ihale konusu işte yer alan bir kısım araçların yurt içi ve yurt dışında düzenlenecek sosyal, kültürel, turizm ve eğitim amaçlı tüm faaliyetlerinde kullanılmak üzere kullanılacağının açık olarak Teknik Şartname’de belirtildiği anlaşılsa da ihale konusu işte sürücü ve operatörün bulunmadığı ve başvuruya konu ihalenin kapsamının belediyenin genel nitelikli olarak belediye hizmetlerine yönelik olarak belirlendiği, doğrudan seyahat acenteliği hizmetlerine yönelik olarak belirlenmediği, ancak yapılan düzenleme doğrultusunda belediyenin genel nitelikli hizmetlerinde de isteklilerin söz konusu belgeye sahip olmalarının istenildiği, bu çerçevede söz konusu düzenlemelerin isteklilerin ihaleye katılımını engelleyici ve rekabeti daraltıcı nitelikte olduğu ve idarenin takdir yetkisi kapsamında olmadığı anlaşıldığından ihalenin iptali hk
ihale konusu işte yer alan bir kısım araçların yurt içi ve yurt dışında düzenlenecek sosyal, kültürel, turizm ve eğitim amaçlı tüm faaliyetlerinde kullanılmak üzere kullanılacağının açık olarak Teknik Şartname’de belirtildiği anlaşılsa da ihale konusu işte sürücü ve operatörün bulunmadığı ve başvuruya konu ihalenin kapsamının belediyenin genel nitelikli olarak belediye hizmetlerine yönelik olarak belirlendiği, doğrudan seyahat acenteliği hizmetlerine yönelik olarak belirlenmediği, ancak yapılan düzenleme doğrultusunda belediyenin genel nitelikli hizmetlerinde de isteklilerin söz konusu belgeye sahip olmalarının istenildiği, bu çerçevede söz konusu düzenlemelerin isteklilerin ihaleye katılımını engelleyici ve rekabeti daraltıcı nitelikte olduğu ve idarenin takdir yetkisi kapsamında olmadığı anlaşıldığından ihalenin iptali hk
1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’nun “Tanım” başlıklı 1’inci maddesinde “Bu Kanunun uygulanmasında;
c) İşletme belgesi: Bakanlıkça verilen seyahat acentası belgesini,.. ifade eder.” hükmü,
Anılan Kanun’un “ Gruplandırma” başlıklı 3’üncü maddesinde “Seyahat acentaları gördükleri hizmetlere göre üç grupta toplanırlar:
A) (A) Grubu seyahat acentaları – 1 inci maddede söz konusu olan tüm seyahat acentalığı hizmetlerini görürler…” hükmü,
Aynı Kanun’un “İşletme belgeleri” başlıklı 4’üncü maddesinde “ Türkiye’de seyahat acentalığı faaliyeti göstermek için Bakanlıktan işletme belgesi almak zorunludur. İşletme belgesi almak isteyenlerin başvurularına ilişkin usûl ve esaslar yönetmelikle belirlenir.” hükmü,
“Amaç ve Konu” başlıklı 32’nci maddesinde “ Seyahat acentaları, seyahat acentalığı mesleğinin yurt ekonomisi ve turizmine uygun surette gelişmesini sağlayıcı tedbirleri almak ve mesleki ahlak ve tesanüdü korumak amaciyle Seyahat Acentaları Birliği adı altında tüzel kişiliği haiz bir birlik kurarlar. Seyahat acentalarının bu birliğe üye olmaları zorunludur…” hükmü yer almaktadır.
4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’na dayanılarak hazırlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “… Yetki belgesi: Bu Yönetmelik kapsamında faaliyette bulunacak gerçek ve tüzel kişilere çalışma izni veren ve Bakanlıkça düzenlenen belgeyi, ” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Yetki belgesi alma zorunluluğu” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Bu Yönetmelik kapsamına giren taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, dağıtım işletmeciliği, terminal işletmeciliği ve benzeri faaliyetlerde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin yapacakları faaliyetlere uygun olan yetki belgesini/belgelerini Bakanlıktan almaları zorunludur.” hükmü,
Aynı Yönetmelik’in “Yetki belgesi türleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) A türü yetki belgesi: Otomobille ticari tarifeli veya tarifesiz olarak, yurt içi veya uluslararası yolcu taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) A1 Yetki Belgesi: Yurtiçi tarifeli veya tarifesiz yapacaklara,
b) A2 Yetki Belgesi: Uluslararası tarifesiz yapacaklara,
verilir.
