İdare başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının bu iddiaya konu kısmını “İsteklinin açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin miktarları İdarenin miktarları ile karşılaştırıldığında; miktarların bir kısmının idarenin miktarlarından fazla, bir kısmının ise az olduğu ve miktar farklılıklarının % 10 un üzerinde, makul ve kabul edilebilir seviyelerde olmadığı, işin yapılabilirliğini olumsuz yönde etkileyecek seviyede olduğu görülmüştür. İdarenin miktarları ile isteklinin fiyatının çarpım değerleri toplamı ile isteklinin kendi miktarları ile fiyatının çarpım değerleri toplamı arasında 2.675.082,86 TL fark olması ve bunun teklif sıralamasını değiştiriyor olması” gerekçesiyle uygun bulmamıştır
Toplantı No : 2019/016
Gündem No : 14
Karar Tarihi : 27.03.2019
Karar No : 2019/UY.II-414
BAŞVURU SAHİBİ:
Koçoğlu Mekanik Tesisat İnşaat Çevre Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Tedaş Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2018/561500 İhale Kayıt Numaralı “Tedaş Genel Müdürlüğü Merkez, Misafirhane, Kreş ve Gölbaşı Mutfaklarının Bakım Onarım ve Tadilatı Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Tedaş Genel Müdürlüğü tarafından 03.12.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Tedaş Genel Müdürlüğü Merkez, Misafirhane, Kreş ve Gölbaşı Mutfaklarının Bakım Onarım ve Tadilatı Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Koçoğlu Mekanik Tesisat İnşaat Çevre Tek. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin05.02.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 14.02.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 19.02.2019 tarih ve 7739sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 19.02.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/219 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale sonrasında zarf açma ve belge kontrol tutanağını idareden istemelerine rağmen anılan tutanağın taraflarına verilmediği,
2) Açıklama istenilen iş kalemleri için öngörülen miktarlar ile idarenin yaklaşık maliyette öngördüğü miktarlar arasındaki farkın % 10’un üzerinde makul ve kabul edilebilir düzeyde olmadığı, idarenin miktarları ile isteklinin birim fiyatlarının çarpım değerlerinin toplamı ile isteklinin kendi miktarları ile birim fiyatlarının çarpım değerlerinin toplamı arasında 2.675.082,86 TL fark olmasının teklif sıralamasını değiştirdiği gerekçesiyle aşırı düşük teklif savunmalarının reddedilmesinin mevzuata aykırı olduğu, projede belirsizlik içeren birçok imalat olması nedeniyle hesapladıkları miktarların arttırılmak suretiyle açıklamada bulundukları, açıklama istenilen iş kalemleri için hesaplamış oldukları miktarların idarenin miktarlarından düşük olmasının mümkün olmadığı, bahse konu 2.675.082,86 TL farkın açıklama kapsamında öngörmüş oldukları miktarların fazla olmasından kaynaklanması halinde ortaya çıkan farklılığın lehlerine değil aleyhlerine olduğu, fazla gösterilen miktarlardan dolayı ortaya çıkan farkın teklif sıralamasının değişmesine sebep olmayacağı,
3) Açıklama istenilen MUTE-01, MUTE-02, MUTE-03, MUTE-04 ve ÖZEL-CAM iş kalemleri için sunulan fiyat tekliflerinde meslek mensubunun iletişim bilgilerine yer verilmediği iddiasının yerinde olmadığı, söz konusu iş kalemleri için sunulan fiyat tekliflerinde, fiyat teklifini düzenleyen serbest meslek mensubuna ait iletişim bilgilerinin bulunduğu, söz konusu serbest meslek mensubuna ait iletişim bilgileri bulunmasa dahi, fiyat teklifleri üzerinde TÜRMOB kaşelerinin yer aldığı ve kaşe numarasından serbest meslek mensubunun bağlı olduğu odadan ya da fiyat teklifini veren firma üzerinden söz konusu serbest meslek mensubuna ulaşılmasının mümkün olduğu,
4) Açıklama istenilen MUTE-01, MUTE-02, MUTE-03, MUTE-04 iş kalemleri için teknik şartnamede belirtilen mutfak ekipmanlarının ayrı ayrı gösterilmediği gerekçesiyle aşırı düşük teklif savunmalarının reddedilmekle birlikte anılan iş kalemleri için idare tarafından herhangi bir analiz formatı verilmediği, dolayısıyla alınan fiyat tekliflerinde iş kalemi içerisinde yer alan ekipmanlar için ayrı ayrı fiyat teklifi alınmasını gerektirecek bir husus bulunmadığı, idare tarafından iş kalemleri içinde yer alan ekipmanlar için ayrıntılı fiyat talebinin olması durumunda anılan iş kalemleri ile birlikte diğer tüm iş kalemleri için ayrıntılı analiz girdilerinin belirtilmesi gerektiği,
5) Açıklama istenilen HT-005 iş kalemi için sunulan analizde sadece montaj bedeline yer verildiği, malzeme bedeline yer verilmediğinin iddia edildiği, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13. maddesinin son paragrafında üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri için analiz düzenleme zorunluluğunun bulunmadığının açıklandığı, nihayetinde söz konusu iş kalemi için analiz tanzim edildiği, malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı gösterildiği,
6) Açıklama istenilen KTB.ELK-17.002 poz numaralı iş kaleminin esasen piyasa araştırmasına dayalı bir iş kalemi olduğu, dolayısı ile, bu pozun malzeme ve montaj bedelinin ayrı ayrı gösterilerek açıklamada bulunulması gerektiği halde analizde sadece malzeme bedelinin gösterildiği, montaj bedeline ilişkin açıklamada bulunulmadığı ve malzeme bedelini tevsik için herhangi bir belge sunulmadığının iddia edildiği, söz konusu KTB.ELK-17.002 poz numaralı iş kalemi için ilgili kurum tarafından 2018 yılı birim fiyatının yayımlanmadığı en son 2017 yılında ilgili pozun birim fiyatının yayımlandığı, 2017 yılı birim fiyatı kullanılabilecek olmasına rağmen 2017 yılında yayımlanan birim fiyatın ihale tarihine güncelleme yapılarak açıklamada bulunulduğu,
7) Açıklama istenilen ELK.02 iş kalemi için analizde malzeme ve montaj bedelinin ayrı ayrı gösterilmesine rağmen, alınan fiyat teklifinde sadece malzeme fiyatı olmakla birlikte fiyat teklifine ait açıklama kısmında nakliye ve montaj bedelinin dâhil olduğunun belirtildiği dolayısı ile analize yansıtılan malzeme bedelinin gerçek bedeli yansıtmadığı, iş kaleminin analizinde montaj bedeli için 01.518 poz numaralı işçilik rayiç fiyatının kullanıldığı ancak idarenin böyle bir analizinin olmadığının iddia edildiği, özel ve paçal iş kalemlerine ilişkin analiz girdi cins ve miktarlarını gösterir analiz formatının isteklilere verilmesi gerektiği halde idare tarafından açıklama istenilen iş kalemlerinin neredeyse hepsi özel poz olmasına rağmen herhangi bir analiz formatının verilmediği, söz konusu iş kaleminde montaj için hangi sınıfta işçinin kaç saat çalışması gerektiği yönünde analiz düzenlemesinin idarenin aslî görevi olduğu, 01.518 poz numarasının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan elektrik ustası rayiç fiyatı olduğu, teklife konu iş kaleminin elektrik işi olması ve bunun elektrik ustası tarafından montajının yapılacağı hususu dikkate alındığında montaj bedelini tevsik açısından üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması yerine işçilik rayiç fiyatları ile açıklama yapılmasını engelleyen bir düzenleme bulunmadığı,
