idarenin şikâyet başvurusuna verdiği cevapta, ihtiyaç tespit komisyonu tarafından vejetaryen menüye yönelik talep olmadığı belirtilerek olası bir ihtiyaç hali için söz konusu düzenlemenin yapıldığı belirtilmesine karşın anılan düzenleme ile yüklenicinin her öğünde vejetaryen menü sunmasının zorunlu kılındığı, dolayısı ile bu hususun istekliler tarafından verilecek teklif miktarını etkileyeceği açık olup ihtiyaç bulunmayan bir hususta teklif miktarını arttırabilecek bir düzenlemeye yer verilmesinin kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması ilkesiyle bağdaşmayacağı sonucuna varıldığından anılan düzenlemede bu yönüyle de hukuka uyarlık bulunmaması

Toplantı No 2021/043
Gündem No 38
Karar Tarihi 20.10.2021
Karar No 2021/MK-407
BAŞVURU SAHİBİ:
Temizdoğa Petrol Ürn. Gıda İnş. İth. İhr. San. Ve Tic. Ltd. Şti.
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Van İl Sağlık Müdürlüğü Sağlık Bakanlığı Bakan Yardımcılıkları
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2021/180533 İhale Kayıt Numaralı “6 Kısım 12 Aylık Yemek Hizmet Alımı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
KARAR:

Van İl Sağlık Müdürlüğü tarafından yapılan 2021/180533 ihale kayıt numaralı “6 Kısım 12 Aylık Yemek Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak, Temizdoğa Petrol Ürn. Gıda İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 05.08.2021 tarihli ve 2021/UH.I-1468 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

 

              Anılan Kurul kararının iptali istemiyle, Temizdoğa Petrol Ürn. Gıda İnş. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından açılan davada, Ankara 18. İdare Mahkemesinin 07.10.2021 tarihli ve E:2021/1736, K:2021/1606 sayılı kararı ile 2-Dava konusu kurul kararında 2. iddia olarak incelenen “Van Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi’ne ait Teknik Şartname’nin “İşin Mahiyeti” bölümünün 5’inci maddesinde “Her gün A, B, C ve D gurubunda bulunan çeşitlerden birisi vejetaryen menü oluşturacak şekilde servis edilmelidir. Her yemek gurubunda vejetaryen seçeneği sağlanmalıdır.” düzenlemesinin yer aldığı, bu düzenlemenin ilk cümlesinde çeşitlerden birinin vejetaryen menü olması gerektiği belirtilirken, diğer cümlede her yemek gurubunda vejetaryen menü istenilmesinin çelişki oluşturduğu, kaldı ki teklif cetvelinde sadece öğlen ve akşam yemeği olarak tek satır açıldığı, söz konusu vejetaryen menü için herhangi bir satır açılmadığı da göz önüne alındığında, söz konusu düzenleme ile sağlıklı bir teklifin verilmesinin beklenemeyeceği” iddiası yönünden;

