Uğural Elektrik Aydınlatma İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Eskişehir Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/679024 İhale Kayıt Numaralı “Eskişehir İli Odunpazarı İlçesi Alanönü Mahallesi Sosyal Hizmet Merkezi ve İl Müdürlüğü Hizmet Binası Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Eskişehir Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından 16.01.2018 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Eskişehir İli Odunpazarı İlçesi Alanönü Mahallesi Sosyal Hizmet Merkezi ve İl Müdürlüğü Hizmet Binası Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Uğural Elektrik Aydınlatma İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 22.02.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 05.03.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 15.03.2018 tarih ve 17677 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.03.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2018/436 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 16.01.2018 tarihinde yapılan ihaleye 7 istekli tarafından teklif sunulduğu, ihalede tek geçerli teklif olarak belirlenen ve teklif tutarı yaklaşık maliyetin % 0,03 oranında altında bulunan istekli üzerinde ihalenin bırakıldığı, ihaleye teklif sunan diğer 6 isteklinin teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin ise belirlenmediği, ortaya çıkan durumdan başvuruya konu ihalede yaklaşık maliyetin yanlış hesaplandığının anlaşıldığı, idare tarafından başvuruya konu ihalede 2016 yılı birim fiyatları ile 6.433.236,00 TL tutarında yaklaşık maliyetin hesaplandığı ve bu tutarın isteklilere duyurulduğu, yaklaşık maliyetin ilan edilmesinden sonra ilan edilen yaklaşık maliyetin güncel olmadığı ve söz konusu yaklaşık maliyet tutarına göre ihalenin sonuçlandırılmasının mevzuata aykırı olduğunun ortaya çıktığı,

Yaklaşık maliyetin güncel olmadığında yönelik idareye yapılan şikayet başvurusu sonrasında, idare tarafından ilan edilen yaklaşık maliyet tutarının güncel olmadığı kabul edilmekle birlikte ilk yaklaşık maliyet tutarına %0,091 gibi bir artış katsayısı uygulanarak güncellenmiş yaklaşık maliyet tutarının 7.076.590,10 TL olarak hesaplandığı, bu kez güncellenmiş yaklaşık maliyet hesaplamasına göre ihalede bir istekli hariç diğer tüm isteklilerin yaklaşık maliyetinin altında kaldığının görüldüğü, idare tarafından ilk yaklaşık maliyet tutarına %0,091 gibi bir artış katsayısı uygulayarak yaklaşık maliyetin güncellenmesinin ihale mevzuatına aykırı olduğu, 2016 yılı birim fiyatları ile hesaplanan iş kalemlerinin bu kez 2017 yılında yayımlanan birim fiyat iş kalemlerine göre yeniden fiyatlandırılarak ve 43 adet özel imalat iş kalemleri için de piyasadan fiyat teklifleri alınarak yeniden hesaplanması gerektiği, 2016 yılının birim fiyatları ile yaklaşık maliyet hesaplanıp 2017 yılı birim fiyatları dikkate alınmadan yaklaşık maliyetin ihalede değerlendirilmesinin ihale mevzuatına aykırı olduğu, başvuruya konu ihalede yaklaşık maliyet tutarının güncelliğini kaybettiği, bu nedenlerle başvuruya konu ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yaklaşık maliyet” başlıklı 9’uncu maddesinde “Mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin ihalesi yapılmadan önce idarece, her türlü fiyat araştırması yapılarak katma değer vergisi hariç olmak üzere yaklaşık maliyet belirlenir ve dayanaklarıyla birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. Yaklaşık maliyete ihale ve ön yeterlik ilânlarında yer verilmez, isteklilere veya ihale süreci ile resmî ilişkisi olmayan diğer kişilere açıklanmaz.” hükmü,

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyete ilişkin ilkeler” başlıklı 8’inci maddesinde “(1) İdare tarafından, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce, bu Yönetmelikte belirlenen esas ve usullere göre miktar tespiti ve fiyat araştırması yapılmak suretiyle ihale konusu işin KDV hariç yaklaşık maliyeti hesaplanır ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilir. …” hükmü,

Bahse konu Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına esas miktarların tespiti” başlıklı 9’uncu maddesinde “…(e) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; uygulama projeleri ve mahal listelerine dayalı olarak imalat iş kalemleri veya iş gruplarının teknik tarif ve özellikleri belirlenir.”hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyet hesabına esas fiyat ve rayiçlerin tespiti” başlıklı 10’uncu maddesinde “1) İdarelerce, ihale konusu işin yaklaşık maliyetine ilişkin fiyat ve rayiçlerin tespitinde;

a) İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlerin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar,

b) Kamu kurum ve kuruluşlarınca belirlenerek yayımlanmış birim fiyat ve rayiçler,

c) İlgili meslek odaları, üniversiteler veya benzeri kuruluşlarca belirlenerek yayımlanmış fiyat ve rayiçler,

