idarece ihale Teknik Şartnamede yemeklerin içerikleri ile ana girdi miktarlarına yer verilmemesinin istekliler tarafından sağlıklı teklif hazırlanmasına ihale dokümanına uygun olarak aşırı düşük teklif açıklaması yapılmasına ve isteklilerin açıklamalarının mevzuata uygunluğunun değerlendirilmesine engel teşkil etmesi

Soran Sosyal Hizmetler A.Ş.

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Sarıyer Belediye Başkanlığı Araştırma ve Geliştirme Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/601721 İhale Kayıt Numaralı “Sarıyer Belediye Başkanlığı Gündüz Bakımevlerinde Eğitim Gören Öğrenciler İçin 2020 Yılı Yemek Hizmeti Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Sarıyer Belediye Başkanlığı Araştırma ve Geliştirme Müdürlüğü tarafından 13.12.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Sarıyer Belediye Başkanlığı Gündüz Bakımevlerinde Eğitim Gören Öğrenciler İçin 2020 Yılı Yemek Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Soran Sosyal Hizmetler A.Ş.nin 23.12.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 24.12.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 31.12.2019 tarih ve 58067 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 31.12.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2019/1761 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) İhaleye katılımda yeterlik kriterlerini sağlayamayan ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin aşağıda belirtilen gerekçeler çerçevesinde reddedilmesi gerektiği:

a) Teklif dosyasında sunulan belgeler incelendiğinde yalnızca şirket müdürüne ait T.C. kimlik numarasının teklifleri kapsamında sunulduğu, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 10/A maddesi kapsamında şirketin pay sahibi diğer ortaklarına ait T.C. kimlik numaralarının teklifleri kapsamında sunulmadığı,

b) Birim fiyat teklif mektubu ile birim fiyat teklif cetvelinin standart forma uygun olmadığı, birim fiyat teklif mektubunda yazan toplam bedelin rakam ve yazı olarak birbiriyle uyuşmadığı, birim fiyat teklif mektubu standart formunun 2’nci maddesinde yer alan ibarenin birim fiyat teklif mektubunda yer almadığı,

c) Geçici teminat mektubunun standart forma uygun olmadığı, teklif tutarının %3’ünü karşılamadığı, geçerlilik tarihinin İdari Şartname’de belirtilen tarihi karşılamadığı,

d) Banka referans mektubunun standart forma uygun olmadığı, ihale ilan tarihinden önce alındığı,

2) İhale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının aşağıda belirtilen gerekçeler çerçevesinde reddedilmesi gerektiği:

a) Malzemeli yemek sunumu hesap cetvelinin hatalı olarak sunulduğu, iki haftalık örnek menüde yer alan yemeklerin içeriğindeki ana girdilerin tamamını kapsamadığı, ana girdilerin birim fiyatları ve açıklama yöntemlerinin hatalı olarak cetvele yansıtıldığı, bazı ürünlerin örnek menüye göre hazırlanan yemek reçetelerinde bulunmasına rağmen ana girdiler tablosunda yer almadığı,

b) Ana girdiler ile işçilik maliyeti toplamının toplam teklif tutarına oranının Kamu İhale Genel Tebliği’nde belirtilen oranlar (0,80 – 0,95) dâhilinde olmadığı,

c)  Aşırı düşük teklif açıklamalarının iki haftalık örnek yemek menüsünde yer alan ve Teknik Şartname’de belirtilen düzenlemelere göre yapılmadığı, girdi miktarlarının oluşturdukları yemek reçetelerine eksik olarak yansıtıldığı, anılan ürünlerin miktarlarının gıda rasyonuna göre kullanılması gereken miktarların altında olarak yemek reçetelerine yansıtıldığı, ayrıca Teknik Şartname’de ve yemek reçetesindeki girdilerin birim fiyatlarının da eksik olarak ana girdiler tablosuna yansıtıldığı,