Van Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi’ne ait Teknik Şartname’nin “İşin Mahiyeti” bölümünün 4. maddesinde; “Üç çeşitten oluşan bir öğün yemekte B gurubu esas yemektir. Öğünlerde; a. B gurubu yemeklerden 1 çeşit, b. A, C ve D gurubu yemeklerden 1’er çeşit verilecektir.” düzenlemesine, 5. maddesinde; “Her gün A, B, C ve D gurubunda bulunan çeşitlerden birisi vejetaryen menü oluşturacak şekilde servis edilmelidir. Her yemek gurubunda vejetaryen seçeneği sağlanmalıdır.” düzenlemesine, “Gruplar” kısmında yemek grupların sayıldıktan sonra, “Gruplarda yer alan yemekler haftalık dönüşümlü olarak çıkarılacaktır… Menü planlaması yapılırken T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından yayınlanan ‘Türkiye Beslenme Rehberi’ dikkate alınmalıdır. Bu rehberde tavsiye edildiği üzere taze sebze/meyve, süt ve süt ürünleri, balık ve deniz ürünleri menüde sıklıkla bulunmalı, bununla birlikte tuz ve şekerin (sonradan eklenen rafine şeker) menüdeki yemeklerde kullanımı sınırlandırılmalıdır…” düzenlemesine, “Yemek Çeşitleri” başlıklı bölümünde, “Öğle ve akşam yemeklerinde 3 kap yemek verilecektir. Yemek çeşitleri aşağıdaki esaslara göre tanzim edilecektir. Kap yemek; Et yemekleri (tas kebabı, haşlama et, rosto vb.), tavuk yemekleri, köfteler, etli sebze yemekleri, etli kuru baklagil yemekleri, etli dolma ve sarmalar ile benzerlerinden oluşacaktır. Etler kemiksiz et olacaktır. Bu yemeklerle birlikte bulunması mutat olan garnitürler de (rosto yanında püre gibi) yemeklerin “beraberinde verilecek ve ayrı bir kap yemek olarak kabul edilmeyecektir. Kap yemek; pilav, makama, börek, kızartma, zeytinyağlı yemekler (sarma, dolma, pilaki vb.) ve benzerlerinden oluşacaktır. Kap yemek; çorba çeşitlerinden bir tanesi ezogelin, mercimek, şehriye ve benzerlerinden oluşacaktır. Öğle ve akşam yemeklerinde meyve, salata, komposto, yoğurt, cacık, turşu, piyaz ve tatlılar (kadayıf, baklava, Kemalpaşa, sütlü tatlılar, hamur tatlıları, helvalar vb.) çeşitten sayılmayacaktır. Birinci kap yemekte et yemeği, tavuk yemeği veya köfte haftada en az 3. gün (2 günü hafta içerisinde olmak üzere) çıkarılacaktır. Diğer günler etli sebze yemekleri, etli kuru baklagil yemekleri, etli dolma veya sarmalar ile benzerleri verilecektir. Ramazan ayında oruç tutan personel için iftar ve sahur yemeği verilecektir. Hastane. İdaresinin tavsiyeleri doğrultusunda firma tarafından değişik yemek çeşitleri çıkarılabilecektir. Aşağıda yemek içerikleri verilmiştir. Yüklenici, İdare’yi bilgilendirmek koşuluyla farklı yemekler sunabilir. ” düzenlemelerine, “Genel Hükümler” başlıklı bölümünün 3. maddesinde; “Günlük yemek sayıları 1 gün önceki yemek sayıları dikkate alınarak yüklenici tarafından belirlenerek çıkarılacaktır. Yemek sayılarını belirlerken yemek yemeyen kişi kalmayacak şekilde belirlenecektir. Yeteri kadar yemek çıkarılmadığı takdirde cezai işlem uygulanacaktır. Ödemeler fiilen yenen yemek sayısına göre yapılacaktır.” düzenlemesine, 4. maddesinde; “Yiyecek madde ve malzemelerinin, kişi sayısı esas alınarak şartnamede belirtilen gramajlara göre hazırlanması zorunludur.” düzenlemesine, 11. maddesinde de; “Yemekler her ne sebeple olursa olsun çıkmaz veya idarece beğenilmez ise Hastane İdaresince yemekler piyasadan temin edilir. Temin edilen yekemler Yükleniciye fatura edilir ve Yüklenici bu faturayı ödemek zorundadır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Uyuşmazlık konusu doküman düzenlemeleri incelendiğinde, işin kapsamının idareye bağlı yemekhanede personele bir öğünde 3 çeşitten oluşan öğle yemeği ve akşam yemeği verilmesi işi olduğu, üç çeşitten oluşan bir öğün yemekte B gurubu yemeklerden 1 çeşit ve A, C ve D gurubu yemeklerden 1’er çeşit olmak üzere yemek servisinin yapılması gerektiği, bununla birlikte menü planlaması yapılırken süt ve süt ürünleri ile balık ve deniz ürünleri gibi bazı ürünlere sıklıkla yer verilmesinin yanında gruplarda yer alan yemeklerin haftalık dönüşümlü olarak sunulması gerektiği anlaşılmaktadır. Diğer yandan, özellikle B grubu yemeklerin içeriği incelendiğinde vejetaryen menü kapsamına sunulabilecek sadece bir kaç yemek çeşidi bulunduğu görülmektedir.

