İdarece ihale aşırı düşük teklif sorgulama yazısında, açıklama talep edilen iş kalemlerine ilişkin maliyet bileşenleri arasında amortisman giderlerine yer verildiği, ancak, kiralama yoluyla edinilen araçlara ait kiralama giderlerinin bu kapsamda belirtilmediği araç ve iş makinesinin kiralanması işine ait ihale dokümanında araçların hiçbiri için kendi malı olma şartının aranmadığı göz önünde bulundurulduğunda, aşırı düşük teklif sorgulama yazısında amortisman giderlerine yer verilmesine karşın kiralama giderlerine yer verilmemesi elenme sebebimidir?

Aktepe Group İnşaat Nakliye Temizlik Gıda Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Adana Büyükşehir Belediyesi Satın Alma ve İhale Daire Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/7432 İhale Kayıt Numaralı “3 Yıl Süre ile Adana Büyükşehir Belediyesi Hizmet Birimlerinde Kullanılmak Üzere 63 Adet Muhtelif İş Makineleri ve Araçların Kiralanması Suretiyle Hizmet Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Adana Büyükşehir Belediyesi Satın Alma ve İhale Daire Başkanlığı tarafından 17.02.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “3 Yıl Süre ile Adana Büyükşehir Belediyesi Hizmet Birimlerinde Kullanılmak Üzere 63 Adet Muhtelif İş Makineleri ve Araçların Kiralanması Suretiyle Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Aktepe Group İnşaat Nakliye Temizlik Gıda Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 09.03.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 09.03.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 17.03.2020 tarih ve 14074 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 13.03.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/518 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalenin Özdemireller Hafriyat Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti.-Saygınlar Peyzaj Hafr. İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı üzerinde bırakılması yönündeki idare kararının mevzuata aykırılıklar içerdiği, şöyle ki;

1) İş ortaklığı üyelerince sunulan iş deneyim belgelerinin benzer iş tanımına uygun olmadığı, söz konusu belgelerin karayolu yapım işine ilişkin olması nedeniyle hizmet alımı ihalelerinde kullanılamayacağı, yapım işinin bünyesinde ihale konusu iş tanımına giren iş kalemleri mevcut ise bu kalemlerin belgeyi düzenleyen idareden istenecek belgeler üzerinden tespit edilerek aranılan iş deneyim tutarının sağlanıp sağlanmadığının kontrol edilmesi gerektiği, idarece böyle bir araştırma yapılmadan ihalenin doğrudan anılan iş ortaklığı üzerinde bırakılmasının mevzuata aykırı olduğu; iş ortaklığınca özel sektöre gerçekleştirilen işlere ilişkin iş deneyim belgesi sunulmuş ise düzenlenen sözleşmedeki miktar ve tutarların faturalara doğru yansıtılıp yansıtılmadığının, faturaların SMMM, YMM veya vergi dairesi onaylı olup olmadığının ve BA ve BS form kayıtlarına göre faturaların beyan edilmesi gereken dönemlerde beyan edilip edilmediğinin incelenmesi gerektiği,

2) İş ortaklığı üyelerince sunulan ticaret sicili gazeteleri, imza sirkülerleri, vekâletnameler ve imza beyannameleri uygun olmamasına rağmen geçerli kabul edilmesinin mevzuata aykırı olduğu; ticaret sicili gazetelerinde şirket ortakları ile yönetim, temsil ve ilzama yetkili kişilerin ad, soyad/ticaret unvanları, T.C. kimlik/vergi kimlik numaraları ile ortaklık oranlarının belirtilmediği,

3) İş ortaklığı üyelerinin banka kredileri/öz kaynaklar, öz kaynaklar/toplam aktif, kısa vadeli yabancı kaynaklar/dönen varlıklar oranlarının istenilen yeterlik şartlarını karşılamadığı, ihale komisyonunca yapılan değerlendirmede yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyetleri ile yıllara yaygın hakediş gelirlerinin hesaplamalarda dikkate alınmaması nedeniyle aslında yeterlik kriterleri sağlanmadığı halde, iş ortaklığının ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği,

4) İş ortaklığı üyelerinin geçici teminatlarının mevzuata ve İdari Şartname’ye uygun düzenlenmediği,

