İdare tarafından otoyol, devlet yolu veya il yoluna ait; etüt ve proje mühendislik/ danışmanlık hizmetleri işlerinin benzer iş olarak istendiği, başvuru sahibi tarafından sunulan iş bitirme belgesine konu işin Götürü Bedel Hizmet Alımı Sözleşme Tasarısı’nın “İş Tanımı” başlıklı 5’inci maddesinde“Sözleşme konusu iş; yaklaşık 2 km yol ile sanat yapısı uygulama projeleri hazırlanması hizmet alımı olup; Yol Projesi İşi’dir…” şeklindeki düzenlemesi ile belgeyi düzenleyen ilgili idarenin yukarıdaki cevabi yazısı da dikkate alındığında, sunulan iş deneyim belgesine konu işin şikâyete konu hizmet işiyle benzer nitelik ve büyüklükte, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman ile mali güç, ihtisas ve organizasyon gerekleri itibariyle benzer nitelikte olduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla iş deneyim belgesinin idarece kabul edilmemesi işleminin uygun olmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibi isteklinin bu iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

İhaleyi Yapan Daire: 

Başvuru Tarih ve Sayısı: 

Başvuruya Konu İhale: 

Kurumca Yapılan İnceleme ve Değerlendirme: 

Başkan: Hamdi GÜLEÇ

Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ

BAŞVURU SAHİBİ:

Ysk Mühendislik Ltd. Şti.,

Cevizlidere Cad.1237 Sk. 1/13 Balgat Çankaya/ANKARA

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı,

İsmet İnönü Bulvarı No:14 06100 Çankaya/ANKARA

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2015/171888 İhale Kayıt Numaralı “(Pertek-Hozat) Ayr.-Çemizgezek Feribot İskelesi Yolu Etüt ve Proje Danışmanlık” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı tarafından 22.01.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “(Pertek-Hozat) Ayr.-Çemizgezek Feribot İskelesi Yolu Etüt ve Proje Danışmanlık” ihalesine ilişkin olarak Ysk Mühendislik Ltd. Şti.nin 10.03.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 18.03.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 28.03.2016 tarih ve 19538 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan28.03.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2016/796 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Kendileri tarafından sunulan iş bitirme belgesi benzer iş tanımına uymasına rağmen idarece uygun kabul edilmemesinin yerinde olmadığı, idarece şikâyete verilen cevabi yazıda iş deneyim belgesine konu işin DDY üst geçit köprüsü olduğu harita alımı, zemin etüdü ve yol projelerinin yapılmadığının belirtildiği, fakat belirtilenin aksine iş bitirme belgesinde işin karayolu üstgeçidi olduğu; yol projesi, trafik projesi ve zemin etüdü yapıldığının açıkça yazıldığı, söz konusu iş bitirme belgesinde bahsedilmemesine rağmen harita alımının da gerçekleştiği, dolayısıyla iş deneyim belgesine konu iş karayolları ağında bulunan Konya-Antalya(Seydişehir) Yolu Demiryolu kesişimi noktasında etüt, proje ve mühendislik hizmeti olup İdari Şartname’de istenilen şartları tam olarak karşıladığı, ayrıca söz konusu belgelerinin 2015/169902 İKN’li “Yoncalı-Adıvar İl Yolu Etüt ve Proje Danışmanlık” işi ihalesinde de kabul edildiği, iş bitirme belgesine konu olan projeler KGM standartlarına göre yapıldığı ve Karayolları tarafından kontrol edilerek onaylandığı,