8) Açıklama istenilen ÖZEL-CAM, ÖZEL_DVR1, ÖZEL_DVR2 poz numaralı iş kalemleri için alınan fiyat tekliflerinin açıklama kısmında montaj dâhil ifadesi kullanıldığı için, malzeme bedelinin içerisinde montaj fiyatının da olduğu ve malzemenin gerçek fiyatının yansıtılmadığının iddia edildiği, analiz formatları verilen söz konusu iş kalemlerinde işçilik girdileri için rayiç fiyatların kullanıldığı, malzeme bedelleri için fiyat teklifi alınarak açıklamada bulunulduğu, “montaj dâhil” ifadesinden malzemenin gerçek fiyatının yansıtılmadığı sonucunun çıkarılamayacağı, teklif edilen fiyata montaj bedelinin de dâhil olduğu kabul edilse dahi, teklif edilen malzeme fiyatının daha aşağıya inmesine sebep olacağı, bu durumun aleyhlerine olacağı,
9) Açıklama istenilen HT-001, HT-002, HT-003, HT- 004, HT-005,0 HT-006, HT-007, HT-008, SCH-01 ve SCH-02 iş kalemleri için fiyat teklif alınan ÜNTES firması tarafından ihaleyi yapan idareye gönderilen, EK-O.6 satış tutarı tespit tutanağının eski formatta olduğu, geçici vergi beyanname döneminin belirtilmemiş olduğu, tutanak ekinde mükellefe ait imza sirküleri, meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin sunulmadığı ve SCH-01 ile SCH-02 poz numaralı iş kalemlerinin teknik şartnamede istenilen kriterleri sağlamadığı iddia edilmekle birlikte, firmanın serbest meslek mensubu tarafından sehven eski formatta düzenlenmiş EK-O.5 tutanağının satışlar bölümüne ait kısımlarının doldurularak sunulduğu, sunulan belge şekil olarak yürürlükte olan belge olmasa dahi istenilen bilgileri içerdiği ve ihtiyaca cevap verdiği, fiyat teklifindeki rakamlar ile örtüştüğü, geçici vergi beyanname dönemine ait bilgi yer almamış olsa da sunulan fiyat teklifinde geçici vergi beyanname döneminin 2018/3 olduğu serbest meslek mensubu tarafından beyan edilerek onandığı, iş kalemlerinin teknik şartnamede istenilen kriterleri sağlamadığı hususunun yasal bir dayanağının bulunmadığı, zira, aşırı düşük teklif açıklamalarının amacının, teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen istekliler tarafından, teklif edilen fiyatlar ile ihale konusu işin gerçekleştirilebilmesinin tespiti ve denetimi olduğu, anılan gerekçeler ile aşırı düşük savunmalarının reddedilmesinin mümkün bulunmadığı,
10) Açıklama istenilen ELK-02 poz numaralı iş kalemi için Nilsu Taah. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.nin SMMM’si tarafından idareye gönderilen EK-O.6 tutanağında ağırlıklı ortalama birim satış tutarının hangi ürüne ait olduğunun belirtilmemiş olduğu, tutanak ekinde sunulan faturaların fotokopi olduğu, fiyat teklifinde yer alan ürünün teknik şartnamede istenilen ürün olmadığı, fiyat teklifini imzalayan firma yetkilisinin imzasının aynı olmadığı, meslek mensubunun faaliyet belgesinin olmadığı iddialarına yer verilmekle birlikte, ilgili firma tarafından sadece tek bir malzeme için fiyat teklifi verildiğinden fiyat teklifinde yazılı tarih ve tutanak numarası ile EK-O.6 tutanağındaki sayı karşılaştırıldığında EK-O.6 tutanağının teklif konusu malzemeye ilişkin olduğunun anlaşılabileceği, hesaplama tablosunda büyük puntolarla malzemenin isminin de yazılı olduğu, EK-O.6 tutanağı ekinde sunulan belgelerin onaylı olması gerektiği yönünde kamu ihale mevzuatında herhangi bir düzenleme bulunmadığı, bir önceki itirazen şikayet maddelerinde belirttikleri gerekçeler çerçevesinde, teklife konu malzemenin ihalede istenilen şartları sağlamadığı iddiasının yerinde bulunamayacağı, EK-O.6 tutanağında serbest meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin anılan firma tarafından sunulmakla birlikte söz konusu belgenin sunulmamış olsa dahi teklifin esasına etki eden bir noksanlık olmayacağı kaşe üzerinde yer alan sicil numarasından serbest meslek mensubunun faaliyette olup olmadığının bağlı olduğu SMMM odasından açığa kavuşturulmasının mümkün olduğu,
11) Açıklama istenilen SHD-02, SHD-03, SHD-04 poz numaralı iş kalemleri için sunulan EK-O.6 tutanağında ağırlıklı ortalama satış fiyatının hangi ürüne ait olduğunun belirtilmediği, açıklaması istenilen iş kalemi 3 adet olsa da her bir iş kalemi içinde farklı kapasite ve ölçüde soğuk hava depolarının ayrı ayrı fiyatlarının bulunmadığı ve teknik kriterleri karşılamadığının iddia edildiği, Erdemler firması tarafından sunulan EK-O.6 tutanağında teklif verilen SHD-02, SHD-03, SHD-04 iş kalemleri için 3 ayrı fiyata ilişkin ağırlıklı ortalama birim satış tutarlarının belirgin olduğu, her tablonun başında büyük puntolarla belirgin olarak hangi fiyatın hangi ürüne ait olduğunun açık bir şekilde belirtildiği, ihalede farklı ebat ve kapasitede bulunan iş kalemleri için tek bir poz belirlendiği, hâlbuki teknik olarak isim ve içerik olarak aynı olmakla birlikte farklı ebat ve ölçülerde bulunan iş kaleminin tek bir isim altında toplanarak açıklama istenilmesinin yasal olarak aşırı düşük savunmasının amacına ters düştüğü, farklı ebat ve ölçüdeki iş kalemlerinin her birinin ayrı ayrı belirtilmesi halinde açıklama istenilen iş kalem sayısı ve iş kalemlerinin değişiklik göstereceği, aynı hatalı durumun MUTE-01, MUTE-02, MUTE- 03, MUTE-04 ve AHU-1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 poz numaralı iş kalemlerinde de mevcut bulunduğu, anılan firma tarafından sunulan fiyat teklifinde “ilgili ihale dokümanı, proje ve teknik şartnamede özellikleri belirtilmiş bulunan yukarıda cinsi ve miktarına yer verilen giderlere ilişkin KDV hariç nakliye, montaj ve her türlü yatay düşey taşıma dahil birim fiyat teklifimiz belirtilmiştir.” denilmek suretiyle proje içerisinde yer alan iş kalemi ve iş kalemi içerisinde yer alan farklı ebat ve ölçüdeki soğuk hava depoları için fiyat verilmiş olduğu dikkate alındığında tek bir iş kalemi olan SHD-02, SHD-03, SHD-04 iş kalemleri içinde yer alan farklı ebat ve ölçüdeki girdilerin fiyatlandırılmasının mümkün bulunmadığı, önceki iki itirazen şikayet maddelerinde belirttikleri gerekçeler çerçevesinde, teklife konu malzemenin ihalede istenilen şartları sağlamadığı iddiasının yerinde bulunamayacağı,