d) Ayçiçek yağı, aysberg marul, beyaz lahana, bezelye, çarliston biber, çilek, dolma biber, enginar, havuç, ıspanak, karnabahar, karpuz, kayısı, kereviz, kıvırcık, mantar, maydanoz, patates, patlıcan, pırasa, sivri biber, tarhana, taze fasulye, taze soğan, yufka ve yumurta ana girdilerinin birim fiyatlarının hatalı olarak malzemeli yemek sunumu hesap cetveline yansıtıldığı, adı geçen ana çiğ girdilerin fiyatlarının tevsiki amacıyla, ilgili malın ihale tarihinden önceki son 12 ayın herhangi bir işlem gününde gerçekleşen ortalama fiyatını gösteren belgeleri sunması gerekirken mevzuatta belirlenen sürelerin dışındaki bültenlerin kullanılması suretiyle ve asgari birim fiyatlar kullanılarak açıklama yapıldığı,

e) Meyvelere ilişkin yapılan açıklamaların bültende yer alan en uygun fiyat kullanılarak yapıldığı, anılan durumun istekli lehine fiyat avantajı sağladığı, ancak Teknik Şartname’de meyvelerin birinci sınıf kalitede olmasına yönelik düzenlemelere yer verildiği, söz konusu düzenlemeler çerçevesinde birinci sınıf ürünün fiyat ortalaması alınması gerektiği,

f)  Aşırı düşük teklif açıklamalarının Teknik Şartname’nin 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 ve 13’üncü maddelerinde yer alan düzenlemelere uygun olarak yapılmadığı,

g) Teknik Şartname’nin 18’inci maddesine aykırı olarak personel maliyetinin eksik ve hatalı hesaplandığı,

h) Yemek reçetesinde yer alan ürünlerin fiyatlarını tevsik amacıyla halk ekmek fabrikaları, Atatürk Orman Çiftliği vb. gibi kamu kurumu niteliğini haiz kuruluşların fiyat listelerinin kullanıldığı, sunulan fiyat listelerinin ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi harici) olması gerekirken, mevzuata aykırı olarak ilan/davet tarihinden önceki tarihli fiyat listeleri ile açıklama yapıldığı,

ı) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.2 ve 79.2.2.3’üncü maddeleri kapsamında kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyatları gösteren belgelerde tarih bulunmadığı, sadece ilgili kurumun internet sayfası üzerinden temin edilen bilgisayar çıktısının alındığı tarihin bulunduğu, bu nedenle ilgili ürünlerin birim fiyatlarının hangi tarihler arasında geçerli olduğunun teyit edilemeyeceği,

i) “Toptancı Hal Fiyatları” belgelerinin ilgili toptancı hali idaresi tarafından düzenlenip düzenlenmediğinin bilinmediği, ilgili belgelerin onaysız olduğu, salt internet çıktısı halinde sunulduğundan ve teyidi yapılamadığından açıklama kapsamında kullanılmasının uygun olmadığı,

j) Maliyet/satış tutarı tespit tutanağının mevzuata uygun hazırlanmadığı, belgelerde yer alan ana girdilerin fiyatlarının ağırlıklı ortalama birim maliyetlerin altında olduğu ve toplam tutarların da yanlış hesaplandığı, son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde üretilen/alımı ve satımı yapılan mal miktarlarının, ihale konusu ihtiyaçların en az yarısını kapsamadığı, belgeye tarih ve sayı verilmediği, ilgili meslek mensubu tarafından her sayfasının kaşelenip imzalanmadığı, tutanağın 1. sayfasında yer alan SMMM bilgileri ile ilgili meslek mensubunun kaşe bilgilerinin birbirinden farklı olduğu, tutanağın ekinde sunulması gereken ilgili meslek mensubuna ait “Faaliyet Belgesi”nin sunulmadığı, sunulmuş olsa dahi anılan belgenin geçerlilik süresinin dolduğu,

k) Ana öğünlerde yemeklerle birlikte verilmesi gereken ekmek evsafının “paketli roll ekmek” olması gerektiği, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklinin ana girdi hesaplamasında “kg” cinsinden “normal ekmek” hesabı yaptığı,

l) Örnek menüde yer alan bazı yemeklerin içeriğinde “Bamya” ve “Bezelye” ürünlerinin bulunduğu, “Dondurulmuş bamya” ve “Dondurulmuş bezelye” evsaflarına yer verilmesi gerekirken “Taze bamya” ve “Taze bezelye” üzerinde açıklama yapıldığı,

