BAŞVURU SAHİBİ:

Hsc İnşaat Nakliye Gsan ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Kütahya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2014/112384 İhale Kayıt Numaralı “Kütahya Gediz 500 Kişilik Prefabrik Öğrenci Yurdu İkmal İnşaatı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Kütahya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından 02.10.2014 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kütahya Gediz 500 Kişilik Prefabrik Öğrenci Yurdu İkmal İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Hsc İnşaat Nakliye Gsan ve Tic. Ltd. Şti.nin 15.05.2015 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.05.2015 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 04.06.2015 tarih ve 47660 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 01.06.2015 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Kamu İhale Kurulunun 06.01.2021 tarihli ve 2021/MK-2 sayılı kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.

Başvuruya ilişkin olarak 2015/1466-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, başvuru konusu ihalede yaptıkları itirazen şikâyet başvurusu sonucu alınan 01.04.2015 tarih ve 2015/UY.I-936 sayılı Kurul kararına göre, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan proforma faturalar üzerinde yapılan incelemede, faturalar üzerinde bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın mevzuata birebir uyumlu olarak yazılmadığı, bunun yerine anılan beyanda farklı ifadelere yer verildiği, satış tutarı tespit tutanağı ya da deftere ilişkin tarih ve sayının bulunmadığı gerekçesiyle sunulan proforma faturaların idare tarafından kabul edilmesinin mevzuata aykırı bulunduğu, bu nedenle ihale komisyonu kararının iptal edilmesi ve düzeltici işlem tesis edilmesi gerektiğine karar verildiği, söz konusu karara göre Addem. İnş. Taah. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekmekte iken idarece söz konusu Kurul kararının hatalı uygulandığı, belge tamamlatma yoluyla ihalenin yine anılan istekli üzerinde bırakıldığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Yapılan inceleme neticesinde, Kamu İhale Kurulu’nun 17.06.2015 tarihli ve 2015/UY.IV-1716 sayılı kararı ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince, başvurunun süre yönünden reddine ” karar verildiği,

Başvuru sahibi tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 12. İdare Mahkemesinin 11.09.2015 tarihli ve E:2015/1930, K:2015/1187 sayılı kararı ile davanın reddedildiği ve söz konusu kararın davacı tarafından temyiz edildiği,

Anılan mahkeme kararının temyiz edilmesi üzerine, Danıştay Onüçüncü Dairesinin 27.10.2020 tarihli ve E:2015/6524, K: 2020/2816 sayılı kararında, “… davacı şirket tarafından ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük açıklamasının kabul edilmesinin mevzuata aykırı olduğu ileri sürülerek yapılan itirazen şikâyet başvurusunun Kamu İhale Kurulu’nun 01/04/2015 tarih ve 2015/UY.I-936 sayılı kararıyla kabul edildiği ve ihale komisyonu kararının iptal edilerek bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerektiği gerekçesiyle düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği, Kurul’un bahse konu kararı üzerine 07/05/2015 tarihli ihale komisyonu kararının alındığı, bu kararın tebliği üzerine davacı şirket tarafından ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekirken idarece Kurul kararının hatalı uygulandığı iddiasıyla 15/05/2015 tarihinde yapılan şikâyet başvurusunun reddi üzerine 04/06/2015 tarihinde itirazen şikâyet yoluna başvurulduğu, bu başvurunun Kurul’un 17/06/2015 tarih ve 2015/UY.IV-1716 sayılı kararı ile süre yönünden reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

…

Anayasa’nın “Temel hak ve hürriyetlerin korunması” başlıklı 40. maddesine, 03/10/2001 tarih ve 4709 sayılı Kanun’un 16. maddesiyle eklenen 2. fıkrada ise, “Devlet, işlemlerinde, ilgili kişilerin hangi kanun yolları ve mercilere başvuracağını ve sürelerini belirtmek zorundadır.” kuralı yer almıştır.