5) Aşırı düşük teklif açıklamasına esas olmak üzere sadece 4, 6 ve 7’nci iş kalemleri için açıklama talep edildiği, önemli teklif bileşenleri olarak zorunlu mali sorumluluk sigortası, kasko sigortası, motorlu taşıtlar vergisi, periyodik bakım onarım, akü, lastik, amortisman, egzoz emisyon ölçümü ve araç muayene giderlerinin belirlendiği, idarece 14 iş kaleminden sadece 3’ünün önemli kabul edilip geri kalan 11’inin önemsiz addedilmesinin ve amortisman giderleri için açıklama talep edilirken kiralama giderleri için edilmemesinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.1’inci maddesine aykırılık oluşturduğu, ayrıca savunma yapan istekliye avantaj sağladığı,

İdarece açıklanması istenilen maliyet bileşenlerinin ihale üzerinde bırakılan iş ortaklığınca mevzuata uygun şekilde açıklanıp belgelendirilmediği, zira;

a) Amortisman giderlerinin mevzuata uygun açıklanmadığı; araçların edinme değerlerinin mutlaka SMMM onaylı faturalar veya demirbaş tespit raporu ile tevsik edilmesi gerekmesine karşın bu hususa dikkat edilmediği, KDV ve ÖTV hariç bedeller dikkate alınarak yapılan açıklamanın iş ortaklığına haksız avantaj sağladığı, ÖTV’nin bedele dahil edilmesi gerektiği, ayrıca araçların çift vardiya çalışacağı dikkate alınmaksızın sanki günde 7,5 saat çalışacakmış gibi amortisman gideri hesaplanmasının mevzuata aykırı olduğu,

b) Kiralama suretiyle temin edilecek araçlarla ilgili yapılan açıklamada kullanılan fiyat tekliflerinin mevzuata uygun olmadığı; temin edilecek araçların sayısına ve teknik niteliklerine yer verilmediği, fiyat tekliflerine konu edilen araçların Teknik Şartname’ye uygun olup olmadığının incelenmesi gerektiği, sunulan fiyat tekliflerinin işin süresini kapsamadığı, idarenin açıklama talep yazısında belirttiği maliyet bileşenlerinin fiyat tekliflerinde ayrı ayrı belirtilmesi gerektiği halde bu kurala riayet edilmediği, meslek mensubunca yazılması gereken ibarelerin eksik olduğu ve doldurulması gereken alanların boş bırakıldığı, devlet tarafından fiyatı tespit edilen motorlu taşıtlar vergisi, muayene ve egzoz gazı ölçümü giderlerinin fiyat teklifine konu edilemeyeceği, ayrıca devletin belirlediği maliyetlerden daha düşük fiyatlara yer verilemeyeceği,

c) Motorlu taşıtlar vergisi, muayene ve egzoz gazı ölçümü giderlerinin 2021 ve 2022 yılları için 2019 yılı yeniden değerleme değer artışı oranı olan %22,58 üzerinden güncellenerek maliyete dâhil edilmesi gerekirken, sadece 2020 yılı için belirlenen tarife üzerinden maliyete dâhil edildiği; motorlu taşıtlar vergisinin azami yüklü ağırlıkları üzerinden, muayene ücretlerinin otobüs, kamyon, çekici ve tanker için belirlenen KDV hariç fiyatlı tarife üzerinden, egzoz gazı ölçümü ücretlerinin ise herhangi bir ayrıma tabi olmaksızın belirlenen ücret tarifesi üzerinden hesaplanması gerektiği, açıklama sunan iş ortaklığınca bu fiyat ve tarifelere uyulmadığı,

ç) Kamu İhale Genel Tebliği’nde kira sözleşmeleri bir açıklama yöntemi olarak belirlenmemiş olmasına rağmen, iş ortaklığınca yapılan açıklamada kira sözleşmelerinin kullanıldığı,

d)  Araçların zorunlu trafik ve kasko sigorta giderleriyle ilgili açıklamanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.3.4’üncü maddesine uygun olmadığı, anılan Tebliğ hükmüne göre, sigorta maliyetlerinin 2021 ve 2022 yılları için ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı olan %33,64 oranı üzerinden güncellenerek maliyete dâhil edilmesi gerekirken, sadece 2020 yılının sigorta maliyeti ile açıklama yapıldığı,

