idarece belirtilen yeterlik kriterleri üzerinden yapılacağı bahsedilen hususun ise ihale ilanı veya dokümanında yeterlik kriteri olarak belirlenmemesi hk
Toplantı No : 2019/051
Gündem No : 61
Karar Tarihi : 14.11.2019
Karar No : 2019/UH.II-1515
BAŞVURU SAHİBİ:
Bereket Sigorta A.Ş. Saray Mahallesi,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
İZAYDAŞ İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş.,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/424259 İhale Kayıt Numaralı “İzaydaş’ın, Menkul ve Gayrimenkulleri ile Fabrikalarının
Sigortalanması Hizmeti Temini İşi”
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
İZAYDAŞ İzmit Atık ve Artıkları Arıtma Yakma ve Değerlendirme A.Ş. tarafından 30.09.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İzaydaş’ın, Menkul ve Gayrimenkulleri ile Fabrikalarının Sigortalanması Hizmeti Temini İşi” ihalesine ilişkin olarak Bereket Sigorta A.Ş.nin 10.10.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 15.10.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 24.10.2019 tarih ve 44949
sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 24.10.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/1317 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikayet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin İhtiyati Deprem ve Yanardağ Püskürmesi Teminatına İlişkin Tarife ve Talimat’ın “Ticari ve Sınai Rizikolar” başlıklı A.2. maddesine aykırı olarak uyulması gereken asgari deprem primi tarifesine uymadığından teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “ihaleye katılacak isteklilerden, ekonomik ve malî yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliklerinin belirlenmesine ilişkin olarak aşağıda belirtilen bilgi ve belgeler istenebilir:
İhale konusu işin niteliğine göre yukarıda belirtilen bilgi veya belgelerden hangilerinin yeterlik değerlendirmesinde kullanılacağı, ihale dokümanında ve ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilân veya davet belgelerinde belirtilir…. ” hükmü,
Anılan Kanun’un “İhale ve ön yeterlik dokümanının içeriği ve idari şartnamede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 27’nci maddesinde “isteklilerde aranılan şartlar, belgeler ve yeterlik kriterleri”nin İdari Şartname’de belirtilmesinin zorunlu olduğu hükmü,
Anılan Kanun’un “Tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 37’nci maddesinde “…ilk değerlendirme ve işlemler sonucunda belgeleri eksiksiz ve teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olan isteklilerin tekliflerinin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilir. Bu aşamada, isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerini belirleyen yeterlik kriterlerine ve tekliflerin ihale dokümanında belirtilen şartlara uygun olup olmadığı … incelenir. Uygun olmadığı belirlenen isteklilerin teklifleri… değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
ihale komisyonu;
İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir, ¡hale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 28’inci maddesinin ikinci fıkrasında “Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur.” hükmü,
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. ihale konusu hizmetin;
Adı: İZAYDAŞ’ın, Menkul ve Gayrimenkulleri ile Fabrikalarının Sigortalanması Hizmeti Temini İşi
Miktarı ve türü:
İZAYDAŞ’ın, menkul ve gayrimenkulleri ile fabrikalarının 1 (bir) yıl süre ile sigortalanması hizmeti temini işidir.
Yapılacağı yer: Merkez Fabrika(Alikahya Atatürk Mahallesi, Çarşıbaşı caddesi No: 350 Izmit/KOCAELİ), Safi Port Derince Uluslararası Liman İşletmeciliği A.Ş. İzaydaş Atık Kabul Tesisi (Deniz Mahallesi Liman Yolu N:20/1 Derince/KOCAELİ) sigortalanacak ve poliçeler idareye teslim edilecektir.
ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler tekliflerini, götürü bedel üzerinden vereceklerdir. İhale sonucu, ihale üzerinde bırakılan istekli ile toplam bedel üzerinden götürü bedel sözleşme imzalanacaktır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dâhil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. –
25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1.
Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.
İhale, Kanunun 38 inci maddesinde öngörülen açıklama istenmeksizin ekonomik açıdan en avantajlı teklif üzerinde bırakılacaktır. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “47.1. İhale konusu sigorta değerleri İdareye ve/veya Kocaeli Büyükşehir Belediyesi’ne aittir. Hazırlanacak poliçelerde sigortalı olarak İdare ve Kocaeli Büyükşehir Belediyesi birlikte yer alacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda anılan düzenlemelerden, ihale konusu işin İZAYDAŞ’ın, Menkul ve Gayrimenkulleri ile Fabrikalarının Sigortalanması Hizmeti Temini İşi olduğu ve ihale üzerinde bırakılan istekli ile götürü bedel sözleşme imzalanacağı anlaşılmakta olup, idarece aşırı düşük teklif açıklaması istenmeksizin ihalenin ekonomik açıdan en avantajlı teklif üzerinde bırakılacağı anlaşılmaktadır.
01.10.2019 tarihli ihale komisyonu kararında, 4 isteklinin teklif verdiği, Mini Sigorta Aracılık Hizm. A.Ş.nin teklifinin “teklif zarfı kapsamında Sigorta Şirketler Reasürans Dağıtım Tablosu sunmadığı” gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, yapılan değerlendirme neticesinde Yazıcı Sgrt Sigorta Aracılık Hizm. Ltd. Şti.nin teklifinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği, aynı zamanda başvuru sahibi olan Bereket Sigorta A.Ş.nin teklifinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Uyuşmazlığın “ihale üzerinde kalan isteklinin teklif ettiği bedelin Tarife ve Talimatlara göre asgari deprem primi tarifesine uymamasına yönelik olduğu” anlaşılmaktadır.
