılan asfalt alımı işinde yüklenici firmanın Rafineriden aldığı ve İdareye teslim etmesi gereken … TL lik malı teslim etmemesi nedeniyle oluştuğu, zararın ön ödeme işlemlerinin usulüne uygun olarak yapılmaması nedeniyle doğmadığı ileri sürülmekte ve konunun İdarece tespitinden sonra hukuki sürecin başlatılmış olduğu ve halen … 1. Asliye Ceza Mahkemesinde 2010/145 dosya numarası ile hukuki sürecin devam ettiği belirtilerek hakkında verilen tazmin kararının kaldırılması talep edilmektedir.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 35’inci maddesinde harcama yetkilisinin uygun görmesi ve karşılığı ödeneğin saklı tutulması kaydıyla, ilgili kanunlarda öngörülen haller ile gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilemeyecek ivedi ve zorunlu giderler için avans vermek veya kredi açmak suretiyle ön ödeme yapılabileceği, anılan maddenin 6 ncı fıkrasına dayanılarak Bakanlar Kurulunca 30/12/2005 tarihinde kararlaştırılan Ön Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 5, 8 ve 11’inci maddelerinde ise kredinin mutemetler adına banka veya aynı idareye hizmet veren muhasebe birimi nezdinde açtırılabileceği; ihale mevzuatı çerçevesinde mal ve hizmet alımı gerçekleştirilecek kamu idarelerinden Maliye Bakanlığınca belirlenenlere yapılacak ön ödemelerde, kredi tutarının doğrudan ilgili kamu idaresinin hesabına aktarılabileceği; her mutemedin ön ödemelerden harcadığı tutara ilişkin kanıtlayıcı belgeleri ilgili kanunlarında ayrıca belirtilmemiş olması halinde avanslarda bir ay, kredilerde ise üç ay içinde muhasebe yetkilisine vermek ve artan tutarı iade ederek hesabını kapatmakla yükümlü olduğu, harcama yetkilisinin talimatıyla bu süreler içinde getirilecek harcama belgeleri tutarında yeniden ön ödeme yapılabileceği, bu şekilde mahsup işlemi yapılmadıkça aynı iş için ön ödeme yapılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

İlama konu olan olayda ise İdare ile TÜPRAŞ arasında yapılan protokolün 5’inci maddesine istinaden ….-TL lik kredi tutarı, ödenek/nakit durumu dikkate alınmak suretiyle 25.06.2008, 06.08.2008, 19.08.2008 ve 01.09.2008 tarihlerinde düzenlenen dört ayrı muhasebe işlem fişiyle doğrudan TÜPRAŞ’ın hesabına aktarılmıştır. Her ne kadar, kredi tutarının doğrudan hesabına aktarma yapılacak idareleri belirleyen Maliye Bakanlığının 2007/1 sayılı Ön Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Genel Tebliği ekinde yer alan Ek:3 listede TÜPRAŞ yer almadığından kredi tutarının doğrudan hesaba aktarılması yerine, İdarece görevlendirilecek mutemet adına banka nezdinde kredi açtırılma yöntemiyle alımın gerçekleştirilmesi gerekmekte ise de asfalt malzemesinin TÜPRAŞ’dan satın alınmasındaki işlem süreci ve malzemenin temininin tek partide değil de zamana yayılmış olmasından kaynaklanan özel durumu nedeniyle, kredi işleminin görevlendirilecek mutemet eliyle yürütülmesi fiiliyatta mümkün görülmemektedir. Kaldı ki TÜPRAŞ, İdareye teslim etmesi gereken malzemeyi, yetkili taşıyıcı firmaya teslim etmiş ve alımdan artakalan … TL’yi de İdarenin hesabına iade etmiştir. Sorun taşıyıcı firma tarafından TÜPRAŞ Batman Rafinerisinden tam olarak teslim alınan asfaltlık malzemenin bir kısmının İl Özel İdaresine hiç teslim edilmemesinden kaynaklanmaktadır. Olay, üçüncü taşıma işi devam ederken TÜPRAŞ’dan posta yoluyla gelen faturaların, taşıyıcı firmanın irsaliyeleri ile karşılaştırılması sonucu İdare tarafından tespit edilmiş ve konu adli yargıya intikal ettirilmek suretiyle de hukuki süreç başlatılmıştır.

TÜPRAŞ Batman Rafinerisinden asfalt malzemesinin ön ödeme yöntemiyle satın alınması sürecinde gerçekleştirme görevlisi sıfatıyla ilgilinin bir sorumluluğu bulunmadığı değerlendirildiğinden, talebin kabul edilerek, hakkında verilen tazmin hükmünün kaldırılmasına karar verilmesi uygun olur.” denilmiştir.

