İdarenin yaklaşık maliyeti 2018 yılı fiyatları üzerine %33 oranında güncelleme yaparak belirlediği, ancak aşırı düşük savunma veren 7 firmanın ise aşırı düşük teklif açıklamasını güncellenmemiş 2018 yılı fiyatlarına göre yaptığı, bu hususun 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen temel ilkelere aykırı olduğu, aşırı düşük savunma veren firmaların savunmalarında kullandığı 2018 rayiçlerinin de yaklaşık maliyetin güncellendiği oranda arttırılması kaydı ile değerlendirilmesi

Bahadır Grup İnşaat Sanayi İç ve Dış Ticaret Anonim Şirketi – Caba İnş. Tic. ve San. A.Ş. -İmaj Altyapı Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2018/658301 İhale Kayıt Numaralı “Toprakkale – İskenderun Otoyolu ile Tarsus-Adana-Gaziantep Otoyolunun Adana Kuzey Kavşağı (72+703) – Bahçe Kavşağı (198+100) Arasında Muhtelif Kesimlerinin ve Bağlantı Yollarının Üstyapı Onarımı Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 5. Bölge Müdürlüğü tarafından 24.01.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Toprakkale – İskenderun Otoyolu ile Tarsus-Adana-Gaziantep Otoyolunun Adana Kuzey Kavşağı (72+703) – Bahçe Kavşağı (198+100) Arasında Muhtelif Kesimlerinin ve Bağlantı Yollarının Üstyapı Onarımı Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Bahadır Grup İnşaat Sanayi İç ve Dış Ticaret Anonim Şirketi – Caba İnş. Tic. ve San. A.Ş. -İmaj Altyapı Tic. A.Ş. İş Ortaklığı’nın 19.04.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.04.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince30.04.2019 tarih ve 18280 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2019/464 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarenin 24.01.2019 tarihinde yaptığı “Toprakkale – İskenderun Otoyolu ile Tarsus – Adana – Gaziantep Otoyolunun Adana Kuzey Kavşağı (72+703) – Bahçe Kavşağı (198+100) Arasında Muhtelif Kesimlerinin ve Bağlantı Yollarının Üstyapı Onarımı Yapım İşi” ihalesinin 09.04.2019 tarihli ve 89990431-755.02/E.106706 sayılı kesinleşen ihale kararı ile sonuçlandırılarak, SNH İnş. A.Ş. – Su Taah İnş. Tic. ve San. A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak ise Feza Taah. A.Ş.- Den-Ka Yapı On. İnş. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının belirlendiği,  ihale komisyonu kararında;

·         Karfen İnş. En. Tic. A.Ş. – AKH Mad. İnş. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,

·         Demce Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş.,

·         Nil Yapı Malz. İnş. Tic. A.Ş. – Orak Altyapı San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,

·         Ayka Global En. A.Ş. – Ek-Pet İnş. Tic. Ltd. Şti. – Avos Grup İnş. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,

·         GLS Müh. İnş. A.Ş. – Eskikale İnş. Tic. A.Ş. – Baran Yapı İnş. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı,

·         Feza Taah. A.Ş. – Den-Ka Yapı On. İnş. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı

·         SHN. İnş. A.Ş. – Su Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş. İş Ortaklığı,

olmak üzere 7 firma tarafından verilen aşırı düşük teklif açıklamalarının ihale komisyonunca uygun görüldüğü, bahse konu ihalede yaklaşık maliyetin 723.882.965,58 TL olarak, sınır değerin ise 449.352.676,96 TL olarak belirlendiği, ihale tarihinin 2019 yılı olması ve henüz 2019 birim fiyatlarının yayınlanmamış olması nedeniyle 2018 yılı birim fiyatlarının güncelliğini kaybettiği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yüksek Fen Kurulunun 15.08.2018 tarihli kararına göre Çevre ve Şehircilik Bakanlığı birim fiyatlarının 01.01.2018 tarihi itibarıyla 2018 yılı için geçerli olduğu, bu birim fiyatların TÜİK İnşaat Maliyet Endeksi ve Değişim Oranına göre güncellenmesi ile 2019 yılı için yeni yaklaşık maliyetin belirlenebileceği yönündeki düzenlemenin uygulanarak bu yönde hareket edildiği ve 2018 yılı birim fiyatlarına yaklaşık %33 oranında artış yapılarak bahse konu ihalenin 723.882.965,58 TL’lık yaklaşık maliyetinin belirlendiği kanaatinin hasıl olduğu, yaklaşık maliyetin güncelliğini yitirmesi durumunda idarece yaklaşık maliyet ilk ilan veya davet tarihine kadar güncellenmesine yönelik itirazlarının olmadığı, idarenin Yüksek Fen Kurulu’nun 15.08.2018 tarihli ve 2018/31 sayılı tavsiye niteliğindeki kararını uygulayıp uygulamama hususunda takdir hakkına sahip olduğu,

