Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin ekonomik ve mali yeterliğe ilişkin üçüncü kısmının “İsteklinin iş hacmini gösteren belgeler” başlıklı 36’ncı maddesinde “İş hacmini gösteren belgeler, aday veya isteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait;

a) Toplam cirosunu gösteren gelir tablosu,

b) Yapım işleri cirosunu gösteren belgedir.

(2) Yaklaşık maliyeti eşik değerin üç katına kadar olan ve iş hacmini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen her iki belgenin idarece istenilmesi zorunludur. Bu durumda aday veya isteklinin üçüncü fıkradaki yeterlik kriterini sağladığını göstermek üzere ihaleden önceki yıla ait bu iki belgeden birini sunması yeterlidir. Yaklaşık maliyeti eşik değerin üç katına eşit ve bu değerin üzerinde olan ihalelerde ise yalnızca birinci fıkranın (b) bendinde belirtilen belgenin sunulması gerektiğine yönelik düzenleme yapılabilir. Bu durumda aday veya isteklinin idarece istenilen ilgili belgeyi sunması gereklidir.” düzenlemesi,

Aynı Yönetmelik’in “Elektronik ihale” başlıklı 60/A maddesinde “(1) İhaleler, e-teklif alınmak suretiyle bu maddeye uygun olarak yapılabilir.

(2) Bu maddede hüküm bulunmayan hallerde, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin uygun olan hükümleri, yoksa bu Yönetmelik hükümleri uygulanır. Ancak e-anahtarlar teklif ile birlikte ihale tarih ve saatine kadar gönderilir ve teklifler ihale tarih ve saatinde ihale komisyonu tarafından EKAP üzerinde açılır.

(3) Bu ihalelerde, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin ekinde bulunan “Yeterlik Bilgileri Tablosu Sunulan ve Tekliflerin Elektronik Ortamda Alındığı İhalelerde Uygulanacak Tip İdari Şartname” ve ilgili yönetmelikler ekinde bulunan diğer standart formlar kullanılır ve EKAP üzerinden e-teklif şeklinde gönderilmeyen teklifler kabul edilmez.

…

(5) e-teklifler EKAP üzerinden, yalnızca teklif mektubu ve ekleri doldurularak hazırlanır ve e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar gönderilir. Ortak girişimlerde e-teklifin ortakların tamamı tarafından e-imza ile imzalanması zorunludur. Kısmi teklife açık ihalelerde teklif mektubu eklerinin her bir kısım için, ortak girişimlerin katıldığı ihalelerde ise yeterlik bilgileri tablosunun her bir ortak tarafından ayrı ayrı doldurulması gerekmektedir.

…

(9) İhale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterleri ile fiyat dışı unsurlara ilişkin değerlendirme, istekliler tarafından beyan edilen bilgi ve belgelerden; EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için, sorgulama sonucunda elde edilen bilgiler; belirtilen yöntemle temin veya teyit edilemeyenler için ise yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgiler esas alınarak yapılır. Bu değerlendirme sonucunda ihalede öngörülen şartları sağlamadığı anlaşılan teklifler değerlendirme dışı bırakılır…

(10) Geçerli tekliflerden ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen tekliflerin sahiplerine, beyan ettikleri bilgi ve belgelerden, EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ile yeterlik sertifikası üzerinden değerlendirme yapılamayan veya yeterlik sertifikası kapsamındaki geçerlik süresi dolan belgelere ilişkin tevsik edici belgeleri ve bunların eklerini, belgelerin sunuluş şekline uygun olarak sunmaları için makul bir süre verilir. Aşırı düşük teklif sorgulamasının yapılacağı ihalelerde ise teklif fiyatı sınır değerin altında olan tüm isteklilerden; aşırı düşük teklif açıklamaları ile birlikte yeterlik bilgileri tablosunda beyan ettikleri bilgi ve belgelerden, EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlar ve yeterlik sertifikası üzerinden değerlendirme yapılamayan veya yeterlik sertifikası kapsamındaki geçerlik süresi dolan belgelere ilişkin tevsik edici belgeler ile bunların eklerini sunmaları istenir. Yeterlik sertifikası kapsamındaki geçerlik süresi dolan belgeler yenileri ile veya ihalede istenen şartları sağladığını gösteren başka belgelerle tevsik edilirler.İhalede; aşırı düşük teklif açıklaması sunmayan veya açıklamaları yeterli görülmeyen isteklilerin teklifleri reddedilir, yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgeleri doğrulayan belgeleri sunmayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir. Sunduğu belgeler ile katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlayamayan isteklilerin teklifleri ise değerlendirme dışı bırakılır. Bu işleme ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve belirlenecek ise ikinci teklif sahibi tespit edilene kadar devam edilir.” düzenlemesi,

