ihale konusu işin niteliği ve kapsamı göz önünde bulundurulduğunda bahse konu araçlar için kendi malı olma şartının getirilmesinin, ihale konusu işin uygun şartlarda yürütülmesi amacını taşıdığı, sözleşme tasarısında yer verilen araçların belirli bir kısmı için bu şartın arandığı, bu çerçevede anılan düzenlemenin rekabeti engelleyici nitelikte değerlendirilemeyeceği
| Toplantı No | : 2020/027 |
| Gündem No | : 32 |
| Karar Tarihi | : 17.06.2020 |
| Karar No | : 2020/UY.I-1085 |
| BAŞVURU SAHİBİ:
MRT1 İnşaat Taah. San. Tic. A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE: Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü
BAŞVURUYA KONU İHALE: 2020/208581 İhale Kayıt Numaralı “Ankara Çevre Otoyolu ve Anadolu Otoyolu Gümüşova-Ankara Kesiminde Rutin Bakım ile Kar ve Buzla Mücadele Yapılması” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME: Karayolları 4. Bölge Müdürlüğü tarafından 21.05.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Ankara Çevre Otoyolu ve Anadolu Otoyolu Gümüşova-Ankara Kesiminde Rutin Bakım ile Kar ve Buzla Mücadele Yapılması” ihalesine ilişkin olarak MRT1 İnşaat Taah. San. Tic. A.Ş.nin 28.04.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 11.05.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 20.05.2020 tarih ve 22143 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.05.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/843 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR: Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle İhale İlânı ve İdari Şartname’de kendi malı olma koşulu getirilen araç makine ve ekipman arasında yer alan “4- 1 Adet Buharlı Yol Yıkama Aracı (en az 2015 model, en az 300 hp motor gücünde, (4×2) kamyon üzerine monteli), 8- “5 Adet Ataşmanlı Kamyon (Ön ve Yan Bıçaklı + Tuz Serpici) (en az 2015 model, en az 380 Hp gücünde (6×6))” araçlarının yıllarca sektörde tecrübeli olmalarına karşın makine parklarında mevcut olmadığı gibi, yakın tarihli ihalelerin hiçbirinde isteklilerin kendi malı olmasının istenilmediği, tarif edilen “6×6” kamyonun özel üretim olduğundan köklü üretici firmaların stoklarında dahi bulunamadığı, özel araçların edinimi ve teslimatının mevcut pandemi sürecinde imkânsıza yakın olduğu, ikinci el piyasasında dahi yeterli sayıda bulunmadığı,
Ülkemizin önemli bir otoyol güzergâhı olan Ankara Çevre Yolu ve Anadolu Otoyolunda trafik güvenliğinin sağlanarak can ve mal kaybının önüne geçilmesi için yapılacak bakım ile kar ve buzla mücadele işlerinde ihtiyaç duyulan bir kısım makine, tesis ve ekipmanın isteklinin kendi malı olma şartının ihale dokümanında yer almasının mevzuata aykırı olmadığı gerekçe gösterilerek idarece başvurunun reddedildiği ancak bahse konu işin rutin olarak ihaleye çıkarıldığı, her ne kadar makine parkında süreç içinde güncellemelerin olağan olduğu kabul edilse de yeni bir makine ekipman ile yola devam edilmek isteniyorsa firmalara zaman verilmesi gerektiği, kar ve buz mücadelesi işinin süresinin 15 Kasım-31 Mart tarihleri arasında olduğunun Teknik Şartname’de düzenlendiği, özel üretim gerektiren ve pandemi sürecinde sevkiyatı imkânsıza yakın olan 6×6 kamyon araçlarının kendi malı olma koşulu çıkarılarak diğer araçların 15 Kasım’da hazır bulundurulmasının düzenlenebileceği,