(2) B türü yetki belgesi: Otobüsle yurtiçi ve/veya uluslararası yolcu taşımacılığı veya hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Bu belgelere 24 üncü maddenin ikinci fıkrasının (m) bendindeki şartları haiz otomobiller de kaydedilebilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) B1 yetki belgesi: Ticari ve tarifeli olarak yapacaklara,
b) B2 yetki belgesi: Ticari ve tarifesiz yapacaklara,
c) B3 yetki belgesi: Hususi taşımacılık faaliyetinde bulunarak, kendi personelinin taşımasını yapacaklara,
verilir.
(3) C türü yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası eşya taşımacılığı veya hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) C1 yetki belgesi: Hususi taşımacılık yapacaklara,
b) C2 yetki belgesi: Ticari amaçla yapacaklara,
c) C3 yetki belgesi: Ticari amaçla taşınma eşyası taşımacılığı yapacaklara,
verilir.
(4) D türü yetki belgesi: Otobüsle tarifeli veya tarifesiz yurtiçi yolcu taşımacılığı veya hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Bu belgelere 24 üncü maddenin ikinci fıkrasının (m) bendindeki şartları haiz otomobiller de kaydedilebilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) D1 yetki belgesi: Ticari ve tarifeli olarak yapacaklara,
b) D2 yetki belgesi: Ticari ve tarifesiz olarak yapacaklara,
c) D3 yetki belgesi: Hususi taşımacılık faaliyetinde bulunarak, kendi personelinin taşımasını yapacaklara,
ç) D4 yetki belgesi: Ticari olarak, taşıma mesafesine bakılmaksızın iliçi ve 100 kilometreye kadar olan şehirlerarası tarifeli ve tarifesiz olarak yapacaklara,
verilir.
(5) F türü yetki belgesi: Ticari amaçla yolcu taşımacılığı alanında acentelik yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) F1 yetki belgesi: Yurtiçi acentelik yapacaklara,
b) F2 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası acentelik yapacaklara,
verilir.
(6) G türü yetki belgesi: Ticari amaçla eşya veya kargo taşımacılığı alanında acentelik yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) G1 yetki belgesi: Yurtiçi eşya acenteliği yapacaklara,
b) G2 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası eşya acenteliği yapacaklara,
c) G3 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası kargo acenteliği yapacaklara,
verilir.
(7) H türü yetki belgesi: Ticari amaçla yurtiçi ve uluslararası eşya taşımacılığı alanında komisyonculuk yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) H1 yetki belgesi: Yurtiçi yapacaklara,
b) H2 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası yapacaklara,
verilir.
(8) K türü yetki belgesi: Yurtiçi eşya taşımacılığı veya hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) K1 yetki belgesi: Ticari amaçla eşya taşımacılığı yapacaklara,
b) K2 yetki belgesi: Hususi taşımacılık yapacaklara,
c) K3 yetki belgesi: Ticari amaçla taşınma eşyası taşımacılığı yapacaklara,
verilir.
(9) L türü yetki belgesi: Ticari amaçla lojistik işletmeciliği yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) L1 yetki belgesi: Yurtiçi yapacaklara,
b) L2 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası yapacaklara,
verilir.
(10) M türü yetki belgesi: Ticari amaçla tarifeli olarak kargo işletmeciliği yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) M1 yetki belgesi: İliçi yapacaklara,
b) M2 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası yapacaklara,
verilir.
(11) N türü yetki belgesi: Ticari amaçla nakliyat ambarı işletmeciliği yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) N1 yetki belgesi: İliçi yapacaklara,
b) N2 yetki belgesi: Yurtiçi yapacaklara,
verilir.
(12) P türü yetki belgesi: Ticari amaçla dağıtım işletmeciliği yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) P1 yetki belgesi: İliçi yapacaklara,
b) P2 yetki belgesi: Yurtiçi yapacaklara,
verilir.