e) Lastik maliyetinin mevzuata uygun şekilde hesaplanıp belgelendirilmediği, her araç için kullanılacak lastik ebadı belirtilerek fiyat teklifi alınması gerekirken bu hususa dikkat edilmediği, ayrıca Teknik Şartname’nin 2.2.3’üncü maddesinde kışlık-yazlık lastik ayrımı yapılmış olmasına rağmen sadece yazlık lastik fiyatları ile açıklama yapıldığı; lastik maliyetinin hesaplanmasında araçların iş süresince kaç kilometre yol katedeceğinin önemli bir değişken olduğu, ihale dokümanında araçların çalışma prensibinin “gün” olarak belirlendiği, günlük veya aylık katedilecek mesafe ile ilgili bir belirlemenin ise yapılmadığı, bu nedenle açıklama yapan isteklinin araçların mesafelerini Karayolları Genel Müdürlüğünce belirlenen şehir içi ve şehir dışı hız limitlerine göre hesaplaması gerektiği, kaç kilometrede bir lastik değişimi yapılacağının teknik olarak belirlenerek iş süresince kullanılacak kışlık ve yazlık lastik adedinin tespit edilmesi gerektiği,

f) Periyodik bakım onarım ve akü maliyet bileşenlerinin mevzuata uygun şekilde hesaplanıp belgelendirilmediği, söz konusu maliyetlerin hesaplanmasında araçların iş süresince kaç kilometre yol katedeceğinin önemli bir değişken olduğu, ihale dokümanında araçların çalışma prensibinin “gün” olarak belirlendiği, günlük veya aylık katedilecek mesafe ile ilgili bir belirlemenin ise yapılmadığı, bu nedenle açıklama yapan isteklinin araçların mesafelerini Karayolları Genel Müdürlüğünce belirlenen şehir içi ve şehir dışı hız limitlerine göre hesaplaması gerektiği, bu şekilde yapılmayan bir açıklamanın kabul edilemeyeceği,

g) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı analizleri ile açıklama yapılmış ise, amortisman, bakım onarım, yedek parça, sermaye faizi ve sigorta giderleri ile nakliye montaj ve demontaj giderlerinin mevzuatına göre hesaplanıp belgelendirilmemiş olduğu, araçların edinme değeri olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiç fiyatları kullanılmış ise bu fiyatlarla açıklama yapılabilmesi için Bakanlık rayiçlerindeki araçların teknik özellikleri ile ihale konusu iş kapsamında çalıştırılacak araçların teknik özelliklerinin aynı olması gerektiği,

h) Kiralama yoluyla temin edilecek araçların kira bedelinin tespitinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı analizleri kullanılmış ise kira bedeli, bakım onarım, yedek parça, sermaye faizi ve sigorta giderleri ile nakliye montaj ve demontaj giderlerinin mevzuatına göre hesaplanıp belgelendirilmemiş olduğu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerinin kullanılabilmesi için araçların aynı teknik özellikleri haiz olması gerektiği,

ı) Fiyat tekliflerinde meslek mensubunca doldurularak kaşelenip imzalanması gereken bölümün, fiyat tekliflerini veren firmalarla tam tasdik anlaşması olmayan SMMM tarafından imzalanmış olduğu,

i) İdare tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında önemli maliyet bileşeni olarak belirlenmeyen giderler varsa ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından bu giderler için açıklama ve belgelendirme yapılması zorunlu olmamakla birlikte, bu maliyetler için de bir gider öngörülmesinin zorunlu olduğu,

j) Alınan tüm fiyat tekliflerinin, teklif edilen araç ve cihazların ticareti ile iştigal eden kişilerden alınması zorunlu olmakla birlikte bu hususa dikkat edilmediği, fiyat teklifi veren firmaların ticaret sicili gazetelerindeki faaliyet alanlarının idarece dikkatli şekilde incelenmediği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde benzer iş, “İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işler” olarak tanımlanmıştır.

Başvuru konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: 3 Yıl Süre ile Adana Büyükşehir Belediyesi Hizmet Birimlerinde Kullanılmak Üzere 63 Adet Muhtelif İş Makineleri ve Araçların Kiralanması Suretiyle Hizmet Alımı İşi

b) Miktarı ve türü:

63 Adet Muhtelif Türde İş Makineleri ve Araçların Kiralanması (Şoförsüz Personel Çalıştırmaya Dayalı Olmayan)

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Adana İl Sınırları” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

7.5.1. İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya

b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri,

sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 20’den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.

İş ortaklığında pilot ortağın, istenen iş deneyim tutarının en az % 70’ini, diğer ortakların her birinin, istenen iş deneyim tutarının en az % 10’unu sağlaması ve diğer ortak veya ortakların iş deneyim tutarı toplamının ise istenen iş deneyim tutarının % 30’undan az olmaması gerekir.

…

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

Her Türlü Araç ve/veya İş Makinesi Kiralaması İşleri benzer iş olarak kabul edilecektir.

