BAŞVURU SAHİBİ:

Cengiz SAYGIN,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Devlet Su İşleri 19. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/558897 İhale Kayıt Numaralı “DSİ 19 Bölge Müdürlüğü (Sivas) Personel Taşıması Servis Aracı Kiralanması” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Devlet Su İşleri 19. Bölge Müdürlüğü tarafından 10.12.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Dsi 19 Bölge Müdürlüğü (Sivas) Personel Taşıması Servis Aracı Kiralanması” ihalesine ilişkin olarak Cengiz Saygın’ın 31.12.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 04.01.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 13.01.2021 tarih ve 1927 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 12.01.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/99 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihalenin 2’nci kısmı üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının Tebliğ’in 79’uncu maddesine uygun olmadığı, açıklama içerisinde 5 adet işçinin maliyetinin, yakıt, amortisman gibi giderlerin ayrı ayrı gösterilmesi gerektiği, ayrıca 2021 yılı için asgari ücrete gelen zamların düşük bedelle gösterildiği, tutanakların yetkili kişilerce hazırlanıp onaylanmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü yer almaktadır.  

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet Alımı İhalelerinde Aşırı Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi”  başlıklı 79’uncu maddesinde “79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulacaktır.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: DSİ 19 Bölge Müdürlüğü (Sivas) Personel Taşıması Servis Aracı Kiralanması

b) Miktarı ve türü:

1.kısım iş: 192.Şube Müd Per. Servis Hizmeti (365 gün)

2.kısım iş: 19.Bölge Müd Per. Servis Hizmeti-1 (249 iş günü)

3.kısım iş: 19.Bölge Müd Pers Servis Hizmeti-2 (249 iş günü)” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin 25’inci maddesinde “25.3.1.Bu ihale için amortisman, akaryakıt, bakım, lastik (yazlık ve kışlık), personel maliyetleri ile zorunlu mali mesuliyet sigortası, ferdi kaza sigortası,  motorlu taşıtlar vergisi, araç muayene, egzoz emisyon ölçümü, sözleşme damga vergisi,  ödemeler üzerinden ödenecek damga vergisi, noter masrafı, karar pulu bedeli ve kamu ihale kurumu payı önemli teklif bileşenleri olarak belirlenmiş ve teklif fiyatına dahil edilmiştir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik Şartname’nin 1’inci maddesinde “1.1. Bu ihalede DSİ 19.Bölge Müdürlüğü’nün ihtiyacı olan, niteliği, çeşidi, yolcu taşıma kapasitesi ve miktarı bu teknik şartnamede belirtilen en az 27+1 kişi taşıma kapasiteli 5 adet otobüs ile personel taşıma hizmetleri yaptırılması işidir.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin 2’nci maddesinde “…2.2. Servislerin günlük  yapacağı toplam mesafe ortalama  120 km. dir.

2.3. Yılda 249 iş günü servis hizmeti yaptırılacaktır.” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin 4’üncü maddesinde “…4.1.Servis araçlarının  her  türlü bakım,  tamir,  revizyon giderleri, yakıt, yağ, lastik v.b. giderleri ile  şoför özlük  hakları yükleniciye aittir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale komisyonu kararının incelenmesi neticesinde, ihalenin şikâyete konu ikinci kısmına 16 isteklinin katıldığı yapılan yeterlik değerlendirilmesi sonucunda Sivas Yeşil Turz. Ltd. Şti.nin teklifinin geçici teminat mektubu uygun olmadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, idare tarafından belirlenmiş olan sınır değerin altında teklif bedeli sunan Pınar Aldıkaçtı’dan teklif bileşenlerine yönelik aşırı düşük teklif açıklamasının idarenin 15.12.2020 tarihli yazısı ile talep edildiği, süresi içerisinde sunulan açıklamanın idare tarafından uygun görülerek anılan isteklinin ihalenin ikinci kısmında ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendiği anlaşılmış olup başvuru sahibinin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği tespit edilmiştir.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, ihale konusu işte çalıştırılması öngörülen 5 şoförün maliyetinin günlük 2 saat olmak üzere 249 gün üzerinden hesaplandığı, saatlik işçilik ücreti için Kamu İhale Kurumu’nun resmi internet sitesinde yer alan KİK İşçilik Hesaplama Modülü’nün kullandığının belirtildiği, yakıt maliyeti için EPDK tarafından Sivas ilinde yayınlanmış olan bedelin kullanıldığı, 3 adet aracın kiralanacağının belirtildiği, 2 adet aracın kendi malı olarak sunulduğu, anılan araçların 100 km’de 15 litre yakıt yaktığının ifade edildiği, söz konusu araçların lastik, bakım, MTV, sigorta ve muayene maliyetlerinin ayrı ayrı belirtildiği anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin iddiaları kapsamında, sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde, açıklamanın ihale tarihi esas alınarak yapılması gerektiği ve ihalede fiyat farkı verileceği öngörüldüğünden 2021 yılı asgari işçilik ücretindeki artış oranına açıklama içerisinde yer verilmesine gerek bulunmadığı anlaşılmış olup söz konusu iddianın yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Araçların bakım maliyetlerine ilişkin olarak Otokar Yetkili Servisi Hayat Oto’dan alınan fiyat teklifinin sunulduğu, anılan belge içerisinde bir aracın 20.000 km bakımı için KDV hariç 490,00 TL olarak bedel öngörüldüğü, söz konusu belgenin SMMM Adem Selvi tarafından kaşelenip onaylandığı, lastik bedeline ilişkin olarak Gürün Otomotiv Tic. Ltd. Şti.nden alınmış olan fiyat teklifine yer verildiği, anılan belge içerisinde lastik bedelinin KDV hariç 800,00 TL olarak belirtildiği, anılan belgenin SMMM Özcan Binay tarafından kaşelenip onaylandığı tespit edilmiş olmakla birlikte iki belge içeriğinde de Tebliğ’in 79.2.2.1’inci maddesinde zorunlu tutulmuş olan “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” veya “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibarelerinden hiçbirine yer verilmediği anlaşılmış olup bakım ve lastik giderine ilişkin yapılan açıklamalar mevzuata uygun bulunmamıştır.

Ayrıca, teklif edilen araçların 2 tanesinin kendi malı 3 tanesinin kiralanacağının belirtildiği, 3 araca ilişkin kira sözleşmesinin sunulduğu, açıklama içerisinde de yalnızca 3 adet aracın kira bedellerine yer verildiği anlaşılmış olup kendi malı olan araçların amortisman giderlerine ilişkin herhangi bir bedelin açıklamaya konu edilmediği veya herhangi bir hesaplamaya yer verilmediği görüldüğünden anılan 2 araca ilişkin açıklama da mevzuata uygun bulunmamıştır.

Ek olarak, araçların yakıt giderlerine ilişkin hesaplama yapılırken 100 km’de yakıt tüketiminin 15 litre olarak beyan edildiği anlaşılmış olmakla birlikte söz konusu durumu tevsik etmek amacıyla herhangi teknik bir belgenin veya kataloğun açıklama dosyası içerisinde idareye sunulmadığı görülmüş olup yakıt giderine ilişkin yapılan açıklamanın da mevzuata uygun olmadığı anlaşıldığından, söz konusu iddiaların yerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Sonuç olarak, Pınar Aldıkaçtı tarafından sunulan açıklamanın yukarıda belirtilen gerekçeler ile uygun görülmeyerek ihalenin ikinci kısmına ilişkin teklifinin reddedilmesi bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.