2) Şikâyete konu ihalede birim fiyat teklif cetvelinin sunulmadığı ve hangi iş kalemlerinin aşırı düşük olduğunun anlaşılamadığı, dolayısıyla idare tarafından önemli iş kalemlerinin belirtilerek aşırı düşük teklif açıklaması istenilse dahi açıklama yapan isteklinin teklif ettiği tutarın tamamını açıklaması gerektiği, kendilerinin teklifinde de idare tarafından istenilen 11 personel en önemli maliyet kalemini oluşturduğu, idare tarafından şikâyetlerine verilen cevabi yazıda personel giderinin bir maliyet bileşeni olarak dikkate alınamayacağının ifade edildiği, 11 personelin yaklaşık 12 aylık toplam maliyeti sözleşme ve genel giderler hariç 329.044,32 TL olduğu, söz konusu bu tutar asgari ücretten hesaplandığı, mühendis maaşları göz önünde bulundurulduğunda bu maliyetin tutar olarak daha da yüksek olacağı, ayrıca %4 sözleşme ve genel giderlerin de maliyet hesabına dâhil edilmesi gerektiği, yapılan iş proje hizmeti olması sebebiyle tamamen personel çalıştırılmasına dayalı bir hizmet olduğu, işçilik maliyetinin idare tarafından göz ardı edilmesi istekliler arasında haksız rekabete neden olacağı, idare tarafından Özel Teknik Şartname’de istenilen üç adet karayolları kitabı toplamda bir maliyet oluşturduğu ve hesaba dâhil edilmesi gerektiği, dolayısıyla da aşırı düşük teklif açıklaması kabul edilen isteklinin teklif fiyatının aşırı düşük olduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında 4734 sayılı Kanunun 4 üncü maddesindeki tanımlar yanında;

…

b) Benzer iş: İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işleri…ifade eder.”  hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde “(1) Aday ve isteklilerin ihale konusu iş veya benzer işlerle ilgili iş deneyimlerinin değerlendirilmesinde; tek sözleşmeye ilişkin deneyimini gösteren belgeler dikkate alınır. Birden fazla iş deneyimi toplanarak değerlendirilemez.

(2) İş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz.…” hükmü,

İnceleme konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: (Pertek-Hozat) Ayr.-Çemizgezek Feribot İskelesi Yolu Etüt ve Proje Danışmanlık

b) Miktarı ve türü:

Yaklaşık 19 km.

c) Yapılacağı yer: Karayolları 8. Bölge (ELAZIĞ) Müdürlüğü); (Pertek-Hozat) Ayr.-Çemizgezek Feribot İskelesi İl Yolu (Km:0+000-19+000)…”düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…7.5.1. İsteklinin yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan yapımla ilgili danışmanlık hizmet işlerindeki deneyimi gösteren belgeleri,

b) İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan yapımla ilgili danışmanlık hizmet işlerinde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen ya da yönetilen işlerle ilgili deneyimi gösteren belgeleri,

c) Devam eden yapımla ilgili danışmanlık hizmet işlerinde; ilk sözleşme bedelinin kusursuz olarak tamamlanması ve ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son onbeş yıl içinde gerçekleşme oranının toplam sözleşme bedelinin en az % 80’ine ulaşması şartıyla; kusursuz olarak gerçekleştirilen ya da ilk sözleşme bedelinin en az % 80’i oranında denetlenen veya yönetilen işlerle ilgili deneyimi gösteren belgeleri veya

d) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son on beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan yapımla ilgili danışmanlık hizmet işlerine ilişkin deneyimi gösteren belgeleri,

sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 25’den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir.

İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70’ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10’unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30’undan az olmaması gerekir. Ancak, ihaleye katılan iş ortaklığının ortakları tarafından ortaklık oranları ve yapısı aynı olmak kaydıyla daha önce kurulmuş olan iş ortaklığının gerçekleştirdiği bir işten elde edilen iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması halinde, pilot ortak ve diğer ortakların her birinin birinci cümledeki oranlara göre asgari iş deneyim tutarını sağlaması koşulu aranmaz. Konsorsiyumda ise her bir ortağın kendi kısmı için istenen iş deneyim tutarını sağlaması zorunludur.