7.7. Belgelerin sunuluş şekli:

…

7.7.1.2 İstekliler tarafından, 7.7.1.1. maddesindeki koşulları taşıyan katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin belgeler ile Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınan geçici teminat mektubu, sunulmayacak belgeler tablosunda gerekli bilgilere yer verilmesi şartıyla teklif zarfında sunulmaz. Bu durumda, katılım ve yeterlik kriterleri ile geçici teminat mektubuna ilişkin değerlendirme, sunulmayacak belgeler tablosunda yer verilen bilgiler kullanılmak suretiyle EKAP veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden ulaşılan bilgi ve belgeler esas alınarak yapılır. Sunulmayacak belgeler tablosunun kısmi teklife açık ihalelerde her bir kısım için, ortak girişimlerin katıldığı ihalelerde ise her bir ortak tarafından ayrı ayrı doldurulması gerekmektedir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilen standart formlar arasında yer alan “Standart Form-KİK029.0/H:Sunulmayacak Belgeler Tablosu”nda, EKAP’ta kayıtlı iş deneyim belgelerinin sunulmayacak belgeler arasında belirtildiği görülmüştür.

Buna göre, sunulmayacak belgeler tablosunda gerekli bilgilere yer verilmesi şartıyla söz konusu belgelerin teklif zarfında sunulmayacağı ve idarece değerlendirmenin EKAP üzerinden erişilebilen bilgi ve belgeler esas alınarak yapılacağı anlaşılmaktadır.

İhale üzerinde bırakılan Özdemireller Hafriyat Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti.-Saygınlar Peyzaj Hafr. İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından iş deneyimini tevsik etmek üzere, her bir ortak tarafından ayrı ayrı doldurulmuş sunulmayacak belgeler tablosunun sunulduğu tespit edilmiştir.

Pilot ortak Özdemireller Hafriyat Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından, sunulmayacak belgeler tablosunda 2015/144574-1576804-1-2 sayılı iş deneyim belgesine ait bilgilere yer verildiği görülmüş olup, idarece EKAP üzerinden ulaşılan ve ihale işlem dosyası içerisinde Kurum’a gönderilen yüklenici iş bitirme belgesi incelendiğinde; Samsun Büyükşehir Belediyesi Fen İşleri Dairesi Başkanlığınca 2015/144574 İKN’li “Samsun Büyükşehir Belediyesi İl Mülki Sınırları İçerisinde Kar Mücadelesinde Kullanılmak Üzere Muhtelif İş Makineleri Kiralanması” işine ilişkin düzenlenmiş olduğu ve belgede işin tanımının “Karla mücadele ve tesviye, reglaj, hendek temizliği, çöp ıslahı vb. işlerde iş makinesi çalıştırılması” olarak belirlendiği tespit edilmiştir.

Özel ortak Saygınlar Peyzaj Hafr. İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.ne ait sunulmayacak belgeler tablosunda, 1060-H-İST-2-1 sayılı iş deneyim belgesine ait bilgilere yer verilmiş olup, idarece EKAP üzerinden ulaşılan ve ihale işlem dosyası içerisinde Kurum’a gönderilen yüklenici iş bitirme belgesi incelendiğinde; Anfa Ankara Altınpark İşl. Ltd. Şti. tarafından 2014/50798 İKN’li “İş Makineleri ve Nakliye Araçları Kiralama Hizmeti Alımı” işine ilişkin düzenlenmiş olduğu ve belgede işin tanımının “Ankara mücavir alan sınırları içerisinde şirketimizin sorumluluğu altında bulunan yerlerde kullanılmak üzere, iş makineleri ve nakliye araçları kiralama hizmeti alım işi” olduğu görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan iş ortaklığının gerek pilot ortağı gerekse özel ortağı tarafından sunulan iş deneyim belgelerinin, iş makinesi kiralama hizmet alımlarına ilişkin olarak düzenlenmiş olduğu ve bu haliyle ihale dokümanında “her türlü araç ve/veya iş makinesi kiralaması işleri” şeklinde belirlenen benzer iş tanımına uygun olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin bu husustaki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tüzel kişilerin teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 10/A maddesinde “10/A.1İhaleye katılabilmek için başvuru veya teklif dosyasında sunulması gereken, tüzel kişi aday ve isteklilerin teklif vermeye yetkili olduğu hususunda son durumu gösterir belgelere ilişkin mevzuatta geçen “tüzel kişi ortakları” ifadesinden, bu ortakların ilgisine göre ad, soyad/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç); “tüzel kişilerin yönetimindeki görevliler” ifadesinden ise, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşmeyi imzalayanlar da dahil olmak üzere tüzel kişilikteki yönetim, temsil ve ilzama yetkili kişiler anlaşılır.” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:

a) Mülga: RG: 25/1/2017-29959

b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;