İdarenin yaklaşık maliyeti 2018 yılı fiyatları üzerine %33 oranında güncelleme yaparak belirlediği, ancak aşırı düşük savunma veren 7 firmanın ise aşırı düşük teklif açıklamasını güncellenmemiş 2018 yılı fiyatlarına göre yaptığı, bu hususun 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde belirtilen temel ilkelere aykırı olduğu, aşırı düşük savunma veren firmaların savunmalarında kullandığı 2018 rayiçlerinin de yaklaşık maliyetin güncellendiği oranda arttırılması kaydı ile değerlendirilmesi gerektiği, aşırı düşük teklif savunmalarını güncellenmemiş 2018 yılı birim fiyatlarına göre yapan tüm firmaların aşırı düşük savunmalarının reddedilerek anılan ihalenin sınır değer üzerinde teklif veren firmalarının üzerinde bırakılması gerektiği iddia edilmektedir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde ihale komisyonunun verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.1 ve 45.1.2’nci maddeleri çerçevesinde teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit edeceği, bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak isteyeceği hüküm altına alınmıştır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.

…

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.

45.1.4.İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.

45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.

…

İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.

İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.

5.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır…” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden anılan Kanun’un 38’inci maddesine göre açıklama isteneceğine ilişkin düzenleme yapılmıştır.

İncelemeye konu ihalede (104) adet ihale dokümanı temin edildiği, 24.01.2019 tarihinde yapılan ihaleye (35) isteklinin katıldığı, ihale komisyonunca teklifi sınır değerin altında olduğu tespit edilen 12 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, 4 isteklinin süresi içerisinde açıklama vermediğinden, 1 isteklinin ise açıklamaları uygun bulunmadığından değerlendirme dışı bırakıldığı, 09.04.2019 tarihli ihale komisyonu kararı ile 7 isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülerek ihalenin SNH İnş. A.Ş. – Su Taah İnş. Tic. ve San. A.Ş. İş Ortaklığı üzerinde bırakıldığı, Feza Taahhüt Anonim Şirketi – Den-Ka Yapı Onarım İnş. Maden. Akary. Nak. Turz. San. ve Tİc. Ltd. Şti. İş Ortaklığı’nın ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği görülmüştür.

Teklifi aşırı düşük olarak değerlendirilen isteklilere 13.02.2019 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazılarında “…Bölge Müdürlüğümüzce 24.01.2019 tarihinde saat 10:00’da Açık İhale Usulüyle yapılan 2018/658301 İKN’lı “Toprakkale – İskenderun Otoyolu ile Tarsus-Adana-Gaziantep Otoyolunun Adana Kuzey Kavşağı (72+703) – Bahçe Kavşağı (198+100) Arasında Muhtelif Kesimlerinin ve Bağlantı Yollarının Üstyapı Onarımı Yapım İşi”ne vermiş olduğunuz teklif fiyatınız 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 38.maddesine göre Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.maddesine göre (Aşırı düşük teklif değerlendirmesi) aşırı düşük olarak değerlendirilmiştir.

Bu nedenle İhale komisyonuna sunulmak üzere;

1- Yapım yönteminin ekonomik olması, seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşulların Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.maddesine göre Teknik Şartname ve diğer ihale dokümanlarının da dikkate alınarak açıklanması,

2- Ekli listede gösterilen iş grubu pozlarının (Genel Tebliğin 45.1.2.2 maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan alt analiz girdileri ile açıklama istenilecek alt analiz girdileri pozların karşılarında belirtilmiştir.) nasıl hesaplandığının Kamu İhale Tebliğinin 45.maddesi ile ihale dokümanında bulunan analiz formatlarına uygun olarak açıklanması gerekmektedir.