(13) R türü yetki belgesi: Ticari amaçla eşya taşımacılığı alanında taşıma işleri organizatörlüğü yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Faaliyetin şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) R1 yetki belgesi: Yurtiçi yapacaklara,
b) R2 yetki belgesi: Yurtiçi ve/veya uluslararası yapacaklara,
verilir.
(14) T türü yetki belgesi: Terminal işletmeciliği yapacak gerçek ve tüzel kişiler ile kamu kurum ve kuruluşlarına verilir. Faaliyet şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:
a) T1 yetki belgesi: Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde yolcu terminali işletmeciliği yapacaklara,
b) T2 yetki belgesi: Büyükşehir Belediyesi sınırları dışında kalan yerleşim birimlerinde yolcu terminali işletmeciliği yapacaklara,
c) T3 yetki belgesi: Eşya terminali işletmeciliği yapacaklara,
verilir.” hükmü,
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “…h) İstekliler tarafından, 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu 5. Maddesinde ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 5. ve 6. Maddesinde zorunluluğu ve detayları belirtilen; otobüs ve minibüslerle yurt içi ve yurt dışı yolcu taşıma faaliyetlerini yürütebilmesi için zorunlu olan B2 belgesinin, bununla birlikte kamyon ve kamyonetle yük ve eşya taşıma faaliyetlerini yürütebilmesi için zorunlu olan K1, C2, L1, L2, N1, N2 belgelerinden herhangi birinin de sunulması zorunludur.
Hizmetin ifası sırasında güçlüklerle karşılaşılmaması ve işin aksamadan devam etmesinin sağlanabilmesi amacıyla 1618 Sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu ve Seyahat Acentaları Yönetmeliğinin “Seyahat acentalarının hizmetleri” başlıklı 5 inci Maddesinde zorunluluğu ve detayları belirtilen Sosyal, Kültürel, Turizm, Sportif ve Eğitim amaçlı gezi faaliyetlerini yürütebilmesi için ayrıca yurtiçi ve yurtdışında turizm bölgelerine girmek, İstanbul da turizm bölgelerindeki tramvay yollarında seyahat etmek ve İstanbul’daki 15 Temmuz Şehitler köprüsü ve Fatih Sultan Mehmet Köprüsünü kullanabilmek için Tursab A Grubu Seyahat Acenteliği belgesinin sunulması zorunludur.
…
7.2. İhaleye iş ortaklığı olarak teklif verilmesi halinde;
7.2.1. İş ortaklığının her bir ortağı tarafından 7.1. maddesinin (a), (b) ve (h) bentlerinde yer alan belgelerin ayrı ayrı sunulması zorunludur. İş ortaklığının tüzel kişi ortağı tarafından, iş deneyimini göstermek üzere sunulan belgenin tüzel kişiliğin yarısından fazla hissesine sahip ve Kanuna göre yapılacak ihalelere ilişkin sözleşmelerin yürütülmesi konusunda temsile ve yönetime yetkili olan ortağına ait olması halinde, bu ortak (ğ) bendindeki belgeyi de sunmak zorundadır. Kanun kapsamındaki idarelere taahhüt edilenler dışında yurt dışında gerçekleştirilen işler için düzenlenen iş bitirme belgesinin şirketler topluluğu ilişkisi içinde kullanılması halinde, bu belgeyi kullanan ortağın 7.1 inci maddenin (ı) bendindeki belgeyi de sunması zorunludur. ” düzenlemesi,
Teknik Şartname’nin “Konu” başlığında “Beykoz Belediyesi’nin yurt içi ve yurt dışında düzenleyeceği Sosyal, Kültürel, Turizm, Sportif ve Eğitim amaçlı tüm faaliyetlerinde kullanılmak üzere, aşağıda ayrıntılı olarak miktarları verilen, bakım-onarım, kasko, OGS, muayene vs. dahil; akaryakıtsız, şoförsüz/operatörsüz 21 Aylık Muhtelif Cins ve Miktarlarda İş Makinesi ve Araç Kiralama Hizmet Alımı işidir.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Genel Esaslar” başlığında “…D.4 YÜKLENİCİ 4925 Sayılı Karayolu Taşıma Kanunu 5. Maddesinde ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 5. ve 6. Maddesinde zorunluluğu ve detayları belirtilen; otobüs ve minibüslerle yurt içi ve yurt dışı yolcu taşıma faaliyetlerini yürütebilmesi için zorunlu olan B2, kamyon ve kamyonetle yük ve eşya taşıma faaliyetlerini yürütebilmesi için zorunlu olan K1, C2, L1, L2, N1, N2 belgelerinden herhangi birine sahip olmak zorundadır… ” düzenlemesi yer almaktadır.