Yapımla ilgili hizmet işlerine ilişkin ihalelerde, tüzel kişi tarafından tam olarak değerlendirilmek üzere sunulan iş denetleme belgesinin, tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ortağına ait olması halinde, ticaret ve sanayi odası/ticaret odası bünyesinde bulunan ticaret sicil memurlukları veya serbest muhasebeci, yeminli mali müşavir ya da serbest muhasebeci mali müşavir tarafından, ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenen ve düzenlendiği tarihten geriye doğru son beş yıldır kesintisiz olarak bu şartın korunduğunu gösteren belgenin sunulması zorunludur.

…

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler: ‘Otoyol’ veya ‘Devlet Yolu’ veya ‘İl Yolu’na ait; “Etüt ve Proje Mühendislik Hizmetleri” işi veya ‘Otoyol’ veya ‘Devlet Yolu’ veya ‘İl Yolu’na ait; “Etüt ve Proje Danışmanlık Hizmetleri” işi benzer iş olarak kabul edilmiştir. Etüt ve Proje Mühendislik ve Müşavirlik Hizmetleri dışındaki ‘Kontrollük ve Müşavirlik hizmetleri’ benzer iş olarak değerlendirilmeyecektir…” düzenlemesi yer almıştır.

Başvuru sahibi Ysk Mühendislik Ltd. Şti.nin teklif tutarının 445.276 TL, teklif bedeline göre karşılanması gereken toplam asgari iş deneyim tutarının 111.319 (445.276×0,25) TL olduğu, İdari Şartname’nin 7.5.1’inci maddesinde yer alan düzenlemelere göre 111.319 TL tutarında iş deneyim belgesi sunulmasının zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.

Başvuru sahibi Ysk Mühendislik Ltd. Şti. tarafından iş deneyiminin tevsiki için Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı Fen İşleri Daire Başkanlığı tarafından 25.06.2008 tarihli ve 3550 sayılı olarak düzenlenen iş bitirme belgesinin sunulduğu,  söz konusu belgede işin adının “Antalya Yolu Projesi İşi- 2007/69066” işi olduğu, hizmetin tanımının “1 Adet Karayolu Üst Geçidinin;

-Yol Projesinin Yapılması

-Trafik Projesinin Yapılması

-Köprü Projesinin Yapılması

-Drenaj Projesinin Yapılması

-Aydınlatma Projesinin Yapılması

-Jeolojik ve Jeoteknik Etüd Yapılarak Rapor Hazırlanması” olduğu, sözleşme tarihinin 07.08.2007, kabul tarihinin 13.12.2007 ve belge tutarının ise 80.000 TL olduğu görülmüştür.

İdari Şartname’de benzer iş olarak kabul edilecek işlerin; otoyol, devlet yolu veya il yoluna ait; etüt ve proje mühendislik hizmetleri işleri veya otoyol, devlet yolu veya il yoluna ait; etüt ve proje danışmanlık hizmetleri işlerinin benzer iş olarak kabul edileceği anlaşılmıştır.

Söz konusu iş deneyim belgesinin benzer iş kapsamında işleri içerip içermediğine açıklık getirmek amacıyla iş deneyim belgesini düzenleyen Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı Fen İşleri Daire Başkanlığı’ndan 14.04.2016 tarihli ve 878 sayılı Kurum yazısı ile “İnceleme konusu ihaleye ait İdari Şartname’de benzer iş olarak “Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler: ‘Otoyol’ veya ‘Devlet Yolu’ veya ‘İl Yolu’na ait; “Etüt ve Proje Mühendislik Hizmetleri” işi veya ‘Otoyol’ veya ‘Devlet Yolu’ veya ‘İl Yolu’na ait; “Etüt ve Proje Danışmanlık Hizmetleri” işi benzer iş olarak kabul edilmiştir. Etüt ve Proje Mühendislik ve Müşavirlik Hizmetleri dışındaki ‘Kontrollük ve Müşavirlik hizmetleri’ benzer iş olarak değerlendirilmeyecektir…” düzenlemesi yer almıştır.