…

Dosyanın incelenmesinden, Kamu İhale Kurulu’nun 01/04/2015 tarih ve 2015/UY.I-936 sayılı düzeltici işlem kararının uygulanması amacıyla ihale komisyonu tarafından alınan 07/05/2015 tarihli kararın davacı şirkete tebliğ edildiği, kararın bildirimine ilişkin yazıda, “Bu kararın bildiriminden itibaren süresi içinde 4734 sayılı Kanun’un 55. maddesi uyarınca şikâyet başvurusunda bulunulabilecektir.” ifadesinin yer aldığı, dolayısıyla davacının ihale komisyonu tarafından şikâyet başvurusuna yönlendirildiği, başka bir anlatımla komisyon kararı davacıyı yanlış merciye yönlendirdiğinden, yukarıda belirtilen anayasal zorunluluk karşısında itirazen şikâyet başvurunun süresinde olmadığı kabul edilemeyeceğinden başvurunun süre yönünden reddine ilişkin dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır. Bu itibarla, başvurunun süre yönünden reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.” şeklindeki gerekçeyle anılan Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Söz konusu Mahkeme kararının uygulanmasını teminen Kamu İhale Kurulu’nun 06.01.2021 tarihli ve 2021/MK-2 sayılı kararı ile “1- Kamu İhale Kurulunun 17.07.2015 tarihli ve 2015/UY.IV-1716 sayılı kararının iptaline,

2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin iddialarının esasının incelenmesine geçilmesine” karar verildiği anlaşılmıştır.

Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler çerçevesinde istenilen bilgi ve belgelerle sınırlı olarak yapılan inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıdadır:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Kuruma itirazen şikayet başvurusu” başlıklı 56’ncı maddesinde “…İdareler hukuki durumda değişiklik yaratan Kurul kararlarının gerektirdiği işlemleri ivedilikle yerine getirmek zorundadır.” hükmü,

İhale ilan tarihinde yürürlükte olan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuruların ve tekliflerin alınması, açılması ve belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması” başlıklı 57’nci maddesinde “(1) Ön yeterlik ve yeterlik başvuruları ile tekliflerin alınması ve açılmasına ilişkin işlemler; Kanun, bu Yönetmelik ve tip şartnamelerde belirtilen hükümler çerçevesinde standart formlar kullanılarak gerçekleştirilir.

(2) Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağı, başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan belgelerin her biri için ayrı sütun içerecek şekilde düzenlenir.

(3) Başvuru veya teklif zarfları alınış sırasına göre incelenir. Açık ihale usulüyle yapılan ihaleler ile belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde teklif zarfları açılmadan önce, pazarlık usulüyle yapılan ihalelerde ise son yazılı fiyat tekliflerinin verildiği oturumda yaklaşık maliyet açıklanır. Zarflardan uygun olanların açılması ve belge kontrolünün yapılması aşamasında, aday veya isteklilerce sunulan belgeler tek tek kontrol edilerek hangi belgelerin sunulduğu Zarf Açma ve Belge Kontrol Tutanağında her belge için açılmış bulunan sütunlara kaydedilerek gösterilir. İhale usulüne göre ilgili oturumda istekliler ve teklif ettikleri fiyatlar duyurularak tutanak düzenlenir. Bu tutanakların komisyon başkanınca onaylanmış suretleri, isteyenlere imza karşılığı verilmeden oturum kapatılamaz.

(4) Başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan belgelerden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler idarelerce tamamlatılamaz.

(5) Başvuru veya teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, sunulan belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde idarece belirlenen sürede bu eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Bu çerçevede, tamamlatılması istenen bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak, idare tarafından iki iş gününden az olmamak üzere tamamlama süresi verilir. Belirlenen sürede bilgileri tamamlamayanların başvuru veya teklifleri değerlendirme dışı bırakılır ve geçici teminatları gelir kaydedilir.

(6) İdarelerce bilgi eksikliklerinin tamamlatılmasına ilişkin olarak verilen süre içinde aday veya isteklilerce sunulan belgelerin son başvuru veya ihale tarihinden sonraki bir tarihte düzenlenmesi halinde, bu belgelerin, aday veya isteklinin son başvuru veya ihale tarihi itibarıyla ihaleye katılım şartlarını sağladığını göstermesi gereklidir.

