idarenin yüklenicinin A1 yetki belgesi almasına olanak sağlamak için verdiği 20 günlük sürelerde otomobil cinsi taşıtların çalıştırılmaması durumunun dokümana aykırılık olarak değerlendiremeyeceği

4925 sayılı Karayolu Taşıma Kanunu’nun “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde “Bu Kanunun amacı; karayolu taşımalarını ülke ekonomisinin gerektirdiği şekilde düzenlemek, taşımada düzeni ve güvenliği sağlamak, taşımacı, acente ve taşıma işleri komisyoncuları ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği ve benzeri hizmetlerin şartlarını belirlemek, taşıma işlerinde istihdam edilenlerin niteliklerini, haklarını ve sorumluluklarını saptamak, karayolu taşımalarının, diğer taşıma sistemleri ile birlikte ve birbirlerini tamamlayıcı olarak hizmet vermesini ve mevcut imkânların daha yararlı bir şekilde kullanılmasını sağlamaktır.” hükmü,

Anılan Kanun’un 3’üncü maddesinde“…Taşımacı: Taşımacı yetki belgesine sahip olan ve kendi nam ve hesabına taşımayı bir ücret karşılığı üstlenen gerçek veya tüzel kişiyi… ifade eder.” hükmü,

Aynı Kanun’un “Yetki belgesi alma zorunluluğu ve taşıma hizmeti” başlıklı 5’inci maddesinde “Taşımacılık, acentelik ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yapılabilmesi için Bakanlıktan yetki belgesi alınması zorunludur.

Taşımacılık, acentelik ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yetki belgesi alınabilmesi için taşıma işleri işletmecilerinin meslekî saygınlık, malî yeterlilik ve meslekî yeterliliğe sahip olması gerekmektedir…” hükmü,

Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinde “…üüü) Yetki belgesi: Bu Yönetmelik kapsamında faaliyette bulunacak gerçek ve tüzel kişilere çalışma izni veren ve Bakanlıkça düzenlenen belgeyi… ifade eder.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Yetki belgesi alma zorunluluğu” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Bu Yönetmelik kapsamına giren taşımacılık, acentelik, taşıma işleri komisyonculuğu, taşıma işleri organizatörlüğü, nakliyat ambarı işletmeciliği, kargo işletmeciliği, lojistik işletmeciliği, dağıtım işletmeciliği, terminal işletmeciliği ve benzeri faaliyetlerde bulunacak gerçek ve tüzel kişilerin yapacakları faaliyetlere uygun olan yetki belgesini/belgelerini Bakanlıktan almaları zorunludur.” hükmü,

“Yetki belgesi türleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) A türü yetki belgesi: Otomobille ticari tarifeli veya tarifesiz olarak, yurt içi veya uluslararası yolcu taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere verilir. Taşımanın şekline göre aşağıdaki türlere ayrılır:

a) A1 Yetki Belgesi: Yurtiçi tarifeli veya tarifesiz yapacaklara,

…verilir.” hükmü,

“Mevzuata uygun taşımacılık, yetki belgelerinin devredilemeyeceği ve genel yasaklar” başlıklı 9’uncu maddesinde “(1) Karayolu taşımacılık faaliyetlerinin ikili ve çok taraflı uluslararası anlaşma ve sözleşmelere, Kanuna, bu Yönetmeliğe ve ilgili diğer mevzuata uygun olarak gerçekleştirilmesi esastır…” hükmü,

“Yetki belgesi almanın veya yenilemenin özel şartları” başlıklı 14’üncü maddesinde “(1) A türü yetki belgeleri için başvuranlardan:

a) A1 yetki belgesi için başvuranların, ticari olarak kayıt ve tescil edilmiş en az 4 adet özmal otomobil ile 20.000 Türk Lirasısermaye veya işletme sermayesine sahip olmalarışarttır.

b) A2 yetki belgesi için başvuranların, ticari olarak kayıt ve tescil edilmiş en az 5 adet özmal otomobil ile 40.000 Türk Lirasısermaye veya işletme sermayesine sahip olmalarışarttır.

c) A1 ve A2 yetki belgesi için başvuranların, kullanım hakkına sahip olunan ve taşımacılık faaliyetinin yürütüleceği merkezi adresi veya varsa şubesinin bulunduğu imarlı yapı/bina/tesisin, bu işe elverişli (…) bir taşınmaz olmasışarttır.