1- Tarafınızca 25.06.2008 tarih ve 11-01-755/3550 sayı ile “YSK Mühendislik Müş. Proje İnş. Tah. Bilgi Sis. Maden San. ve Tic. Ltd. Şti.” adına düzenlenen ve bir örneği ekte gönderilen iş bitirme belgesine konu iş kapsamında gerçekleştirilen yukarıda belirtilen işlerden, ihale konusu iş veya benzer iş olarak tanımlanan işlere uygun olanlarının ve bu işlerin parasal tutarlarının ayrıştırılarak tablo halinde gösterilmesi,

2- Söz konusu iş bitirme belgesine esas teşkil eden bilgi ve belgelerin (İdari Şartname, Teknik Şartname, Sözleşme sureti vb. belgeleri içeren ihale dokümanı, yaklaşık maliyet tablosu ve son hakediş raporu) gönderilmesi gerekmektedir.” hususlarında bilgi ve belgelerin gönderilmesi istenmiştir.

İlgili idarenin 27.04.2016 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan 21.04.2016 tarihli ve 14265 sayılı cevabi yazısı “…Söz konusu ihale dokümanları yazımız ekinde gönderilmiş olup, bahse konu iş bitirme belgesinde belirtilen hizmet alım işinin tamamı yazınızda tanımlanan benzer iş tanımına uyduğundan ayrıca bir parasal tutar tablosu oluşturulmamıştır.” şeklinde olup, söz konusu yazı ekinde idari şartname, teknik şartname, sözleşme sureti, yaklaşık maliyet tablosu ve son hakediş raporuna yer verildiği görülmüştür.

İdare tarafından otoyol, devlet yolu veya il yoluna ait; etüt ve proje mühendislik/ danışmanlık hizmetleri işlerinin benzer iş olarak istendiği, başvuru sahibi tarafından sunulan iş bitirme belgesine konu işin Götürü Bedel Hizmet Alımı Sözleşme Tasarısı’nın “İş Tanımı” başlıklı 5’inci maddesinde“Sözleşme konusu iş; yaklaşık 2 km yol ile sanat yapısı uygulama projeleri hazırlanması hizmet alımı olup; Antalya Yolu Projesi İşi’dir…” şeklindeki düzenlemesi ile belgeyi düzenleyen ilgili idarenin yukarıdaki cevabi yazısı da dikkate alındığında,   sunulan iş deneyim belgesine konu işin şikâyete konu hizmet işiyle benzer nitelik ve büyüklükte, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman ile mali güç, ihtisas ve organizasyon gerekleri itibariyle benzer nitelikte olduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla iş deneyim belgesinin idarece kabul edilmemesi işleminin uygun olmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibi isteklinin bu iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

 gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırır.

c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir.

  (3) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına eşit veya bu değerin üzerinde olan ihalelerde, ikinci fıkranın (a) bendinin kullanılması zorunludur.

(4) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan, açık ihale, belli istekliler arasında ihale veya Kanunun 21 nci maddesinin (b), (c) ve (f) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde, ikinci fıkranın (a), (b) veya (c) bendindeki seçeneklerden birinin kullanılması zorunludur.

(5) Aşağıdaki işlerin ihalelerinde ikinci fıkranın (b) bendinin kullanılması zorunludur.

a) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan ve Kanunun 21 nci maddesinin (a), (d) ve (e) bentleri gereğince pazarlık usulü ile yapılan personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihaleleri.

b) Yaklaşık maliyeti Kanunun 8 inci maddesinde öngörülen eşik değerin yarısına kadar olan personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri.

c) Kurum tarafından yayımlanan aşırı düşük teklif sorgulaması yapılamayacak alımlar listesinde yer alan işlerin ihaleleri.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dâhil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde“78.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu hizmetlerdir.

…

78.6. Tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında, ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret dikkate alınacaktır.

…

78.29. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde, sözleşme gideri ve genel giderler dahil toplam asgari işçilik maliyetinin altında işçilik bedeli sunan isteklilerin teklifleri, ihale dokümanına aykırı teklif sunulduğu gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakılır.