Kendi malı koşulu getirilen “Buharlı Yol Yıkama Aracı (en az 2015 model, en az 300 hp motor gücünde, (4×2) kamyon üzerine monteli),” aracının sadece Bolu Dağı İşletmesi için 1 adet belirlendiğinin Teknik Şartname’den anlaşıldığı, ayrıntılı özelliklerine Teknik Şartname’de yer verildiği, özel olarak üretilen aracın ihaleye katılımı etkileyecek şart olarak belirlenmesinin uygun olmadığı, rutin kar ve buzla mücadele işleri için yüksek önemde olmayan buharlı yol yıkama aracı için istenilen makine ekipmanın %100’ünün kendi malı olması koşulu getirilmiş olduğu, ihale ilânı ve dokümanındaki düzenlemelerin ihaleye katılımı ve rekabeti engelleyici nitelikte olmaması gerektiği, ihaleye katılım gerçekleşse bile isteklilerin gerçeğe aykırı olarak bu makine parkının bulunduğunu beyan edebileceği, yukarıda sayılan iki tip aracın kendi malı olarak ihale yeterlilik şartı olarak getirilmesinin bu hâliyle rekabet ilkesine uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinin “Temel ilkeler” başlığı altında “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir. İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır. Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir.” hükmü,
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 29’uncu maddesinde “(1) Ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve istenecek belgeler, rekabeti engelleyecek şekilde belirlenemez. (2) Yeterlik değerlendirmesi için istenecek belgelerin ve yeterlik değerlendirilmesinde aranılacak kriterlerin, ihale veya ön yeterlik ilanı ile idari şartnamede veya ön yeterlik şartnamesinde ya da davet yazısında belirtilmesi zorunludur…” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır. (2) Ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede, aday veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur….” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İhale Uygulama Yönetmeliklerinin tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeleri düzenleyen maddelerinde kendi malı olma şartının aranmamasının esas olduğu hükme bağlanmıştır. İdareler tarafından bazı tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipman için aday veya isteklinin kendi malı olma şartının aranması durumunda; kendi malı olması istenen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik kriter ve özelliklerine ön yeterlik şartnamesi veya idari şartnamede yer verilecek, aday veya istekliler de kendi malı olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tevsik edeceklerdir. Makine, teçhizat ve diğer ekipman için kendi malı olma koşulunun aranmaması durumunda ise aday veya isteklilerden başvuru veya teklifleri kapsamında (taahhütname, yapı araçları taahhütnamesi, kira sözleşmesi, vb.) herhangi bir belge sunmaları istenmeyecektir. 9.2. Yapım işi ihalelerinde, ihale konusu işin yürütülmesi için işyerinde bulundurulması öngörülen; tesis, makine, teçhizat ve ekipmana ilişkin bilgilere sözleşme tasarısında yer verilecektir.” açıklaması yer almaktadır.
Yukarıda aktarılan Kanun’un 5’inci maddesinde idarelerin, bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hükmüne yer verilmiştir. Öte yandan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 29’uncu maddesine göre ekonomik ve mali yeterlik ile mesleki ve teknik yeterliğin saptanması amacıyla öngörülecek değerlendirme kriterleri ve istenecek belgelerin rekabeti engelleyecek şekilde belirlenmemesi gerektiği anlaşılmakta, ayrıca anılan Yönetmelik’in 41’inci maddesine göre makine ve ekipmanın kendi malı olma şartının aranmaması esas olmakla birlikte ihale konusu işin niteliği ve kapsamına göre, idarenin ihtiyacının zamanında karşılanması, isteklilerin ihale konusu yapım işi alanında etkin olarak faaliyette bulunduklarını göstermesi gibi kriterler göz önünde bulundurularak makine ve ekipmanın bir bölümünün kendi malı olma şartının idarece aranmasının mümkün olabileceği, ancak ekipmanın kendi malı olma şartı için tespit edilen oranın makul kabul edilebilir ve rekabeti engellemeyecek şekilde belirlenmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin a) Adı: Ankara Çevre Otoyolu ve Anadolu Otoyolu Gümüşova-Ankara Kesiminde Rutin Bakım ile Kar ve Buzla Mücadele Yapılması” düzenlemesi,