m) İhale dokümanında yer alan iki haftalık örnek menüde bazı yemeklerin içerisindeki ürünlerine ilişkin sadece salt ürünü üzerinden açıklama sunulduğu, ticaret borsa bültenlerinde belirtilen özellikleri ve niteliklerine yer verilmediği ve birim fiyatları da birbirinden farklılık arz ettiği,

n) Yemeklerin üretiminde kullanılacak olan aysberg marul, maydanoz, dereotu, nane (yaş) ve kıvırcık çiğ girdilerinin “kg” cinsinden fiyatlarının tevsiki amacıyla, ticaret borsaları bültenlerinde yer alan “adet” veya “demet” fiyatlarının kullanıldığı, gıda rasyonunda ise yemeklerin içeriğindeki adı geçen çiğ girdilerin miktarlarının “kg” cinsi üzerinden verildiği, adı geçen ürünlerin gram cinsinden birim fiyatlarını tevsik etmek üzere adet cinsinden fiyatlarını gösteren bültenlerin kullanılamayacağı, dolayısıyla anılan ürünlerin birim fiyatlarının mevzuata uygun olarak tevsik edilemediği,

o) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesi gereğince Tebliğ maddesinde belirtilen ürünlerin maliyetlerinin tevsiki amacıyla fiyat tekliflerinin kullanılmayacağı, fakat aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan firma tarafından açıklamaları kapsamında hiçbir geçerli hukuki gerekçe belirtmeksizin fiyat teklifleri kullanıldığı, bu nedenle açıklamalarının reddedilmesi gerektiği,

ö) Aşırı düşük teklif açıklaması uygun bulunan firma tarafından açıklamaları kapsamında sunulan fiyat tekliflerinde tarih ve tespit tutanağı sayısı bulunmadığı, fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösteren firmalardan alınmadığı, fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından kaşe/imza/özel kaşe (TÜRMOB) kullanılmadığı, meslek mensubu tarafından yazılması zorunlu ibarenin bulunmadığı,

p) İhale dokümanına göre kahvaltılarda verilecek yumurtaların gezen tavuk yumurtası olacağının belirtildiği, ancak açıklamaların gezen tavuk yumurtası üzerinden yapılmadığı,

r) Toplam asgari işçilik maliyetinin doğru hesaplanmadığı, KİK İşçilik Hesaplama Modülüne göre hesaplanması gereken asgari işçilik maliyetinin altında bir maliyet hesabı yapıldığı, asgari ücret üzerinden açıklama yapıldığı, ihale dokümanında belirtilmesine rağmen yol ve yemek giderlerinin işçilik hesaplamasına dahil edilmediği, ihale dokümanında fiyat farkı verilmeyeceğine ilişkin düzenlemenin bulunmasına rağmen istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında fiyat farkına ilişkin bir gider belirlenmediği, söz konusu hususun istekli lehine fiyat avantajı sağladığı,

s) Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79.2.6’ncı maddesindeki hüküm gereğince isteklilerin örnek menüdeki girdiler ve işçilik maliyeti kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerektiği, söz konusu isteklinin birim fiyat teklif cetvelinde yer alan iş kalemleri için hesapladıkları öğün maliyetleri, her bir iş kalemi için teklif ettikleri birim fiyatların üzerinde olduğu, teklif ettikleri birim fiyatları açıklayamadıkları, anılan Tebliğ hükümleri gereğince “toplam miktar” ve “toplam tutar” hesaplamasına yapılmayacağı belirtilmesine rağmen, aşırı düşük teklif savunması veren istekli tarafından yürürlükten kaldırılan Tebliğ hükümlerine göre “A) Ana Çiğ Girdileri” tablosunu kullanarak “Toplam Miktar” ve “Toplam Tutar” açıklaması yapıldığı,

ş) Yemeğin isteklinin mutfağında yapılıp taşınması ve şoför giderlerine ilişkin herhangi bir gider maliyet hesabı yapılmadığı, hizmetin sunulması ile ilgili şoför maliyetinin işçilik giderine dahil edilmediği, bu çerçevede Kamu İhale Genel Tebliği’ne aykırı aşırı düşük teklif açıklaması yapıldığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1.      Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

(a) iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “(1) İhalelere katılacak aday veya istekliler tarafından,

a) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesinin,

b) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,

teklif kapsamında sunulması zorunludur. Ayrıca aday veya isteklilerin ihale tarihi itibarıyla mesleki faaliyetlerini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürmesi gerekmekte olup, ihale üzerinde kalan isteklinin sözleşme imzalanmadan önce, bu durumu tevsik eden belgeleri 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat ile ön yeterlik ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak sunması gerekmektedir.