1886 sayılı Ek İlam’da Gerçekleştirme Görevlisi sıfatıyla sorumlu tutulan … 40798 sayılı dosyada yer alan temyiz dilekçesinde özetle;

Kabul komisyonu üyesi olarak kamu zararı oluşmasına bir kastının veya isnad edilebilecek herhangi bir suç oluşturan eylemi olmadığı halde haksız yere soruşturma ve yargılama süreci geçirmiş durumda olduğunu; Ek İlama dahil edilmesine sebep teşkil eden uyuşmazlığın … 1. Asliye Ceza Mahkemesinin … sayılı kararı olduğunu; ancak, bilirkişi raporu dahi alınmadan, dosyada gereken ve yeterli inceleme yapılmadan verilen kararın kabulünün mümkün olmadığını; bu nedenle tarafınca temyiz edildiğini ve Yargıtay sürecinin henüz tamamlanmadığını; Yargıtayın dosyayı basit bir incelemesiyle dahi kendisinin hiçbir hukuki yahut idari sorumluluğunun bulunmadığını göreceğini; nitekim, söz konusu dava ile ilgili olarak Sayıştay Başkanlığınca 06.05.2010 tarih ve 1233 sayılı sorgulama ile savunmasının alındığını ve 1405 sayılı İlam ile kamu zararının oluşumunda sorumluluğunun tespit edilmediğini; ancak eksik tahkikatın ve dosyanın incelenmemiş olmasının neticesinde yerel mahkemece verilen karar nedeniyle kamu zararından sorumlu tutulmuş bulunduğunu; Yargıtay aşamasının henüz tamamlanmadığını ve bu nedenle kesinleşmiş bir karar da bulunmadığını; bu durumun bile başlı başına bekletici sebep yapılması gerekirken olayda hiçbir hukuki veya idari sorumluluğu bulunmadığı halde sorumluluğa dahil edilmiş olmasının temyiz incelemesi neticesinde de anlaşılacağını;

Muayene ve kabul komisyonu asil üyesi …’ın izinli olması nedeniyle, idare tarafından doğrudan temin yöntemiyle nakliyesi yapılan … kg. asfalt ürünlerinin muayene ve kabulü için yedek komisyon üyesi olan şahsının ve diğer 2 komisyon üyesi ile birlikte işyerine gidildiğini ve ambar görevlilerince teslim alınan asfaltın gerekli muayene ve kontrolleri yapılarak, ürünlere ait TÜPRAŞ çıkış fişleri, sevk irsaliyeleri ile tartı tutanakları karşılaştırılarak tanzim edilen tutanağın ekleriyle birlikte idareye (Yol ve Ulaşım Müdürlüğü) teslim edildiğini;

13.08.2008 tarihinde tarafınca tanzim edilen ve harcama yetkilisinin onayına sunulan 1. doğrudan temin işinin noksansız bir şekilde tamamlandığını ve sonraki nakliyelerde herhangi bir görevinin söz konusu olmadığını;

Görevi olduğu dönemde teslim alınan malzemede standartları aşan ölçüde bir eksiklik bulunmamasına rağmen ceza yargılaması muhatabı olmasının tüm hukuk ilkelerine aykırılık teşkil edeceğini; şahsının hiçbir sorumluluğu olmadığının tüm delillerle sabit olduğunu; nitekim savcılık soruşturması esnasında 29.12.2009 tarihinde … Cumhuriyet Başsavcılığının 2008/11892 sayılı yazısı ile … İl Özel İdaresi’nden talep ettiği yazıda bu durumun açıkça yer almakta olduğunu;

… 1. Asliye Ceza Mahkemesinin … sayılı kararı ile hukuki mesnetlerden uzak ve adil olmayan, bilirkişi raporu dahi alınmaksızın eksik kovuşturma sonucu muayene ve kabul komisyonu üyelerinin cezalandırılmaları gerekçe gösterilerek kamu zararına ortak olmalarının 1886 sayılı Ek İlam ile kararlaştırıldığını ancak dava temyiz sürecinde olup henüz sonuçlanmadığından kararın durdurulması gerektiğini;

TÜPRAŞ Genel Müdürlüğü ile … İl Özel İdaresi arasında yapılan 22.02.2008 tarih ve 3907 sayılı protokol kapsamında asfalt malzemesinin temin yerinin …’a en yakın TÜPRAŞ Rafineri olan Batman rafinesi olduğunu; Protokol’ün 4. maddesinde teslim ve ölçüm koşullarının belirtilmiş olduğunu ve “Yapılacak teslimatta FOB esastan geçerli olacaktır. Rafineri’de ALICI’ya ait kara tankerlerine yapılacak teslimat sırasında ALICI ve/veya temsilcileri ALICI’nın usul ve standartları ile emniyet kaideleri ve gereğinde kendilerine verilecek talimatlara uygun hareket edecektir- Teslimat ALICI’nın temsilcisine rafinerinde hazır bulunduracağı kara tankerlerine teslim-tesellüm tutanağı düzenlenerek yapılacaktır. c- Kara tankerinin temiz ve yüklemeye uygun durumda bulundurulmasından ALICI SORUMLUDUR. Ürünün mülkiyeti dolu kolu ağzında ALICI’ya geçecek olup bundan sonra meydana gelecek zarar ve ziyandan ALICI sorumlu olacaktır, d- Kara tankerlerine teslim edilen asfalt miktarı, ALICI’nın rafinerisinde mevcut olan otomatik kantarda boş-dolu tartılmak suretiyle saptanacak olup, bu şekilde belirlenen miktar faturaya esas olacaktır” denildiğini;

Protokolün bu kuralından anlaşılacağı üzere, TÜPRAŞ’ın Rafinesinden teslim ettiği malzemenin bedelini almakta olduğunu; bu protokolde malzemenin kabul işleminin olmadığını; İl Özel İdaresinin de malzemeyi teslim alma ve …’a getirme yetkisini … Petrol’e verdiğini; hiçbir yasal dayanağı olmayacak şekilde yetkilendirilen ilgili firmanın malzemenin kaybolmasına sebep olduğunu; bu yetkiyi verenlerin ise malzemenin kaybolmasından sorumlu tutulmadığını;