(7) Birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunup bulunmadığı incelenir. Birim fiyat teklif cetvellerinde aritmetik hata bulunduğu tespit edilen isteklilere ait teklifler değerlendirme dışı bırakılır.” hükmü yer almaktadır.

İhale ilan tarihinde yürürlükte olan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “İdarelerce belgelerdeki eksik bilgilerin tamamlatılması” başlıklı 16’ncı maddesinde “16.6.1 İhale dokümanında başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan eklerinden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler ve ekleri idarelerce tamamlatılmayacaktır. Ancak,

a) Geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen taşıması zorunlu hususlar hariç olmak üzere, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde, bu tür bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler,

b) Aday ve isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler,

İdarelerce tamamlatılacaktır. Bu çerçevede, bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler, idarece ilgili kurum veya kuruluştan re’sen istenebilir. Söz konusu belgelerin aday veya istekliler tarafından tamamlatılmasının istenilmesi halinde ise bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin niteliği dikkate alınarak idarelerce aday veya isteklilere iki iş gününden az olmamak üzere makul bir tamamlama süresi verilecektir.” açıklaması,

Anılan Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1 İhale konusu işin

a) Adı: Kütahya Gediz 500 Kişilik Prefabrik Öğrenci Yurdu İkmal İnşaatı

b) Yatırım projr no’su/kodu: 2005H032940

c) Miktarı ve türü: Kütahya Gediz 500 Kişilik Prefabrik Öğrenci Yurdu İkmal İnşaatı

ç) Yapılacağı yer: Kütahya İli, Gediz İlçesi” düzenlemesi yer almaktadır.

İdare tarafından 07.11.2014 tarihinde alınan ihale komisyonu kararına göre, Kütahya Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından 02.10.2014 tarihinde gerçekleştirilen “Kütahya Gediz 500 Kişilik Prefabrik Öğrenci Yurdu İkmal İnşaatı” ihalesinde 6 adet ihale dokümanı satın alındığı, isteklilerden Addem. İnş. Taah. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.ye ait teklifin, idare tarafından belirlenen sınır değerin altında kaldığı gerekçesiyle aşırı düşük teklif olarak belirlendiği ve aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, anılan isteklinin 24.10.2014 tarihinde aşırı düşük teklif açıklaması sunduğu, söz konusu açıklamanın idare tarafından uygun bulunduğu, bu itibarla ekonomik açıdan en avantajlı teklifin Addem. İnş. Taah. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti., ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin başvuru sahibi Hsc İnşaat Nakliye Gıda Asansör Jeneratör Elektrik Elektronik San. ve Tic. Ltd. Şti. olarak belirlendiği görülmüştür.

Anılan ihale komisyonu kararının 10.11.2014 tarihinde başvuru sahibi Hsc İnşaat Nakliye Gıda Asansör Jeneratör Elektrik Elektronik San. ve Tic. Ltd. Şti.ye tebliğ edildiği, anılan istekli tarafından ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklamasının uygun ve geçerli olmadığı gerekçesiyle söz konusu karara ilişkin 18.11.2014 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunduğu, idare tarafından 25.11.2014 tarihinde şikayetin reddedildiği, buna binaen başvuru sahibi tarafından 01.12.2014 tarihinde Kurum’a itirazen şikayet başvurusunda bulunulduğu, söz konusu başvuruya ilişkin Kurum tarafından 24.12.2014 tarihli ve 2014/UY.I-4109 sayılı kararın alındığı, söz konusu karara göre ihale üzerinde bırakılan istekliden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği ve düzeltici işlem belirlenmesine karar verildiği görülmüştür.