1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,

2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri,

…

7.2. İhaleye iş ortaklığı olarak teklif verilmesi halinde;

7.2.1. İş ortaklığının her bir ortağı tarafından 7.1. maddesinin (a) ve (b) bentlerinde yer alan belgelerin ayrı ayrı sunulması zorunludur. …” düzenlemesi yer almaktadır.

Söz konusu düzenleme çerçevesinde, ihale üzerinde bırakılan iş ortaklığınca sunulan belgeler incelendiğinde;

Pilot ortak Özdemireller Hafriyat Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından 02.01.2020 tarihli ve 9985 sayılı, 08.08.2019 tarihli ve 9886 sayılı, 01.10.2018 tarihli ve 9671 sayılı, 03.01.2018 tarihli ve 9486 sayılı, 12.04.2017 tarihli ve 1622 sayılı, 24.12.2014 tarihli ve 8722 sayılı, 10.07.2007 tarihli ve 6848 sayılı, 19.01.1994 tarihli ve 3452 sayılı ticaret sicili gazetelerinin sunulduğu, gazeteler incelendiğinde şirketin tek ortaklı bir limited şirket olduğu ve Taşkın Demirel adlı tek ortağın ayrıca şirketi temsile yetkili olduğu, adı geçen şahsın noter tasdikli imza sirkülerinin teklif dosyasında sunulduğu; söz konusu belgelerde temsile yetkili ortağın T.C. kimlik numarasının belirtildiği görülmüş olup, http://www.ticaretsicil.gov.tr/ internet sayfası üzerinden yapılan sorgulama sonucunda isteklinin sunduğu ticaret sicil gazetelerinin ihale tarihi itibarıyla tüzel kişiliğin ortakları ile yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir nitelikte olduğu anlaşılmıştır.

Özel ortak Saygınlar Peyzaj Hafr. İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 25.12.2019 tarihli ve 1628 sayılı, 21.11.2019 tarihli ve 9956 sayılı, 14.05.2019 tarihli ve 9828 sayılı, 20.07.2015 tarihli ve 8865 sayılı, 08.10.2012 tarihli ve 8169 sayılı, 07.01.2009 tarihli ve 7222 sayılı, 01.12.2006 tarihli ve 6695 sayılı, 25.08.2004 tarihli ve 6122 sayılı ticaret sicili gazetelerinin sunulduğu, gazeteler incelendiğinde şirketin tek ortaklı bir limited şirket olduğu ve İlhan Ayhan adlı tek ortağın ayrıca şirketi temsile yetkili olduğu, adı geçen şahsın noter tasdikli imza sirkülerinin teklif dosyasında sunulduğu; söz konusu belgelerde temsile yetkili ortağın T.C. kimlik numarasının belirtildiği görülmüş olup, http://www.ticaretsicil.gov.tr/ internet sayfası üzerinden yapılan sorgulama sonucunda isteklinin sunduğu ticaret sicil gazetelerinin ihale tarihi itibarıyla tüzel kişiliğin ortakları ile yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir nitelikte olduğu anlaşılmıştır.

İhale üzerinde kalan isteklinin teklif dosyasında vekaleten temsile ilişkin herhangi bir belgenin sunulmadığı görülmüştür.

Sonuç olarak, ihaleye teklif verme yetkisini göstermek üzere sunulan belgelerde herhangi bir uygunsuzluk bulunmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiası yerinde görülmemiştir.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.4. Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

…

7.4.2. İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait yıl sonu bilançosu veya eşdeğer belgeleri.

a) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olan istekliler, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağlandığını gösteren bölümlerini,

b) İlgili mevzuatı uyarınca bilançosunu yayımlatma zorunluluğu olmayan istekliler, yıl sonu bilançosunu veya bilançonun gerekli kriterleri sağladığını gösteren bölümlerini ya da bu kriterlerin sağlandığını göstermek üzere yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir tarafından standart forma uygun olarak düzenlenen belgeyi (Standart Form: KİK025.1/H)

sunmaları gerekmektedir.