12) Özkon Yapı İnş. tarafından sunulan EK-O.6 tutanağındaki imzalar ile imza sirkülerindeki imzaların birbiri ile uyuşmadığı iddiasının yerinde olmadığı, imzaların aynı kişiler tarafından atıldığı, imzaların aynı olmadığının tespitinin gözle bakılmak suretiyle yapılamayacağı, gerekiyorsa polis kriminalde ilgili tespitin yapılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54’üncü maddesinde “İhale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabilecekler, bu Kanunda belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunabilirler.” hükmü, aynı Kanun’un 55’inci maddesinde ise “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır…” hükmü yer almaktadır.
Yapılan inceleme sonucunda, şikâyetçinin başvuru konusu yaptığı hususun ihale tarihi olan 03.12.2018 günü gerçekleştiği, dolayısıyla şikâyete konu işlemin farkına varılmış olması gereken tarihin ihale tarihi olduğu, başvuru sahibinin 4734 sayılı Kanun’un yukarıda belirtilen hükümleri gereği anılan tarihi izleyen on gün içinde idareye şikâyet başvurusunda bulunması gerekirken bu süre geçtikten sonra 05.02.2019 tarihinde şikayet başvurusu yaptığı tespit edilmiştir. Bu itibarla, başvuru sahibinin bu iddiasının 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin on birinci fıkrasının (c) bendi gereğince süre yönünden reddi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 60’ıncı maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü, beşinci ve altıncı fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.
- a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;
1) Yapım yönteminin ekonomik olması,
2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
3) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “… 45.1.4. …Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır
…
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
…
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
…
45.1.13.Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
- Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
- Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
- Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
- Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
- Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
- İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
…
… Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
…
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
…
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
45.1.13.11.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 35. md.) Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
…
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir…” açıklaması,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1.
İhale konusu işin
- a) Adı: TEDAŞ Genel Müdürlüğü Merkez, Misafirhane, Kreş ve Gölbaşı Mutfaklarının Bakım Onarım ve Tadilatı yapım işi
…
- c) Miktarı ve türü: TEDAŞ Genel Müdürlüğüne ait 4 adet Merkez, Misafirhane, Kreş ve Gölbaşı Misafirhanelerinin Bakım Onarım ve Tadilatı Yapım İşi …” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde; “19.1. İstekliler tekliflerini, anahtar teslimi götürü bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle anahtar teslimi götürü bedel sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
- a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
- b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
- c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale işlem dosyasının incelenmesi neticesinde idare tarafından sınır değerin 14.517.330,67 TL olarak hesaplandığı ve teklifi sınır değerin altında kalan istekliler; Adaer İnş. Müh. San. ve Tic. Ltd. Şti. (teklif bedeli: 9.965.900,00 TL), Necdet Özus & Mehmet Eksin İş Ortaklığı (teklif bedeli: 12.687.000,00 TL), Cemaller İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. (teklif bedeli: 13.785.000,00 TL) ve başvuru sahibi Koçoğlu Mek. Tes. İnş. Çevre Tek. San. Tic. Ltd. Şti.den İdari Şartname’nin 33’üncü maddesinde belirtilen hususlarda açıklama istenildiği, anılan açıklama talebi yazısı ekinde açıklama istenilen iş kalemleri listesi (34 adet), açıklama istenmeyen analiz girdileri listesi (13 adet) ve açıklama istenilen iş kalemlerinden idarece özel poz olarak nitelendirilen 5’ine ilişkin birim fiyat analizlerinin yer aldığı görülmüştür.
İdare başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının bu iddiaya konu kısmını “İsteklinin açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin miktarları İdarenin miktarları ile karşılaştırıldığında; miktarların bir kısmının idarenin miktarlarından fazla, bir kısmının ise az olduğu ve miktar farklılıklarının % 10 un üzerinde, makul ve kabul edilebilir seviyelerde olmadığı, işin yapılabilirliğini olumsuz yönde etkileyecek seviyede olduğu görülmüştür. İdarenin miktarları ile isteklinin fiyatının çarpım değerleri toplamı ile isteklinin kendi miktarları ile fiyatının çarpım değerleri toplamı arasında 2.675.082,86 TL fark olması ve bunun teklif sıralamasını değiştiriyor olması” gerekçesiyle uygun bulmamıştır.
Başvuruya konu ihalenin anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle yapılması nedeniyle, mevzuat uyarınca ihaleye konu işe ilişkin uygulama projelerinin idarece hazırlanarak ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi ve isteklilerin de bu uygulama projeleri üzerinden imalat kalemlerine ilişkin metrajları kendilerinin hesaplaması ve tekliflerini oluşturması gerektiği, bu bağlamda anahtar teslimi götürü bedel teklif alınmak suretiyle yapılan ihalelerde isteklilerin metrajlarının idarenin metrajlarıyla birebir örtüşmemesinin ve/veya isteklilerin birbirlerinden farklı metrajlar öngörmesinin mümkün olduğu, ancak aradaki metraj farkının işin fen ve sanat kurallarına uygun yapılmasına engel olmayacak şekilde olması gerektiği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin açıklama istenilen iş kalemleri için öngördüğü miktarlar ile idarenin bu iş kalemleri için yaklaşık maliyette esas aldığı miktarların her birinin isteklinin birim fiyatları ile çarpılması suretiyle bulunan – idare tarafından düzenlenmiş – karşılaştırma tablosunun incelenmesi neticesinde;
2.651.004 ve Özel-02 poz numaralı iş kalemlerinde istekli miktarının idare miktarından sırasıyla %0,54 ve %5,88 oranlarında düşük olduğu, bu farkın teklif fiyatında 5.364,18 TL düşük teklife neden olduğu, diğer iş kalemlerinin hepsinde ise istekli miktarlarının idare miktarlarına eşit veya idare miktarlarından fazla olması neticesinde anılan iş kalemlerinde isteklinin teklif tutarının idarenin hesapladığı tutardan 2.675.082,86 TL yüksek olduğu görülmüştür.