Asfalt malzemesinin …’a nakli işinin, Taşınır Mal Yönetmeliğinin 6,7 ve 8’inci maddeleri gereğince taşınır kayıt görevlileri ve muhasebe yetkililerince yerine getirilmesi gereken görev olduğunu; Komisyonun görevinin, tamamlanan nakliye işinin muayene ve kabul işlemini yapmak olduğunu;

İdare tarafından 10.07.2008 tarih ve 7717 sayılı yazı ile, Rafineriden İl Özel İdaresi adına verilecek olan asfalt ürünlerinin teslim almaya, teslim ve tesellüme, takip ikmal ve intaca, ifa ve imzalamaya …’a nakletmeye, nakliye işlerinin yapmaya mezun ve yetkili olmak üzere mutemet yetkilisi olarak … Petrol Ürünleri İnş. Taah. Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti.’nin yetkili kılındığını; bu yetki verilirken sözleşme düzenlenmediğini ve teminat da alınmadığını; nakliye işini takip edecek kontrol teşkilatının oluşturulmadığını; kabul komisyonlarının kanun gereği kontrollük hizmetini yapmadıklarını; bu itibarla adına yapılan suçlamanın kanuna aykırı olduğunu; kabul komisyonlarının nakliye sürecini takip etmediği için suçlanamayacağını; Yerel Mahkeme ve Sayıştayın suçlamasının nakliye sürecini takip etmedikleri yönünde olduğunu; oysa görev yaptığı komisyon üyeliği süresince TÜPRAŞ’tan yüklenen … kg asfaltın tamamının teslim alınarak idarenin depolarına teslim edildiğini;

İş için ihale yapıldıktan sonra ihalede uygun görülen yüklenici ile işin ölçeğine göre teminat alınarak sözleşme imzalanacağını; sözleşme imzalanmasına müteakip işin sürecinde işi takip edecek kontrol teşkilatının oluşturulacağını; işin sözleşme gereği yürütüleceğini ve yine iş bitince yüklenicinin idareye işin bittiğini belirten dilekçe ile müracaatta bulunacağını; kontrol teşkilatının işi sözleşme ve eklerine göre kontrol edeceğini ve iş bitmişse işin kabule hazır olduğunu bildireceğini; idarenin bu belge üzerine kabul komisyonunu oluşturacağını; kabul komisyonunun işi sözleşme ve eklerine göre inceleyeceğini ve iş uygunsa kabulünü yapacağını; iş sözleşme ve eklerine uygun değilse Kabul Yönetmeliği uyarınca işlem yapacağını;

Dava konusu işte ise yüklenici firmaya verilen bir yetki belgesi ile işin dört bölüm halinde yaptırıldığını ve yüklenici ile sözleşme imzalanmadığını; yetki verilmesine rağmen bu malzeme karşılığında yükleniciden teminat da alınmadığını; TÜPRAŞ’a yapılan ön ödemelerin kanunlara uygun yapılmadığını; ön ödemelerde mutemet görevlendirilmediğini; 1. avans kapatılmadan 2. ön ödemenin, 2. ön ödeme kapatılmadan 3. ön ödemenin, 3. ön ödeme kapatılmadan 4. ön ödemenin yapıldığını; her bölüm için ayrı ayrı kabul komisyonu teşkil edilmesi gerektiğini, çünkü her bölümün ayrı ayrı ihale edildiğini; 1. bölüm için oluşturulan kabul komisyonunun görevini yaptığını; avanslar bir biri ardına kapatılmadan TÜPRAŞ’a yatırıldığı için hangi miktarda malzemenin kaçıncı bölümde geleceğinin karıştığını; bunun sorumlusunun komisyon olmadığını; 1. bölüm malzemenin nakliye işinin kabulü için … (Yedek Üye), …, …’ten oluşan kabul komisyonunun 13.08.2008 tarihinde toplanarak ilk doğrudan teminle nakliyesi yapılan ve ambar görevlilerince tamamı teslim alınan malzemenin muayene ve kabulünü yaptığını; bu tarihten sonra kendisinin görevi ve sorumluluğunun bulunmadığını;

TÜPRAŞ’tan yüklenen malzemenin oradaki tartısıyla …’da yapılan tartısı arasında standartları aşacak şekilde fark çıktığı halde idareye bilgi vermediklerinden dolayı suçlandıklarını; oysa kabul komisyonunun, 13.08.2008 tarihinde teslim alınan 22 araçlık malzemenin TÜPRAŞ ve Borsa Kantar tartılarını karşılaştırarak tutanak halinde ilgili Şube Müdürlüğüne verildiğini; bu iddianın da tamamen iftiradan ibaret olduğunu;

Komisyonun tüm süreçten idareyi bilgilendirdiğini; nakliyeyi yapan firma tarafından getirilen malzemelerin tartı tutanakları ve irsaliyelerinin kabul tutanağı düzenlenerek ekinde gerçekleştirme görevlisine verildiğini; 1. kısım için toplanan kabul komisyonunun 13.08.2008 tarihinde düzenlemiş oldukları tutanakta Batman TÜPRAŞ Rafinesindeki tartı ile …’da yapılan tartı tutanakları liste halinde tanzim edildiğini ve iki tartı arasındaki farklılıkların açıkça belirtildiğini; İdare yetkililerinin bu tutanak ile nakliye bedelini ödediklerini;