İhale dokümanı düzenlemeleri ile başvuru sahibinin iddiaları çerçevesinde yapılan incelemede, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’na dayanılarak hazırlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin “Yetki belgesi türleri” başlıklı 6’ncı maddesinden B türü yetki belgesinin otobüsle yurtiçi ve/veya uluslararası yolcu taşımacılığı veya hususi taşımacılık yapacak gerçek ve tüzel kişilere verildiği, bu çerçevede otobüsle yurtiçi ve/veya uluslararası yolcu taşımacılığını ticari ve tarifesiz yapacakların B2 yetki belgesine sahip olmalarının zorunlu olduğu, D2, D1 ve F1 yetki belgelerinin ise yurtdışı yolcu taşımacılığını kapsamadığı anlaşılmıştır.
Bu çerçevede ihale dokümanı düzenlemelerden ihale konusu işin kullanılacak olan otobüs ve minibüslerin belediyenin yurt içi ve yurt dışında düzenleyeceği sosyal, kültürel, turizm, sportif ve eğitim amaçlı tüm faaliyetlerinde kullanılacağı anlaşıldığından idarece ihale konusu işte kullanılacak olan otobüs ve minibüslerle yurt içi ve yurt dışı yolcu taşıma faaliyetlerini yürütebilmesi için zorunlu olan B2 belgesinin istenilmesinin yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Başvuru sahibinin İdari Şartname’nin 7.1.h maddesinde ve ihale ilanında yapılan düzenlemede eşya taşımacılığına ilişkin K1, C2, L1, L2, N1, N2 belgelerinden herhangi birinin istenilmesinin mevzuata aykırı olduğu, taşıtı bulunmayan R1 veya R2 belgesine sahip diğer taşıma işleri organizatörlerinin yetki belgesine sahip diğer taşımacıların taşıtlarına, yük verme ve bu faaliyet için nakliye faturası düzenleme yetkisine sahip olduklarından bu belgeye sahip isteklilerin ihaleye katılmalarının engellendiği yönündeki iddiasına yönelik yapılan incelemede, bir başka Kurul kararında benzer iddiaya ilişkin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğünden bilgi istendiği ve Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğünün 14.09.2020 tarihli ve E.50863 sayılı yazısında “… Bilindiği üzere, 4925 sayılı Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre; taşımacılık işi ile iştigal eden her firmanın, faaliyet alanına göre yetki belgesi alması ve operasyonlarında kullandığı her bir taşıtı (özmal veya sözleşmeli), yetki belgesi eki taşıt belgesine ilave ettirilerek taşıt kartını alması; ülkedeki taşıma düzeninin sağlanması, taşımada kullanılan taşıtların tespiti ve takibi, yapılan taşımalarda ülke ekonomisine maksimum verimin sağlanması ile 4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanununun amacı çerçevesinde bir zorunluluk olup, kapsam dışı bırakılan taşımalar, anılan Yönetmeliğin 2 nci maddesinde açıkça belirtilmiştir.
Bununla birlikte, Karayolu Taşıma Yönetmeliği çerçevesinde, adlarına yetki belgesi düzenlenmiş firmaların, almış oldukları yetki belgelerinin faaliyetlerine uygun olması anılan Yönetmeliğin 5 inci maddesi gereği zorunludur.
Yukarıda belirtilen açıklamalar çerçevesinde, Kamu Kurum ve Kuruluşlarının düzenlemiş olduğu taşıma ihalelerinde, ihaleye iştirak edecek firmalardan; ihaleye konu taşıma faaliyetinin niteliği, mahiyeti, büyüklüğü (taşıması yapılacak eşyanın ağırlığı) ve gerekli taşıt sayısı göz önünde bulundurularak, Karayolu Taşıma Kanunu ve Karayolu Taşıma Yönetmeliği çerçevesinde düzenlenen C2, K1, L1, L2, M1, M2, N1, N2, P1, P2 yetki belgelerinden, uygun türdeki yetki belgesinin istenilmesi gerekmektedir.
