idare tarafından isteklinin şikâyeti üzerine alınan kararda, istekli tarafından yapılan açıklamalar kapsamında açıklanması istenilen “Gergi kuşağı beton çelik çubuğu Ø 16 mm. (BST550)” analiz girdisine ilişkin açıklama yapılmadığı belirtilmiş, ancak istekli tarafından söz konusu husus itirazen şikâyete konu edilmemiştir. İstekli tarafından sunulan açıklamalar kapsamında söz konusu analiz girdisine ilişkin açıklama yapılmadığı

Nuri AKGÜL – Hüseyin YUMUŞAK İş Ortaklığı,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/530996 İhale Kayıt Numaralı “Karayolları 4 Bölge Müdürlüğü D-100 Devlet Yolu Üzerindeki Bolu Dağı Geçişinde Trafik Güvenliğine Katkıda Bulunmak Amacı ile Mevcuttaki Yıpranmış Beton Otokorkulukların, Yeni Beton Otokorkuluk İmalatları ile Değiştirilmesi Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü tarafından 22.11.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Karayolları 4 Bölge Müdürlüğü D-100 Devlet Yolu Üzerindeki Bolu Dağı Geçişinde Trafik Güvenliğine Katkıda Bulunmak Amacı ile Mevcuttaki Yıpranmış Beton Otokorkulukların, Yeni Beton Otokorkuluk İmalatları ile Değiştirilmesi Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Nuri Akgül – Hüseyin Yumuşak İş Ortaklığının 12.02.2018 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 23.02.2018 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 05.03.2018 tarih ve 15611 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 05.03.2018 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2018/360 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idareye sunulan tüm iş kalemlerine ilişkin açıklamaları içeren aşırı düşük teklif savunmasında yer alan Fatura 1, 2, 3, 4, 5 ve 6 pozlarındaki malzemelerin pilot ortak tarafından halihazırda yürütülmekte olan Karayolları 13. Bölge Müdürlüğüne gerçekleştirilen iş kapsamında kullanılan malzemeler ile aynı olduğu ve imalata giren malzemelerin pilot ortakları tarafından satın alındığına ilişkin bilgi ve belgelerin açıklamalar kapsamında yer aldığı, söz konusu malzemelerin fiyatlarının kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlanan birim fiyatların üzerinde olduğu, bu nedenle açıklamaların uygun kabul edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü tarafından, 22.11.2017 tarihinde açık ihale usulü ve birim fiyat teklif almak suretiyle gerçekleştirilen “Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü D-100 Devlet Yolu Üzerindeki Bolu Dağı Geçişinde Trafik Güvenliğine Katkıda Bulunmak Amacı ile Mevcuttaki Yıpranmış Beton Otokorkulukların, Yeni Beton Otokorkuluk İmalatları ile Değiştirilmesi Yapım İşi” ihalesine ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

a) Adı:Karayolları 4 Bölge Müdürlüğü D-100 Devlet Yolu üzerindeki Bolu Dağı Geçişinde trafik güvenliğine katkıda bulunmak amacı ile mevcuttaki yıpranmış beton otokorkulukların, yeni beton otokorkuluk imalatları ile değiştirilmesi yapım işi

b) Yatırım proje no’su/kodu:1996E040990 – 2017E040240

c) Miktarı (fiziki) ve türü:

Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü D-100 Devlet Yolu üzerindeki Bolu Dağı Geçişinde 16800 metre performansa dayalı beton otokorkuluk yapılması

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

ç) Yapılacağı yer:Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü D-100 Devlet Yolu üzerindeki Bolu Dağı Geçişinde” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin ekinde birim fiyat teklif cetveli ile aynı şekilde oluşturulmuş aşağıdaki tablo yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

…

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

…

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

…

İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.

İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.

45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

…

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

…

İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;

a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,

b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,

c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,

ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,

d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,

e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,

f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.

…

45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

45.1.13.6.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 32. md.) Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.

Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.

Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.

 İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, SM, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar, stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.