Kabul komisyonunun eksik ve kusurlu hizmetin kabulünü yapmadığını; komisyon tarafından tanzim edilmiş kabul tutanağında her bir aracın TÜPRAŞ’tan yüklediği miktar ile … Borsa kantarında tartılan tonajların liste halinde tutanağa yazıldığını ve TÜPRAŞ’tan yüklenen miktar ile teslim alınan miktar arasında standartları aşan ölçekte olmadığının tespit edildiğini;

Doğrudan temin tutanağında 515.000 kg. asfalt nakliyesi yapılacağının belirtildiğini ve TÜPRAŞ tarafından 22 tankere toplam … kg. yüklenerek tamamının teslim alınarak idare tarafından köy yollarında kullanıldığını;

Taşıma işi bir hizmet alımı işi olduğundan muayene ve kabul komisyonunun Yönetmeliğin 8’inci maddesinde belirtilen şartlara uygun olarak görevini yerine getirmiş olduğunu; Mal ve Hizmet Alımları Yönetmeliğine göre taahhüt konusu hizmet yerine getirilmedikçe muayene ve kabul işlemi yapılamayacağını;

Suçun oluşması için gereken unsurların hiçbirinin mevcut olmadığını; edimin ifasına fesat karıştırma suçunun oluşabilmesi için bir edimin olması gerektiğini; ancak ortada TÜPRAŞ’tan mal alımına ilişkin ihale veya sözleşme bulunmadığı için bir edimden de söz etmenin mümkün olamadığını; ihale sürecini yönetemeyenlerin beraat ettiği, hiçbir sorumluluğu olmayan komisyonun ise cezalandırılması cihetine gidilmesinin hukuk ilkeleriyle kabulü ve izahının mümkün olmadığını; herhangi bir kasıttan da söz edilemezken böyle akıl dışı ve hukuk yoksunu karara dayanarak komisyon üyelerinin sorumluluğa dahil edilmesinin mümkün olmadığını belirterek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir.

1886 sayılı Ek İlam’da Gerçekleştirme Görevlisi sıfatıyla sorumlu tutulan … 40780 sayılı dosyada yer alan temyiz dilekçesinde yukarıda yer verilen dilekçelerdeki iddialardan farklı olarak özetle;

1. bölüm malzemenin nakliye işinin kabulü için …, …, …’ten oluşan komisyon kabul komisyonunun 13.08.2008 tarihinde toplanarak 1. bölümde nakliyesi yapılan malzemenin nakliye işine ait kabulünün yapıldığını; 2., 3. ve 4. bölümlere ait nakliye işlerinin kabulünü yapmak üzere …, …, …’ten oluşan kabul komisyonunun çalışmaları sonucu idareye gelmesi gereken asfalt malzemesinin eksik geldiğinin görüldüğünü ve Muayene ve Kabul Yönetmeliğinin 8 ve 9’uncu maddeleri doğrultusunda kabul işlemi yapılmayarak Hizmet İşleri Şartnamesinin 44’üncü maddesi (b) bendi doğrultusunda tutanak tutularak 13.09.2008 tarihinde … İl Özel İdaresine bilgi verildiğini; ilk tutanakta gelmeyen malzeme miktarının 126,780 ton olduğunu ve bu tutanağa dayanarak taşıma işini yapan yükleniciye 19.09.2008 tarih ve 10707 sayılı uyarı yazısı yazıldığını; Yükleniciye uyarı yazısı yazılmasına rağmen yüklenicinin yetki belgesinin iptal edilmediğini; Yükleniciye bu yazının komisyonun uyarıları doğrultusunda yazıldığını; bu yazıda komisyon başkanı …’ın parafının bulunduğunu; Yüklenicinin belgesi iptal edilene kadar geçen sürede idareye gelmeyen malzeme miktarının … ton olduğunu;

Kabul komisyonlarının yönetmelik gereği süreli çalışan komisyonlar olduğunu ve hiçbir işte işin sürecini takip etmeyeceklerini; tamamlanmayan işlerin kabule teklif edilemeyeceklerini; idare tarafından tamamlandığı anlaşılan işlerin kabule teklif edildiklerini ve kabul komisyonu oluşturulacağını;

Asfalt malzemesinin bedelinin ödenmesinde …’da yapılan tartı ölçümlerinin hiçbir hükmünün olmadığını; ödemelere esas miktarın TÜPRAŞ tarafından Batman’da kara tankerlerine yüklenen miktar olduğunu; …’da yapılan tartı sonucu taşıma bedelinin ödendiğini;

Kabul komisyonunun eksik ve kusurlu hizmetin kabulünü yapmadığını; kendisinin görev yaptığı komisyonun 2., 3. ve 4. bölümlere ait nakliye işine ait kabul tutanağı tanzim edilmediğini ve kabul komisyonu yönetmeliği gereği 13.09.2008 tarihinde tutanak tutularak idareye sunulmuş olduğunu; kabul komisyonu üyesi olarak kamu zararı oluşmasına bir kastının olmadığını; haksız yere soruşturma ve yargılama süreci geçirdiğini belirterek tazmin hükmünün kaldırılmasını talep etmiştir.