Bu çerçevede, başvuru sahibinin açıklama istenilen iş kalemlerinde kendi lehine fiyat avantajı sağlayacak şekilde miktarları düşük tutmadığı, bilakis miktarları iki iş kalemi hariç hepsinde eşit veya yüksek öngördüğü, dolayısıyla, düşük birim fiyatların mevzuata uygun şekilde açıklanması hususu mahfuz kalmak şartıyla, sırf miktarlardaki farklılık nedeniyle başvuru sahibinin açıklamasının reddedilmesi mevzuata uygun bulunmamıştır.
3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İdare başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının bu iddiaya konu kısmını “Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13.1 maddesinde; “Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80 ’inin altında olmadığını beyan ederim. ” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir” denilmektedir. İsteklinin MUTE-01, MUTE-02, MUTE-03 ve MUTE-04 iş kalemlerine ilişkin fiyat teklifinde ve ÖZEL_CAM iş kalemine ilişkin fiyat teklifinde meslek mensubunun iletişim bilgilerine yer verilmemesi” gerekçesiyle uygun bulmamıştır.
Başvuru sahibinin mutfak ekipmanlarına ilişkin MUTE-01, MUTE-02, MUTE-03, MUTE-04 iş kalemleri ile “E sınıfı Yangına Dayanıklı Cam Takılması”na ilişkin ÖZEL_CAM iş kalemi için fiyat teklifi sunduğu, teklifin üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan 14/12/2018 tarih ve (003) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalandığı ve meslek mensubunun isim ve soy isminin bulunduğu kaşe ve özel kaşe ile kaşelendiği fakat iletişim bilgilerine yer verilmediği görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 8.4’üncü maddesinde “İhale dokümanında istenen ve serbest muhasebeci veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından düzenlenerek ya da onaylanarak başvuru veya teklif kapsamında idareye sunulan belgelerde 15/11/2002 tarihli ve 24937 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Kaşe Kullanma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde temin edilen özel kaşenin kullanılması gerekmekledir.” açıklaması ile 79.2.2.1. maddesinde “…Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özeI kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak sureliyle de yapılabilir.” açıklaması yer almaktadır.
Söz konusu fiyat teklifinin üzerinde 15/11/2002 tarihli ve 24937 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Kaşe Kullanma usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çerçevesinde temin edilen özel kaşenin kullanıldığı ve imza bulunduğu, ayrıca meslek mensubunun isim ve soy isminin yer aldığı kaşenin de bulunduğu ve imzalandığı, sadece iletişim bilgilerinin yer almadığı, özel kaşedeki numaranın ilgili meslek mensubuna özgü alarak verildiği, bu haliyle anılan hususun açıklamanın uygun görülmemesine yol açmayacağı sonucuna ulaşılmıştır.
4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:
İdare başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının bu iddiaya konu kısmını “MUTE-01, MUTE-02, MUTE-03 ve MUTE-04 iş kalemlerine ilişkin fiyat teklifinde her bölüm için teknik şartnamesinde belirtilen mutfak ekipmanlarının dökümünün yapılarak ayrı ayrı malzeme ve montaj bedellerinin belirtilmemesi” gerekçesiyle uygun bulmamıştır.
Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında mutfak ekipmanlarına ilişkin MUTE-01 “Kreş Mutfak Ekipmanları”, MUTE-02 “Misafirhane Mutfak Ekipmanları”, MUTE-03 “Ana Mutfak Mutfak Ekipmanları”, MUTE-04 “Gölbaşı Yemekhane Mutfak Ekipmanları” iş kalemleri için; ekipman ve montaj bedelinden oluşan analizler ile analizlerde yer alan bedellere ilişkin Gürçelik Day. Tük. Mam. Mutfak İnş. Tur. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından verilmiş fiyat teklifinin sunulduğu görülmüştür.
İdare tarafından istekliye gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısında mutfak ekipmanlarını oluşturan alt bileşenlere ilişkin ayrıntılı fiyat açıklamasının talep edilmediği ve bu yazı ekinde herhangi bir mutfak alt ekipmanına ilişkin analiz de verilmediği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin Tebliğ’in 45.1.13’üncü maddesinde yer alan yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunluluğunun bulunmadığı açıklaması çerçevesinde anılan her bir mutfak iş kalemi kapsamındaki ekipmanların dökümünün belirtilmediği gerekçesiyle açıklamanın reddedilmesinde mevzuata uyarlık bulunmamıştır.
5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:
İdare başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının bu iddiaya konu kısmını “Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.7 maddesinde; “İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir” denilmektedir. İsteklinin HT-005 iş kalemine ilişkin sunmuş olduğu analizde sadece montaj bedellerine yer verilmiş, malzeme bedeline yer verilmemesi nedeniyle sunulan analizin yukarıda belirtilen hükme uygun olmaması” gerekçesiyle uygun bulmamıştır.
Başvuru sahibi tarafından klima santraline ilişkin HT.001 numaralı iş kaleminden HT.008 numaralı iş kalemine kadar olan kalemlerde kendilerince hazırlanmış analizin sunulduğu, şikâyete konu HT.005 numaralı poz hariç pozların hepsinde girdilerin klima santrali ekipmanı ve montaj işçiliğinden oluştuğu,
HT.005 numaralı pozda ise aşağıda gösterildiği üzere girdilerin mükerrer şekilde 2 (iki) satır “Montaj (İşçilik)” bedelinden oluştuğu, bu girdilerin birinde miktar, birim fiyat ve tutarın sırasıyla 1; 1.800 ve 37.000 olduğu, diğer girdi satırında ise anılan değerlerin sırasıyla 1; 1.800 ve 1.800 olduğu,
Poz No Girdiler Ölçü Birimi Miktarı Birim Fiyatı Tutarı
HT.005-Mlz Montaj (İşçilik) Adet 1 1.800,00 37.000,00
HT.005-Mlz Montaj (İşçilik) Adet 1 1.800,00 1.800,00
Kar ve genel giderler hariç toplam 38.800,00
Kar ve genel giderler %15 5.820,00
1 Adet karlı birim fiyat 44.620,00
İlaveten, başvuru sahibi tarafından, Üntes Isıtma Klima Soğutma San. Tic. A.Ş. den alınmış fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinde HT.001 ilâ HT.008 poz numaralı analizlerin girdilerinde belirtilen ekipman ve montaj işçiliklerinin aynen yansıtıldığı, şikayete konu HT.005 poz numaralı iş kalemine ilişkin ekipman ve montaj bedelinin ise sırasıyla 37.000 ve 1.800 olarak teklife yansıtıldığı görülmüştür.