45.1.13.8. İsteklinin ortağı olduğu tüzel kişiye ait işletmeden mal çekmesi veya satın alması durumunda söz konusu malın emsal bedeli ile değerlenmesi gereklidir. Emsal bedelinin tespitinde Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri esas alınır. Bu durumda, Vergi Usul Kanununa göre hesaplanan emsal bedeli gösteren ve istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından hazırlanarak imzalanan ve kaşelenen beyanın verilmesi yeterlidir.

Kaşeleme işlemi bu Tebliğin 8.4 maddesinde belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.

…

45.1.13.11.(Değişik: 07/06/2014-29023 R.G./ 35. md.) Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

…

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir…” açıklamaları yer almaktadır.

İhale komisyonu tarafından alınan 19.12.2017 tarihli ilk ihale komisyonu kararı ile bir isteklinin ve başvuru sahibi Nuri Akgül – Hüseyin Yumuşak İş Ortaklığının tekliflerinin iş deneyim tutarının yeterli olmaması gerekçesiyle, başka bir isteklinin teklifinin ise bilanço bilgilerinin uygun olmaması gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, sınır değerin 10.698.514,99 TL olarak hesaplandığı, söz konusu tutarın altında geçerli teklif bulunmadığı tespit edilerek yapılan fiyat dışı unsur puanlaması neticesinde geçerli iki teklif sahibi istekliden Semih Atik – Kiper Müh. Taah. İnş. Mad. Mak. Taş. Tur. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi, Geçit İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. – T.C.B. İnş. Plas. Dem. Çel. Alü. Enr. İm. San. ve Tic. A.Ş. İş Ortaklığının ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği görülmüştür.

Söz konusu ihale komisyonu kararı üzerine başvuru sahibi istekli tarafından iş deneyim belgelerinin geçerli olduğuna ve aranan kriteri karşıladığına dair 29.12.2017 tarihli şikâyet başvurusunda bulunulmuş, başvuru üzerine idare tarafından isteklinin teklifinin geçerli kabul edilmesi gerektiği belirlenerek düzeltici işlem kararı alınmış, isteklinin teklifinin sınır değer altında kalması dolayısıyla istekliden 12.01.2018 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edilen yazı ile aşırı düşük teklif açıklaması istenilmiş, sunulan açıklama uygun görülmeyerek 05.02.2018 tarihli ikinci ihale komisyonu kararı ile isteklinin teklifi reddedilmiş ve bir önceki komisyon kararında ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif sahibi istekliler açısından belirlemeler aynen muhafaza edilmiştir.

Anılan ihale komisyonu kararında, başvuru sahibi istekli ile ilgili olarak “05.02.2018 Pazartesi günü yapılan toplantıda 2 sıra numaralı Nuri Akgül + Hüseyin Yumuşak İş Ortaklığının 19.01.2018 tarih ve 40195 sayılı yazı ile aşırı düşük teklif sorgusuna cevap verdiği tespit edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Aşırı düşük teklif değerlendirmesi” başlıklı 45’inci maddesinde belirtilen hükümlere göre 2 sıra numaralı istekli Nuri Akgül + Hüseyin Yumuşak İş Ortaklığının evrakları üzerinden yapılan incelemede;

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.9. maddesinde ‘…İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.’ düzenlemesine yer verilmiştir.