Sunulan bilanço veya eşdeğer belgelerde;

a) Belli sürelerde nakit akışını sağlayabilmesi için gerekli likiditeye ve kısa dönem (bir yıl) içinde borç ödeme gücüne sahip olup olmadığını gösteren cari oranın (dönen varlıklar/kısa vadeli borçlar) en az 0,75 olması, (hesaplama yapılırken; yıllara yaygın inşaat maliyetleri dönen varlıklardan, yıllara yaygın inşaat hakediş gelirleri ise kısa vadeli borçlardan düşülecektir),

b) Aktif varlıkların ne kadarının öz kaynaklardan oluştuğunu gösteren öz kaynak oranının (öz kaynaklar/toplam aktif) en az 0,15 olması, (hesaplama yapılırken, yıllara yaygın inşaat maliyetleri toplam aktiflerden düşülecektir),

c) Kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,50’den küçük olması,

ve belirtilen üç kriterin birlikte sağlanması zorunludur. Sunulan bilançolarda varsa yıllara yaygın inşaat maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat hakediş gelirlerinin gösterilmesi gerekir.

Yukarıda belirtilen kriterleri bir önceki yılda sağlayamayanlar, son iki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, son iki yılın parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait belgelerini sunmayanlar, iki önceki yıla ait belgelerini sunabilirler. Bu belgelerde yeterlik kriterini sağlayamayanlar ise iki önceki yılın belgeleri ile üç önceki yılın belgelerini sunabilirler. Bu durumda, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylanmış olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen bilanço veya bilançonun yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığını gösteren bölümlerinin ise o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.

Yabancı ülkede düzenlenen yayımlanması zorunlu olmayan bilançoların veya bunların bölümlerinin ibraz edilmemesi durumunda, yukarıda belirtilen kriterlerin sağlandığı o ülke mevzuatına göre bu belgeleri düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış belge ile tevsik edilebilir.

Serbest meslek erbabı tarafından sunulan, ilgili mevzuatına göre düzenlenmiş ve onaylanmış serbest meslek kazanç defteri özetinde gösterilen değerlere göre, son yıla ait toplam gelirin toplam gidere oranının veya son iki yıla ait gelir ve giderlerin parasal tutarlarının ortalaması üzerinden bulunacak oranın en az (1,25) olması şartı aranır. Serbest meslek kazanç defteri özetinin yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması gerekir.

İsteklinin ortak girişim olması halinde, ortakların her birinin istenen belgeleri ayrı ayrı sunması ve yukarıda belirtilen kriterleri sağlaması zorunludur.” düzenlemesi yapılmıştır.

Aktarılan Şartname düzenlemesinde öngörülen yeterlik kriterlerinin sağlandığını tevsik etmek üzere, ihale üzerinde bırakılan iş ortaklığının pilot ortağı Özdemireller Hafriyat Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından, serbest muhasebeci mali müşavirce (SMMM) düzenlenen 2018 yılı verilerini içeren bilanço bilgileri tablosu ile SMMM onaylı 2018 yılı bilançosunun sunulduğu, bilanço oranlarına bakıldığında, cari oranın 1,46, öz kaynak oranının 0,42, kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,03 olduğu; söz konusu bilanço oranlarının ihale dokümanında öngörülen kriterleri karşıladığı anlaşılmıştır.

Özel ortak Saygınlar Peyzaj Hafr. İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ise, SMMM tarafından düzenlenen 2018 yılı verilerini içeren bilanço bilgileri tablosu ile SMMM onaylı 2018 yılı bilançosunu sunduğu, bilanço oranlarına bakıldığında cari oranın 1,51, öz kaynak oranının 0,20, kısa vadeli banka borçlarının öz kaynaklara oranının 0,48 olduğu; belirtilen oranların ihale dokümanında öngörülen kriterleri karşıladığı anlaşılmıştır.

2020 yılının ilk dört ayında (17.02.2020 tarihinde) gerçekleştirilen ihalede, anılan istekliler tarafından iki önceki yıla (2018) ait bilanço bilgilerinin sunulmuş olduğu, SMMM tarafından bilanço oranlarının hesaplanmasında, KİK025.1/H no’lu standart formun “Açıklamalar” kısmında belirtildiği şekilde, yıllara yaygın inşaat ve onarım maliyetleri ile yıllara yaygın inşaat ve onarım hakediş gelirlerinin ilgili kalemlerden düşülmesi suretiyle cari oran ve öz kaynak oranının tespit edildiği anlaşılmış olup, bu haliyle bilançoya ilişkin sunulan belgelerde ihale dokümanına ve mevzuata aykırılık bulunmadığı, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İdari Şartname’nin “Geçici teminat” başlıklı 26’ncı maddesinde “26.1. İstekliler teklif ettikleri bedelin % 3’ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir. Teklif edilen bedelin % 3’ünden az oranda geçici teminat veren isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.