Bu durumda, yukarıda aktarılan şartname hükümleri uyarınca bir öğün yemekte B gurubu yemeklerden 1 çeşit ve A, C ve D gurubu yemeklerden 1’er çeşit olmak üzere yemek verilmesi planlanmasına ve özellikle B ve D grubu yemeklerde vejetaryen menü oluşturabilecek yemek çeşidinin sınırlı olmasına karşın söz konusu düzenleme ile her yemek gurubunda vejetaryen menü oluşturabilecek seçeneğin sağlanmasının istenilmesinin menü planlaması yapılırken bazı gruplardan iki çeşit çıkarılmasını zorunlu kılacak nitelikte olduğu ve bu durumun şartname hükümleri arasında çelişkiye sebebiyet verdiği görüldüğünden anılan düzenlemenin sağlıklı bir teklif oluşturulmasına engel mahiyette olduğu anlaşılmakta olup dava konusu kurul kararının söz konusu düzenlemeye yönelik itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Diğer yandan, her öğünde her yemek gurubunda vejetaryen menü oluşturabilecek seçeneğin sağlanmasının istenilmesine karşın bir öğünde en az ne kadar vejetaryen menü oluşturabilecek yemek verileceğinin de düzenleme altına alınmadığı göz önüne alındığında bu durumun isteklilerden öngörülemez bir kalem için teklif oluşturmasının istenilmesi sonucunu doğuracağından bu yönüyle de anılan düzenlemenin sağlıklı bir teklif oluşturulmasına engel mahiyette olduğu görülmektedir.

Ayrıca, idarenin şikâyet başvurusuna verdiği cevapta, ihtiyaç tespit komisyonu tarafından vejetaryen menüye yönelik talep olmadığı belirtilerek olası bir ihtiyaç hali için söz konusu düzenlemenin yapıldığı belirtilmesine karşın anılan düzenleme ile yüklenicinin her öğünde vejetaryen menü sunmasının zorunlu kılındığı, dolayısı ile bu hususun istekliler tarafından verilecek teklif miktarını etkileyeceği açık olup ihtiyaç bulunmayan bir hususta teklif miktarını arttırabilecek bir düzenlemeye yer verilmesinin kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması ilkesiyle bağdaşmayacağı sonucuna varıldığından anılan düzenlemede bu yönüyle de hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

 

          3-Dava konusu kurul kararında 3. iddia olarak incelenen “Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6’ncı maddesi gereğince, malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menünün yer alması gerektiği, ancak Van ADSM (Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi)’ye ait Teknik Şartname kapsamında asgari iki haftalık menünün verilmediği, bu durumun da sağlıklı teklif oluşturulmasını engellediği” iddiası yönünden;

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 53. maddesinde, Kamu İhale Kurumu’nun, Kurul kararıyla bu Kanun’un ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun uygulanmasına ilişkin standart ihale dokümanı, tip sözleşme, yönetmelik ve tebliğler çıkarmaya yetkili olduğu kurala bağlanmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.6. maddesinde, “Malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılır ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarları belirtilir.” kuralına yer verilmiştir.

Sözlük anlamı ile “düzenli hâle koymak, düzen vermek, tanzim ve tertip etmek” olarak tanımlanan “düzenleme”, kamu hukukunda kural koyma ile eş anlamlıdır. Kural ise; sürekli, soyut, nesnel, genel (kişilik dışı) durumları belirleyen ve gösteren norm olarak tanımlanmaktadır. Yasama organının yasama tasarrufları dışında, idare, Anayasa ve kanunlardan aldığı yetki ile kural koyma (düzenleme yapma) yetkisine sahiptir (ÖZAY İl Han, Günışığında Yönetim, 2017, İstanbul, s.426). “Kural işlemler” (ya da diğer adıyla “genel düzenleyici işlemler”), üst hukuk kurallarına uygun olarak hukuk düzenine yeni kural getiren ya da mevcut bir kuralı değiştiren veya kaldıran tek yanlı idarî işlemlerdir. Düzenleme yetkisini kullanarak yönetmelik, tebliğ, genelge gibi genel düzenleyici işlemleri yapan idarenin bir işleminin düzenleyici nitelik taşıdığının kabul edilebilmesi için, söz konusu işlemin sürekli, soyut, nesnel, genel durumları belirleyen ve gösteren hükümler içermesi, başka bir anlatımla, belirtilen nitelikte kurallar konulmuş olması zorunlu olup, bu genel düzenlemelerin üst hukuk kurallarına aykırı hükümler içermemesi gerekir.