78.30. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde isteklilerin teklif bedelleri varsa yüklenici karı ile aşağıdaki bileşenlerden oluşur:

a) Asgari İşçilik Maliyeti: İhale tarihinde yürürlükte bulunan brüt asgari ücret veya idari şartnamede brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası olarak belirlenen ücret (ulusal bayram ve genel tatil günleri ile fazla çalışma saatlerine ilişkin ücretler dahil), nakdi yemek ve yol bedeli gibi prime esas kazancın hesabında esas alınan işçiliğe bağlı diğer ödemeler ve işveren sigorta primlerinin toplam tutarı asgari işçilik maliyetini oluşturur.

b) İşçilikle Bağlantılı Ayni Giderler: İdari şartnamede işçi sayısıyla bağlantı olarak teklife dahil edilmesi öngörülen ayni giderler teklif bileşeni kabul edilir.

c) Hizmetin Yürütülmesine Yardımcı Unsurlar: İhale konusu hizmet işinin yürütülmesinde yardımcı nitelikte olan ve idari şartnamede belirtilen unsurlar teklif bileşeni kabul edilir.

ç) Sözleşme Giderleri ve Genel Giderler: İhale ve sözleşmeye ilişkin damga vergileri, Kamu İhale Kurumu payı ve noter masrafları gibi sözleşme giderleri ile amortisman, ihale konusu işte kullanılacak giyim gideri, oryantasyon (ihale konusu işe uyum) eğitimi gideri, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca işyeri hekimliği ve iş güvenliği uzmanı ücreti ile çalışanlara verilecek eğitim gideri, silahlı atış eğitim gideri, özel güvenlik mali sorumluluk sigortası gideri, yaka kartı, önemli bir bileşen olarak değerlendirilmeyen ilaçlama gideri, toplu ulaşım kartı bedeli ve bu nitelikteki genel giderleri karşılamak üzere, birim fiyat teklif cetvelinde yer alan her bir işçilik birim fiyatı üzerinden; işçi sayısı üzerinden teklif alınması idarece uygun görülmeyen iş kalemi/kalemleri için ise çalıştırılacak her bir personelin işçilik maliyeti üzerinden, % 4 oranında hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler teklif bileşeni olarak kabul edilir.” açıklaması,

Aynı Tebliğ’in “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “79.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde kar hariç yaklaşık maliyet tutarı; personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımı ihalelerinde ise yaklaşık maliyetin 1,30 sayısına bölünmesinden elde edilen tutar sınır değer olarak kabul edilir.

79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.  

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir…” açıklaması yer almaktadır

İdari Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler tekliflerini, götürü bedel üzerinden vereceklerdir. İhale sonucu, ihale üzerinde bırakılan istekli ile toplam bedel üzerinden götürü bedel sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde; “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında her türlü vergi(KDV Hariç), resim, harç ve benzeri giderlerle, ulaşım giderleri teklif fiyatına dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

Hizmetin yapılması sırasında çalıştırılan personellere ait tüm giderlerde teklif fiyatına dahildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde; “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda yer alan Tebliğ açıklamasından, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı ve yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dâhil işçilik giderinden oluşan hizmetler olduğu anlaşılmıştır.

Yapılan incelemede, ihalede 20 adet ihale dokümanı satın alındığı, 22.01.2016 tarihinde yapılan ihaleye 15 isteklinin katıldığı, idarece sınır değerin 445.275,64 TL olarak hesaplandığı, belirlenen sınır değerin altında geçerli teklif verdiği tespit edilen Orion Tasarım Plan Proje Müh. İnş. Tic. Ltd. Şti., Mehsa Müh. Müş. İnş. A. Ş., Epro Müh. Bil. İş. İnş. ve Tur. Dan. San. ve Tic. Ltd. Şti., Proje Merkezi Müh. Dan. İnş. ve Tic. Ltd. Şti. ile Saçın Harita İnş. Proje ve Tic. Ltd. Şti.den 09.02.2016 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile Yersel Yöntemle Sayısal Harita Üretim İşi, Yol Projesi, Araştırma Mühendislik Hizmetleri İşlerine ilişkin kalemlere yönelik aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmasının istendiği, sadece Epro Müh. Bil. İş. İnş. ve Tur. Dan. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulduğu, sunulan açıklamanın idare tarafından kabul edildiği görülmüştür.