Tebliğ’in 45.1.7’nci maddesinde açıklandığı üzere, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması gerekmekte olup, başvuru sahibi tarafından bahse konu HT.005 klima santrali analizinde malzeme ve montaj bedelinin ayrı ayrı gösterilmediği, başka bir ifadeyle analiz girdisi olarak sadece montaj girdisine yer verildiği, ayrıca birim fiyat kısmında da sadece montaj bedeline yer verildiği (1.800) anlaşıldığından idarenin başvuru sahibinin açıklamasını analizinde sadece montaj bedeline yer verdiği, malzeme bedeline yer vermediği gerekçesiyle reddinde mevzuata aykırılık bulunmamıştır.
6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:
İdare başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının bu iddiaya konu kısmını “KTB.ELK-17.002 iş kalemi esas itibari ile piyasa araştırmasına dayalı bir poz olup analizinin de bu çerçevede malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde hazırlanması gerekmektedir. İsteklinin sunmuş olduğu analizde, ne şekilde bulunduğu anlaşılmayan ve tebliğe uygun açıklaması yapılmayan, sadece fiyat belirtilmiş, malzeme ve montaj bedellerinin belirtilmemesi ve bunlara ilişkin fiyat tekliflerinin sunulmaması” gerekçesiyle uygun bulmamıştır.
KTB.ELK-17.002 poz numaralı “Harici-Dahili Sabit (Full Hd 1080p) IP Bullet Kamera (Akıllı Video Analiz Özellikli)” iş kalemi için başvuru sahibi tarafından Kültür Bakanlığı 2017 elektrik birim fiyatlarının güncellenerek kullanıldığı, ilan tarihi itibariyle 2018 birim fiyatlarının henüz yayımlanmadığı hususunun belirtildiği ve girdi olarak 3.592,50 TL malzeme bedeline yer verilmiş bir analizin sunulduğu anlaşılmıştır.
Kültür Bakanlığı tarafından yayımlanan 2018 Kültür Bakanlığı Elektrik Birim Fiyatları İş Kalemi Fiyat Analizleri’nde KTB.ELK-18.002-A poz numaralı “Harici-Dahili Sabit (Full Hd 1080p) IP Bullet Kamera (Akıllı Video Analiz Özellikli)” iş kalemi analizinde 3.089,58 TL malzeme ve 50,00 TL montaj bedeline yer verildiği görülmüştür.
Her ne kadar başvuru sahibi tarafından sunulan açıklamada söz konusu iş kalemine ilişkin olarak Kültür Bakanlığı tarafından yayımlanan KTB.ELK-18.002-A numaralı poza uygun şekilde malzeme + montaj bedeline ayrı ayrı yer verilmediği görülse de başvuru sahibinin anılan pozun 2017 yılı birim fiyatını güncellemek suretiyle birim fiyatını oluşturduğu ve söz konusu birim fiyatın 2018 yılı (montaj dahil) resmi birim fiyatın üzerinde olduğu anlaşıldığından Tebliğ’in aktarılan 45.1.5’inci maddesi uyarınca açıklamanın uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
7) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:
İdare başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının bu iddiaya konu kısmını “İsteklinin sunmuş olduğu ELK.02 (Ö2- 60 x 60 Led Sıva altı/Sıva üstü Armatür 25 W LED) iş kalemine ait analiz malzeme ve işçilik bedelleri belirtilerek hazırlanmış, ancak bu iş kalemine ilişkin alınan fiyat teklifinde nakliye, montaj dahil tek fiyat olduğu görülmüş olup, analizlerde kullanılan malzeme bedellerinin içerisinde nakliye ve montaj bedelinin olması nedeniyle analizdeki malzeme fiyatının gerçek malzeme fiyatını yansıtmadığı, analizde işçilik için 01.518 pozu ve 0.5 saat kullanılmış, ancak bu poz içi idarenin böyle bir analiz formatı bulunmadığı göz önüne alındığında, istekli tarafından belirlenen montaj bedelinin dayanağının olmadığı, montaj bedeline ait yeterli açıklama ve belgelere yer verilmediği için söz konusu analizin mevzuata uygun olmaması, isteklinin teklif fiyatının bu hatalı analizle belirlenmesi” gerekçesiyle uygun bulmamıştır.
İdare tarafından herhangi bir analiz formatı hazırlanmayan led sıva altı / sıva üstü armatüre ilişkin başvuru sahibi tarafından kendilerince hazırlanmış analizin sunulduğu, analizde yer alan girdilerin armatür malzemesi ve elektrik ustası işçiliğinden oluştuğu, başvuru sahibi tarafından ilaveten Nilsu Elektrik Taahhüt. İnş. San. Tic. Ltd. Şti.den alınmış fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinde analiz pozunda belirtilen malzeme bedelinin teklif edildiği ve montaj bedeline ilişkin “nakliye, montaj ve her türlü yatay düşey taşıma dahil” birim fiyatın teklif edildiğinin belirtildiği görülmüştür.
Başvuru sahibinin düzenlediği analizde montaja ilişkin ayrı bir bedel öngörüldüğü, malzeme bedelinin ise fiyat teklifinde belirtilen montaj dahil (montaj+malzeme) bedelin (montaj bedeli düşülmeksizin) doğrudan malzeme bedeline yansıtıldığı, dolayısıyla bu haliyle montaj bedelinin analize mükerrer şekilde yansıtıldığı görülmüştür. Bu itibarla, Tebliğ’in aktarılan 45.1.7’nci maddesine uygun şekilde malzeme ve montaj bedeline ayrı ayrı yer verilen açıklamanın reddi mevzuata uygun bulunmamıştır.
8) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:
İdare başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının bu iddiaya konu kısmını “İsteklinin sunmuş olduğu ÖZEL-CAM, ÖZELDVR01 ve ÖZEL DVR02 iş kalemlerine ait analizler malzeme ve montaj/işçilik bedelleri belirtilerek hazırlanmış, ancak bu iş kalemlerine ilişkin alınan fiyat tekliflerinde montaj teklif fiyata dahil olduğu görülmüş olup, analizlerde kullanılan malzeme bedellerinin içerisinde montaj bedelinin olması nedeniyle analizlerdeki malzeme fiyatının gerçek malzeme fiyatını yansıtmadığı için analizlerin mevzuata uygun olmaması, isteklinin teklif fiyatının bu hatalı analizlerle belirlenmesi ve alınan teklif fiyatlarda malzeme ve montaj bedellerinin ayrı ayrı gösterilmemesi” gerekçesiyle uygun bulmamıştır.