1886 sayılı Ek İlam’da Gerçekleştirme Görevlisi olarak sorumlu tutulan … ve … 40781 ve 40782 sayılı dosyalarda yer alan temyiz dilekçelerinde yukarıda yer verilen dilekçelerdeki iddialardan farklı olarak özetle;

İlam’da TÜPRAŞ tarafından … İl Özel İdaresine teslim edilmek üzere asfalt bitüm yüklü kamyonların takibini yapmamak ve yüklerin süresinde idarenin deposuna boşatılmasını temin etmemek, tartılar arasında standartları aşacak şekilde farklar çıktığı halde numune kontrolü yaptırıp farkın nedenini araştırmamak, yetkililere herhangi bir ihbarda bulunmamak ya da rapor vermemek suretiyle belirtilen miktardan daha eksik bir malı kabul ederek, edimin ifasına fesat karıştırma suçunu işlediği ve kamu kurumunu … TL zarara uğrattığı gerekçesi ile suçlandığını;

Muayene ve Kabul Komisyonu üyesi olarak suçlandığı konularla ilgili olarak 1405 sayılı İlam ile gerçek sorumluların belirtildiğini ve bu ilamda Muayene ve Kabul Komisyon üyesi olarak hakkında herhangi bir suçlama yapılmadığını;

… İl Özel İdaresi ile TÜPRAŞ arasında 22.02.2008 tarih ve 3907 sayılı yazı ekindeki asfalt alım-satım protokolüne istinaden alıcıya mal teslim yeri Kırıkkale ve Batman Rafinerileri olarak protokol imzalandığından, İdarenin TÜPRAŞ Batman Rafineri Müdürlüğüne 10.07.2008 tarih ve 7717 sayılı bir yazı yazarak … il Özel İdaresi adına verilecek olan asfalt ürünlerini teslim almaya, teslim ve tesellüme takip ikmal ve intaca ifa ve imzalamaya …’a nakletmeye nakliye işlemlerini yapmaya mezun ve yetkili olmak üzere … Petrol Ürünleri İnş. Taah. Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti firmasına miktar yazılmadan usulsüzce ve sınırsız yetki verilmiş olduğunu;

Bu yetki devrinden sonra Rafineriden alınan asfalt ürünlerinin …’a gelinceye kadar bütün yetkinin firmaya ait olup, doğan zarar ve olumsuzlukların sorumlusunun da yetki devrinde yapılan eksikliklerden kaynaklandığını;

Firmaya …-TL’lik asfalt ürününü Batman Rafinerisinden Kurum adına almaya ve …’a nakletmeye kadar yetki verildiğini ama bunun karşılığında hiçbir sözleşme yapmadan ve kesin teminat almadan 4734 sayılı KİK’in 22/d maddesine istinaden KDV Hariç 30,436,50 TL’lik Bitüm (asfalt ürünleri) nakli için onay belgesi tanzim edilerek bu onay belgesinde de temininde kolaylık sağlanması bakımından idari şartname ve tip sözleşme düzenlenmeden yapılmasın diye belirtildiğini; bu onay belgesinin de mal alım işi olmayıp nakliye hizmet alım işi olduğunu;

İl Özel İdaresi Köye Yönelik Hizmetler Daire Başkanlığının 15.01.2008 tarih ve 507 sayılı yazıları ile 4735 sayılı Kamu İhaleleri Sözleşme Kanununun 11’inci maddesine göre muayene ve kabul komisyonunda görevlendirildiğini;

Hakkında iddia edilen suçlarla ilgili olarak Yargıtay Ceza Dairesinde devam eden dava ile ilgili olarak vermiş olduğu savunmalarda suçsuz olduğunun defalarca vurgulandığını;

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 11’inci maddesi ile Mal Alımları Denetim Muayene ve Kabul İşlemlerine Dair Yönetmeliğin 5,7 ve 11’inci maddeleri hükümlerine göre böyle bir görevinin ve sorumluluğunun olmadığını;

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğünün 08.01.2010 tarih ve 6114 sayılı yazıları ile 6948 sayılı Sanayi Sicil Kanunu gereğince TÜPRAŞ firmasından başka asfalt(bitüm) üreticisi bulunmadığını; bu vesile ile idare numune alınması ile ilgili olarak herhangi bir teknik veya idari şartname hazırlamadığından gelen malların ne şekilde muayene kabulünün yapılacağının belli olmadığını; idarece muayene kabul komisyonuna verilmeyen bir görev için komisyonun kendi başına yeni bir görev ihdas etme yetkisinde olmadığını;

Tartılar arasında meydana gelen farklılıklar petrol ürünlerinde kesafet farkından kaynaklandığını ve ayrıca Rafineri çıkış irsaliye tutarları ile …’da tekrar tarttırılarak tonaj farklılıklarını gösteren tutanakların komisyonca tanzim edilerek idareye bildirilmiş olduğunu ve sadece gelen malların teslim alınmış olduğunu;

– 15.07.2008 ve 12.08.2008 tarihleri arasında 22 tanker toplam … ton ile ilgili olarak 13.08.2008 tarihinde,

– 14.08.2008 ve 23.08.2008 tarihleri arasında 22 tanker toplam … ton ile ilgili olarak 29.08.2008 tarihinde,

– 12.09.2008 ve 19.09.2008 tarihleri arasında 8 tanker toplam … ton ile ilgili olarak tutanakların muayene kabul komisyonu tarafından imzalanarak kuruma teslim edildiğini;