Düzenleyici ve denetleyici kurumlar, ilgili bulundukları sektörde düzenleme ve denetleme görevi üstlenmekte olup, bu kuruluşların temel işlevi, toplumsal ve ekonomik hayatın temel hak ve özgürlükler ile yakından ilişkili alanlardaki kamusal ve özel kesim etkinliklerini birtakım kurallar koyarak düzenlemek, konulan kurallara uyulup uyulmadığını izlemek ve denetlemektir. Kamu ihaleleriyle ilgili olarak düzenleme yapma yetkisine sahip olan davalı Kurum’un, 4734 sayılı Kanun’la kendisine tanınan bu yetkiyi dava konusu uyuşmazlığın çözümünde dikkate alınacak kuralı kabul etmek suretiyle kullandığı görülmektedir. Kamu İhale Kurumu tarafından yapılan konuya ilişkin düzenlemeler, ihale sürecine katılan bütün taraflar (ihaleyi gerçekleştiren idare, istekli ve istekli olabilecekler) bakımından bağlayıcı olup, ihale süreçlerine ilişkin öngörülebilirliği ve ihale işlemlerindeki objektifliği sağlamaya hizmet etmektedir. Bu kapsamda, anılan yetkiye dayalı olarak Kurum’ca hazırlanan Tebliğ ile malzemeli yemek hizmet alımı ihalelerinde aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesinde kullanılmak üzere teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılacağı ve bu menüde yer alan yemeklerin içerikleri ile çiğ girdi miktarlarının belirtileceği kurala bağlanmış, anılan düzenleme ile aşırı düşük teklif açıklamalarında ihale sürecine katılan bütün taraflar açısından öngörülebilirlik sağlanması amaçlanmıştır.

Uyuşmazlık konusu olayda ise, Van Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi’ne ait Teknik Şartname’de her yemek gurubuna haftada kaç kez yer verileceğinin, yemek guruplarının neler olduğunun ve yemeklerin içerisinde bulunacak malzemeler ile gramajlarının belirtilmesine karşın asgari iki haftalık örnek menüye yer verilmediği görülmektedir.

          Bu durumda, ihale süreçlerine ilişkin öngörülebilirliği ve ihale işlemlerindeki objektifliği sağlamaya yönelik davalı idarece yapılan konuya ilişkin düzenlemeler, ihale sürecine katılan bütün taraflar (davalı idare, ihaleyi gerçekleştiren idare, istekli ve istekli olabilecekler) bakımından bağlayıcı olduğundan anılan tebliğ hükmü uyarınca teknik şartnamede asgari iki haftalık örnek menü düzenlemesi yapılması gerekirken bu hususa riayet edilmemesinde ve dava konusu kurul kararının anılan iddianın reddine yönelik kısmında mevzuata uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

           6- Dava konusu kurul kararında 6. iddia olarak incelenen “Gevaş Devlet Hastanesi ile Özalp ve Saray Devlet Hastaneleri’ne ait Teknik Şartnamelerde yer alan yemek listesi ve gramaj listeleri kapsamında menüde istenilen, kaşar peyniri, zeytin, domates, biber, salatalık ve beyaz peynire ilişkin gramajların verilmediği, dolayısı ile bu menülere ait sağlıklı teklif hazırlanmasının mümkün olmadığı” iddiası yönünden;

           13.01.1983 tarihli ve 17927 Resmî Gazete’de yayımlanan Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği’nin “Mutfak ve Beslenme Hizmetleri” başlıklı bölümünde yer alan 89. maddesinde kimlere hangi miktarda yemek verileceğinin düzenleme altına alındığı, 90. maddesinde, beslenme türleri sayılarak bu yemeklerin grupları, tarifleri ve günlük azami miktarlarının ek tablolarda gösterildiği görülmektedir.