İdarece hazırlanan yaklaşık maliyet hesap cetveli incelendiğinde, harita işleri iş kalemi için 66.500 TL, proje işleri 308.750 TL, büyük sanat yapıları 18.041,67 TL, araştırma hizmetleri 148.833,33 TL ve trafik projeleri için 36.733,33 TL olarak toplam yaklaşık maliyetin 578.858,33 TL, sınır değerin ise 445.275,64 (578.858,33/1,30) TL olarak hesaplandığı tespit edilmiştir.

Şikâyete konu ihalenin 22.01.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirildiği, teklif türünün ise götürü bedel olduğu, söz konusu ihalede teklif türünün götürü bedel olmasından dolayı birim fiyat teklif cetveline yer verilmediği, İdari Şartname’de personel maliyetine ilişkin bir düzenleme yapılmadığı, ihalede çalışacak personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanılıp kullanılmayacağına yönelik de bir düzenleme yapılmadığı, ayrıca idarece şikâyete verilen cevapta “İhale konusu iş personel çalıştırılmasına dayalı bir ihale olmayıp, bu işte çalışacak personeller aynı zamanda birçok projede çalışacağından ve bunun maliyetinin de ne olacağı “aşırı düşük hesaplanması” aşamasında tespit edilemediğinden; … ayrıca Kamu ihale Genel Tebliği’nin 78.30’uncu maddesindeki %4 oranındaki sözleşme giderleri ve genel giderler sadece personel çalıştırmasına dayalı ihalelerde geçerli olduğu” şeklindeki cevabi yazısı da dikkate alındığında, söz konusu ihalenin personel çalıştırılmasına dayalı bir iş olmadığı, dolasıyla da idarece önemli teklif bileşenler belirlenerek aşırı düşük teklif açıklaması istenmesinin ve sınır değer tespitinin yerinde olduğu, ayrıca istekliler tarafından idarece belirlenen önemli teklif bileşenlere ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması yapmalarının yeterli olduğu, başvuru sahibi isteklinin iddia ettiği gibi teklifi oluşturan bütün iş kalemlerinin açıklanmasının gerekmediği anlaşılmıştır.

İdare tarafından 09.02.2016 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen yazı ile Yersel Yöntemle Sayısal Harita Üretim İşi, Yol Projesi, Araştırma Mühendislik Hizmetleri İşlerine ilişkin kalemlere yönelik 23.02.2016 tarihine kadar aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmasının istendiği anlaşılmıştır.

İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyası üzerinden yapılan incelemede,  ihale üzerinde bırakılan Epro Müh. Bil. İş. İnş. ve Tur. Dan. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 23.02.2016 tarihli sunulan aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, Yersel Yöntemle Sayısal Harita Üretim İşi ve Yol Projesi gideri iş kalemleri için Karadeniz Harita Müh. Müş. ve Taah. Ltd. Şti.den alınmış fiyat teklifi, Araştırma Mühendislik Hizmetleri İşleri iş kalemine ilişkin ise Arter Mühendislik Mak. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.den alınmış fiyat teklifinin sunulduğu ve söz konusu iş kalemleri oluşturan alt girdilerin ayrı ayrı gösterilerek açıklandığı, söz konusu fiyat tekliflerinin SMMM tarafından imzalandığı ve iletişim bilgilerinin de belirtilmek suretiyle kaşelendiği, ayrıca Tebliğ açıklamasına uygun olarak gerekli ibarenin de yer aldığı, dolayısıyla ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı neticesine varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, başvuru sahibi Ysk Mühendislik Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.