|
BAŞVURU SAHİBİ:
Özsoy İnşaat Turizm Tic. ve San. A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Gençlik ve Spor Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/458268 İhale Kayıt Numaralı “İzmir – Urla 750 Kişilik Öğrenci Yurdu Yapım İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Gençlik ve Spor Bakanlığı Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü tarafından 26.10.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “İzmir – Urla 750 Kişilik Öğrenci Yurdu Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Özsoy İnşaat Turizm Tic. ve San. A.Ş.nin 23.12.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 04.01.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 13.01.2021 tarih ve 2005 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 13.01.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/101 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, aşırı düşük teklif açıklaması idarece uygun bulunan ve ihale üzerinde bırakılan En-Ez İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığı, şöyle ki;
a) Anılan isteklinin teklif bedelinin 52.929.000,00 TL olduğu, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sadece teklif bedelinin 52.767.988,00 TL’lik kısmına karşılık gelen iş kalemlerinin açıklandığı, 161.012,00 TL’lik kısma ilişkin açıklama yapılmadığı, söz konusu durumun inşaat metodolojisine aykırı hususlar içeren bir teklif fiyatının oluşmasına neden olduğu, anılan istekli tarafından metrajların 1 kabul edildiği, özel fiyatların ve birimi kişiden kişiye değişebilecek iş kalemlerinin hesaba katılmadığı, dolayısıyla mekanik iş kalemlerinin 876.730,27 TL ve elektrik iş kalemlerinin 804.170,91 TL olması gerektiği, anılan istekli tarafından metrajlar ve fiyatlar değiştirilerek aşırı düşük teklif açıklaması sunulduğundan söz konusu isteklinin açıklama istenmeyen 161.012,00 TL’lik kısmı gerçekleştiremeyeceği, sonuç olarak aynı imalatın yapımı için farklı fiyatların teklif edilmesi durumunun ortaya çıktığı, açıklama istenilmeyen iş kalemleri için birbiri ile uyumlu olmayan birim fiyatların teklif edildiği, açıklama istenilen iş kalemleri ile açıklama istenmeyen benzer nitelikteki iş kalemlerine verilen fiyat tekliflerinin uyumlu olması gerektiği,
b) İş kalemleri arasındaki metraj farklılığının ihale komisyonu tarafından dikkate alınmadığı, 54 iş kalemine ilişkin metraj farklılığının +/- %10 aralığının dışında kaldığı, 33 iş kalemine ilişkin metraj farklılığının ise +/- %10 aralığının içinde olduğu, söz konusu durumun Danıştay 13. Dairesinin 10.07.2018 tarihli ve E.2018/1202, K:2018/2338 sayılı kararına aykırı olduğu,
c) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında açıklanması istenen “ELK.ÖASN.02” ve “ELK.ÖASN.03” numaralı pozların tanımlarının aynı olmasına rağmen projede 4 duraklı 800 kg’lık asansörlerin kuyu ebatlarının, ray sistemlerinin, halat tiplerinin farklı olduğu, dolayısıyla anılan istekli tarafından söz konusu iş kalemlerine aynı fiyatın verilmesinin hayatın olağan akışına uygun olmadığı,
d) Anılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında yer alan; Özel-04, 09, 12, 21, 23, 28, 32 ve ÖZEL.YT.03 poz numaralı iş kalemleri ile ELK.ÖASN.01, 02, 03, 04, 05, 06, 07 ve ELK.ÖA.05 poz numaralı iş kalemleri için sunulan maliyet/satış tutarı tespit tutanağında (EK.O5, EK.O6, EK.O7) veya bu belgeler istenmediyse fiyat tekliflerinde inşaat kalemleri için “malzeme + işçilik + nakliye” fiyatları ile elektrik – mekanik iş kalemleri için “malzeme + montaj +nakliye” fiyatlarının ayrı ayrı belirtilip belirtilmediğinin incelenmesi gerektiği,
e) Anılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasının, kamu kurumlarınca yayınlanan pozlarındaki rayiç miktar ve birim fiyatlara dokunulmadan yalnızca kâr oranının minimum tutularak yapıldığı, söz konusu birim fiyat rayiçlerinin her yıl ocak ayında düzenlendiği, 2020 yılının Aralık ayında gerçekleşen ihalelerde yılbaşındaki işçilik birim kat sayılarının yılsonuna göre tamamen farklı olduğu, ancak söz konusu isteklinin işçilik rayiç birim fiyatlarına yönelik olarak ocak ayında yayınlanan “asgari ücret” katsayılarına ilişkin değişikliği öngörmediği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.
…” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.1. Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli teklifler tespit edildikten sonra;
Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.
…
45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır.
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,
…
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
…
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında istekli olabileceklere verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
…
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
…
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır.
45.1.13.Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanunun 38 inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
…
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
…
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.
…
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
…
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.
Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
…
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
…
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.
…
45.1.16. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak istenen sürede açıklama yapmasına rağmen teklifi reddedilen isteklilerin açıklamalarının yeterli görülmeme nedenlerinin, sadece ilgili madde numaralarına atıf yapılmakla yetinilmeyerek hangi düzenlemeye aykırılık bulunduğu da belirtilmek suretiyle kesinleşen ihale kararının bildirilmesi zorunludur…” açıklamaları yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin
a) Adı: İzmir – Urla 750 Kişilik Öğrenci Yurdu Yapım İşi
b) Yatırım proje no’su/kodu: 2005H032940
c) Miktarı ve türü: 1 adet betonarme öğrenci yurdu yapım işi, 3 Adet Yurt Binası, 1 Adet Sosyal Tesis, 1 Adet Giriş Kontrol Binası, 1 Adet İdari Bina ile Alt yapı ve Çevre Düzenlenmesi İşi
ç) Yapılacağı yer: İzmir İli Urla İlçesi
d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “Sözleşmenin uygulanmasına ilişkin hususlar” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.3. Fiyat farkı
45.3.1. Fiyat farkı hesaplanacaktır.
31.08.2013 tarih ve 28751 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2013/5217 sayılı Bakanlar Kurulu eki olan ve ihale dokümanında belirtilen esaslara göre fiyat farkı verilecektir.
Ağırlık Oranları Temsil Katsayıları (a, b1, b2, b3, b4, b5 ve c) aşağıda belirtilmiştir;
a (İşçilik ağırlık oranı) = 0,31
…
Sözleşmede yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.” düzenlemesi yer almaktadır.
İdare tarafından gönderilen ihale işlem dosyası üzerinden yapılan incelemede, başvuruya konu ihalede aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi 87 adet iş kalemi bulunduğu, söz konusu iş kalemlerinin, ihale komisyonu tarafından idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemlerinin belirlenmesiyle oluşturulan sıralı liste üzerinden, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemlerinin tespit edilmesi suretiyle belirlendiği görülmüştür.
İhale üzerinde bırakılan En-Ez İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından idarece açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin miktar, birim fiyatlar ve toplam tutarları içeren hesap cetvelinin sunulduğu görülmüştür.
İhale üzerinde bırakılan En-Ez İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından idarece belirlenen 87 adet iş kalemi üzerinden aşırı düşük teklif açıklaması yapıldığı ve açıklama istenilmeyen iş kalemleri için 17.012,00 TL fiyat öngörüldüğü tespit edilmiştir.
Açıklama istenilen iş kalemleri içerisinde yer alan “ELK.ÖASN.02” ve “ELK.ÖASN.03” numaralı pozların tanımlarının “4 Duraklı, Beyan Yükü 800 kg, 1,00 m/s hızlı, Makine Dairesiz Asansör” iş kalemlerinin her ikisi için de 81.000,00 TL olmak üzere aynı fiyatın verildiği tespit edilmiştir.
Özel-04,09,12,21,23,28,32 ve ÖZEL.YT.03 poz numaralı iş kalemleri ile ELK.ÖASN.01,02,03,04,05,06,07 ve ELK.ÖA.05 poz numaralı iş kalemleri için öngörülen fiyatların tevsiki için fiyat teklifleri ve EK.O6 satış tutarı tespit tutanaklarının sunulduğu görülmüştür.
Aşırı düşük teklif açıklamasında 68 adet iş kalemine yönelik olarak kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış kâr ve genel gider içermeyen 2020 yılına ilişkin birim fiyatların üzerine “kâr ve genel gider” ilave edilerek kullanıldığı tespit edilmiştir.