İdare tarafından ÖZEL_CAM, ÖZEL_DVR1, ÖZEL_DVR2 poz numaralı iş kalemleri için hazırlanan analiz formatlarının açıklama talep yazısı ekinde isteklilere verildiği, başvuru sahibi tarafından verilen formatlara uygun şekilde analizlerin sunulduğu, analiz girdileri içinde yer alan ve fiyat teklifi ile tevsik edilen “E sınıfı Yangına Dayanaklı Cam Takılması” girdisi ile “Anti-Bakteriyel 30×60 Seramik” girdisi için sırasıyla Merve Cam İnş. San Tic. Ltd. Şti. ile Özkon Yapı İnş. Mak. Asan. Doğ. Sis. San. Tic. Ltd. Şti.den fiyat teklifi alındığı, analiz formatlarında malzeme ve montaj için ayrı girdi satırlarına yer verilmişken fiyat teklifinde malzeme birim fiyatına “nakliye, montaj ve her türlü yatay düşey taşıma dâhil” teklifin verildiğinin belirtildiği, dolayısıyla malzeme için alınan teklif fiyatının (montaj bedeli düşülmemesi durumunda) analize mükerrer montaj bedeli şeklinde yansıtıldığı görülmüştür.
Şikayete konu iş kalemlerinde idare tarafından hazırlanan analizlerde montaj ve malzeme bedellerinin ayrı girdiler şeklinde hazırlandığı, başvuru sahibinin analizinde de montaja ilişkin fiyat belirlemelerinin idarenin analiz formatına uygun şekilde yapıldığı, dolayısıyla montaj bedelinin tevsikinde bir eksiklik bulunmamakla birlikte, malzeme bedeline ilişkin alınan fiyat teklifinde montaj dahil fiyatın analize yansıtılırken işçilik kısmı düşülerek yansıtılmadığı, bu durumun fiiliyatta alınan malzeme teklif fiyatına kâr eklenerek analizin hazırlanması durumunun doğmasına sebep olduğu değerlendirildiğinden başvuru sahibinin açıklamasında mevzuata aykırılık bulunmamıştır.
9) Başvuru sahibinin 9’uncu iddiasına ilişkin olarak:
İdare başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının bu iddiaya konu kısmını “Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13.1 maddesinde; “…” ibaresinin bulunduğu göz önüne alındığında meslek mensubunca fiyat teklifine konu iş kalemleri için satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6)’nın düzenlenmesi gerekmektedir.
Ancak, Meslek mensubu SMMM Selçuk ATAR’ın talebimiz üzerine komisyonumuza sunmuş olduğu Ek-O.5 (MALİYET/SATIŞ TUTARI TESPİT TUTANAĞI) tutanakları Ek-O.6 (SATIŞ TESPİT TUTANAĞI) standart formuna gerek şekil, gerekse içerik açısından uygun olmadığı görülmüştür.
Düzenlenen tutanakların üzerinde yazılı Ek-O.5 standart formuna da uygun düzenlenmediği, söz konusu tutanakların güncel olmayan Ek-O.7 (MALİYET/SATIŞ TUTARI TESPİT TUTANAĞI) standart formunda düzenlendiği anlaşılmaktadır. Kamu İhale Genel Tebliğinin 79.2.2.7. maddesinde; “… isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre aşırı düşük teklif açıklamasına konu mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.7) ile açıklama yapılabilir…” denilmekte olup, İstekli KOÇOĞLU Mekanik Tesisat İnşaat Çevre Teknolojileri San. Tic. Ltd. Şti.’nin söz konusu malların üreticisi olmadığı dikkate alındığında Ek-O.7 (MALİYET/SATIŞ TUTARI TESPİT TUTANAĞI) ile açıklama yapması mevzuata uygun değildir. Sunulan tutanaklarda; tutanakların hangi geçici vergi beyannamesi dönemine ilişkin düzenlendiği belirtilmemiş,
Ek-O.6 satış tutan tespit tutanağının eki olan Mükellefe ait imza sirküleri ve meslek mensubuna ait faaliyet belgesi söz konusu tutanaklarla beraber sunulmamıştır.
SCH-01, SCH-02 soğutma chillere ait faturalar yurtdışı satışa olup içerisinde muafiyetler ve indirimler içermesi nedeniyle yurtiçi satış maliyetleri yansıtmamaktadır. Ayrıca sunulan tutanağın dayanağı faturalardaki SCH-01, SCH-02 soğutma chillere ait modelin teknik şartnamedeki kriterleri sağlamadığı görülmüştür.” gerekçesiyle uygun bulmamıştır.
Başvuru sahibi tarafından HT-001, HT-002, HT-003, HT- 004, HT-005,0 HT-006, HT-007, HT-008 iş kalemleri ile SCH-01, SCH-02 iş kalemleri için iki ayrı fiyat teklifi sunulduğu, tekliflerin üzerine birim fiyatların satış tutarı tespit tutanaklarındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarlarının % 80’inin altında olmadığının beyan edildiği,
İdare tarafından meslek mensubundan anılan iş kalemlerine ilişkin satış tutarı tespit tutanaklarının, fatura örneklerinin, satışa esas ürünün teknik özelliklerini gösterir belgelerin istenildiği,
Anılan fiyat tekliflerinin dayanağı tespit tutanaklarının meslek mensubunca 30/07/2010 tarihli ve 27657 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yürürlükten kalkmış ve dolayısıyla güncel olmayan “Maliyet/Satış Tutarı Tespit Tutanağı”na göre düzenlendiği, tutanağın 2018 yılının hangi geçici vergi beyanname dönemine ilişkin düzenlendiğinin belirtilmediği, ayrıca tutanak standart formunun ekler kısmında açıkça belirtilen ve tutanak ekine eklenmesi gereken mükellefe ait imza sirküleri ve meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin eklenmediği anlaşıldığından başvuru sahibinin açıklamasının Tebliğ’in 45.1.13.11’inci maddesi uyarınca reddedilmesinde mevzuata aykırılık bulunmamıştır.