TÜPRAŞ Rafinerisinin kuruma gönderdiği faturaların kontrolü sonucunda 126,780 ton malzemenin eksik olduğunun Muayene Kabul Komisyonunca tespit edilerek Yol ve Ulaşım Müdürlüğüne bildirildiğini;

Muayene Kabul Komisyonunun tutanağına karşılık, Yol ve Ulaşım Müdürlüğünün 19.09.2008 tarih ve 10707 sayılı yazı ile eksik getirilen mallarla ilgili olarak yüklenici firmaya yaptığı bildirimi elden tebliğ ettiğini;

Yol ve Ulaşım Müdürlüğünün 19.09.2008 tarih ve 10707 sayılı yazı ile firmaya bildirimde bulunulmasına rağmen firmanın yazının gereğini yerine getirmediğini; Muayene Kabul Komisyonu olarak 09.10.2008 tarihide tutanak tutularak durumun kuruma bildirildiğini;

Muayene kabul komisyonu olarak nakliye hizmetini yüklenen firmanın tankerlerle …’a getirdiği mallara ait rafineri çıkış kartelasına göre araç plakalarının kontrolü yapılarak, araçlar dolu ve boş tarttırılarak kantar tartı fişleri ile yüklenici firmanın kestiği irsaliye fişinin aynı gün idareye verildiğini;

Muayene kabul komisyonu olarak teslimatta noksanlık görülen miktarların bir tutanakla idareye sunulduğunu; Yapılması gerekenin, derhal idarenin TÜPRAŞ’la iletişime geçip yüklenici firmanın taşıma yetkisini iptal etmek olduğunu, ancak idarenin bundan imtina ettiğini; Bu kusurun kendilerine atfedilerek cezalandırılmaları cihetine gidildiğini; Kurum gerekli özeni gösterip Firma adına TÜPRAŞ Rafinerisine vermiş olduğu yetkiyi durdurmuş olsaydı kamu zararının doğmayacağını;

Muayene Kabul Komisyonu olarak Kamu zararına neden olacak hiçbir işleme izin verilmediğini; 4734 sayılı KİK’in 22/d maddesi kapsamında nakliye hizmet alım işine ait … ton bitüm (asfalt ürünü)‘nün naklinin 26.08.2008 tarih ve 75328 nolu fatura mucibince 01.09.2008 tarih ve 5067 sayılı ödeme emri belgesi ile KDV dahil … TL’lik tek bir ödeme ile yapılmış olduğunu ve bunun haricinde idarenin firmaya her hangi bir ödeme yapmadığını;

… TL kamu zararının oluşmasının sebebinin ise idare tarafından Firmaya verilen yetki belgesi olduğunu ve muayene komisyonu olarak Rafineriden alınarak kuruma teslim edilmeyen asfalt ürünleriyle alakalı hiçbir sorumluluklarının olmadığını; kanun, yönetmelik ve usule aykırı olarak isnat edilen suçların bilirkişiler tarafından incelenerek kimin suçlu ve sorumlu olduğuna adil bir karar verilmesini talep etmiştir.

Başsavcılığın 40798, 40780, 40781 ve 40782 sayılı dosyalarda yer alan karşılama yazısında;

“Dilekçede özetle, TÜPRAŞ Batman Rafinerisinden yapılan asfalt alımı işinde, taşıyıcı firmanın Rafineriden aldığı ve İdareye teslim etmesi gereken … TL’lik malı teslim etmemesi nedeniyle oluşan kamu zararından, ek ilam ile sorumlular arasına dahil edilmek suretiyle sorumlu tutulduğu, oysa muayene ve kabul komisyonu üyesi sıfatıyla yapmış olduğu işlemlerde herhangi bir ihmalinin bulunmadığı, mevzuatın kendisine yüklemiş olduğu görevi tam ve eksiksiz olarak yerine getirdiği ileri sürülmekte ve hakkında verilen tazmin hükmünün kaldırılması istenilmektedir.

TÜPRAŞ Batman Rafinerisinden yapılan 3.000 ton asfalt malzemesi alımı işinde, taşıyıcı firma asfalt ürünlerini teslim almaya, teslim ve tesellüme takip, ikmal ve intaca ifa ve imzalamaya, …’a nakletmeye mezun ve yetkili kılınmış, ancak, İdarece malzemenin Rafineriden, …’a nakliye sürecini takip edecek kontrol teşkilatı oluşturulmamış, muayene ve kabul komisyonu üyelerine de bu yönde bir görev verilmemiştir. Diğer taraftan İdare ile TÜPRAŞ arasında imzalanan protokolün 4’üncü maddesinde,

“D) Kara tankerlerine teslim edilen asfalt miktarı, SATICI’nın rafinerisinde mevcut olan otomatik kantarda boş-dolu tartılmak suretiyle saptanacak olup, bu şekilde belirlenen miktar faturaya esas alınacaktır.” hükmü yer almakta olup, muayene ve kabul komisyonunca düzenlenen tutanaklarda rafineri tartımı ile …’da yapılan tartımda bulunan miktarlar gösterilmiş ve İdareye bildirilmiştir. Rafineri kantarı tartımına göre ,

a) 15 Temmuz – 12 Ağustos 2008 tarihleri arasında 22 tanker ile … ton,

b) 14-23 Ağustos 2008 tarihleri arasında 22 tanker ile … ton,

c) 12-19 Eylül 2008 tarihleri arasında da 8 tanker ile … ton olmak üzere toplamda … ton asfalt malzemesi muayene ve kabul komisyonunca tutanak karşılığı teslim alınmıştır. Aynı malzemenin …’da İdarece yaptırılan tartımında bulunan değer ise … ton’dur. Bu durumda kantarlar arasında … tonluk cüzi bir fark bulunmaktadır.