Yaklaşık maliyeti 233.900.854,87 TL olan ihalede, İdari Şartname’nin 7.4.3’üncü maddesinde “İş hacmini gösteren belgeler

İsteklinin ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıla ait, yapım işleri cirosunu gösteren belgelerin sunulması gereklidir;

İsteklinin yapım işleri cirosunun teklif ettiği bedelin % 15’inden az olmaması gerekir.

Bu kriteri ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıl için sağlayamayanlar, ihalenin yapıldığı yıldan önceki yıldan başlamak üzere birbirini takip eden son altı yıla kadarki belgelerini sunabilirler. Bu takdirde, belgeleri sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

İhale veya son başvuru tarihi yılın ilk dört ayında olan ihalelerde, bir önceki yıla ait gelir tablosunu sunmayanlar bakımından iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilir. Bu gelir tablosu itibariyle yeterlik şartının sağlanamaması halinde ise, iki önceki yıl, ihalenin yapıldığı yıldan bir önceki yıl olarak kabul edilmek üzere son altı yıla kadarki gelir tabloları sunulabilir ve bu durumda gelir tabloları sunulan yılların parasal tutarlarının ortalaması üzerinden yeterlik kriterlerinin sağlanıp sağlanmadığına bakılır.

Yapım işleri cirosuna ilişkin kriterleri sağlayamayan isteklinin, yapım işleri cirosuna ilişkin asgari tutarın yarısını sağlaması ve toplam ciro tutarının teklif ettiği bedelin %40’ından az olmaması durumunda, yapım işleri ciro kriterinin sağlandığı kabul edilir. Bu durumda, isteklinin toplam cirosunu gösteren gelir tablosunu da teklifi kapsamında sunması gereklidir.

Yapım işleri ciro tutarının hesabında, yurt içinde ve yurt dışında, taahhüt altında devam eden yapım işlerinin gerçekleştirilen kısmından veya bitirilen yapım işlerinden elde edilen gelirlerin toplamı dikkate alınır.

Gelir tablosu sunulması durumunda, gelir tablosunun, yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir ya da vergi dairesince onaylı olması zorunludur. Yabancı ülkede düzenlenen gelir tablosunun o ülke mevzuatına göre düzenlenmesi ve bu belgeyi düzenlemeye yetkili merci tarafından onaylanmış olması gereklidir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Ayrıca, Yönetmelik’in üstte yazılı maddesinin 10’uncu fıkrası kapsamında başvuruya konu yeterliğin tevsiki amacıyla Standart Form-KİK024.2/Y yapım işleri ciro bilgileri tablosunun ihale dokümanı içeriğinde isteklilere verildiği görülmüştür.

24.03.2021 tarihli komisyon kararında, başvuru sahibinin teklifinin yapım işleri cirosuna ilişkin olarak yeterlik bilgileri tablosunda herhangi bir beyanda bulunmaması gerekçesiyle İdari Şartname’nin 7.4.3’üncü maddesi kapsamında değerlendirme dışı bırakıldığı tespit edilmiştir.

Başvuru sahibi tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosunun ilgili satırında “Yeterlik Değerlendirmesine Esas Alınması İstenen Yıllar ve Bu Yıllara Ait Toplam Ciro/Fatura Tutarı” ifadesinin karşısında 2019 yılı ciro bilgisine yer verildiği, yapım işleri cirosuna ilişkin olarak ise herhangi bir beyanda bulunulmadığı anlaşılmıştır.