(2) Vekaleten ihaleye katılma halinde; vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya ilişkin noter onaylı vekaletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesinin sunulması zorunludur.

…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tüzel kişilerin teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 10/A maddesinde “10/A.1İhaleye katılabilmek için başvuru veya teklif dosyasında sunulması gereken, tüzel kişi aday ve isteklilerin teklif vermeye yetkili olduğu hususunda son durumu gösterir belgelere ilişkin mevzuatta geçen “tüzel kişi ortakları” ifadesinden, bu ortakların ilgisine göre ad, soyad/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç); “tüzel kişilerin yönetimindeki görevliler” ifadesinden ise, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşmeyi imzalayanlar da dahil olmak üzere tüzel kişilikteki yönetim, temsil ve ilzama yetkili kişiler anlaşılır.” açıklaması yer almaktadır.

Başvuru konusu ihaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Sarıyer Belediyesi Gündüz Bakımevlerinde Eğitim Gören Öğrenciler İçin 2020 Yılı Yemek Hizmeti Alımı

b) Miktarı ve türü: 90720 Öğün Sabah Kahvaltısı – 90720 Öğün Öğle Yemeği 90720 Öğün İkindi Kumanya

Yemek hizmeti teknik şartnamede belirtilen hususlar dahilinde hazırlanıp sunulacaktır.

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Sarıyer Belediyesi Araştırma ve Geliştirme Müdürlüğü Gündüz Bakımevleri

ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:

…

b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;

1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,

2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri,

…

e) Vekaleten ihaleye katılma halinde, vekil adına düzenlenmiş, ihaleye katılmaya ilişkin noter onaylı vekaletname ile vekilin noter tasdikli imza beyannamesi,

…” düzenlemesi yer almaktadır.

Sarıyer Belediye Başkanlığı Araştırma ve Geliştirme Müdürlüğü tarafından 13.12.2019 tarihinde yapılan “Sarıyer Belediye Başkanlığı Gündüz Bakımevlerinde Eğitim Gören Öğrenciler İçin 2020 Yılı Yemek Hizmeti Alımı” ihalesine 4 isteklinin katıldığı, iki isteklinin çeşitli yeterlik belgelerinin sunulmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, Doğuşzade Gıda Paz. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin sınır değerin altında kalması nedeniyle kendisine aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığı, 20.12.2019 onay tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Doğuşzade Gıda Paz. Tic. ve San. Ltd. Şti.nin üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi Soran Sosyal Hizmetler A.Ş.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.

İhale işlem dosyası üzerinden yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından 28.10.2016 tarihli ve 9186 sayılı, 29.11.2016 tarihli ve 9208 sayılı, 12.04.2019 tarihli ve 9808 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nin sunulduğu, 28.10.2016 tarihli ve 9186 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi’nde şirketin tek ortağı bulunduğu (Hasan Mercan %100 oranında ortak) ve anılan ortağa ait T.C. kimlik numarası bilgisinin yer aldığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır.

(b) iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı 30’uncu maddesinde “…Teklif mektupları yazılı ve imzalı olarak sunulur. Teklif mektubunda ihale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi, teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması, üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması ve teklif mektubunun ad, soyad veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması zorunludur.  Mal alımı ihalelerinde, ihale dokümanında alternatif teklif verilebileceğine dair hüküm bulunması halinde, alternatif tekliflerde aynı şekilde hazırlanarak sunulur…” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının şekli” başlıklı 53’üncü maddesinde “(1) Başvuru ve teklif mektupları bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanır.

(2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:

a) Yazılı olması.

b) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi.

c) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması.

ç) Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması.

d) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının belirtilmesi.

e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması.