2 sıra numaralı istekli Nuri Akgül + Hüseyin Yumuşak İş Ortaklığında aşırı düşük sorgusu cevabında pilot ortak Nuri Akgül’ün uhdesinde halen yapım çalışmaları devam eden ‘Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü 131 Fethiye Şube Şefliği Söğüt Bakımevi Yapım İşi’ ve ‘Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü 132 (Merkez) Şube Şefliği Korkuteli Bakımevi Yapım İşi’ işlerinde çatı imalatlarında; aşırı düşük açıklaması istenen ‘BYK-01’ pozunda kullanılan çelik malzeme ürünleri olan ‘Gergi Kuşağı Beton çelik çubuğu Q10 mm(BST550), Gergi Kuşağı K280 mm I-Profil bağlantısı elemanı S235JRG2 Sıcak Çekilmiş Profil, Geri Kuşağı Beton çelik çubuğu Q20 mm. (BST550), Gergi kuşağı bağlantısı elemanları galvanizleme (TS EN ISO/1461>85 my), Güçlendirmek için galvanizli dikme kullanımı, gergi kuşağı K280 mm Gergi bağlantısı elemanları S355J2 Sıcak Çelikmiş Profil’ rayiçlerine ait Koçak Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından hazırlanan faturaların sunulduğu ve BYK-01 pozunda kullanılan çelik malzeme ürünleri için söz konusu işe ait fiyat teklifi alınmadığı ‘Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü 131 Fethiye Şube Şefliği Söğüt Bakımevi Yapım İşi’ ve ‘Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü 132 (Merkez) Şube Şefliği Korkuteli Bakımevi Yapım İşi’ işleri için belirlenen fiyatların kullanıldığı, Nuri Akgül + Hüseyin Yumuşak İş Ortaklığının aşırı düşük cevabında fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunduğu tespit edilmiştir.

…’Gergi kuşağı Beton çelik çubuğu Q10 mm (MST550), Gergi kuşağı K280 mm I-Profil bağlantısı elemanı s235JRG2 Sıcak Çekilmiş Profil, Gergi kuşağı Beton çelik şubuğu Q20 mm (BST550), Gergi kuşağı bağlantısı elemanları galvanizleme (ST EN ISO 1461> 85 my), güçlendirmek için galvanizli dikme kullanımı, gergi kuşağı K280 mm Gergi bağlantısı elemanları S355J2 Sıcak Çekilmiş Profil’ malzemeleri için Maliyet Tespit Tutanağı (Ek-O.5) sunulmuş olup, fiyatlarının üçüncü kişi olan Koçak Tic. ve San. Ltd. Şti.nden alınmasına rağmen Ek-O.5’de ‘2-Mükellefin adı-soyadı/unvanı’ kısmında pilot ortak Nuri Akgül’ün yazdığı ve ‘3-Mükellefin tespit yapılan geçici vergi beyanname dönemine ait yasal defter tasdik bilgileri’ kısmında, ihale tarihinin 22.11.2017 olduğundan geçici vergi beyanname döneminin 3. Dönem olması gerekirken (2017) yılı 4. Dönem olarak yazıldığı tespit edilmiştir.

Ayrıca aşırı düşük sorgusunda açıklama yapılması istenen BYK-01 pozunda geçen ‘Gergi çelik halatları, geri kuşağı beton çelik çubuğu Q16 mm(BST550)’ rayicine ait herhangi bir açıklama yapılmadığı ve ‘Gerçi kuşağı Beton çelik çubuğu Q10 mm (BST550), Gergi Kuşağı K280 mm I-Profil bağlantısı elemanı S235JRG2 Sıcak Çekilmiş Profil, Geri Kuşağı Beton çelik çubuğu Q20 mm. (BST550), Gergi kuşağı bağlantısı elemanları galvanizleme (TS EN ISO/1461>85 my), Güçlendirmek için galvanizli dikme kullanımı, gergi kuşağı K280 mm Gergi bağlantısı elemanları S355J2 Sıcak Çelikmiş Profil’ rayiçlerindeki malzeme fiyatlarında sadece malzeme bedellerinin bulunduğu ancak nakliye bedellerinin buna dahil olmadığı, Antalya ilinden Ankara iline getirilecek malzemenin nakliyesinin hesaplanmadığı tespit edilmiştir.