Kamu ihale mevzuatının ilgili maddeleri çerçevesinde yaklaşık maliyeti eşik değerin üç katına eşit ve bu değerin üzerinde olan ihalelerde, iş hacmini göstermek üzere yalnızca yapım işleri cirosunu gösteren belgenin sunulması gerektiğine yönelik düzenleme yapılabileceği; yaklaşık maliyet tutarı eşik değerin üç katının üzerinde olan başvuru konusu ihalede de bu doğrultuda yapım işleri cirosunu gösteren belgenin sunulmasının zorunlu tutulduğu, e-ihale yöntemiyle yapılan ihalelerde yapım işleri cirosuna ilişkin fatura beyanında bulunulması gerektiği, diğer taraftan ihale dokümanında, kamu ihale mevzuatı çerçevesinde, toplam ciro tutarı teklif ettiği bedelin %40’ından az olmayan isteklilerce yapım işleri cirosuna ilişkin asgari tutarın yarısı sağlanarak yeterlik kriterinin karşılanabilmesi imkânının da istisnai bir durum olarak getirildiği anlaşılmaktadır.

Bu itibarla yapım işleri cirosuna ilişkin olarak her koşulda yeterlik bilgileri tablosundan beyanda bulunulması gerekliliğinin ortaya çıktığı, bir başka anlatımla istisnai duruma göre yeterlik koşulunu sağlamak isteyenler tarafından hem yapım işleri cirosuna ilişkin bilgilerin hem de gelir tablosuna ilişkin bilgilerin beyan edilmesi gerektiği; yine yapım işleri cirosunu gösteren belgenin ne şekilde ve kim tarafından düzenleneceği bilgilerine ihale dokümanı üzerinden ulaşılabildiği, kaldı ki Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde de bu bilgilere yer verildiği; bu kapsamda teklif mektubundaki, ihale dokümanını oluşturan tüm belgelerin taraflarınca okunduğu, anlaşıldığı ve kabul edildiği, ihale dokümanında yer alan tüm düzenlemeler dikkate alınarak teklif verildiği beyanıyla ihaleye katılan başvuru sahibince, ihale dokümanında standart form olarak yer verilen ve ihaleye katılımda yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmesi gereken yapım işleri cirosuna ilişkin fatura bilgileri beyanında bulunulmaksızın yalnızca toplam ciroyu gösteren gelir tablosu bilgilerine yer verilmesinin İdari Şartname’ye aykırılık teşkil ettiği; bu nedenlerle idarece başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işleminin yerinde olduğu anlaşılmıştır.

Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 60/A maddesinin dokuzuncu fıkrası ve İdari Şartname’nin 7.4.3’üncü maddesi karşısında, idarece başvuru sahibinin ve sundukları tabloda aynı eksiklik bulunan diğer isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılması işleminde hukuka aykırılık tespit edilmemiş, 34 isteklinin yeterlik kriterlerini karşıladığı ihalede yeterli rekabetin sağlandığı değerlendirilmiştir.

Diğer taraftan, 4734 sayılı Kanun’un 37’nci maddesinde, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla belgelerde bilgi eksikliği bulunması halinde isteklilerin bu eksik bilgileri tamamlamasına cevaz verilmiş olup, Yönetmelik’in 60/A maddesinin dokuzuncu fıkrası düzenlemesi ve yapım işleri cirosunun ilgili kurum/kuruluşların internet sayfası üzerinden teyidinin mümkün olmaması karşısında, yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmeyen bahse konu kritere ilişkin eksikliğin anılan Kanun hükmü kapsamında tamamlatılmasının mümkün olmadığı değerlendirilmekte, aksi durumun kabulünün elektronik ihaleye ilişkin düzenlemeler ile amaçlanan faydaya ulaşılmasını engelleyeceği sonucuna ulaşılmıştır.

Toplantı No	: 2021/019
Gündem No	: 38
Karar Tarihi	: 20.05.2021
Karar No	: 2021/UY.I-1027