Söz konusu tarifenin Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü tarafından 15.02.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere revize edilen “İhtiyati Deprem ve Yanardağ Püskürmesi Teminatına İlişkin Tarife ve Talimat”a ilişkin olduğu ve bu talimatın “Ticari ve Sınai Rizikolar” başlıklı II nci bölümünde;
Sigorta bedeli 125 milyon TL’ye kadar olan ticari ve sınai rizikolarda, yangın sigortasına deprem ve yanardağ püskürmesi teminatının eklenmesi halinde, binanın yapı tarzına ve yer aldığı deprem bölgesine göre, aşağıda Tarife Tablosu-2’de yer alan tarife fiyatları uygulanır. Aynı sigortalıya ait aynı riziko adresinde bulunan ve toplam deprem ve yanardağ püskürmesi sigorta bedeli 125 milyon TL’den büyük olan rizikolar bu tarife hükümlerine tabi değildir. Ancak bu rizikolar için belirlenen nihai deprem primi tutarı, hiçbir şekilde 125 milyon TL için Tarife Tablosu 2’ye göre hesaplanan deprem primi tutarından düşük olamaz. Ancak müşterek sigorta ve muafiyet oranlarında değişiklik yapılması halinde, 125 Milyon TL için alınacak deprem primi, değişikliklerin gerektirdiği fiyat artırım ve indirimlerine göre hesaplanır.
Kar kaybı sigortalarında uygulanacak fiyat, Tarife Tablosu-2’de belirtilen fiyatların yarısından az olmamak üzere sigorta şirketlerince belirlenir. 125 Milyon TL’den büyük olan kar kaybı rizikoları bu tarife hükümlerine tabi değildir. Ancak bu rizikolar için belirlenen nihai prim tutarı hiçbir şekilde 125 Milyon TL için Tarife Tablosu 2’ye göre hesaplanan kar kaybı prim tutarında düşük olamaz.
Tarife Tablosu-2
Yapı Tarz
Bölge 1
%
Bölge II
%
Bölge III
%
Bölge IV
%
Bölge V
%
A-Çelik veya Betonarme Karkas Yapılar
2,12
1,46
0,76
0,41
0,29
B-Yığma Kagir Yapılar
4,44
3,00
1,53
0,59
0,41
C-Diğerleri
5,83
3,84
1,95
1,06
0,77
Deprem bölgeleri ayrımında, Doğal Afet Sigortaları Kurumunca kullanılan “Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası” esas alınır. Tarife Tablosu-2’de belirtilen yapı tarzlarının tanımları aşağıdaki gibidir.
A-Çelik veya Betonarme Karkas Yapılar: Çelik ve betonarme taşıyıcı karkas bulunan yapılardır.
B-Yığma Kagir Yapılar: Karkas olmayan ve taşıyıcı duvarları moloz taş, kesme taş, tuğla veya boşluklu, boşluksuz beton briket gibi malzemeden yapılan, döşeme, merdiven ve tavanları beton veya betonarme olan yapılardır.
C-Diğerleri: Yukarıdaki gruplara girmeyen yapılardır…” düzenlemesi yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve doküman düzenlemelerinden, isteklilerde aranılan şartlar, belgeler ve yeterlik kriterlerinin idarece ihale dokümanında ve ihale veya ön yeterliğe ilişkin ilân veya davet belgelerinde belirtilmesinin zorunlu olduğu, isteklilerce verilen tekliflerin değerlendirilmesi yani isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerinin değerlendirilmesi aşamasında söz konusu yeterlik kriterlerinin dikkate alınacağı, bu hususları sağlayamayan isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılacağı, ihale komisyonunca teklifler değerlendirildikten sonra, diğer tekliflere veya idarece tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanların tespit edileceği, teklifler reddedilmeden önce, belirlenen süre içerisinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıların yazılı olarak isteneceği ve tekliflerin bu kapsamda değerlendirileceği anlaşılmaktadır.
Yapılan incelemede, her ne kadar başvuru sahibi tarafından ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklif ettiği tutarın Hazine Müsteşarlığı Sigortacılık Genel Müdürlüğü tarafından 15.02.2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere revize edilen “İhtiyati Deprem ve Yanardağ Püskürmesi Teminatına İlişkin Tarife ve Talimat”ın “Ticari ve Sınai Rizikolar” başlıklı II nci bölümüne aykırı olduğu yönünde iddiada bulunulsa da tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında isteklilerin ihale konusu işi yapabilme kapasitelerinin, idarece belirtilen yeterlik kriterleri üzerinden yapılacağı, bahsedilen hususun ise ihale ilanı veya dokümanında yeterlik kriteri olarak belirlenmediği, dolayısıyla tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında, teklifin rakamsal tutarının, ihale dokümanında düzenlenmeyen bir kriter ile uygunluğunun denetlenemeyeceği, böyle bir denetimin ancak isteklilerin teklif ettikleri bedelle ihale konusu işin yerine getirilebileceğinin tespitinin yapıldığı aşırı düşük teklif sorgulaması aşamasında gerçekleştirilebileceği, mezkur ihale dokümanında ise ihalenin açıklama istenilmeksizin ekonomik açıdan en avantajlı teklif üzerinde bırakılacağına ilişkin düzenlemenin bulunduğu ve anılan düzenlemeye süresi içerisinde yapılmış bir başvuru da bulunmadığından dokümanın bu haliyle kesinleştiği hususları bir arada değerlendirildiğinde başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.