…

(5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edilir. Taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara başvurulamaz. Teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Teklif mektubunun şekli ve içeriği” başlıklı 23’üncü maddesinde “23.1. Teklif mektupları, ekteki form örneğine uygun şekilde yazılı ve imzalı olarak sunulur.

23.2. Teklif Mektubunda;

a) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi,

b) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması,

c) Kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması,

ç) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasının, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin ise vergi kimlik numarasının belirtilmesi,

d) Teklif mektubunun ad, soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması,

zorunludur…” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale işlem dosyası üzerinde yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekliye ait birim fiyat teklif mektubunda yer alan toplam teklif bedelinin rakam ve yazı ile birbirine uyumlu olarak yazıldığı, KİK015.3/H standart formuna uygun olduğu, ayrıca birim fiyat teklif cetvelinin de KİK015.3./H standart formuna uygun olduğu tespit edildiğinden başvuru sahibi isteklinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

(c) iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teminatlar” başlıklı 55’inci maddesinde “(1) İhalelerde, teklif edilen bedelin yüzde üçünden az olmamak üzere, istekli tarafından verilecek tutarda geçici teminat alınır.

…

  (4) İstekli veya yüklenici tarafından, teminat olarak banka teminat mektubu verilmesi halinde, bu teminat mektuplarının kapsam ve şeklinin, bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlara uygun olması zorunludur. Standart formlara uygun olarak düzenlenmemiş teminat mektupları geçerli kabul edilmez.

(5) Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, ihale dokümanında belirtilen teklif geçerlilik süresinin bitiminden itibaren otuz günden az olmamak üzere istekli tarafından belirlenir.

…

(9) Gerek görüldüğünde teminat mektuplarının ilgili bankanın genel müdürlüğünden veya şubesinden teyidi idarelerce yapılabilir. Yapılan teyitlerde, bankanın en az iki yetkilisinin imzasının bulunması gerekir.” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Geçici teminat” başlıklı 26’ncı maddesinde “26.1. İstekliler teklif ettikleri bedelin % 3’ünden az olmamak üzere kendi belirleyecekleri tutarda geçici teminat vereceklerdir. Teklif edilen bedelin % 3’ünden az oranda geçici teminat veren isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.

…

26.3. Geçici teminat olarak sunulan teminat mektuplarında geçerlilik tarihi belirtilmelidir. Bu tarih, 11.03.2020 tarihinden önce olmamak üzere istekli tarafından belirlenir…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından T. Garanti Bankası A.Ş. Levent Sanayi şubesince düzenlenen 60.000,00 TL değerinde ve 30.03.2020 tarihine kadar geçerli geçici teminat mektubunun sunulduğu, söz konusu tutarın anılan isteklinin teklif bedelinin (1.496.880,00 TL) yüzde üçünü (44.906,40 TL) karşıladığı, ayrıca geçici teminat mektubunun KİK.024.1/H geçici teminat mektubu standart formuna uygun olduğu ve bankanın iki yetkilisi tarafından imzalandığı tespit edilmiştir.

Sonuç olarak, yukarıda yer verilen incelemeler neticesinde başvuru sahibi isteklinin bu hususlardaki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

(d) iddiasına ilişkin olarak yapılan inceleme:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Bankalardan temin edilecek belgeler” başlıklı 34’üncü maddesinde “1) Mali durumu göstermek üzere bankalardan temin edilecek yeterlik belgesi, banka referans mektubudur. Banka referans mektubu, Türkiye’de veya yurt dışında faaliyet gösteren bankalardan temin edilebilir. Banka referans mektubunun ilk ilan veya davet tarihinden sonra düzenlenmiş olması zorunludur.

(2) Banka referans mektubuna ilişkin yeterlik kriterleri aşağıdaki esaslara göre belirlenir:

a) Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile Kanunun 21 inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde; isteklinin bankalar nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduatı, teklif edilen bedelin % 10’undan az olamaz.