İhale İlânı’nın 4.3.2’nci ve İdari Şartname’nin 7.5’inci maddesinde, “7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği teknik şartnamede belirtilen belgeler. 7.5.5. 1- 2 Adet Arazöz (en az 2015 model, en az 10 tonluk, motopomp takılı, vidanjör özellikli), 2- 7 Adet Çift Kabinli Kamyonet (en az 2015 model, en az 1000 kg kapasiteli), 3- 2 Adet Lastik Tekerlekli Mini Yükleyici (en az 2010 model, en az 20 hp gücünde, en az 600 kg çalışma kapasiteli ), 4- 1 Adet Buharlı Yol Yıkama Aracı (en az 2015 model, en az 300 hp motor gücünde, (4×2) kamyon üzerine monteli), 5- 2 Adet Süpürge (Vakumlu) (en az 2010 model, en az 120 hp gücünde), 6- 2 Adet Bakım Kamyonu (en az 2015 model, en az 25 ton azami yüklü ağırlık), 7- 7 Adet Ataşmanlı Kamyon (Ön Bıçaklı veya Tuz Serpici) (en az 2015 model, en az 220 HP gücünde (6×4)), 8- 5 Adet Ataşmanlı Kamyon (Ön ve Yan Bıçaklı + Tuz Serpici) (en az 2015 model, en az 380 Hp gücünde (6×6)) isteklinin kendi malı olacaktır. Kendi malı makine, teçhizat ve diğer ekipmanlara ilişkin belgeler; Adayın veya isteklinin kendi malı olması istenen ve teknik kriterlerine yönelik düzenleme yapılan, tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmana ait belgelerin de başvuru veya e-teklifleri kapsamında beyan edilmesi zorunludur. Adayın veya isteklinin kendi malı olan tesisi, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı: ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali mişavir (YMM) raporu veya serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) raporu ile tesvik edeceklerdir. Tevsik işleminin aslına uygunluğu noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur. Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş tesis, makine, teçhizat ve ekipmanın, kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile isteklinin kendi malı sayılır. İş ortaklığında, tesis, makine, teçhizat ve ekipman ortakların biri veya birkaçı tarafından sağlanır. Kendi malı olarak istenilen tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın teknik özelliklerini tereddüte mahal vermeyecek şekilde belirterek, bu şartnamenin 48.3 üncü maddesinde istenilen “Kendi Malı İstenilen Makine Parkı Listesi” istekliler tarafından düzenlenecektir. E-teklifleri kapsamında beyan edilen Kendi Malı Makine Parkı Listesi’ne ait bilgi veya belgelerin tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında idarece talep edilmesi durumunda sunulması zorunludur.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “48.3. Kendi Malı İstenen Makine Parkı 48.3.1. Bu şartnamenin 7.5.5 maddesinde kendi malı istenen tesisi, makine, teçhizat ve diğer ekipmanı “Kendi Malı İstenen Makine Parkı Listesi”ne işlenerek, teknik özellikleri tereddüte mahal vermeyecek şekilde düzenlenecektir. Ayrıca, “Kendi Malı İstenen Makine Parkı Listesi” ekinde makinelerin ruhsatlarının da liste ekine konulması zorunludur. 48.3.2. Bu madde gereğince verilmesi zorunlu olan evrakları, bu şartnamenin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 7.7 inci maddesine uygun olarak verilecektir. 48.3.3. Bu madde gereğince idarece istenilmesi durumunda, bu şartnamenin tekliflerin sunulma şekli başlıklı 22.8 inci maddesinde belirtilen şekilde süresi içerisinde sunulması zorunludur.” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın 23’üncü maddesinde, “23.4. Yüklenici, işe başlama tarihinden itibaren aşağıda cinsi, çeşidi, adedi ve kapasitesi belirtilen makine, teçhizat ve ekipmanı iş programına uygun olarak iş yerinde bulundurmak zorundadır. Yol Boyu Bakım Onarımlarında Kullanılacak Araçlar 1- 6 Adet Panel Araç (en az 2015 model) Kar ve Buzla Mücadele Döneminde Kullanılacak Araçlar (15 Kasım-31 Mart) 23.4.1. Bu madde boş bırakılmıştır. 