2 nolu teklif sahibi Nuri Akgül + Hüseyin Yumuşak İş Ortaklığının aşırı düşük teklif açıklamasının yukarıda yer verilen gerekçelerle Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.14’üncü maddesi gereği reddedilerek teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildi.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

İnceleme konusu ihalede idarece oluşturulan sıralı iş kalemleri listesinde yalnızca BYK-01 poz numaralı “A Tipi Prefabrik Beton Otokorkuluk Sistemi (H4b-W3-A veya B sınıfı) yapılması, iş başına nakli ve yerine montajı (her şey dahil)” iş kaleminin yaklaşık maliyet içerisindeki ağırlığının %80’in üzerinde olduğu tespit edilmiş, söz konusu iş kalemini oluşturan analiz girdilerinden açıklama istenilecek ve istenilmeyecek olanların belirtildiği listenin ekinde yer aldığı aşırı düşük teklif sorgulama yazısının başvuru sahibi istekliye 12.01.2018 tarihinde EKAP üzerinden gönderildiği görülmüştür.

İstekli tarafından idareye sunulan 19.01.2018 tarihli aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında yer alan belgeler incelendiğinde aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İstekli tarafından sunulan açıklama yazısında “İlgi yazınız ekinde gönderilen BYK-01 pozuna ait analiz Ek-1 Teklif Birim Fiyat Analizi ve İtinerer) girdileri (Fatura 1, Fatura 2, Fatura 3, Fatura 4, Fatura 5, Fatura 6 pozları dışında) T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiç ve karsız pozları ile Karayolları Genel Müdürlüğü rayiç ve karsız pozları aynen dikkate alınarak; açıklama istenilen ya da istenilmeyen tüm pozlarda 2017 yılı fiyatları uygulanmıştır.

İmalatların Ankara’da yapılacağı düşünülmüştür. Şantiye (imalat yeri) ile nakledilecek mevkiler itinererde gösterilerek ortalama taşıma mesafesi hesabı yapılmıştır.

Pilot ortağımız Nuri Akgül firmasının uhdesinde olup halen yapım çalışmaları devam eden ‘Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü 131 Fethiye Şube Şefliği Söğüt Bakımevi Yapım İşi’… ve ‘Karayolları 13. Bölge Müdürlüğü 132 (Merkez) Şube Şefliği Korkuteli Bakımevi Yapım İşi’… işlerinde çatı imalatlarında; BYK-01 pozunda kullanılan çelik malzeme ürünlerini (Fatura 1, Fatura 2, Fatura 3, Fatura 4, Fatura 5, Fatura ile gösterilen imalat kalemlerini) hali hazırda kullanıyor. Koçak Çelik firmasına …havale edilmiş olup ihtiyacımız olan malzeme ödeme yapılan şirketten talep ediliyor. 17.01.2018 tarihine kadar şantiyemize indirdikleri malzemelere ait fatura ve içeriği ekte sunulmuştur…

Bu çelik ürünler Pilot ortağımız Nuri Akgül firmasının uhdesinde devam eden Seydikemer Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü’nce ihalesi yapılan ‘Karaçay Köprüsü’ işinde de kullanılmaktadır…

Ayrıca ekte sunulan K1 belgesi incelendiğinde pilot ortağımız Nuri Akgül Firmasına ait 6 adet kamyon, 1 adet kamyonet, 5 adet yarırömork, 2 adet çekici olduğu görülecektir. Kendi malım olan taşıtlarla nakliye işlerimizi kendi malımızla yapacağımız aşikardır.

Ekteki dokümanlardan da anlaşılacağı üzere Kamu Kurum ve Kuruluşları Birim Fiyatlarında bulunmayan pozlara ait herhangi bir fatura kullanılmadığı, bizzat satın alınan, ödemesi yapılan, faturası kesilen, net belgeler kullanılarak analizin gerçekleştirildiği apaçık görülecektir. İşin uhdemizde kalması durumunda çelik imalat malzemelerini Koçak Çelik (Koçak Tic. ve San. Ltd.Şti)den satın alabileceğimiz Ek-5’ten anlaşılacaktır…” ifadelerine yer verildiği, söz konusu açıklama yazısı ekinde, bahsi geçen iki ihaleye ait iş yeri teslim ve işe başlama tutanaklarının, firmalara yapılan ödemelere ilişkin olarak banka dekontlarının, Koçak Tic. ve San. Ltd. Şti. firması (ve ilgili başka firmalar) tarafından düzenlenen alış faturalarının ve tahsilat makbuzlarının, K1 taşıt belgesinin, Ek-O.5 Maliyet Tespit Tutanağının, imza sirkülerinin, meslek mensubuna ait faaliyet belgesi ile imza beyanının ve özel ortağa ait vekâletname ile imza beyanının sunulduğu görülmüştür.