Gevaş Devlet Hastanesi’ne ait Teknik Şartname’nin ve Özalp ve Saray Devlet Hastaneleri’ne ait Teknik Şartname’nin 15/10. maddesinde; “Yemeklerin ve yemeklerde kullanılan gıda maddelerinin kişi başına düşen gramaj listeleri şartname ekinde sunulan Ek 2 listede belirtilmiştir. Yüklenici firma bu listede belirtilen gramajlara uyacaktır” düzenlemesine, söz konusu gramaj listelerinin en altında yer alan notlarda da “Bu listeler örnek olarak verilmiştir. Kesin liste niteliği taşımamaktadır. Bu listede olmayan yemeklerde diyet uzmanlığınca menüye yazıldığı takdirde yüklenici firma tarafından itiraz edilmeden Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünün yayınlamış olduğu Yataklı Tedavi Kurumlan İşletme Yönetmeliğinde belirtilen esaslara bağlı kalınarak Gıda Mühendisi/Diyetisyen kontrolünde yapılacaktır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Diğer yandan, Gevaş Devlet Hastanesi’ne ait Teknik Şartname’nin “Yemek Çeşitleri” başlıklı 15. maddesinin 15.5. maddesinde ve Özalp ve Saray Devlet Hastaneleri’ne ait Teknik Şartname’nin 15.9. maddesinde “Hastalar, Refakatçiler ve Personel İçin Bir Haftalık Normal Yemek Listesi Örneği”ne yer verildiği, anılan Teknik Şartnameler’in “Ek 2 Malzemelerin Gramajları” kısmında et yemekleri, çorbalar, pilavlar, makarnalar, börekler, zeytinyağlı sebzeler, garnitürler, tatlılar, komposto ve hoşaflar, salatalar ile meyvelere ilişkin gramajların listeler halinde verildiği görülmektedir.

Uyuşmazlığa konu doküman düzenlemeleri incelendiğinde, “Hastalar, Refakatçiler ve Personel İçin Bir Haftalık Normal Yemek Listesi Örneği”ndeki kahvaltı öğünü kapsamında yer alan beyaz peynir, kaşar peyniri, zeytin ile domates, salatalık ve bibere ilişkin gramajların verilmediği, ancak söz konusu Teknik Şartnameler’in “Ek 2 Malzemelerin Gramajları” kısmının “garnitürler” bölümünde “söğüş sebze”nin yer aldığı ve söğüş sebze içerisinde yer alan domates, salatalık ve yeşilbiberin gramajların belirtilmiş olduğu görülmektedir.

Bu durumda, anılan Teknik Şartnameler’de yer alan gramaj listelerinin en altında belirtilen not gereğince, gramaj listesi olmayan bir yemek için Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünün yayınlamış olduğu Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde belirtilen esasların dikkate alınması gerektiği, söz konusu esaslarda besin cinslerine (zeytin ve peynir) göre gramaj olarak günlük azami miktara yer verildiği, ayrıca söz konusu Teknik Şartnameler’de yer alan ve domates, salatalık ve yeşilbiberden oluşan “söğüş sebze” içeriğindeki gramajların dikkate alınarak kahvaltı içeriğinin belirlenebileceği, dolayısıyla menülere ilişkin olarak sağlıklı teklif hazırlanmasını engelleyen bir durumun olmadığı gerekçesiyle anılan iddia bakımından davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusunun reddine karar verilmiş ise de, Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde bir öğünde verilebilecek ürünlerin azami miktarlarının belirtildiği, asgari miktara yönelik bir düzenlemenin bulunmadığı ve her ne kadar “domates, biber, salatalık” ürünleri açısından “söğüş sebze” içeriğindeki gramajlar dikkate alınarak kahvaltı içeriği belirlenebilecek ise de kahvaltı öğünü kapsamında yer alan diğer ürünler olan beyaz peynir, kaşar peyniri ve zeytin için belirlenmiş (atıf yapılan düzenlemede de yer almadığı göz önüne alındığında) bir asgari oran bulunmadığından söz konusu eksikliğin teklif miktarına etki edebileceği, dolayısı ile anılan ürünler sebebiyle sağlıklı bir teklif oluşturulmasına imkân bulunmadığı sonucuna varıldığından dava konusu kurul kararının anılan iddianın reddine dair kısmında hukuka uyarlık görülmemiştir.