23.5. Malzemelere ilişkin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, makine ve ekipmanlara ilişkin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen ve Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan ihale konusu işte kullanılacak makine, malzeme ve ekipmanın yerli malı olması zorunludur.” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale işlem dosyasında yer alan bilgi ve belgelerin incelenmesinden, şikâyet konusu ihalenin 21.05.2020 tarihinde açık ihale usulü ile yapıldığı, söz konusu ihalede 78 adet ihale dokümanı satın alındığı, 30 istekli tarafından teklif sunulduğu, başvuru sahibi tarafından 28.04.2020 tarihinde ihale dokümanının alındığı ve aynı tarihte idareye şikâyet başvurusu yapıldığı, ancak ihaleye teklif verilmediği görülmüştür. Başvuru sahibi tarafından iddiaya konu edilen araçlardan “Buharlı Yol Yıkama Aracı (en az 2015 model, en az 300 hp motor gücünde, (4×2) kamyon üzerine monteli)” nın sayısının 1 (bir) olduğu ve kendi malı olmasının istenildiği ve iddiaya konu araçlardan “Ataşmanlı Kamyon (Ön ve Yan Bıçaklı + Tuz Serpici) (en az 2015 model, en az 380 Hp gücünde (6×6))”nun sayısının 10 (on) olduğu ve 5 adet aracın kendi malı olmasının istenildiği, İhale İlânı’nın 4.3.2’nci ve İdari Şartname’nin 7.5’inci maddesinde sayılan 8 ayrı tipte toplam 28 adet aracın tamamı için kendi malı koşulu getirildiği, ancak Sözleşme Tasarısı’nın 23’üncü maddesinde sayılan makine, teçhizat ve ekipmanın tamamı dikkate alındığında bunların ihale konusu işteki araç ve ekipmanın bir kısmını oluşturduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre, ihale kapsamında çalıştırılması öngörülen araçlar için isteklinin kendi malı olması koşulunun aranmaması esas olmakla birlikte ihale konusu işe özgü koşullar dikkate alınarak araçların belirli bir kısmı için bu şartın aranabileceği, idare tarafından şikayete verilen cevapta “Ülkemizin önemli otoyol güzergahı olan Anadolu Otoyolu ile Ankara Çevre Otoyolunun kış şartlarında yoğun kar yağışı olduğu ve yine bu aks üzerinde yer alan Bolu Dağı Tünelinin ülkemiz ulaşımında kritik bir güzergahta yer aldığı bilinmektedir. Bu bağlamda söz konusu otoyolda trafik güvenliğinin sağlanarak can ve mal kaybının önüne geçilmesi için yapılacak bakım ile kar ve buzla mücadele işlerinde ihtiyaç duyulan bir kısım makine, tesis ve ekipmanın isteklinin kendi malı olma şartının getirildiği”nin ifade edildiği,
Bu itibarla ihale konusu işin niteliği ve kapsamı göz önünde bulundurulduğunda bahse konu araçlar için kendi malı olma şartının getirilmesinin, ihale konusu işin uygun şartlarda yürütülmesi amacını taşıdığı, sözleşme tasarısında yer verilen araçların belirli bir kısmı için bu şartın arandığı, bu çerçevede anılan düzenlemenin rekabeti engelleyici nitelikte değerlendirilemeyeceği, iddiaya konu edilen araçlar için kendi malı olması koşulunun yeterlik kriteri olarak belirlenmesinin idarenin ihtiyaçlarını uygun şartlarla ve zamanında sağlama sorumluluğu kapsamında değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varıldığından başvuru sahibinin anılan hususa yönelik iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer taraftan, ihalenin 22.05.2020 tarihinde ihale yetkilisi tarafından onaylanan ihale komisyonu kararı ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 39’uncu maddesi uyarınca tüm teklifler reddedilerek iptal edildiği görülmüştür.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oyçokluğu ile karar verildi.