26.2. İsteklinin ortak girişim olması halinde toplam geçici teminat miktarı, ortaklık oranına veya işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarlarına bakılmaksızın ortaklardan biri veya birkaçı tarafından karşılanabilir. Ancak ortaklardan herhangi biri tarafından Kanun kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında gerçekleştirilen işlerden elde edilen iş deneyiminin kullanılması durumunda, belgeyi kullanan ortak tarafından ilgisine göre iş ortaklıklarındaki hissesi oranında veya konsorsiyumlarda işin uzmanlık gerektiren kısımlarına verilen teklif tutarının toplam teklif tutarına karşılık gelen oranda geçici teminat verilmesi zorunludur.

26.3. Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, 15.07.2020 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.

26.4. Kabul edilebilir bir geçici teminat ile birlikte verilmeyen teklifler, istenilen katılma şartlarının sağlanamadığı gerekçesiyle İdare tarafından değerlendirme dışı bırakılacaktır.” düzenlemesine,

“Teminat olarak kabul edilecek değerler” başlıklı 27’nci maddesinde “27.1. Teminat olarak kabul edilecek değerler aşağıda sayılmıştır:

a) Tedavüldeki Türk Parası.

b) Bankalar tarafından verilen teminat mektupları.

c) Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet İç Borçlanma Senetleri ve bu senetler yerine düzenlenen belgeler.

…

27.4. Teminat mektubu verilmesi halinde, bu mektubun kapsam ve şeklinin, Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenen esaslara ve standart formlara uygun olması gerekir. Bu esaslara ve standart formlara aykırı olarak düzenlenmiş teminat mektupları geçerli kabul edilmez.” düzenlemesine yer verilmiştir.

İhale üzerinde kalan iş ortaklığının pilot ortağı Özdemireller Hafriyat Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti. tarafından sunulan geçici teminat mektubunun, ihale dokümanı içerisinde istekli olabileceklere verilen geçici teminat mektubu standart formuna uygun şekilde düzenlenmiş olduğu anlaşılmış olup, teminat tutarının 1.550.000,00 TL olduğu, bu haliyle 38.900.034,00 TL tutarındaki teklif bedelinin % 3’ünü karşılamaya yeterli olduğu; teminat mektubunun 17.08.2020 tarihine kadar geçerli olduğu, dolayısıyla geçerlilik süresinin İdari Şartname’de belirtilen 15.07.2020 tarihini kapsadığı görülmüştür.

Sunulan geçici teminat mektubunda kamu ihale mevzuatına aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiası uygun görülmemiştir.

5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,       

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,           

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,        

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “… 79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.” açıklaması bulunmaktadır.

Başvuru konusu ihaleye ait Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek her türlü vergi (KDV hariç), resim, harç, ulaşım, sigorta giderleri teklif fiyata dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

– Araçlar için ilgili mevzuat gereğince ödenecek vergi (KDV hariç), her türlü resim, harç, sigorta giderleri, ulaşım, nakliye giderleri ile teknik şartnamede belirtilen rutin bakım, onarım ve arıza, yol yardım, kasko, lastik  vb. giderler isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil olacaktır.

– Çalıştırılacak araçlarda HGS veya OGS  bulunacaktır. HGS veya OGS harcamalarını yüklenici karşılayacaktır.

– Çalıştırılacak araçlarda Araç Takip Sitemi donanım, yazılım ve ekipman giderleri yüklenici karşılayacaktır.

– Çalıştırılacak araçlarda Yakıt Koruma Kiti takılı olacak ve bu kit ile ilgili olan bütün  giderleri yüklenici karşılayacaktır.

– Çalıştırılacak araçların Araç Giydirme harcamaları yüklenici tarafından karşılanacaktır.

– 11. Grup ve 13. Grup araçlarda Operatör çalıştırılacak, bu kalemlerdeki personel giderleri yükleniciye aittir.