Anılan Kurul kararı gereğince, idare tarafından ihale üzerinde bırakılan istekliden 30.01.2015 tarihine kadar tekrar aşırı düşük teklif açıklaması sunulması istenildiği, 30.12.2015 tarihinde anılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması sunulduğu görülmüştür. Bunun üzerine idare tarafından alınan 11.02.2015 tarihli ve 2 sayılı düzeltici ihale komisyonu kararına göre ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun bulunduğu, ekonomik açıdan en avantajlı teklifin Addem. İnş. Taah. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti., ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin Hsc İnşaat Nakliye Gıda Asansör Jeneratör Elektrik Elektronik San. ve Tic. Ltd. Şti. olarak belirlendiği görülmüştür. Söz konusu kararın 12.02.2015 tarihinde başvuru sahibi istekliye tebliğ edilmesiyle birlikte, başvuru sahibi tarafından tekrar 16.02.2015 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunulmuş, idare tarafından 24.02.2015 tarihinde alınan karar ile şikayet başvurusunun reddedildiği görülmüştür. Başvuru sahibi isteklinin, ihale üzerinde bırakılan isteklinin tekrar sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata aykırı olduğu gerekçesiyle 27.02.2015 tarihinde Kurum’a itirazen şikayet başvurusunda bulunduğu, söz konusu başvuru sonucunda alınan 01.04.2015 tarihli ve 2015/UY.I-936 sayılı karara göre, 24.12.2014 tarih ve 2014/UY.I-4109 sayılı Kurul kararında yer alan gerekçeler doğrultusunda istenilen bilgi ve belgelerle sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda “…İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklamasın da ise, açıklanması istenilen 94 adet iş kalemi içinde yer alan özel poz numaralı iş kalemlerine/gruplarına ilişkin İdare tarafından belirlenen miktarlar dikkate alınarak piyasada mamul mal olarak temini mümkün bulunan iş kalemleri/grupları için proforma fatura almak suretiyle belgelendirilmek suretiyle açıklama yapıldığı, bu kapsamda, “Kumlanmış pleksiglass (duşakabin camı)  fiyat miktarının açıklanması amacıyla Irmak Alüminyum Tic. Ltd. Şti.den temin edilen proforma fatura, Özel-Poz 01 ve Özel Poz-02 numaralı iş kalemi girdileri arasında bulunan “Cam Elyafı (Beton Fiber Elyaf)’nın fiyatının açıklanması için Ortadoğu İnşaat Mal. Tic. Ltd. Şti.’nden fiyat teklifi alındığı,

Açıklanması istenilen diğer kalemler arasında bulunan 904-223 poz numaralı 4 Duraklı 0,63/0.15 m/sn hızlı, sınıf I asansörü, 906-224 poz numaralı Sınıf I-II insan asansörü, 921-403 poz numaralı tam otomatik kabin kapısı, 923-103 poz numaralı 1500 mm kadar (Hidrolik) kapalı tipi dikey kaldırma platformu, 923-202 poz numaralı acil kurtarma ve 923-102 poz numaralı tahrik farkı iş kalemleri için Sitimek Asansör San. Tic. Ltd. Şti.’nden alınmış proforma fatura, ÖZEL-MKN 18 poz numaralı DEBİ=63 m3/h H=80 mSS Dizel Yangın Pompa Grubu işler için Alfen Makine ve Armatür San. A.Ş.’den alınan proforma faturaların sunulduğu görülmüştür,

Sunulan proforma faturalar üzerinde yapılan incelemede, faturalar üzerinde bulunması gerekli olan “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.”  ibaresinin mevzuata birebir uyumlu olarak hazırlanmadığı, bunun yerine “Birim satış tutarının, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre çıkarılan ve tarafımdan onaylanan maliyet/satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’ininin altında olmadığını beyan ederim” şeklinde bir ifade bulunduğu ancak satış tespit tutanağı yada deftere ilişkin tarih ve sayının bulunmadığı görüldüğünden sunulan proforma faturaların kabul edilmesinin mevzuata aykırı olduğu anlaşılmıştır.

Diğer taraftan, istekli tarafından analiz formatına uygun olarak sunulan diğer iş kalemlerine ilişkin fiyat analizleri incelendiğinde, analizi oluşturan fiyatların dayanağının hangi kaynak olduğuna ilişkin herhangi bir beyan bulunmadığı, ancak yapılan araştırmalardan bu fiyatların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın web sayfasında yayımlanan “İnşaat Tesisat Analiz Birim Fiyatları”nın kârsız miktarlarının üzerinde olduğu görüldüğünden aşırı düşük teklif açıklamasının bu kısmının mevzuata uygun olarak gerçekleştirildiği anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihale komisyonu kararı iptal edilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

…

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,”  karar verildiği görülmüştür.