…

(4) Gerek görüldüğünde, banka referans mektubunun teyidi ilgili bankanın genel müdürlüğünden veya şubesinden idarelerce yapılır. Yapılan teyitlerin bankanın en az iki yetkilisinin imzasını taşıması zorunludur.” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler” başlıklı 7.4’üncü maddesinde “7.4.1. İsteklinin teklif ettiği bedelin % 10’undan az olmamak üzere bankalar nezdindeki kullanılmamış nakdi veya gayrinakdi kredisi ya da üzerinde kısıtlama bulunmayan mevduatını gösteren banka referans mektubu sunması zorunludur. Banka referans mektubunun ilk ilan tarihinden sonra düzenlenmiş olması zorunludur…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından T. Garanti Bankası A.Ş. Levent Sanayi şubesi tarafından istekli adına düzenlenen banka referans mektubunun sunulduğu, belge üzerinde kullanılmamış nakdi kredi 1.180.298,15 TL, kullanılmamış gayrinakdi kredi 2.641.300,94 TL olarak yazıldığı ve bankanın iki yetkilisi tarafından imzalandığı görülmüş olup söz konusu belgenin ilk ilan tarihinden (21.11.2019) sonra (12.12.2019) düzenlendiği, KİK025.0/H standart formuna uygun banka referans mektubu sunulduğu ve ihale üzerinde bırakılan isteklinin nakdi ve gayrinakdi kredisinin teklif bedelinin % 10’undan fazla olduğu görüldüğünden ilgili belgenin mevzuata uygun olduğu tespit edilmiştir.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşır düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,            

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,           

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,            

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

…” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2.6. Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.  

Bu ihalelerde; teklifi aşırı düşük bulunan istekli öncelikle “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek- H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunar. Açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’den çok olmaması gerekir. Oran belirtmeyen veya belirttiği oran 0,80’den az veya 0,95’den çok olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Bu maddede yer alan ana girdi ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık; işlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, kavurma gibi); kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve; toz şeker, süt; yoğurt, ayran; yağ ürünleri (ayçiçek yağı, zeytinyağı, tereyağı) kahvaltı malzemeleri (peynir, zeytin, yumurta, reçel, bal gibi); pet su, ekmek açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınır. İdarenin ihale dokümanında bu girdilerin dışında ana girdi niteliğinde malzeme içeren yemek öğünü düzenlemesi durumunda aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenecek unsurlar arasında bu malzemelerin de belirtilmesi zorunludur. Bu çerçevede, isteklinin beyan ettiği orana uygun teklif sunması durumunda, yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurlar “yardımcı girdiler” başlığında değerlendirilir ve bu unsurlar için açıklama sunulması gerekmez.  

Örneğin; 1.000 öğün yemek alımı için çıkılan bir ihalede, birim fiyat olarak 5 TL teklif veren bir isteklinin, 5.000 TL olan toplam teklif bedelinin aşırı düşük olarak değerlendirilmesi ve istekli tarafından sunulan Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelinde “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,90 olarak belirtilmesi halinde, teklifin 4.500 TL’sinin ana çiğ girdi ile işçilik toplamını içerdiği kabul edilir ve isteklinin sadece bu kısma ilişkin açıklama yapması gerekir. Teklifin 500 TL’lik kısmının ise yardımcı giderlere ilişkin olduğu kabul edildiğinden, bu kısma ilişkin açıklama yapılması gerekmemektedir.  

Malzemeli yemek alımı ihalelerinde, kırmızı et; beyaz et; balık; kuru gıdalar (pirinç, bulgur, nohut, mercimek, kuru fasulye gibi); sebze; meyve maliyetlerinin tevsiki amacıyla üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri kullanılamaz. Ancak 79.2.2 nci maddede yer alan diğer yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklama yapılabilir.

Malzemeli yemek alımı ihalelerinde sadece iki haftalık örnek menüdeki ana girdiler ve işçilik giderleri dikkate alınarak açıklama yapılmalıdır. İsteklilerin örnek menüdeki girdiler ve işçilik gideri kullanılarak teklif ettikleri birim fiyatı açıklamaları gerekmekte olup toplam miktar ve tutar açıklaması yapılmayacaktır. Örneğin normal kahvaltı, diyet kahvaltı, ara öğün, normal yemek ve diyet yemek gibi birim fiyatları içeren bir ihalede, isteklilerin teklif ettikleri birim fiyatı; örnek menüyü ve bu menünün üretimi için gerekli işçilik tutarını kullanarak tevsik etmeleri durumunda açıklama uygun kabul edilecektir.

…” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Sınır Değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.1 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde, malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere Teknik Şartname’de asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılacağı ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının belirtileceği, teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin “ana girdi”, “işçilik” ve “yardımcı gider” oranlarının belirtildiği Malzemeli Yemek Sunumu Hesap Cetvelini (Ek-H.4) hazırlayarak açıklaması kapsamında sunması, bu açıklamanın geçerli kabul edilebilmesi için “(Ana Girdi Maliyeti+İşçilik Maliyeti)/Toplam Teklif Tutarı” oranının 0,80’den az ve 0,95’ten çok olmaması gerektiği, ana girdi ibaresi kapsamında, kırmızı et; beyaz et; balık; işlenmiş et ürünleri, kuru gıdalar, sebze, meyve, toz şeker, süt, yoğurt, ayran, yağ ürünleri, kahvaltı malzemeleri, pet su ve ekmeğin açıklama yapılacak unsurlar olarak dikkate alınması gerektiği, buna göre yemek pişirilmesi için gerekli enerji giderleri (doğalgaz, LPG gibi), temizlik malzemeleri, su, sigorta giderleri, ilaçlama ve hijyen sağlama giderleri, bakım onarım, amortisman, nakliye, sözleşme giderleri ve genel giderler, portör muayenesi ve tali çiğ girdiler (tuz, baharat, tatlandırıcı vb.) gibi unsurların “yardımcı girdiler” başlığı altında değerlendirileceği ve bu unsurlar için açıklama sunulmasının gerekmediği anlaşılmaktadır.

Başvuruya konu ihalede idare tarafından sınır değerin 1.566.319,04 TL hesaplandığı ve teklifi sınır değerin altında kalan Doğuşzade Gıda Paz. Tic. ve San. Ltd. Şti.ye EKAP üzerinden aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısı gönderildiği, anılan yazının ekinde bir aylık örnek menüye yer verildiği, ancak aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında kullanılacak menülerde bulunan yemeklere ait çiğ girdilere ve bu girdilerin gramajlarına ilişkin bilgilerin aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde gönderilmediği,

Ayrıca Teknik Şartname’de yemeklerin içerikleri, ana girdi miktarları ile bu girdilerin gramajlarına ilişkin bilgilere yer verilmediği görülmüştür.

Yapılan incelemede, idarece Teknik Şartname’de yemeklerin içerikleri ile ana girdi miktarlarına yer verilmemesinin istekliler tarafından sağlıklı teklif hazırlanmasına, ihale dokümanına uygun olarak aşırı düşük teklif açıklaması yapılmasına ve isteklilerin açıklamalarının mevzuata uygunluğunun değerlendirilmesine engel teşkil ettiği, bu hususun Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesine aykırı olduğu anlaşılmış olup, bu gerekçe ile söz konusu ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “ … İdareye şikâyet başvurusunda bulunulması halinde, başvuru üzerine alınan kararın son bildirim tarihini, süresi içerisinde bir karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini izleyen tarihten itibaren on gün geçmeden ve itirazen şikayet başvurusunda bulunulmadığı hususuna ilişkin sorgulama yapılmadan veya itirazen şikayet başvurusunda bulunulması halinde ise Kurum tarafından nihai karar verilmeden sözleşme imzalanamaz.” hükmü yer almaktadır.

Başvuru sahibinin 23.12.2019 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunduğu, idarenin 24.12.2019 tarihli işlemi ile şikâyeti uygun bulmadığı, idarenin kararının aynı tarihte başvuru sahibine bildirildiği ve anılan Kanun hükmü gereği idareye yapılan şikâyet başvurusuna idarece alınan kararın son bildirim tarihini izleyen tarihten itibaren on gün geçmeden sözleşme imzalanmaması gerekirken 03.01.2020 tarihinde idare ile ihale üzerinde bırakılan istekli arasında sözleşme imzalandığı görülmüştür.

Anılan Kanun hükmüne göre belirtilen süreler tamamlanmadan sözleşme imzalanmayacağı açık olmasına karşın idare tarafından mevzuata aykırı bir şekilde sözleşme imzalandığı görülmüştür.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.