ç) Yüklenici veya alt yüklenici olarak faaliyet gösteren, konusunda deneyimli kişi ve kuruluşlardan alınacak, ihale konusu işe benzer nitelikteki işlere ilişkin maliyetler,

d) İdarenin piyasa araştırmasına dayalı rayiç ve fiyat tespitleri,

esas alınır…” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 11’inci maddesinde “(1)İş kalemi ve/veya iş grubu şeklinde tespit edilen imalat miktarlarının, Yönetmeliğin 10 uncu maddesine göre belirlenen ve yüklenici karı ve genel gider ihtiva etmeyen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutar KDV hariç olarak hesaplanır ve bulunan bu tutara % 25 oranında yüklenici kar ve genel gider karşılığı eklenmek suretiyle yaklaşık maliyet tespit edilir.

(2) Yaklaşık maliyetin hesaplanmasına ilişkin hesap cetveli ve icmal tablosu hazırlayanlarca imzalanmak suretiyle ihale onay belgesine eklenir.

(3) Yaklaşık maliyet, güncelliğini kaybetmesi halinde, ilk ilan veya davet tarihine kadar güncellenir. …” hükmü yer almaktadır.

Yaklaşık maliyet kavramı, ihale onay belgesi düzenlenmeden önce idarece her türlü fiyat araştırması yapılarak, Katma Değer Vergisi (KDV) hariç olmak üzere hesaplanan ve dayanakları ile birlikte bir hesap cetvelinde gösterilen, ihale konusu işin öngörülen bedelini ifade etmektedir. Bu doğrultuda, idareler tarafından yaklaşık maliyetin nasıl hesaplanması gerektiğine ilişkin esas ve usuller uygulama yönetmeliklerinde açıkça hüküm altına alınmıştır. Bu doğrultuda yukarıda aktarılan Yönetmelik’in 10’uncu maddesinde belirlenen yöntemler çerçevesinde idareler tarafından yaklaşık maliyet tutarının hesaplanacağı, idarelerce hesaplanan yaklaşık maliyetin ihalenin ilk oturumunda isteklilere ait teklif fiyatları ile birlikte açıklanacağı ve bu aşamadan sonra tekliflerin ihale komisyonunca değerlendirilmesine geçileceği, yapım işleri ihalelerinde yaklaşık maliyetin güncelliğini yitirmesi halinde ancak ilk ilan veya davet tarihine kadar güncellenebileceği anlaşılmaktadır.

Başvuruya konu ihalenin yaklaşık maliyet icmali incelendiğinde, ihale konusu işte yapılacak iş kısımları (inşaat imalatları, mekanik tesisatı ve elektrik tesisatı) esas alınarak yaklaşık maliyetin 6.433.263,72 TL hesaplandığı, söz konusu icmalin Eskişehir Valiliği Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından düzenlendiği ve 25.01.2017 tarihinde onaylandığı görülmüştür.

İdare tarafından ihale işlem dosyası kapsamında gönderilen 12.02.2018 tarihli ihale komisyonu kararı incelendiğinde, başvuruya konu ihalenin yaklaşık maliyetinin ihale tarihi olan 16.01.2018 tarihinde ihaleye katılan isteklilere açıklandığı ve bu durumun tutanak altına alındığı, başvuruya konu ihaleye 7 isteklinin katıldığı, ihalenin yaklaşık maliyetin altında tek teklif sunan ve teklif tutarı 6.200.000,00 TL olan Güma İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti üzerinde bırakıldığı, ihaleye katılan diğer 6 isteklinin teklifleri yaklaşık maliyetin üzerinde olduğundan söz konusu isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, ihalede ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin belirlenmediği anlaşılmıştır.

Söz konusu ihale komisyonu kararının ihaleye katılan isteklilere 13.02.2018 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edildiği, başvuru sahibi istekli tarafından 22.02.2018 tarihinde ihalenin ilk oturumunda açıklanan yaklaşık maliyetin güncel olmadığı yönünde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, idareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idare tarafından Eskişehir Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne hitaben yazılan 05.03.2018 tarihli ve E.4326 sayılı yazıyla ihale konusu işin yaklaşık maliyetin güncel olup olmadığı bilgisi ile şayet yaklaşık maliyet güncel değilse güncellenerek taraflarına gönderilmesi istenilmiştir.

İdarenin söz konusu talebine istinaden Eskişehir Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün idareye vermiş olduğu 07.03.2018 tarihli ve E.2202 sayılı cevap yazısında “İlgi yazınız ile Başkanlığınızca 25.12.2017 tarihinde ilan edilen ve 16.01.2018 tarihinde ihalesi yapılan ilimiz, Odunpazarı ilçesi, Al an Önü Mahallesi Sosyal Hizmet Merkezi ile İl Müdürlüğü Hizmet Binası Yapım işine ilişkin tarafımızca 25.01.2017 tarihinde düzenlenen ve onaylanan yaklaşık maliyetin Başkanlığınıza yapılan şikayet başvurularına istinaden güncel olmadığının iddia edildiğinin belirtilerek, bahse konu maliyetin ihale tarihi itibari ile güncel olup olmadığı, güncel değil ise güncellenecek gönderilmesi istenilmektedir.