Söz konusu kararda, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, açıklanması istenilen 94 adet iş kalemi içinde yer alan özel poz numaralı iş kalemlerine/gruplarına ilişkin idare tarafından belirlenen miktarlar dikkate alınarak piyasada mamul mal olarak temini mümkün bulunan iş kalemleri/gruplarının, proforma fatura almak suretiyle belgelendirildiği, ancak sunulan proforma faturalar üzerinde yapılan incelemede, 4 adet fatura üzerinde bulunması gerekli olan meslek mensubuna ait beyanın Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde yer alan ibareye birebir uygun olmadığı, alınan proforma faturalara ait satış tespit tutanağı ya da deftere ilişkin tarih ve sayının bulunmadığı, dolayısıyla ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının bu haliyle kabul edilmesinin mevzuata uygun olmadığı ve buna binaen alınan ihale komisyonu kararının iptal edilmesi ve düzeltici işlem tesis edilmesine karar verildiği görülmüştür. Anılan Kurul kararının gereğini yerine getirmek amacıyla, ihale üzerine bırakılan istekli Addem. İnş. Taah. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 30.01.2015 tarihinde sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata aykırı olarak sunulduğu gerekçesiyle teklifinin ihale komisyonunca değerlendirme dışı bırakılması gerektiği anlaşılmaktadır.

Ancak idarece anılan Kurul kararı üzerine 24.04.2015 tarih ve 3 sayılı düzeltici ihale komisyonu kararı gereğince anılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasındaki eksikliğin bilgi eksiliği olduğuna karar verildiği, bilgi eksikliği olarak değerlendirilen söz konusu 4 adet proforma faturadaki meslek mensubuna ait beyanların, 04.05.2015 tarihine kadar tamamlanmasının istenildiği, anılan istekli tarafından 04.05.2015 tarihinde söz konusu beyanlara ait belgelerin idareye gönderildiği görülmüştür. İdarece tanımlanan “bilgi eksikliği” hususunun giderilmesinden sonra alınan 07.05.2015 tarihli  ve 4 sayılı düzeltici ihale komisyonu kararına göre, 01.04.2015 tarihli ve 2015/UY.I-936 Kurul kararı gereği 11.02.2015 tarihli ve 2 sayılı ihale komisyonu kararı iptal edilerek ihale üzerinde bırakılan isteklinin sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasındaki bilgi eksikliklerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.6.1’inci maddesinin (b) bendine uygun olarak tamamlatıldığı ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin tekrar Addem. İnş. Taah. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti., ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin tekrar başvuru sahibi Hsc İnşaat Nakliye Gıda Asansör Jeneratör Elektrik Elektronik San. ve Tic. Ltd. Şti. olarak belirlendiği görülmüştür.

Söz konusu 07.05.2015 tarihli ve 4 sayılı ihale komisyonu kararına dayanak olan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16.6.1’nci maddesinin (b) bendinde yer alan ifadeye göre, belgelerin taşıması zorunlu olan asli unsurların kapsam dışı bırakıldığı, başka bir deyişle sunulan proforma faturalarda bulunması gereken meslek mensubuna ait beyanın, belgenin taşıması gereken asli unsur olduğu ve bilgi eksikliği ile tamamlatılması mümkün olmayan bir husus olduğu anlaşılmaktadır.