– Kontrollerin kullanması için 2 adet binek araç (Şoförsüz-Akaryakıtsız) yüklenici tarafından karşılanacaktır.” düzenlemesi,

“Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin ekinde ve birim fiyat teklif cetvelinde, ihale konusunu oluşturan 14 adet iş kalemi aşağıdaki şekilde düzenlenmiştir:

Teknik Şartname’nin “Konu ve Tanımlar” başlıklı 1’inci maddesinde ihale konusu iş, “Adana İl sınırları içerisinde Adana Büyükşehir Belediyesi sorumluluğunda bulunan alanlarda kullanılmak ve çalıştırılmak üzere 4 adet Loader, 5 adet Toprak silindiri, 3 adet Asfalt silindiri, 10 adet Greyder, 6 adet Beko loader, 15 adet Kamyon (12 Teker), 8 adet Kamyon (10 Teker), 4 adet Arazöz, 1 adet Ekskavatör (Lastikli), 1 adet Ekskavatör (Paletli), 1 adet Kendiliğinden Yürür Otomatik Mıcır Serme Finişeri (Operatörlü), 2 adet Asfalt Distribitörü, 2 adet Roleytank (Isıtmalı) (Arka operatörlü), 1 adet Kamyon (10 Teker Sal Kasalı-Damperli) olmak üzere toplam 63 adet muhtelif araç ve iş makinesi kiralanması hizmet alımı işidir.” şeklinde belirlenmiştir.

Başvuru konusu ihaleye 7 isteklinin teklif verdiği, ihale komisyonunca Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesi uyarınca ihalenin ilk oturumunda teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu belirlenen 6 isteklinin teklif bedellerinin hesaba alınmasıyla sınır değerin 49.678.692,34 TL olarak tespit edildiği, 38.900.034,00 TL tutarındaki teklif bedeli sınır değerin altında kalan Özdemireller Hafriyat Nak. Tic. ve San. Ltd. Şti.-Saygınlar Peyzaj Hafr. İnş. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığınca sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunarak ihalenin anılan istekli üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi Aktepe Group İnşaat Nakliye Temizlik Gıda Pazarlama San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 52.207.200,00 TL tutarındaki teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İhale üzerinde bırakılan istekliye 17.02.2020 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında “… birim fiyat teklif mektubu eki olan birim fiyat teklif cetvelinde yer alan; aşağıda belirtilen iş kalemleri bu işte ihale komisyonunca teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler olarak belirlenmiştir.

İş kalemlerini oluşturan bileşenler: Zorunlu mali sorumluluk sigortası ve kasko sigortası gideri

                                           Motorlu taşıtlar vergisi gideri

                                           Periyodik bakım, onarım, akü, lastik gideri

                                           Araç amortisman bedeli gideri

                                           Egzoz emisyon ölçümü gideri

                                           Araç muayene gideri

Yukarıda belirtilen iş kalemleri bileşenleri ile ilgili Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinin 79.2.2 bendine istinaden yazılı açıklamalarının yapılarak en geç 20.02.2020 tarihine kadar idaremize ulaştırılmasını rica ederim.” ifadelerine yer verilerek önemli teklif bileşenlerinin belirlendiği görülmüştür.

İdarece aşırı düşük teklif sorgulama yazısında, açıklama talep edilen iş kalemlerine ilişkin maliyet bileşenleri arasında amortisman giderlerine yer verildiği, ancak, kiralama yoluyla edinilen araçlara ait kiralama giderlerinin bu kapsamda belirtilmediği anlaşılmış olup, 63 adet muhtelif araç ve iş makinesinin kiralanması işine ait ihale dokümanında araçların hiçbiri için kendi malı olma şartının aranmadığı göz önünde bulundurulduğunda, aşırı düşük teklif sorgulama yazısında amortisman giderlerine yer verilmesine karşın kiralama giderlerine yer verilmemesinin, idarece Tebliğ’in 79’uncu maddesi kapsamında önemli olduğu belirlenen maliyet bileşenlerinin kendi malı olmayan araçlar bakımından eksik ve hatalı belirlenmesi sonucunu doğurduğu, ayrıca bu durumun kendi malı olmayan araçlara ilişkin açıklama sunan istekli açısından tereddüt oluşturabileceği, bu haliyle sorgulama yazısı çerçevesinde aşırı düşük teklifin sağlıklı bir şekilde değerlendirilemeyeceği anlaşılmıştır.

Bu itibarla, idarece tesis edilen işlemin Tebliğ’in 79’uncu maddesine uygun olmadığı anlaşıldığından, idarece aşırı düşük teklif sorgulaması işleminin, aşırı düşük teklifin sağlıklı şekilde değerlendirilebilmesini teminen tereddüde mahal bırakmayacak şekilde yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, idarece aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.