İdari Şartnamede sadece makine ve ekipmana ait amortisman için fiyat farkı

4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Fiyat farkı hesabında aşağıdaki formül uygulanır:

F = A_nx B x ( P_n – 1 )

İ_n Ç_n D_n AY_n Y_n K_n G_n M_n

P_n = a —— + b1 —— + b2 —— + b3 ——+ b4 —— + b5 —— + b6—— + c ——

İ₀ Ç₀ D₀ AY₀ Y₀ K₀ G₀ M₀

(2) Formülde yer alan;

a) F: Fiyat farkını (TL),

b) A_n: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemleri ve ihzarat miktarlarının sözleşme birim fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), anahtar teslimi götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),

c) B: 0,90 sabit katsayısını,

ç) P_n: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile girdilerin ağırlık oranlarını temsil eden sabit katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını,

d) a: İşçilik ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

e) b1: Metalik olmayan diğer mineral ürünlerinin ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

f) b2: Demir ve çelik ürünlerinin ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

g) b3: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

ğ) b4: Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

h) b5: Ağaç ve mantar ürünlerinin ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

ı) b6: Diğer malzemelerin ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

i) c: Makine ve ekipmana ait amortismanın ağırlık oranını temsil eden sabit katsayıyı,

ifade eder.

(3) İhale dokümanında gösterilen sabit katsayılar, sözleşmenin uygulanması sırasında hiçbir gerekçe ile değiştirilemez.

(4) Formüldeki temel endeksler (o) ve güncel endeksler (n)’den;

…

g) Mo, Mn: Makine ve ekipmana ait amortisman için, Endeks Tablosunun 28 numaralı “Makine ve Ekipmanlar b.y.s.”, 28.1 numaralı “Genel Amaçlı Makineler”, 28.2 numaralı “Diğer Genel Amaçlı Makineler”, 28.3 numaralı “Tarım ve Ormancılık Makineleri”, 28.4 numaralı “Metal İşleme Makineleri ve Takım Tezgahlan”, 28.9 numaralı “Diğer Özel Amaçlı Makineler” sütunundaki sayılardan ilgisine göre uygun olan birini veya birkaçını,

ifade eder.

…

6) İdare tarafından, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde sabit katsayıların toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesi ve her sabit katsayı için dördüncü fıkraya göre hesaplamaya esas endeksin belirlenmesi zorunludur.” hükmü,

İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.

46.1.1. İmalatın aşağıda belirtilen aşamalarında uygulanacak katsayı ve endeksler şu şekilde belirlenmiştir.

F=AnxBx(Pn-1)
Pn= a İn/İo+b1 Çn/Ço+b2 Dn/Do+b3 AYn/AYo+b4 Yn/Yo+b5 Kn/Ko+b6 Gn/Go+c Mn/Mo

Formülde yer alan;
F: Fiyat farkını (TL),

An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemleri ve ihzarat miktarlarının sözleşme birim fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), anahtar teslimi götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),

B: 0,90 sabit katsayısını,

Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile girdilerin ağırlık oranlarını temsil eden sabit katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını,

ifade eder.

Endeks tablosu: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan yurt içi üretici fiyat endeksi, 2003=100, CPA 2008 kısım, bölüm ve gruplarına göre tarihsel seri tablosudur.

Formüldeki sabit katsayılar ile temel endeksler(o) ve güncel endeksler(n):

Katsayı		Endeks
a (İşçilik ağırlık oranı)	0
b1 (Metalik olmayan diğer mineral ürünlerinin ağırlık oranı)	0
b2 (Demir ve çelik ürünlerinin ağırlık oranı)	0
b3 (Akaryakıtın ağırlık oranı)	0
b4 (Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranı)	0
b5 (Ağaç ve mantar ürünlerinin ağırlık oranı)	0
b6 (Diğer malzemelerin ağırlık oranı)	0
c (Makine ve ekipmana ait amortismanın ağırlık oranı)	1	Mo, Mn	Endeks tablosunun 28.9 numaralı “Diğer Özel Amaçlı Makineler” sütunundaki sayı

…” düzenlemesi yer almaktadır.

Yapım işi ihalelerinde fiyat farkı hesaplamasının 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın 5’inci maddesinde yer alan formüller kullanılarak hesaplanması gerekmekte olup, söz konusu formüllerde yer alan a katsayısının işçilik ağırlık oranını, b1 katsayısının metalik olmayan diğer mineral ürünlerinin ağırlık oranını, b2 katsayısının demir ve çelik ürünlerinin ağırlık oranını, b3 katsayısının akaryakıtın ağırlık oranını, b4 katsayısının diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını, b5 katsayısının ağaç ve mantar ürünlerinin ağırlık oranını, b6 katsayısının diğer malzemelerin ağırlık oranını ve c katsayısının makine ve ekipmana ait amortismanın ağırlık oranını temsil ettiği belirtilmiştir.

Yine aynı Esaslar’da, sabit katsayıların, idare tarafından, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesi gerektiğinin ifade edildiği tespit edilmiştir.

İhale dokümanında, ihale konusu işin “2023 Yılı Muhtelif Mahallelerdeki Parklarda Bakım ve Onarım Yapılması İşi” olduğu, 28.04.2023 tarihli ilk zeyilname neticesinde, ihale konusu işin toplam tutarının, yaklaşık % 55,81’lik kısmının inşaat işlerinden, % 21,32’lik kısmının elektrik işlerinden ve % 22,87’lik kısmının ise peyzaj işlerinden oluştuğu, birim fiyat teklif cetvelinde 142 adet iş kalemi/iş grubunun yer aldığı, söz konusu iş kalemleri arasında, işçilik, metalik olmayan diğer mineral ürünleri, demir ve çelik ürünleri, akaryakıt, ağaç ürünleri ve diğer malzeme grubunda yer alan üretim girdilerinin yoğun şekilde kullanıldığı iş kalemlerinin yer aldığı görülmüştür.

İdari Şartname’nin yukarıda yer verilen fiyat farkına ilişkin düzenlemesine göre c (makine ve ekipmana ait amortismanın ağırlık oranı) katsayının (1) olarak belirlendiği, diğer katsayıların ise (0) olarak belirlendiği görülmektedir. Bu durumda, makine ve ekipmana ait amortisman haricindeki üretim girdileri için fiyat farkı öngörülmemiş olduğu ancak ihale konusu iş kapsamında, makine ve ekipmana ait amortisman haricinde, işçilik, metalik olmayan diğer mineral ürünleri, demir ve çelik ürünleri, akaryakıt, ağaç ürünleri ve diğer malzeme grubunda yer alan üretim girdilerinin yoğun şekilde kullanıldığı iş kalemlerinin de yer aldığı anlaşılmıştır.

Yapılan tespit ve incelemeler neticesinde; İdari Şartname’de sadece makine ve ekipmana ait amortisman için fiyat farkı öngörüldüğü, anılan maliyet bileşenine ilişkin fiyat farkı katsayısının 1,00 olarak belirlendiği, ihale konusu işin kapsamındaki diğer maliyet bileşenleri için ise fiyat farkı öngörülmediği, düzenlemenin mevcut haliyle fiyat farkı katsayılarının işin niteliği ve işte kullanılan girdilerle uyumlu olmadığı, bu durumda fiyat farkına ilişkin düzenlemenin ilgili Esaslar’ın 5’inci maddesine uygun şekilde yapılmamış olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin üçüncü iddiasının yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Toplantı No	: 2023/036
Gündem No	: 20
Karar Tarihi	: 10.07.2023
Karar No	: 2023/UY.II-964

ihale