Bununla birlikte, Karayolu Taşıma Yönetmeliği çerçevesinde düzenlenen yetki belgelerinin kapsamları ve faaliyet gösterebilecekleri alanlar da dikkate alınarak;
* C2 yetki belgesine sahip firmaların K1,
* L1 veya L2 yetki belgesine sahip firmaların C2, K1, N1 veya N2,
* M1 veya M2 yetki belgesine sahip firmaların P1 veya P2,
* N1 veya N2 yetki belgesine sahip firmaların C2 veya K1,
yetki belgesi kapsamında da faaliyet gösterebileceklerinin (uluslararası taşımalar sadece C2, L2 ve M2 yetki belgesi ile yapılabilmektedir) göz önünde bulundurulması gerekmektedir.
Bu itibarla; ilgi yazınızda belirtilen taşıma ihalesine ilişkin hazırlanan İdari Şartname’de belirtilen taşıtların, yapılacak taşımanın niteliği göz önünde bulundurularak, uygun olan bir yetki belgesi eki taşıt belgesinde kayıtlı bulunmaları gerekmekle birlikte, söz konusu ihalenin, sadece K türü (K1) yetki belgesi düzenlenmiş firmalarla sınırlandırılmasının uygun olmayacağı mütalaa edilmektedir.” ifadelerine yer verildiği görülmüş olup söz konusu yazıda R1 ve R2 yetki belgesine sahip firmaların sayılmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin bu yöndeki iddiası da yerinde görülmemiştir.
Öte yandan 1618 sayılı Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu’nun 1’inci maddesinde işletme belgesinin Bakanlıkça verilen seyahat acentesi belgesini ifade ettiği, 3’üncü maddesinde seyahat acentelerinin gördükleri hizmetlere göre üç grupta toplandığı, (A) Grubu seyahat acentelerinin 1’inci maddede söz konusu olan tüm seyahat acenteliği hizmetlerini görebildikleri, 4’üncü maddesinde Türkiye’de seyahat acenteliği faaliyeti göstermek için Bakanlıktan işletme belgesi almanın zorunlu olduğu, anılan Kanun’un “Seyahat acentaları birliği” başlıklı İkinci Kısım “Amaç ve Kuruluş” başlıklı 32’nci maddesinde ise seyahat acentelerinin birliğe üye olmalarının zorunlu olduğu hükme bağlanmıştır.
Başvuru sahibinin Tursab A Grubu Seyahat Acenteliği belgesine yönelik iddiasına ilişkin yapılan incelemede, idareler tarafından hangi belgelerin yeterlik değerlendirmesinde kullanılmak üzere istenileceğinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesi ile Hizmet Alım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İstenecek belgeler” başlıklı 29’uncu maddesi birlikte değerlendirilerek idare tarafından belirleneceği, bu çerçevede ihale konusu işte yer alan bir kısım araçların yurt içi ve yurt dışında düzenlenecek sosyal, kültürel, turizm ve eğitim amaçlı tüm faaliyetlerinde kullanılmak üzere kullanılacağının açık olarak Teknik Şartname’de belirtildiği anlaşılsa da ihale konusu işte sürücü ve operatörün bulunmadığı ve başvuruya konu ihalenin kapsamının belediyenin genel nitelikli olarak belediye hizmetlerine yönelik olarak belirlendiği, doğrudan seyahat acenteliği hizmetlerine yönelik olarak belirlenmediği, ancak yapılan düzenleme doğrultusunda belediyenin genel nitelikli hizmetlerinde de isteklilerin söz konusu belgeye sahip olmalarının istenildiği, bu çerçevede söz konusu düzenlemelerin isteklilerin ihaleye katılımını engelleyici ve rekabeti daraltıcı nitelikte olduğu ve idarenin takdir yetkisi kapsamında olmadığı anlaşıldığından ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
|
||||||||||