ç) A1 yetki belgesine başvuranlardan, kamu kurum ve kuruluşlarına da hizmet vermek isteyenlerin ayrıca kamu kurum/kuruluşuyla yapılmış asgari 4 taşıt için geçerli taşıma hizmet alımı sözleşmesine sahip olması ile Bakanlığa sunulan sözleşmede/sözleşmelerde belirtilen taşıt sayısının toplamda 4 taşıtın altına düşmemesi şarttır. Bu bent çerçevesinde yetki belgesi eki taşıt belgesine kayıtlı taşıtların hizmet verecekleri kamu kurum/kuruluşları haricinde taşımacılıkta kullanılması yasaktır. Bu bentte belirtilen taşıtlara ilişkin yasağa uymayan yetki belgesi sahiplerine 50 uyarma verilir.
…

e ) Kamu kurumu/kuruluşu haricindekilere hizmet vermek üzere A1 yetki belgesi almak için başvuran gerçek veya tüzel kişilere yetki belgesi ücreti A1 yetki belgesi için belirlenmiş güncel ücretin 12 katı olarak uygulanır.” hükmü yer almaktadır.

28.04.2022 tarihinde yayınlanan İhale İlanı’nın “İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler” başlıklı 4’üncü maddesinde “…4. İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler:

4.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeler ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin bilgileri e-teklifleri kapsamında beyan etmeleri gerekmektedir.

4.1.1.3. İhale konusu işin yerine getirilmesi için alınması zorunlu olan ve ilgili mevzuatında o iş için özel olarak düzenlenen sicil, izin, ruhsat vb. belgeler,

İhaleye katılacak olan istekliler; İhale konusu hizmetin yerine getirilmesinde, T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının Karayolu Taşıma Yönetmeliği hükmü gereğince;

1) İstekli, kendi adına kayıtlı olan, yurt içinde ticari amaçla eşya taşımacılığı yapabileceğini gösteren “K” türü ve/veya muadil yetki belgesini teklifi ile birlikte verecektir.

2) İstekli, kendi adına kayıtlı olan, yurt içinde ticari ve tarifesiz olarak yolcu taşımacılığı yapabileceğini gösteren “D2” ve/veya “B2” ve/veya muadil yetki belgesini teklifi ile birlikte verecektir.

Yukarıda belirtilen belgelerle ilgili olarak yeterlik bilgileri tablosunda istenilen bilgiler yeterlik bilgileri tablosunda eksiksiz olarak beyan edilecektir.…” düzenlemesi,

İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1…ı) İhaleye katılacak olan istekliler; İhale konusu hizmetin yerine getirilmesinde, T.C. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının Karayolu Taşıma Yönetmeliği hükmü gereğince;

1) İstekli, kendi adına kayıtlı olan, yurt içinde ticari amaçla eşya taşımacılığı yapabileceğini gösteren “K” türü ve/veya muadil yetki belgesini teklifi ile birlikte verecektir.

Yukarıda belirtilen belgelerle ilgili olarak yeterlik bilgileri tablosunda istenilen bilgiler yeterlik bilgileri tablosunda eksiksiz olarak beyan edilecektir.” düzenlemesi,

İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 48’inci maddesinde “48.4. İhale komisyonu kararı sonrasında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi, kendi adına kayıtlı olan A1 yetki belgesini sözleşme imzalanmadan önce İdaremize vermesi zorunludur. A1 Yetki Belgesine sahip değil ise, Karayolu Düzenleme Genel Müdürlüğünün 22/03/2016 tarih ve 21733 sayılı Oluru gereğince; kendi adına kayıtlı A1 Yetki Belgesini sözleşme imzaladıktan sonra 20 (yirmi) gün içerisinde İdaremize teslim edecek olup, A1 Yetki Belgesi ilgili kurumdan alınıp İdaremize teslim edilmeden işe başlatılmayacaktır. Yukarıda belirtilen süre içerisinde A1 Yetki Belgesinin ilgili Kurum tarafından verilmemesi halinde yüklenici A1 Yetki Belgesi için ilgili Kuruma başvuru yaptığına dair belgeleri İdaremize sunması halinde İdaremizce ek olarak 20 (yirmi) günlük bir süre tanınacaktır. Yüklenici A1 Yetki Belgesini sözleşme imzaladıktan sonra yukarıda belirtilen süreler içerisinde İdaremize teslim etmemesi durumunda sözleşme fesih işlemleri başlatılacak olup, kesin teminat gelir kaydedilecek ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 20. ve 26. maddeleri uygulanacaktır.

48.5. Yüklenici kendi adına kayıtlı olan, otomobil cinsi taşıtlar için A1 yetki belgesine işlenmiş taşıt kartlarını işe başlamadan önce İdareye teslim etmek zorundadır.