KARŞI OY
İnceleme konusu ihalede,
Başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde belirttiği, ihale dokümanının mevzuata uygun olmadığı yönündeki iddialarının incelenmesi neticesinde, başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı gerekçesiyle, Kurul çoğunluğunca “itirazen şikâyet başvurusunun reddine,” karar verilmiştir.
Anılan kararda, başvuru sahibi tarafından iddiaya konu edilen ve idarece ihale ilanı ve İdari Şartname’de yapılan düzenlemelerle, kendi malı olma koşulu getirilen araçlardan “Buharlı Yol Yıkama Aracı (en az 2015 model, en az 300 hp motor gücünde, (4×2) kamyon üzerine monteli)” nın ve Ataşmanlı Kamyon (Ön ve Yan Bıçaklı + Tuz Serpici) (en az 2015 model, en az 380 Hp gücünde (6×6))”nun, ihale konusu işin niteliği ve kapsamı göz önünde bulundurulduğunda kendi malı olma şartının getirilmesinin, ihale konusu işin uygun şartlarda yürütülmesi amacını taşıdığı, sözleşme tasarısında yer verilen araçların belirli bir kısmı için bu şartın arandığı, bu çerçevede anılan düzenlemenin rekabeti engelleyici nitelikte değerlendirilemeyeceği, iddiaya konu edilen araçlar için kendi malı olması koşulunun yeterlik kriteri olarak belirlenmesinin idarenin ihtiyaçlarını uygun şartlarla ve zamanında sağlama sorumluluğu kapsamında değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varıldığından başvuru sahibinin anılan hususa yönelik iddiasının yerinde olmadığı ifade edilmektedir.
Yapılan incelemede, uyuşmazlık konusu ihalenin “Ankara Çevre Otoyolu ve Anadolu Otoyolu Gümüşova-Ankara Kesiminde Rutin Bakım ile Kar ve Buzla Mücadele Yapılması” olduğu, 78 adet ihale dokümanı satın alındığı, 30 istekli tarafından teklif sunulduğu, başvuru sahibi tarafından ihale dokümanının alındığı ve idareye şikâyet başvurusu yapıldığı, ancak ihaleye teklif verilmediği ve ihalenin 22.05.2020 tarihinde ihale yetkilisi tarafından onaylanan ihale komisyonu kararı ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 39’uncu maddesi uyarınca tüm teklifler reddedilerek iptal edildiği anlaşılmıştır.
İncelenen ihalede isteklinin kendi malı olması istenen araçlara ilişkin olarak, İhale İlânı’nın 4.3.2’nci ve İdari Şartname’nin 7.5’inci maddesinde, “7.5.4. İsteklinin teklifi kapsamında sunması gerektiği teknik şartnamede belirtilen belgeler. 7.5.5. 1- 2 Adet Arazöz (en az 2015 model, en az 10 tonluk, motopomp takılı, vidanjör özellikli), 2- 7 Adet Çift Kabinli Kamyonet (en az 2015 model, en az 1000 kg kapasiteli), 3- 2 Adet Lastik Tekerlekli Mini Yükleyici (en az 2010 model, en az 20 hp gücünde, en az 600 kg çalışma kapasiteli ), 4- 1 Adet Buharlı Yol Yıkama Aracı (en az 2015 model, en az 300 hp motor gücünde, (4×2) kamyon üzerine monteli), 5- 2 Adet Süpürge (Vakumlu) (en az 2010 model, en az 120 hp gücünde), 6- 2 Adet Bakım Kamyonu (en az 2015 model, en az 25 ton azami yüklü ağırlık), 7- 7 Adet Ataşmanlı Kamyon (Ön Bıçaklı veya Tuz Serpici) (en az 2015 model, en az 220 HP gücünde (6×4)), 8- 5 Adet Ataşmanlı Kamyon (Ön ve Yan Bıçaklı + Tuz Serpici) (en az 2015 model, en az 380 Hp gücünde (6×6)) isteklinin kendi malı olacaktır.”