Öte yandan, Gevaş Devlet Hastanesi’ne ait Teknik Şartname’nin “Yemek Hazırlığının Yapılması” başlıklı 3.3.maddesinde; “… Yemekler kalite, nefaset ve gramaj yönünden doyurucu olacak ve gramajlar Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde belirtilen gramajdan aşağı olmayacak. …” düzenlemesi yer almakta ise de anılan düzenlemeyle söz konusu ürünler bakımından asgari oran olarak belirlenen Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde belirtilen gramaj miktarının adı geçen yönetmelikte azami oran olarak belirlendiği, bu durumun gramaj listesi olmayan bir yemek için Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünün yayınlamış olduğu Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde belirtilen esasların dikkate alınması gerektiği yönündeki doküman düzenlemeleri ile çeliştiği, dolayısıyla ürün gramajları yönünden belirsizlik bulunduğu sonucuna varıldığından dava konusu kurul kararının anılan iddianın reddine dair kısmında bu gerekçeyle de hukuka uyarlık görülmemiştir.

           8- Dava konusu kurul kararında 8. iddia olarak incelenen “Özalp ve Saray Devlet Hastaneleri’ne ait Teknik Şartnamede çalıştırılması istenen personellerin hangi hastanede görev yapacağı veya Saray Devlet Hastanesi için hazırlanan yemeklerin kim tarafından nasıl dağıtılacağı konusunda herhangi bir belirlemenin yapılmadığı, bu durumun çelişkilere neden olduğu, “İşin Yapılma Yeri” başlıklı 2’nci maddede Saray Devlet Hastanesine sadece yemeğin teslimatının yüklenici firma tarafından yapılacağının belirtildiği, yemek tesliminden sonra dağıtım veya diğer hizmetlerin kimin tarafından yapılacağının belirtilmediği, söz konusu hizmetler yüklenici tarafından yapılacak ise bu Hastanede kaç kişinin çalıştırılması gerektiğinin belirtilmesi gerektiği, çünkü istenilen 4 personelin sadece Özalp Devlet Hastanesindeki hizmeti sunmaya yeterli olduğu, düzenlemedeki belirsizliklerin sağlıklı teklif oluşturulmasını engellediği ve işin ifası sırasında idare ile yüklenici arasında sorunlara yol açabileceği, ihaleye teklif veren 18 isteklinin çoğunluğunun teklifinin yaklaşık maliyetin üzerinde olmasının dokümandaki çelişkiler nedeniyle sağlıklı teklif oluşturulamadığının kanıtı olduğu” iddiası yönünden;

Özalp ve Saray Devlet Hastaneleri’ne ait Teknik Şartname’nin “Tanımlar” başlıklı 1. maddesinde; “İŞİN TANIMI: Özalp Devlet Hastanesi ve Saray Devlet Hastanesi yemek ve kahvaltı planlama, hazırlama, servis, dağıtım hizmetlerinin ve hizmet süresince gerçekleştirilmesi gerekli bulaşık, temizlik, bakım-onarım, atıkların toplanması, gibi işlemlerin; hijyen ve sanitasyon kurallarına, Sağlık Bakanlığı yönetmeliklerine, ilgili ISO ve JC1 kriterlerine uygun şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak…” düzenlemesine, “İşin Yapılma Yeri” başlıklı 2. maddesinde; “Yemek pişirme işlemi Özalp Devlet Hastanesinin mutfağı ve yemekhanesinde yapılacaktır. İl Sağlık Müdürlüğünün 06.01.2021 tarih ve E-35689571-869-75 sayılı onayı ile Özalp Devlet Hastanesine bağlanan Saray Devlet Hastanesinin yemeği de Özalp Devlet Hastanesi mutfağında yüklenici firma tarafından hazırlanacak ve yemek saatinde Saray Devlet Hastanesine taşınması işi yüklenici firmanın sorumluluğunda olacaktır.” düzenlemesine, “Çalıştırılacak personel sayısı” başlıklı 2.1.2. maddesinde de; “Aşçı 1 kişi, Aşçı Yardımcısı 1 kişi, garson 1 kişi ve bulaşıkçı bir kişi toplamda 4 kişi olacaktır.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Uyuşmazlık konusu doküman düzenlemeleri incelendiğinde, ihalenin bu kısmında yemek pişirme işleminin Özalp Devlet Hastanesinin mutfağı ve yemekhanesinde yapılacağı, bu hastaneye bağlanan Saray Devlet Hastanesinin yemeğinin de Özalp Devlet Hastanesi’nin mutfağında yüklenici firma tarafından hazırlanacağı ve yemek saatinde Saray Devlet Hastanesine yüklenici tarafından taşınacağı ve söz konusu iş kapsamında toplam 4 kişinin çalıştırılmasının öngörüldüğü anlaşılmaktadır.