48.6. Yüklenici kendi adına kayıtlı olan, pick-up cinsi taşıtlar için K türü ve/veya muadil yetki belgesine işlenmiş taşıt kartlarını işe başlamadan önce İdareye teslim etmek zorundadır.

48.7. Yüklenici kendi adına kayıtlı olan minibüs cinsi taşıtlar için D2 ve/veya B2 ve/veya muadil yetki belgesine işlenmiş taşıt kartlarını işe başlamadan önce İdareye teslim etmek zorundadır.” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin yapılma yeri, işyeri teslim ve işe başlama tarihi” başlıklı 10’uncu maddesinde “10.2. İşyerinin teslimine ilişkin esaslar ve işe başlama tarihi: İşyeri teslimi yapılmayacak ve sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren 5 (beş)gün içinde işe başlanacaktır.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden taşımacılık, acentelik ve taşıma işleri komisyonculuğu ile nakliyat ambarı ve kargo işletmeciliği yapılabilmesi için Bakanlıktan yetki belgesi alınmasının zorunlu olduğu, A1 türü yetki belgesinin otomobille tarifeli veya tarifesiz olarak yurt içi yolcu taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel kişilere verileceği, kamu kurum ve kuruluşlarına hizmet verebilmek amacıyla A1 yetki belgesine başvuranların kamu kurum/kuruluşuyla yapılmış taşıma hizmet alımı sözleşmesini Bakanlığa sunmalarının gerektiği anlaşılmaktadır.

İhale dokumanı düzenlemelerinden ihale üzerinde bırakılan isteklinin sözleşme imzalamadan önce A1 yetki belgesini sunmasının gerektiği, ancak söz konusu istekli A1 yetki belgesine sahip değilse A1 yetki belgesini ilgili kurumdan alıp sözleşme imzaladıktan sonra 20 (yirmi) gün içerisinde idareye teslim etmesi gerektiği, ancak A1 yetki belgesinin ilgili Kurum tarafından verilmemesi halinde yüklenicinin A1 yetki belgesi için ilgili Kuruma başvuru yaptığına dair belgeleri idareye sunması halinde idarece 20 (yirmi) günlük bir ek sürenin daha verileceği, yüklenicinin A1 yetki belgesini sözleşme imzaladıktan sonra yukarıda belirtilen süreler içerisinde idareye teslim etmemesi durumunda sözleşmenin fesih işlemlerinin başlatılacağı, kesin teminatın gelir kaydedileceği ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 20’nci ve 26’ncı maddeleri uyarınca işlem yapılacağı anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede, yukarıda yer verilen mevzuat uyarınca A1 yetki belgesine sahip olunmadan otomobil cinsi taşıtların çalıştırılamayacağı, kamu kurum ve kuruluşlarına hizmet verebilmek amacıyla A1 yetki belgesine başvuranların ise kamu kurum/kuruluşuyla yapılmış taşıma hizmet alımı sözleşmesini Bakanlığa sunmalarının gerektiği dikkate alındığında, idarece A1 yetki belgesine sahip olmayan yüklenicilere söz konusu belgeyi temin etmeleri için süre verilmesinin başvuru sahibinin iddiasının aksine katılımı daraltıcı değil rekabeti arttırıcı nitelikte olduğu, bahse konu sürelerin ihale konusu işteki sadece otomobil cinsi taşıtları kapsadığı, idarenin yüklenicinin A1 yetki belgesi almasına olanak sağlamak için verdiği 20 günlük sürelerde otomobil cinsi taşıtların çalıştırılmaması durumunun dokümana aykırılık olarak değerlendiremeyeceği, bu kapsamda söz konusu 20 günlük süreler için Sözleşme Tasarısı’nın 16’ncı maddesine göre ceza uygulanması durumundan da söz edilemeyeceği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Başvuru sahibinin, bahse konu iddialarının ihale dokümanının ihale ilanının 4.1’inci maddesine yansıyan hükümlerine yönelik olduğu, ilana yansıyan hususlarla ilgili olarak şikâyet başvurularında sürenin ilk ilan tarihinden itibaren başlayacağı, incelenen ihalede şikâyete yol açan durumun farkına varılması gereken tarihin ihalenin ilan tarihi olan 28.04.2022 tarihi olduğu, başvuru sahibi tarafından ise bu tarihi izleyen 10 gün içinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 23.05.2022 tarihinde idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, dolayısıyla ilana yansıyan hususlara yönelik şikâyet başvuru süresinin sona erdiği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin anılan iddiasının süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Toplantı No	: 2022/034
Gündem No	: 13
Karar Tarihi	: 29.06.2022
Karar No	: 2022/UH.II-768