Şeklinde düzenlemenin yer aldığı görülmüştür.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde idarelerin, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu hüküm altına alınmıştır.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 41 inci maddesinde yer alan hükümler ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili maddeleri gereğince, kullanılması öngörülen makine ve ekipmanın kendi malı olması şartının aranmaması esas olmakla birlikte, işin niteliği gereği kendi malı olması istenen makine ve ekipmana ilişkin yeterlik kriteri belirlenebileceği, ancak idarelerin aynı zamanda 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesi gereği ihalede rekabet ve kaynakların verimli kullanılmasının sağlanması konusunda da sorumlu oldukları, bu nedenle söz konusu yetkinin ihaleye katılımı ve rekabeti engelleyici sonuç doğuracak şekilde kullanılmaması gerekmektedir.
Bu itibarla, ihale konusu iş göz önüne alındığında, idarece ihale konusu işin yerine getirilmesinde kullanılacak olup, isteklinin kendi malı olması istenen ve başvuru sahibi tarafından şikayete konu edilen “1 Adet Buharlı Yol Yıkama Aracı (en az 2015 model, en az 300 hp motor gücünde, (4×2) kamyon üzerine monteli),“5 Adet Ataşmanlı Kamyon (Ön ve Yan Bıçaklı + Tuz Serpici) (en az 2015 model, en az 380 Hp gücünde (6×6))” araçların, anılan yönetmelikte belirtilen “işin niteliği gereği” şeklindeki istisna kapsamında değerlendirilemeyeceği, bu araçların kiralanması durumunda ihale konusu işin yerine getirilmesinde bir sorun yaşanmayacağı açıktır.
Bu şekilde sözleşme aşamasında tedarik edilebilecek araçların yeterlilik kriteri olarak kendi malı olarak istenmesi ihaleye katılım aşamasında bünyesinde bu makine ve ekipmanın tamamı veya bir kısmı olmayan ancak ihaleden sonra bu makine ve ekipmanı tedarik edebilecek firmaların ihaleye katılmalarını önlemektedir. İhale üzerinde kalan yükleniciler, bu ekipmanları sözleşme sürecinde temin edemediği durumlarda ihale mevzuatı gereğince ceza, fesih, yasaklama ve teminatın gelir kaydedilmesi gibi bir takım yaptırımlara maruz kalacaklardır. Böylelikle firmalar ihaleden sonra temin edilebilecek makine ve ekipmanı ihaleden önce gereksiz yere bünyesinde bulundurma zorunluluğunda olmayacaktır. Ayrıca işin niteliğinin gerekli olmadığı bu tür ihalelerde makine ve ekipmanın kendi malı olarak istenmesi ülkemizde gereksiz bir araç parkının oluşmasına yol açacağı, basiretli tacir olarak ihaleye katılacak isteklilerin kendi malı olması istenilen makine ve ekipman için edinim bedellerini teklif fiyatlarına yansıtacakları, bunun da ihalede isteklilerin teklif fiyatlarını ister istemez artıracağı, dolayısıyla ihalede kaynak israfına neden olacağı, bu durumun da 4734 sayılı Kamu İhale kanununun 5.maddesinde belirtilen temel ilkelerden kaynakların verimli kullanılması ilkesini de zedeleyeceği değerlendirilmiştir.
Başvuruya konu ihalede 78 adet ihale dokümanı satın alındığı, ihaleye 30 isteklinin katıldığı, ihale komisyonunca yapılan değerlendirme sonucu ihalenin iptaline karar verildiği hususları bir arada değerlendirildiğinde, idarenin kendi malı olma şartına ilişkin düzenlemesi nedeniyle ihalede ortaya çıkan bu durumun söz konusu araçları piyasadan kiralama yolu ile temin edebilecek isteklilerin ihaleye katılımının engellendiği, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan temel ilkeler çerçevesinde ihalede rekabet ve kaynakların verimli kullanılması ilkesinin sağlanamadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; uyuşmazlığa konu ihalede, “İhalenin iptaline” karar verilmesi gerektiği yönündeki düşüncemle, Kurul çoğunluğunca verilen “İtirazen şikayet başvurusunun reddine” niteliğindeki karara katılmıyorum. |
|||||||||||||||||||||