Bu durumda, her ne kadar yüklenicinin sorumluluğunun Özalp Devlet Hastanesi’nin mutfağında pişen yemeğin Saray Devlet Hastanesine nakli ile sınırlı olduğu, yemek tesliminden sonra dağıtım veya diğer hizmetlerin yüklenicini sorumluluğunda olacağı yönünde herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı, ayrıca idarece şikâyete verilen 16.07.2021 tarihli cevapta Saray Devlet Hastanesinde yemek dağıtım ve sonrası işlerin İl Sağlık Müdürlüğü tarafından görevlendirilecek personeller ile yapılacağının, bu nedenle personel sayısının belirtilmediğinin ifade edildiği gerekçesiyle davacının anılan iddia bakımından yaptığı itirazen şikâyet başvurusunun reddine karar verilmiş ise de uyuşmazlık konusu teknik şartnamede Özalp Devlet Hastanesi’nin mutfağında pişen yemeğin Saray Devlet Hastanesine naklinden sonra dağıtım veya diğer hizmetlerin yüklenicini sorumluluğunda olmadığına dair bir düzenlemeye yer verilmediği, bilakis doküman düzenlemeleri bir bütün olarak değerlendirildiğinde Saray Devlet Hastanesinde de dağıtım ve diğer hizmetlerin yüklenici tarafından gerçekleştirilmesi gerektiğinin anlaşıldığı, bu hususun Teknik Şartname’nin “Tanımlar” başlıklı 1. maddesinde “Özalp Devlet Hastanesi ile birlikte Saray Devlet Hastanesinde de yemek ve kahvaltı planlama, hazırlama, servis, dağıtım hizmetlerinin ve hizmet süresince gerçekleştirilmesi gerekli bulaşık, temizlik, bakım-onarım, atıkların toplanması gibi işlemlerin ilgili düzenlemelere uygun şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak” şeklinde açıkça düzenleme altına alındığı görülmektedir.

Bununla birlikte, idarece şikâyete verilen 16.07.2021 tarihli cevapta, Saray Devlet Hastanesinde yemek dağıtım ve sonrası işlerin İl Sağlık Müdürlüğü tarafından görevlendirilecek personeller ile yapılacağı, bu nedenle personel sayısının belirtilmediği ifade edilmiş ise de bu beyanın doküman düzenlemesine aktarılması gereken bir husus olduğu, aksi takdirde mevcut doküman düzenlemelerinden Saray Devlet Hastanesinde de dağıtım ve diğer hizmetlerin yüklenici tarafından gerçekleştirilmesi gerektiğinin anlaşıldığı, dolayısı ile idarece şikâyete verilen cevap ile doküman düzenlemelerinin çelişkili olduğu ve bu durumun da isteklilerce sağlıklı bir teklif oluşturulmasına engel mahiyette bulunduğu sonucuna varıldığından dava konusu kurul kararının anılan iddianın reddine dair kısmında hukuka uyarlık görülmemiştir.

Yukarıda aktarılan açıklamalar doğrultusunda Van İl Sağlık Müdürlüğü’nce 21.06.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “6 Kısım 12 Aylık Yemek Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak yapılan itirazen şikâyet başvurusunun reddine dair dava konusu işlemin 2-3-6 ve 8. iddialar yönünden reddine dair kısmında hukuka uygunluk, diğer iddialar yönünden reddine dair kısmında ise hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır…”  denilerek dava konusu işlemin başvuru sahibinin 2’nci, 3’üncü, 6’ncı ve 8’inci iddiası yönünden iptaline karar verilmiştir.

 

Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.

 

Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

 

Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

1- Kamu İhale Kurulu’nun 05.08.2021 tarihli ve 2021/UH.I-1468 sayılı kararının başvuru sahibinin 2’nci, 3’üncü, 6’ncı ve 8’inci iddiası yönünden iptaline,

 

2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

 


Oybirliği ile karar verildi.