Kamu zararının oluşumuna taşıyıcı firma tarafından TÜPRAŞ Batman Rafinerisinden tam olarak teslim alınan asfaltlık malzemenin bir kısmının İl Özel İdaresine hiç teslim edilmemesi neden olmuştur. Muayene ve kabul komisyonu üyelerine TÜPRAŞ tan alınan malzemenin nakliye sürecini kontrol etme gibi bir görev verilmediğinden, kamu zararının oluşumunda herhangi bir kusurlarının bulunmadığı değerlendirilmektedir.

Bu nedenle ilgilinin talebinin kabul edilerek, sorumlular arasından çıkarılmasına karar verilmesi uygun olur.” denilmiştir.

Duruşma talep eden …’e duruşma gününe ilişkin tebligat yapılmasına rağmen duruşmada hazır bulunmadıkları, kanuni bir vekil göndermedikleri ve duruşmada hazır bulunmama nedenlerini kabul edilebilir bir belge ile tevsik etmedikleri anlaşılmakla; duruşma talebinde bulunan diğer sorumlular … ve … ile Sayıştay Savcısının sözlü açıklamalarının dinlenmesinden ve dosyada mevcut belgelerin okunup incelenmesinden sonra gereği görüşüldü;

Rapor dosyası ve ekli belgelerin incelenmesi neticesinde,

… İl Özel İdaresi ile Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş. (TÜPRAŞ) arasında asfalt ve asfalt malzemesi (AC 160/220, MC30, MC800, AC70/120) alımına ilişkin olarak 11.02.2008 tarihinde bir protokol imzalandığı;

18.06.2008 tarihli onay belgesi ile 515 tonluk ilk asfalt nakliye işinin doğrudan temin (4734 sayılı Kanunun 22/d maddesi) usulü ile … Petrol Ürünleri İnş.Taah.Nak.Tic.ve San.Ltd.Şti.’ye verildiği;

Daha sonraki taşıma işlerinin de 14.08.2008 ve 02.09.2008 tarihlerinde doğrudan temin usulü ile aynı firmaya verildiği;

Rafineriden protokol konusu asfalt ürünlerini teslim almaya, teslim ve tesellüme takip ikmal ve intaca ifa ve imzalamaya, …’a nakletmeye nakliye işlemlerini yapmaya mezun ve yetkili olmak üzere … Petrol Ürünleri İnş.Taah.Nak.Tic.ve San.Ltd.Şti.’nin tayin edildiğinin 10.07.2008 tarihli yazı ile TÜPRAŞ Batman Rafinerisi Müdürlüğüne bildirildiği;

TÜPRAŞ ile yapılan protokol gereğince,

25.06.2008 tarih ve 3407 nolu Muhasebe İşlem Fişi ile … TL,

06.08.2008 tarih ve 4453 nolu Muhasebe İşlem Fişi ile … TL,

19.08.2008 tarih ve 4775 nolu Muhasebe İşlem Fişi ile … TL,

01.09.2008 tarih ve 5064 nolu Muhasebe İşlem Fişi ile … TL, olmak üzere toplam …,00-TL avans kredisi verildiği ve TÜPRAŞ tarafından muhtelif tarihlerde … -TL’lik asfalt ve asfalt malzemesinin idarenin temsilcisi taşıyıcı firmaya teslim edildiği;

Açılan kredi avansının bakiyesi olan … -TL’yi de Özel İdarenin T.C. Ziraat Bankasındaki hesabına 25.11.2008 tarih ve F05186 nolu dekontla yatırmış olduğu;

Söz konusu asfalt ve asfalt malzemesinin TÜPRAŞ tarafından idarenin temsilcisi olarak görevlendirilen taşıyıcı firmaya teslimi yapıldığından, TÜPRAŞ’ın Protokol gereği sorumluluğunu yerine getirmiş olduğu;

Tazmin konusu edilen toplam …-TL tutarındaki asfalt ve asfalt malzemelerinin TÜPRAŞ tarafından İdare temsilcisi … Petrol’e teslim edildiği fakat taşıyıcı firma tarafından bu malzemenin … kg’lık kısmının … İl Özel İdaresine teslim edilmediği;

Bu durumun … İl Özel İdaresi adına TÜPRAŞ tarafından düzenlenen ve İl Özel İdaresine kargoyla gönderilen faturalar ile … Petrol tarafından düzenlenen sevk irsaliyeleri ve yine TÜPRAŞ tarafından düzenlenen ürün teslim fişlerinin karşılaştırılması sonucu tespit edildiği görülmüştür.

Bununla birlikte, muayene ve kabul komisyonu asil üyesi …’ın izinli olması nedeniyle, idare tarafından doğrudan temin yöntemiyle nakliyesi yapılan … kg. asfalt malzemesinin muayene ve kabulü için yedek komisyon üyesi olan …’ın görevlendirildiği; 13.08.2008 tarihinde tanzim edilen ve harcama yetkilisinin onayına sunulan ilk doğrudan temin işinin noksansız bir şekilde tamamlandığı ve sonraki nakliyelerde …’ın herhangi bir görevinin ve dolayısıyla kamu zararı nedeniyle herhangi bir sorumluluğunun söz konusu olmadığı görülmüştür.