Anılan ihale komisyonu kararının 08.05.2015 tarihinde başvuru sahibi Hsc İnşaat Nakliye Gıda Asansör Jeneratör Elektrik Elektronik San. ve Tic. Ltd. Şti.ye tebliğ edildiği, buna binaen başvuru sahibi tarafından anılan karara karşı 15.05.2015 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunulduğu, idarenin 22.05.2015 tarihli işlemi ile şikâyeti uygun bulmadığı, idarenin kararının 25.05.2015 tarihinde başvuru sahibine bildirildiği ve başvuru sahibinin 04.06.2015 tarihinde Kurum’a itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu görülmüştür. Söz konusu itirazen şikayet dilekçesinde 01.04.2015 tarihli ve 2015/UY.I-936 Kurul kararına göre ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, ancak idare tarafından Kurul kararının hatalı uygulandığı iddialarına yer verildiği görülmüştür. Anılan başvuru sonucunda Kurul tarafından alınan 17.06.2015 tarihli ve 2015/UY.IV-1716 sayılı karara göre “…İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 23’üncü maddesinin ikinci fıkrasında “Hukuki durumda değişiklik yaratan Kurul kararlarının eksik veya yanlış uygulandığını iddia eden ilgililer bu hususa ilişkin başvuruyu itirazen şikayet başvurusu olarak doğrudan Kuruma yaparlar.” hükmü yer almaktadır.

…

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in anılan maddesi uyarınca şikayete konu hususun öğrenildiği tarihten olan 12.05.2015’ten itibaren 10 gün içerisinde doğrudan Kuruma itirazen şikayet başvurusunda bulunulması gerekmekte iken, 15.05.2015 tarihinde idareye şikayet başvurusunda bulunulduğu, idarenin 22.05.2015 tarihli kararının tebliğini takiben 04.06.2015 tarihinde ise Kuruma itirazen şikayet dilekçesinin sunulduğu, 10 günlük doğrudan Kuruma itirazen şikayet süresinin ise geçirildiği anlaşılmaktadır.” ifadelerine yer verilerek itirazen şikayet başvurusunun süre yönünden reddedilmesine karar verildiği görülmüştür.

Başvuru sahibi tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 12. İdare Mahkemesinin 11.09.2015 tarihli ve E:2015/1930, K:2015/1187 sayılı kararı ile davanın reddedildiği ve söz konusu kararın davacı tarafından temyiz edildiği, anılan mahkeme kararının temyiz edilmesi üzerine, Danıştay Onüçüncü Dairesinin 27.10.2020 tarihli ve E:2015/6524, K: 2020/2816 sayılı kararında “…dolayısıyla davacının ihale komisyonu tarafından şikâyet başvurusuna yönlendirildiği, başka bir anlatımla komisyon kararı davacıyı yanlış merciye yönlendirdiğinden,…başvurunun süre yönünden reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk, davanın reddi yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukukî isabet bulunmamaktadır.” şeklindeki gerekçeyle anılan Mahkeme kararının bozulmasına karar verildiği görülmüştür.

Yukarıda yer verilen tespitler çerçevesinde 01.04.2015 tarihli ve 2015/UY.I-936 sayılı Kurul kararında, ihale üzerinde bırakılan isteklinin aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunmuş olduğu proforma faturalar üzerinde mevzuat gereğince bulunması gerekli meslek mensubuna ait beyanın, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.1’inci maddesinde yer alan ifadeler ile birebir uygun olmadığı  ve  faturalara dayanak olan satış tutarı tespit tutanağı ya da deftere ilişkin tarih ve sayının bulunmadığı gerekçeleriyle  sunulan proforma faturaların kabul edilmesinin mevzuata aykırı olduğu ve ihale üzerinde bırakılan Addem. İnş. Taah. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması hususunda düzeltici işlem tesisi gerektiğine karar verildiği; söz konusu ifadelerden ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata aykırı olduğu gerekçesiyle teklifinin değerlendirme dışı bırakılarak ihalenin bu aşamadan sonraki işlemlerinin tekrarlanması gerektiğinin anlaşıldığı, ancak idarenin 01.04.2015 tarihli ve 2015/UY.I-936 sayılı Kurul kararının gereğini yerine getirmeyerek ve söz konusu mevzuata aykırılıkları bilgi eksikliği kabul ederek ihale üzerinde bırakılan istekliye proforma faturalardaki beyanları tamamlattırması durumunun mevzuata aykırılık teşkil ettiği değerlendirilmiş olup, idarece 01.04.2015 tarihli ve 2015/UY.I-936 Kurul kararının hatalı uygulanmış olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerine olduğu sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihale üzerinde bırakılan istekli Addem. İnş. Taah. Tur. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.