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekliler tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesinin yeterli olduğu, bu kapsamda ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından açıklama istenilmeyen iş kalemleri için bedel öngörüldüğü anlaşılmış olup söz konusu işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı başvuru sahibinin (a) bendindeki iddiaların yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan yapım işi ihalelerinde; iş kapsamındaki imalat miktarları idare tarafından istekli olabileceklere verilmemekte; söz konusu metrajlar ihale dokümanı kapsamında yer alan projeler, mahal listeleri, özel ve genel teknik şartnameler vb. dokümanlar üzerinden idarece ve istekliler tarafından ayrı ayrı hesaplanmaktadır. İhale konusu iş kapsamındaki imalatların niteliği, projenin karmaşıklığı ve büyüklüğü, metraj hesabı yapan kişilerin kabulleri gibi unsurlar nedeniyle isteklilerce belirlenen miktarların idarenin belirlediği miktarlarla birebir örtüşmesi beklenmemektedir. Bununla birlikte, idarece hesaplanan metrajlar ile istekliler tarafından hesaplanan metrajlar arasındaki farklılıkların makul ve kabul edilebilir mertebelerde olması ve açıklama istenilen iş kalemlerinin tamamı üzerinden sağlanan fiyat avantajının, ihaleye teklif veren diğer isteklilerin teklif bedellerine göre sıralamada değişikliğe sebep olup olmadığının, diğer bir ifade ile isteklinin lehine bir avantaj sağlayıp sağlamadığı hususunun dikkate alınması gerekmektedir.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan hesap cetvelinde belirtilen metraj miktarları ile yaklaşık maliyet hesabında idare tarafından öngörülen metraj miktarları karşılaştırıldığında, anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında yer verilen metrajların açıklama istenilen 87 adet iş kaleminden 61 adedinde idarenin metrajından fazla olduğu, 11 adedinin idarenin metrajıyla aynı olduğu, 15 adedinin ise idarenin metrajından düşük olduğu, bu 15 adet iş kaleminin 9 adedinde metraj farkının %10’dan düşük olduğu, 6 adedinde ise %10’u aşan metraj düşüklüğünün bulunduğu, idarece öngörülen miktarlar ile anılan istekli tarafından teklif edilen birim fiyatların çarpılması sonucunda istekli aleyhine tutar farkı oluştuğu, dolayısıyla söz konusu durumun anılan isteklinin lehine değil aleyhine olduğu anlaşılmış ve başvuru sahibinin (b) bendindeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklama istenilen iş kalemleri içerisinde yer alan “ELK.ÖASN.02” ve “ELK.ÖASN.03” poz numaralı iki iş kalemine ilişkin tanımlarda aynı ifadelerin yer aldığı, diğer bir ifadeyle her iki tanımda da aynı içeriğe yer verildiği, dolayısıyla ihale üzerinde bırakılan En-Ez İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından anılan iş kalemleri için aynı birim fiyat öngörülmesinde herhangi bir aykırılık bulunmadığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin (c) bendindeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anılan Tebliğ’in 45.1.8’inci maddesinden, isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamalarının idarece açıklama isteme yazısı ekinde yer verilen analiz formatlarına uygun olması gerektiği, idarece verilen analiz formatına uygun olarak açıklama yapmayan isteklilerin teklifinin reddedileceği anlaşılmaktadır. İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında başvuru sahibinin iddiasında yer verilen Özel-04, 09, 12, 21, 23, 28, 32, ÖZEL.YT.03, ELK.ÖASN.01, 02, 03, 04, 05, 06, 07 ve ELK.ÖA.05 poz numaralı iş kalemleri ilişkin sunulan fiyat teklifleri ile satış tutarı tespit tutanaklarının idarece düzenlenen analiz formatlarına uygun olduğu görülmüş olup başvuru sahibinin (d) bendindeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Anılan Tebliğ’in 45.1.6 maddesi kapsamında, 23.09.2020 tarihinde ilanı yapılan ve 26.10.2020 tarihinde ihalesi gerçekleştirilen ihalede kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış 2020 yılına ilişkin birim fiyatların kullanılabileceği, söz konusu fiyatlar kâr ve genel gider içermeyen tutarına istekli tarafından öngörülen “kâr ve genel gider” ilave edilerek kullanılması halinde analiz düzenlenmesi gerekmeyeceği, bahse konu fiyatların içeriğinde yer alan işçilik rayiçlerinin 2020 yılı asgari ücretin saatlik tutarının altında olmadığı dikkate alındığında, ihale üzerinde bırakılan En-Ez İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından 68 adet iş kalemine yönelik olarak sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış kâr ve genel gider içermeyen 2020 yılına ilişkin birim fiyatların üzerine “kâr ve genel gider” ilave edilerek yapıldığı, dolayısıyla işçilik giderinin de söz konusu rayiçler kapsamında yer aldığı, bahse konu açıklamanın her bir iş kalemi bazında belirlenen “kâr ve genel gider” tutarının yazılması suretiyle liste halinde sunulduğu görüldüğünden başvuru sahibinin (e) bendindeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
|