Açıklama sunulan ürünün teknik şartnamedeki kriterleri karşılamadığı iddiasına ilişkin yapılan incelemede; ihalelerde aşırı düşük teklif açıklamalarının amacı, teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen istekliler tarafından, teklif edilen fiyatlar ile ihale konusu işin gerçekleştirilebilmesinin tespiti ve denetimidir. Bu denetim çerçevesinde teklifi sınır değerin altında olan isteklilerden açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin birim fiyatlarının kanıtlayıcı belgelerle tevsik edilmesi beklenilmektedir. Başvuru sahibi tarafından alınan fiyat teklifinde teknik şartnamede özellikleri belirtilen ürüne ilişkin fiyatların verildiğinin belirtildiği, fiyat teklifinin dayanağı olan tutanakla da teklif edilen fiyatın tevsik edildiği ve fiyat teklifinin belgelerle tevsik edilmesinin yüklenicinin ihale konusu işi şartnamelerine uygun şekilde yapması sorumluluğunu ortadan kaldırmayacağı hususları bir arada değerlendirildiğinde bu gerekçeyle idarece açıklamanın reddedilmesi mevzuata uygun bulunmamıştır.
10) Başvuru sahibinin 10’ncu iddiasına ilişkin olarak:
İdare başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının bu şikayete konu kısmını “NİLSU Taah. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından verilen fiyat teklifine konu ELK-02 (Ö2- 60 x 60 Led Sıva altı/Sıva üstü Armatür 25 W LED)’e ilişkin SMMM Mehmet ŞAHİN’in talebimiz üzere komisyonumuza sunmuş olduğu Ek-O.6 Satış tutarı tespit tutanağında; ağırlıklı ortalama birim satış tutarının hangi ürüne ait olduğu belirtilmemiş, Tutanağın ekinde bulunan faturaların fotokopi olduğu meslek mensubu tarafından imzalanmadığı görülmüştür.
Fiyat teklifine konu ELK-02 (02- 60 x 60 Led Sıva altı/Sıva üstü Armatür 25 W LED) teknik şartnamesi “Gövdesi en az 0,5 mm, çerçevesi en az 0,7 mm DKP sacdan imal edilmiş, en az 1 mm kalınlığında opal PMMA difüzörlü, en az IP 40 koruma derecesine sahip armatürün işyerine temini her nevi malzeme, işçilik ve montajı dahil çalışır halde teslimi” şeklinde düzenlenmiş olup, Ek-O.6 Satış tutan tespit tutanağının dayanağı olarak sunulan faturaların 60×60 36 W beyaz LED panele ait olması, sunulan katalogda koruma derecesinin IP 20 olması nedeniyle teknik şartnameye uygun olmadığı görülmüştür. Ek-O.6 Satış tutarı tespit tutanağının teknik şartnameye uygun olmayan ürüne dayalı hazırlanması ve fiyat teklifinin de teknik şartnameye uygun olmayan ürüne ait olduğu anlaşılmıştır.
Ek-0.6 Satış tutarı tespit tutanağı ekinde sunulan mükellefe ait imza sirküsündeki Murat ÖZTÜRK’e ait imza ile 17/12/2018 tarihli fiyat teklifindeki imzaların gözle görünür şekilde birbirinden farklı olması nedeniyle fiyat teklifinin firma yetkilisince imzalanmadığı anlaşılmaktadır.
Ayrıca Ek-0.6 Satış tutan tespit tutanağının eki olan meslek sahibine ait faaliyet belgesinin sunulmadığı görülmüştür.” gerekçesiyle uygun bulmamıştır.
İdarenin talebi üzerine meslek mensubu tarafından ELK-02 poz numaralı led armatür iş kalemine ilişkin satış tutarı tespit tutanağının, faturaların, kataloğun, Nilsu Elk. Ltd. Şti.nin, ürünlerinin teknik şartnameyi karşıladığına ilişkin beyanının ve imza sirkülerinin sunulduğu görülmüştür.
Sunulan satış tutarı tespit tutanağında tespiti yapılan ağırlıklı ortalama birim satış tutarının hangi ürüne ait olduğu belirtilmemekle birlikte meslek mensubu tarafından imzalanıp kaşelenen fiyat teklifinde tarih ve sayı belirtmek suretiyle atıfta bulunulan aynı tutanak olduğu, anılan meslek mensubu tarafından tereddüde yol açacak şekilde başka bir ürüne ilişkin satış tutarı tespit tutanağı düzenlenmediği veya aynı tutanakta birden fazla ürüne ilişkin tespitin de yapılmadığı anlaşıldığından bahsedilen tutanakta ağırlıklı ortalama birim satış tutarının hangi ürüne ait olduğunun belirtilmemesinde esasa etkili bir aykırılık görülmemiştir.
Tutanak eki faturaların fotokopi olduğu iddiasına ilişkin yapılan incelemede; idare tarafından satış tutarı tespit tutanağının ekinde fatura örneklerinin sunulmasının istenildiği, Nilsu Elk. Ltd. Şti. hariç hiçbir mükellefin bu faturaları sunmadığı, ayrıca idarenin bu hususu açıklamaların reddine gerekçe olarak görmediği ve ihale mevzuatında tutanakların ekinde fatura sunulması yönünde herhangi bir hüküm de bulunmadığı anlaşıldığından sunulan faturaların fotokopi olduğu gerekçesiyle başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunmamasında mevzuata uyarlık bulunmamıştır.
Açıklama sunulan ürünün teknik şartnamedeki kriterleri karşılamadığı iddiası başvuru sahibinin benzer konudaki dokuzuncu iddiasına ilişkin yapılan inceleme ve hukuki değerlendirme çerçevesinde mevzuata uygun bulunmamıştır.
Satış tutarı tespit tutanağı ekinde sunulan mükellefe ait imza sirküsündeki imza ile fiyat teklifindeki imzanın gözle görünür şekilde birbirinden farklı olması nedeniyle fiyat teklifinin firma yetkilisince imzalanmadığı iddiasına ilişkin yapılan incelemede; satış tutarı tespit tutanağı ekinde sunulan mükellefe ait imza sirkülerindeki imza ile fiyat teklifindeki imzanın tam olarak uyumlu olmadığı gözükmekle birlikte, imza sirküleri sahibi firma Nilsu Elek. Ltd. Şti. tarafından idareye hitaben yazılan, ürünlerinin teknik şartnameyi karşıladığına ilişkin beyanda “…Koçoğlu Mekanik İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.’ne vermiş olduğumuz fiyat teklifleri…” ibaresinin yer aldığı, beyanın kaşelenerek imzalandığı, söz konusu imzanın imza sirkülerindeki imza ile uyumlu olduğu görüldüğünden idarenin bu gerekçeyle açıklamayı reddetmesinin mevzuata uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bununla birlikte, Kamu İhale Genel Tebliği’nin eki Ek-O.5 Satış Tutarı Tespit Tutanağı’nda meslek mensupları tarafından düzenledikleri bu tutanak ekine mükellefe ait imza sirküleri ve meslek mensubuna ait faaliyet belgesinin eklenmesi gerekmektedir. Söz konusu tutanak ekine mükellefe ait imza sirkülerinin koyulduğu fakat tutanağı düzenleyen SMMM’nin faaliyet belgesinin koyulmadığı anlaşıldığından idare tarafından bu gerekçeyle açıklamanın reddedilmesinde mevzuata aykırılık görülmemiştir.
