İdarenin yaklaşık maliyete dayanak teşkil eden metraj hesaplaması ile istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan iş kalemleri metraj hesaplaması kıyaslandığında, açıklama istenen 85 iş kaleminin 7’sinde isteklinin metrajının idarenin metrajından yüksek olduğu, 68 tanesinde isteklinin metrajının idarenin metrajından düşük olduğu, bununla birlikte açıklama istenilen iş kalemleri dikkate alındığında ortaya çıkan bahse konu metraj farklılığının istekli teklif bedeline toplam 619.701,01 TL avantaj sağladığı saptanmıştır.metraj farklılığı avantajının isteklinin teklif bedeline eklenmesi halinde 11.953.371,01 TL’ye ulaşıldığı, söz konusu tutar esas alındığında Ortak Girişimi’nin teklifinin geçerli teklifler arasında en düşük 10’uncu teklif olacağı, dolayısıyla sıralamanın değişeceği

Badıllı Mimarlık A.Ş. – Kara İnci İnşaat Akaryakıt Taş. Gıda Teks. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Van Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2017/268673 İhale Kayıt Numaralı “Muradiye İlçesi 24 Derslikli Mesleki ve Teknik Eğitim Lisesi + 200 Kişilik Pansiyon ve Çevre Düzenleme Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Van Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı tarafından 05.07.2017 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Muradiye İlçesi 24 Derslikli Mesleki ve Teknik Eğitim Lisesi + 200 Kişilik Pansiyon ve Çevre Düzenleme Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Badıllı Mimarlık A.Ş. – Kara İnci İnşaat Akaryakıt Taş. Gıda Teks. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın 24.08.2017 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.08.2017 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 29.08.2017 tarih ve 49149 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.08.2017 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. 08.08.2018 tarihli ve 2018/MK-277 sayılı Kurul kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.

Başvuruya ilişkin olarak 2017/2209-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, kesinleşen ihale kararında ihalenin aşırı düşük teklif açıklaması istenen Eser İnş. Gıd. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti- Yeşilgözler İnş. Taş. Tem. Yem. Ürn. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi üzerinde bırakıldığı, isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sundukları metrajlarda yaklaşık maliyete göre farklılıklar bulunduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

         b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

           c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

            gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

…

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

…

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

…

45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.

…

45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.

…

45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir…” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartnamenin  “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin

a) Adı:Muradiye İlçesi 24 Derslikli Mesleki ve Teknik Eğitim Lisesi + 200 Kişilik Pansiyon Ve Çevre Düzenleme Yapım İşi

b) Yatırım proje no’su/kodu:

c) Miktarı ve türü:

7634 m2 OKUL + 6585 M2 Pansiyon ve Çevre Düzenleme Yapım İşi

ç) Yapılacağı Yer: Muradiye/Van

d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

İdari Şartnamenin  “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi,

İdari Şartnamenin  “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, teklif edilen fiyatların en düşük olanıdır.

…” düzenlemesi,

İdari Şartnamenin “Diğer Hususlar” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhalede uygulanacak sınır değer katsayısı (N) = 1,00

…” düzenlemesi yer almaktadır.

Başvuruya konu ihaleye ilişkin olarak Badıllı Mimarlık A.Ş. – Kara İnci İnşaat Akaryakıt Taş. Gıda Teks. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuş ve Kurulca alınan 04.10.2017 tarihli ve 2017/UY.II-2707 sayılı karar ile “Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,” karar verilmiştir.

Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada Ankara 10. İdare Mahkemesinin 02.02.2018 tarihli ve E: 2017/3143, K: 2018/231 sayılı kararı ile “davanın reddine” karar verilmesi üzerine yapılan temyiz incelemesi sonucunda Danıştay Onüçüncü Dairesinin 02.07.2018 tarih ve E: 2018/1402, K: 2018/2248 sayılı kararı ile “…Bu durumda, anahtar teslimi götürü bedel usulüyle gerçekleştirilen uyuşmazlığa konu ihalede, idarenin metrajları ile isteklilerin metrajlarının bire bir örtüşmesi beklenmemekle birlikte, söz konusu metraj farkının makûl düzeyde olması gerektiği; bu çerçevede, açıklama istenilen iş kalemlerinin tamamı üzerinden sağlanan fiyat avantajının ihaleye teklif veren diğer isteklilerin teklif bedellerine göre sıralamada değişikliğe neden olmaması gerektiğinden, bu çerçevede bir değerlendirme yapılmaksızın, salt en fazla %8 oranında gerçekleşen metraj farklılıklarının makûl sayılacağı kabulünden hareketle verilen dava konusu kurul kararında bu yönüyle hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki temyize konu idare mahkemesi kararında ise hukukî isabet bulunmamaktadır.” ifadelerine yer verilmek suretiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bahse konu Mahkeme kararı üzerine 08.08.2018 tarihli ve 2018/MK-277 sayılı Kurul kararıyla “1) Kamu İhale Kurulunun 04.10.2017 tarihli ve 2017/UY.II-2707 sayılı kararının idarenin metrajı ile ihale üzerinde bırakılan isteklinin metrajı arasında farklılıklar bulunduğu yönündeki iddiaya ilişkin kısmının iptaline,

2) Anılan Danıştay kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, idarenin metrajı ile ihale üzerinde bırakılan isteklinin metrajı arasında farklılıklar bulunduğu yönündeki iddiaya ilişkin esasın yeniden incelenmesine geçilmesine,” karar verilmiştir.

Başvuruya konu ihalede 17 isteklinin teklif verdiği, Şen-Ka İnş. Yat. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin sunmuş olduğu teklif mektubunda rakamla 12.660.000,00 TL yazıldığı, yazı ile “on iki milyon altı yüz altmış altı bin türk lirası” şeklinde yazı-rakam uyuşmazlığı yapıldığından dolayı İdari Şartname’nin 23.2’nci maddesinin (b) bendi gereği değerlendirme dışı bırakıldığı görülmüştür. Geriye kalan 16 firma dikkate alınarak sınır değerin 11.541.594,57 TL olarak hesaplandığı, bahse konu sınır değerin altında teklif veren 2 isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tâbi tutulduğu, isteklilere gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ekinde 85 adet iş kalemine ilişkin açıklama istenildiği, ayrıca açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerinin de yazı ekinde yer aldığı, idarece aşırı düşük teklif açıklaması talep edilen isteklilerden sadece Eser İnş. Gıd. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti- Yeşilgözler İnş. Taş. Tem. Yem. Ürn. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişiminin açıklama sunduğu, bahse konu aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun görüldüğü ve ihalenin Eser İnş. Gıd. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti- Yeşilgözler İnş. Taş. Tem. Yem. Ürn. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişiminin üzerinde bırakıldığı tespit edilmiştir.

İdarenin yaklaşık maliyete dayanak teşkil eden metraj hesaplaması ile istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan iş kalemleri metraj hesaplaması kıyaslandığında, açıklama istenen 85 iş kaleminin 7’sinde isteklinin metrajının idarenin metrajından yüksek olduğu, 68 tanesinde isteklinin metrajının idarenin metrajından düşük olduğu, bununla birlikte açıklama istenilen iş kalemleri dikkate alındığında ortaya çıkan bahse konu metraj farklılığının istekli teklif bedeline toplam 619.701,01 TL avantaj sağladığı saptanmıştır.

Bahse konu metraj farklılığı avantajının isteklinin teklif bedeline eklenmesi halinde 11.953.371,01 TL’ye ulaşıldığı, söz konusu tutar esas alındığında Eser İnş. Gıd. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti- Yeşilgözler İnş. Taş. Tem. Yem. Ürn. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin teklifinin geçerli teklifler arasında en düşük 10’uncu teklif olacağı, dolayısıyla sıralamanın değişeceği anlaşılmıştır.

Danıştay Onüçüncü Dairesinin 02.07.2018 tarih ve E: 2018/1402, K: 2018/2248 sayılı kararı gereğince yapılan inceleme neticesinde isteklinin metraj farklılığı nedeniyle avantaj sağladığı, bu avantajın sıralamanın değişmesine sebep olduğu anlaşılmış olup Eser İnş. Gıd. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti- Yeşilgözler İnş. Taş. Tem. Yem. Ürn. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

AŞIRI DÜŞÜK

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Eser İnş. Gıd. San. İç ve Dış Tic. Ltd. Şti- Yeşilgözler İnş. Taş. Tem. Yem. Ürn. Hiz. San. ve Tic. Ltd. Şti. Ortak Girişimi’nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.