İdare tarafından açıklama istenilecek analiz girdileri içerisinde, uyuşmazlığa konu malzemelere ilişkin (tamamı özel poz olarak hazırlanmış) analiz girdileri aşağıda aktarılmıştır.

İstekli tarafından sunulan “Teklif birim fiyat analizi” isimli belgede ise söz konusu analiz girdilerine ilişkin aşağıdaki şekilde açıklama sunulmuştur.

İstekli tarafından sunulan analizde Fatura 1- Fatura 6 arası numaralandırılarak açıklanan söz konusu malzeme kalemlerinin Koçak Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından Nuri Akgül İnşaat Taahhüt Proje / Nuri Akgül adına 17.01.2018 tarihinde düzenlenmiş bir alış faturasında aşağıdaki şekilde yer aldığı görülmüştür.

İstekli tarafından “Fatura” 1-6 arası poz numarası ile ifade edilen söz konusu analiz girdilerinin aynı kişi tarafından başvuru sahibi isteklinin pilot ortağı adına düzenlenmiş tek faturada yer alan birim fiyatlar ile açıklanmaya çalışıldığı görülmüş olmakla birlikte, faturada yer alan girdi cinsi ifadelerinin açıklama istenilen analiz girdi isimleri ile tam olarak örtüşmediği belirlenmiştir.

Başvuru sahibi istekli tarafından sunulan açıklama kapsamında yukarıda yer verilen malzeme kalemleri ile ilgili olarak Koçak Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından Nuri Akgül İnşaat Taahhüt Proje / Nuri Akgül adına başvuru sahibinin de dilekçesinde ifade ettiği üzere başka bir iş kapsamında düzenlenmiş faturada yer alan birim fiyatların kullanıldığı, sunulan alış faturasının fiyat teklifi niteliğinde olmadığı, nitekim Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.9’uncu maddesinde istekliler tarafından aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri yerine aynı idareye gerçekleştirilen başka bir iş kapsamında alınmış olsun veya olmasın sadece alış faturaları ve faturayı düzenleyen firmaya yapılan ödeme belgeleri ile açıklamada bulunulamayacağı hususunun açıkça belirtildiği dikkate alındığında, yukarıda yer verilen malzeme girdileri açısından yapılan açıklamaların mevzuata uygun olmadığı anlaşılmıştır.

Öte yandan, başvuru sahibi istekli tarafından yapılan açıklamalar kapsamında, bir adet Ek-O.5 Maliyet Tespit Tutanağının sunulduğu, söz konusu tutanakta mükellefin “Nuri Akgül (Pilot Ortak)” olarak gösterildiği, geçici vergi beyanname döneminin ise “(2017) yılı (4.) dönemi” olarak belirtildiği görülmüştür.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen 45.1.13.1’inci maddesinde yer alan açıklamalar gereğince, Ek-O.5 Maliyet Tespit Tutanağı, teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyanname imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından düzenlenecek ve muhafaza edilecektir. İsteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O-7) ile, malın ihale tarihi itibariyle stoklarında bulunduğunun belirtilmesi durumunda ise stok tespit tutanağı (Ek-O.8) ile açıklama yapılması imkanı bulunmaktadır. Ayrıca anılan Tebliğ’in 45.1.13.11’inci maddesi gereğince de son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde ihale tarihinin esas alınması gerekmektedir. Dolayısıyla, sunulan maliyet tespit tutanağında üçüncü kişilerden alınan bir fiyat teklifi olmaksızın isteklinin pilot ortağının adının fiyat teklifi alınan üçüncü kişi gibi yer alması ve beyanname dönemi olarak 2017 yılı 4. dönemin belirtilmesi gerekçesiyle açıklamaların idarece uygun bulunmaması işleminin yerinde olduğu anlaşılmıştır.