11) Başvuru sahibinin 11’inci iddiasına ilişkin olarak:
İdare başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının bu iddiaya konu kısmını “ERDEMLER Soğutma Isıtma Klima Tesisat İnş. Mak. San. Ve Tic. A.Ş. tarafından verilen fiyat teklifine konu SHD-02, SHD-03 ve SHD-04 iş kalemlerine ilişkin SMMM Adnan KARSLI’nın talebimiz üzere komisyonumuza sunmuş olduğu Ek-O.6 Satış tutarı tespit tutanağında; ağırlıklı ortalama birim satış tutarının hangi ürüne ait olduğu belirtilmemiş,
Teknik şartnamede SHD-02 misafirhane soğuk hava deposu 9 adet farklı ebatlarda ve özelliklerde, SHD-03 ana mutfak soğuk hava deposu 12 adet farklı ebatlarda ve özelliklerde ve SHD-04 Gölbaşı yemekhane soğuk hava deposu 11 adet farklı ebatlarda ve özelliklerde soğuk hava depolarından müteşekkil olup Ek-O.6 Satış tutarı tespit tutanağında bu farklı ebatlardaki ve özelliklerde toplam 32 adet soğuk hava depoları için ağırlıklı ortalama birim satış tutarının bulunmaması nedeniyle fiyat teklifinin, dayanağı olan Ek-O.6 Satış tutarı tespit tutanağına uygun olmadığı ve teknik şartnamedeki kriterleri sağlamadığı görülmüştür.” gerekçesiyle uygun bulmamıştır.
Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında soğuk hava deposuna ilişkin SHD-02, SHD-03 ve SHD-04 iş kalemleri için, malzeme bedeli ve montaj işçiliğinden oluşan analizler ile analizlerde yer alan bedellere ilişkin Erdemler Soğutma Isıtma Klima Tesisat İnş. Mak. San. ve Tic. A.Ş. tarafından verilmiş fiyat teklifinin sunulduğu,
İdarenin talebi üzerine meslek mensubu tarafından anılan iş kalemlerine ilişkin satış tutarı tespit tutanağı, mükellefe ait imza sirküleri ve faaliyet belgesinin sunulduğu, tutanakta ayrı ayrı olmak üzere her bir soğuk hava deposu ve montajı için (toplamda 3 malzeme ve 3 montaja ilişkin) ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtildiği görülmüştür.
SHD-02, SHD-03 ve SHD-04 poz numaralı soğuk hava depolarının sırasıyla 9, 12 ve 11 adet farklı ebat ve özelliklerde soğuk hava deposundan müteşekkil olmakla birlikte satış tutarı tespit tutanağında bu farklı ebat ve özelliklerdeki toplam 32 adet soğuk hava deposu için ağırlıklı ortalama birim satış tutarının belirtilmediği gerekçesiyle idare tarafından açıklamanın reddedildiği anlaşılmıştır. İdare tarafından aşırı düşük teklif sorgulama yazısında soğuk hava depolarını oluşturan farklı ebat ve özelliklerdeki soğuk hava depolarına ilişkin ayrıntılı fiyat açıklamasının talep edilmediği ve bu yazı ekinde isteklilere verilen açıklama istenilen iş kalemleri listesinde veya iş kalemleri fiyat analizlerinde farklı ebat ve özelliklerdeki soğuk hava depolarına ilişkin ayrı ayrı belirlemelerin yapılmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla, başvuru sahibinin Tebliğ’in aktarılan 45.1.13.1’inci maddesi kapsamında her bir soğuk hava deposu için ebat/özellik belirtilmeksizin genel fiyat teklifi almak suretiyle açıklamada bulunmasında mevzuata aykırılık bulunmamıştır.
Açıklama sunulan ürünün teknik şartnamedeki kriterleri karşılamadığı iddiası başvuru sahibinin benzer konudaki dokuzuncu iddiasına ilişkin yapılan inceleme ve hukuki değerlendirme çerçevesinde mevzuata uygun bulunmamıştır.
12) Başvuru sahibinin 12’nci iddiasına ilişkin olarak:
İdare başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının bu iddiaya konu kısmını “ÖZKON Yapı İnş. Mak. Asansör ve Doğalgaz Sistemleri San. Tic. Ltd. Şti. tarafından verilen fiyat tekliflerine konu Antibakteriyel 30×60 Seramik ve Antibakteriyel 60×60 Seramiğe ilişkin SMMM Samet KESER’in talebimiz üzere komisyonumuza sunmuş olduğu Ek-O.6 Satış tutarı tespit tutanağı ekinde sunulan mükellefe ait imza sirküsündeki Emrah KONUKSEVEN ve Zekiye KONUKSEVEN’e ait imzalar ile 17/12/2018 tarihli fiyat teklifindeki imzaların gözle görünür şekilde birbirinden farklı olduğu görülmüş olup fiyat teklifinin firma yetkilisince imzalanmadığı anlaşılmaktadır.” gerekçesiyle uygun bulmamıştır.
Başvuru sahibi tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında antibakteriyel seramiğe ilişkin analizler ile analizlerde yer alan antibakteriyel 30×60 ve antibakteriyel 60×60 seramik girdilerine ilişkin ÖZKON Yapı İnş. Mak. Asansör ve Doğalgaz Sistemleri San. Tic. Ltd. Şti. tarafından verilmiş fiyat teklifinin sunulduğu,
İdarenin talebi üzerine meslek mensubu tarafından anılan iş kalemlerine ilişkin satış tutarı tespit tutanağı, mükellefe ait imza sirküleri ve faaliyet belgesi ile ÖZKON Yapı İnş. Mak. Asansör ve Doğalgaz Sistemleri San. Tic. Ltd. Şti.nin, ürünlerinin teknik şartnameyi karşıladığına ilişkin beyanının sunulduğu görülmüştür.
Satış tutarı tespit tutanağı ekinde sunulan mükellefe ait imza sirkülerindeki imza ile fiyat teklifindeki imzanın tam olarak uyumlu olmadığı gözükmekle birlikte, imza sirküleri sahibi firma ÖZKON Yapı İnş. Mak. Asansör ve Doğalgaz Sistemleri San. Tic. Ltd. Şti. tarafından idareye hitaben yazılan ürünlerinin teknik şartnameyi karşıladığına ilişkin beyanda “…Koçoğlu Mekanik İnşaat San. Tic. Ltd. Şti.’ne vermiş olduğumuz fiyat teklifleri…” ibaresinin yer aldığı, beyanın kaşelenerek imzalandığı, söz konusu imzanın imza sirkülerindeki imza ile uyumlu olduğu görüldüğünden idarenin bu gerekçeyle açıklamayı reddetmesinin mevzuata uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.