3- Aşırı düşük teklif savunmanız kapsamında açıklama istenilen analiz girdileri için Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13. maddesine istinaden Üçüncü kişilerden teklif alarak açıklama yapmanız durumunda, fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından düzenlenen ve fiyat teklifine dayanak oluşturan maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5)’in veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek.O6)’nın fiyat teklifiyle birlikte sunulması gerekmektedir.

Açıklamalarınızı yazılı olarak belgelere dayalı ve maddeler halinde kararın tarafınıza tebliğ tarihinden [elden tebliğ edilmesi halinde aynı gün/iadeli taahhütlü mektupla gönderilmesi halinde mektubun teslim edildiği tarih/EKAP üzerinden bildirilmesi halinde bildirim tarihi/faksla bildirilmesi halinde bildirim tarihi] itibaren 5 (Beş) iş günü içerisinde yapmanız gerekmektedir…” hususlarına yer verilmiştir.

İdarece hazırlanan yaklaşık maliyet cetvelleri incelendiğinde yaklaşık maliyet hesaplarında kullanılan 2018 yılı birim fiyatlarının %35 oranında artırılarak güncelleme yapıldığı görülmüştür.

İhale komisyonunca aşırı düşük teklif açıklaması uygun görülen Karfen İnş. En. Tic. A.Ş. – AKH Mad. İnş. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Demce Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş., Nil Yapı
Malz. İnş. Tic. A.Ş. – Orak Altyapı San. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Ayka Global En. A.Ş. – Ek-Pet İnş. Tic. Ltd. Şti. – Avos Grup İnş. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, GLS Müh. İnş. A.Ş. – Eskikale İnş. Tic. A.Ş.- Baran Yapı İnş. Tic. A.Ş. İş Ortaklığı, Feza Taah. A.Ş. – Den-Ka Yapı On. İnş. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı ve SNH İnş. A.Ş. – Su Taah. İnş. Tic. ve San. A.Ş. İş Ortaklığı tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarında, açıklama istenilen analiz girdilerine ilişkin (işçilik hariç) kamu birim fiyatları ve rayiçleri kullanılarak açıklama yapılan iş kalemlerinde 2018 yılına ait Kamu Kurum ve Kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlarının ve rayiçlerin kullanıldığı anlaşılmaktadır.

Bu çerçevede, inceleme konusu ihalenin ilan tarihinin 25.12.2018 olduğu dikkate alındığında, ilan tarihinde geçerli cari yıl birim fiyatlarının 2018 yılı fiyatları olduğu, ayrıca ihale tarihinde de 2019 yılı birim fiyatlarının yayımlanmamış olduğu, 15.08.2018 tarihli ve 2018/31 sayılı Yüksek Fen Kurulu kararının Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca ilan edilen 2018 yılı İnşaat ve Tesisat Birim Fiyatlarının baştan tek tek güncellenmesine ilişkin bir karar olmadığı, bunun yerine, yapılan ihalelerde idarelerce gerek görülmesi halinde yaklaşık maliyetin güncellenmesine ilişkin izlenecek yöntemin ne olduğunun belirtildiği, idarece hazırlanan yaklaşık maliyet cetvelleri incelendiğinde yaklaşık maliyet hesaplarında kullanılan 2018 yılı birim fiyatlarının %35 oranında artırılarak güncelleme yapıldığı, Yüksek Fen Kurulu kararında belirtilen değerleme oranının mevcut ihaledeki açıklama istenilen iş kalemlerini de etkilemeyeceği, bu bağlamda yukarıda aktarılan ihale mevzuatı gereğince aşırı düşük teklif sahibi istekliler tarafından kamu kurum veya kuruluşlarınca ilan edilen fiyatlar üzerinden bir açıklama yapıldığı takdirde ilan tarihinde geçerli cari fiyatlar üzerinden açıklama yapılmasının yeterli olduğunun anlaşıldığı, bu nedenle başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği ile karar verildi.