Diğer yandan, başvuru sahibi istekli tarafından itirazen şikâyet dilekçesinde aynen “Fatura 1, Fatura 2, Fatura 3, Fatura 4 ve Fatura 5 pozlarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Birim Fiyatlarındaki karşılığı ’04.264/2 poz nolu Yüksek evsaflı çelik mesnet (özel döküm)’ fiyatının 5,50 TL/kg olduğu ancak iş ortaklığımızın analizinde bu fiyat karşılık Fatura 1=Fatura3 = Fatura 4= Fatura 5 = 6,00 TL/kg, Fatura 2=6,45 TL/kg fiyat sunulduğu, analizimizde mevcut olan Fatura 6 nolu pozun Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Birim Fiyatlarındaki karşılığı ’04.275/2 Bulon (Galvanizli)’ fiyatı 3,21 TL/kg olduğu ancak İş Ortaklığımızın analizinde bu fiyata karşılık Fatura 6=5,03 TL/kg fiyat sunduğu görülecektir.

İş ortaklığımızca analiz girdilerinde kullanılan fiyatlar, kamu kurum ve kuruluşlarına ait karsız fiyatlara eşit ya da yüksek olduğundan dolayı Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.5. Md’sine göre açıklama aranmaması gerektiğinden; savunmamızın kabul görmesi gerekmektedir.” iddiasına yer verildiği görülmektedir.

İstekli tarafından iddia edilen anılan analiz girdilerinin karşılığının Çevre ve Şehircilik Bakanlığının 04.264/2 ve 04.275/2 pozları olduğu varsayımının herhangi bir dayanağı bulunmamakla birlikte, gerek istekliye aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde verilen açıklama istenecek analiz girdileri listesinde gerekse yaklaşık maliyeti oluşturan belgeler içerisinde anılan analiz girdilerine ilişkin olarak yayınlanmış herhangi bir kamu kurum ve kuruluş birim fiyat poz numarası bilgisi bulunmamaktadır. Bununla birlikte, istekli tarafından yapılan açıklama kapsamında anılan analiz girdilerine ilişkin olarak kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayınlanan birim fiyatların kullanıldığına dair bir ifade yer almadığı dikkate alındığında, isteklinin alış faturası ile yaptığı açıklamalarda kullandığı birim fiyatlar açısından herhangi bir poz numarası bilgisine de yer verilmemişken idare tarafından isteklinin açıklamalarının kamu kurum ve kuruluşlarınca yayınlanan birim fiyatlar ile karşılaştırılması imkanı bulunmamaktadır. Dolayısıyla idare tarafından isteklinin açıklamalarında alış faturaları kullanmasının uygun bulunmayarak teklifinin reddedilmesi işleminde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.

Ayrıca, idare tarafından isteklinin şikâyeti üzerine alınan kararda, istekli tarafından yapılan açıklamalar kapsamında açıklanması istenilen “Gergi kuşağı beton çelik çubuğu Ø 16 mm. (BST550)” analiz girdisine ilişkin açıklama yapılmadığı belirtilmiş, ancak istekli tarafından söz konusu husus itirazen şikâyete konu edilmemiştir. İstekli tarafından sunulan açıklamalar kapsamında söz konusu analiz girdisine ilişkin açıklama yapılmadığı görüldüğünden idare tarafından isteklinin açıklamalarının bu gerekçe ile de uygun bulunmayarak teklifinin reddedilmesinin yerinde olduğu anlaşılmıştır.

Sonuç olarak idare tarafından isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının yukarıda aktarılan gerekçeler ile uygun bulunmayarak teklifinin reddedilmesi işleminin mevzuata uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı neticesine varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.