Nakliye işlerinin kabulünü yapmak üzere …, …, …’ten oluşturulan kabul komisyonunun, TÜPRAŞ tarafından taşıyıcı firma kamyonlarına yüklenen, ancak taşıyıcı firma tarafından 2’nci, 3’üncü ve 4’üncü partilere ait İdareye teslim edilmemiş olan asfalt malzemeleri için kabul tutanağı düzenlemediği; aksine, teslim edilmemiş olan malzeme hakkında Komisyon tarafından … İl Özel İdaresine bilgi verildiği ve bunun üzerine taşıma işini yapan yükleniciye 19.09.2008 tarih ve 10707 sayılı uyarı yazısı yazıldığı görülmüştür.

Ancak yükleniciye yazılan ihtar yazısından da anlaşılacağı üzere, o tarih itibariyle idareye teslim edilmeyen asfalt miktarının toplam … ton olduğu, buna karşılık taşıma işinin feshedilmesi veya askıya alınması, bu meyanda TÜPRAŞ’a konu hakkında bilgi verilmesi gibi bir işlem tesis edilmediği; bu çerçevede konu hakkında bilgisi olmayan TÜPRAŞ tarafından bu tarihten sonra da yüklenici kamyonlarına 2’nci, 3’üncü ve 4’üncü partilere ait asfalt yüklenmesine devam edildiği, ancak yüklenen bu partilerin idareye teslim edilmemesi nedeniyle, idareden kaçırılan asfalt miktarının toplam … tona ulaştığı anlaşılmaktadır.

Öte yandan savunma ve dilekçelerde yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere; genel olarak TÜPRAŞ tarafından yüklenici kamyonlarına yükleme yapılması ile birlikte kamyon şoförüne sevk irsaliyesi ve TÜPRAŞ kantarına ait boş-dolu kantar tartı fişinin verildiği, idareye mal teslimi sırasında bu iki belgenin şoför tarafından muayene komisyonuna elden teslim edildiği, komisyonca kamyonun dolu-boş tartısının tekrar yapıldığı, bu belgeler ile o kamyonda bulunan asfalt tonajının karşılaştırıldığı, aradaki fazlalık veya eksikliklerin tutanağa bağlandığı, bu meyanda tutanağa bağlanan bu tür farklılıklar ile ilgili cüziyetine binaen herhangi bir kayıp-kaçak oluşmadığı görülmüştür. Dolayısıyla ilam konusu asıl kayıp kaçağın, yükleme yapılan kamyon sayısı ile idareye asfalt teslimatı yapan kamyon sayısı arasındaki farktan kaynaklandığı, yani bazı kamyonların idareye hiç gelmediği anlaşılmıştır. Bu çerçevede, yüklemesi yapılan malzemelere ilişkin faturaların TÜPRAŞ tarafından yaklaşık 10 gün gibi bir süre sonra posta ile idareye gönderilmesi ve bu nedenle idareye gelmesi gereken kamyon sayısının geç anlaşılması nedeniyle, kamyon sayısındaki eksikliğin komisyon tarafından zamanında tespitinin fiilen mümkün olmadığı, kaldı ki posta ile idareye gönderilen faturaların mali işler biriminde beklediği, bunlardan muayene komisyonunun doğrudan haberinin olmadığı; bilahare eksikliği fark ettikten sonra derhal idareye bildirimde bulunulduğu anlaşılmıştır. Kaldı ki komisyonun görevi, sadece idareye gelen kamyonlardaki malzemeyi teslim almaktan ibaret olup, TÜPRAŞ’ın Batman tesislerinden malzeme yüklemesi yapıldığı halde idareye hiç gelmeyen kamyonları takip ve nezaret etme ve izleme gibi bir görevi de bulunmamaktadır.

Bu durumda, Muayene ve Kabul Komisyonu üyelerinin İlam konusu edilen kamu zararının oluşmasında herhangi bir kasıt, kusur veya ihmallerinin bulunmadığı anlaşılmıştır.

Buna karşılık; asfalt malzemesinin tam yetkili bir mutemet olarak TÜPRAŞ’a bildirilen bir firmaya taşıttırılması işinde, ileride karşılaşılabilecek risklere karşı yüklenici taşıma firmasından herhangi bir teminat alınmaması ve kayıp-kaçağın fark edildiği 19.09.2008 tarihinden itibaren şaibeli hale gelmiş olan nakliye firmasının TÜPRAŞ’tan mal teslim alma yetkisinin askıya alınmaması/iptal edilmemesi nedeniyle kayıp-kaçak miktarındaki artışa sebep verilmesi de, ihmalin ve sorumluluğun tespiti açısından dikkate alınması gereken önemli hususlardır.

Bu itibarla, Muayene ve Kabul Komisyonu üyelerinin sorumlulukların kaldırılmasını ve yukarıda işaret edilen hususlar çerçevesinde sorumlulukların yeniden belirlenmesini teminen 1886 sayılı İlam’ın 1’inci maddesi hükmünün BOZULARAK DAİRESİNE TEVDİİNE,

Karar verildiği 25.01.2017 tarih ve 42642 sayılı tutanakta yazılı olmakla işbu ilam tanzim kılındı.