Söz konusu işe ait yaklaşık maliyetin inceleme işlemi Müdürlüğümüzce yapılmış ve Yaklaşık Maliyet Müdürlüğümüz tarafından gönderildiği tarihte günceldir. Bir sonraki yıl için ise “Yapı, Tesis ve Onarım İşleri İhalelerinde Kullanılan Müteahhitlik Karneleri ve İş Bitirme Belgelerinin Değerlendirme Katsayıları Hakkında Tebliğ” de belirtilen 1,10 katsayısı ile arttırılmıştır. Bilgilerinize arz ederim.” ifadelerine yer verilmiştir.

Söz konusu cevap yazısına eklenen güncellenmiş yaklaşık maliyet icmali incelendiğinde, ihale konusu işin 6.433.263,72 TL tutarında olan yaklaşık maliyetinin 2016 yılı fiyatlarıyla hesaplandığı anlaşılmış olup, bu tutara “Yapı, Tesis ve Onarım İşleri İhalelerinde Kullanılan Müteahhitlik Karneleri ve İş Bitirme Belgelerinin 2017 Yılına Ait Değerlendirme Katsayıları Hakkında Tebliğ” açıklamaları çerçevesinde 1,10 kat sayısı uygulanarak ihale konusu işin yaklaşık maliyetinin 7.076.590,09 TL tutarında güncellendiği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibi tarafından idareye yapılan şikâyet başvurusuna idarenin vermiş olduğu cevap yazısında; ihale konusu işin yaklaşık maliyetinin 2016 yılı birim fiyatlar esas alınarak hazırlandığı, Yapım İşleri İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 11’inci maddesinin 3’üncü bendi uyarınca yaklaşık maliyetin 7.076.590,10 TL tutarında güncellendiği,  güncelleme sonrasında başvuruya konu ihaleye katılan isteklilerden sadece 1 isteklinin teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu, güncel yaklaşık maliyete göre hesaplanan sınır değerin ise 5.581.616,16 TL olarak hesaplandığı, bu kapsamda başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu, ancak artış katsayısı sonrası yaklaşık maliyetin güncellendiği hususu ile ihale konusu işin anahtar teslim götürü bedel ile ihale edildiği ve isteklilerin tekliflerini bu kapsamda verdiği hususları dikkate alındığında mevcut durumda isteklilerin mağduriyetini ve ihalenin iptalini gerektirecek bir durum olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin şikâyet başvurusu reddedilmiştir.

Yapım işleri ihalelerinde yaklaşık maliyetin güncelliğini yitirmesi halinde ancak ilk ilan veya davet tarihine kadar yaklaşık maliyetin güncellenebileceği hüküm altına alınmışken, bu güncellemenin nasıl yapılması gerektiğine ilişkin ihale mevzuatında idareleri bağlayıcı veya tek bir yöntem öngören herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. İdarece gönderilen ihale işlem dosyasından, ihale ilanının ilk olarak yerel bir gazetede 22.12.2017 tarihinde, ardından 25.12.2017 tarihinde Kamu İhale Bülteni’nde yayımlandığı, bu kapsamda Yapım İşleri İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 11’inci maddesinin 3’üncü bendi uyarınca başvuruya konu ihalede yaklaşık maliyetin güncellenmesini gerektiren bir durumun oluşması halinde bu güncellemenin ihalenin ilk ilan tarihine kadar yapılması gerekmektedir.

Başvuru sahibinin şikâyeti üzerine Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün görüşü ile onayı doğrultusunda ve “Yapı, Tesis ve Onarım İşleri İhalelerinde Kullanılan Müteahhitlik Karneleri ve İş Bitirme Belgelerinin 2017 Yılına Ait Değerlendirme Katsayıları Hakkında Tebliğ” açıklamaları çerçevesinde ilk yaklaşık maliyet tutarına 1,10 kat sayısı uygulanarak ihale konusu işin yaklaşık maliyeti idare tarafından güncellenmiştir. Diğer taraftan yaklaşık maliyetin güncellenmesinden sonra idare tarafından hesaplanan sınır değerin altında teklif veren istekli bulunmadığından ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin yaklaşık maliyete göre durumu değişmediğinden idare tarafından yeni bir komisyon kararı alınmadığı görülmüştür.

Bu kapsamda yapılan incelemeler neticesinde idare tarafından güncellenen yaklaşık maliyet sonrasında ihale üzerinde bırakılan isteklinin durumuyla ilgili herhangi bir değişikliğin olmadığı, bu kapsamda yaklaşık maliyet güncellemesinin ihalenin iptalini gerektirecek şekilde esasına etki etmediği hususları birlikte değerlendirildiğinde başvuru sahibinin yaklaşık maliyetin güncellenmesine yönelik iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.