sürücülü araç kiralama ihalelerine ilişkin usul ve esaslara göre şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedelinin (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil) taşıtın Türkiye Sigorta Birliği tarafından yayımlanan ve talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacağı ve şoför giderleri dahil yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedelinin  düzenlemeye göre tespit edilecek tutara yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarının ilave edilmesi suretiyle hesaplanacak tutarı aşamayacağı şeklinde kural getirildiği idarenin yaklaşık maliyet yapısının da bu düzenleme ile uyumsuz olduğu Tekliflerin mevzuatta öngörülen esaslara göre hesaplanmasını engelleyen mevzuata aykırı düzenlemenin tekliflerin sağlıklı şekilde değerlendirilmesi imkanını ortadan kaldırdığı hk

BAŞVURU SAHİBİ:

Mert Mümessillik Turizm San.ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Ankara Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2021/23769 İhale Kayıt Numaralı “Ankara Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünün 2021 Yılı 9 Ay (Nisan – Aralık) Yakıt Hariç Sürücülü 99 Araç Kiralama Hizmet Alımı” İhalesi

KURUMCA YAPILAN İNCELEME:

Ankara Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü tarafından 19.02.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Ankara Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünün 2021 Yılı 9 Ay (Nisan – Aralık) Yakıt Hariç Sürücülü 99 Araç Kiralama Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Mert Mümessillik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından 27.04.2021 tarih ve 21121 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 26.04.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/772 sayılı şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi:

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle; başvuru konusu ihalenin ihale komisyonu kararı ile firmaları üzerinde bırakıldığı, bu karara karşı Çalıkıran Tur. Taş. Otom. San. ve Tic. A.Ş. tarafından yapılan şikayet ve itirazen şikayet başvurularının dokümana karşı süresinde itiraz edilmediği gerekçesiyle reddedildiği; ardından ihale dosyasının Bakanlık Strateji Geliştirme lığı’nca ön mali kontrol işlemine sunulduğu ve 19.04.2021 tarihli ve 978904 numaralı ön mali kontrol raporuna istinaden ihalenin 22.04.2021 tarihli kararı ile iptal edildiği, bu iptal kararının hukuka aykırı olduğu; zira, şikayet ve itirazen şikayet başvurusunda bulunan firmanın dokümana süresinde itiraz etmeyip doğrudan temin ile devam ettirdiği işin süresini uzatmak için teklif değerlendirme aşamasında dokümana ilişkin şikayette bulunduğu; ihaleyi yapan idarenin daha önce ilan ettiği 2020/576543 İKN’li ihaleyi işçilik tutarının, teklif edilen bedelin %70 üzerinde bulunmasının yeterlilik kriteri olarak belirlenmemesi sebebi ile iptal ederek, anılan hususu yeterlik kriteri olarak belirlediği 2020/704295 İKN’li üç aylık ihaleyi yaptığı, bu ihalenin de Çalıkıran Tur. Taş. Otom. San. ve Tic. A.Ş. üzerinde bırakıldığı; bunun ardından aynı iş için başvuru konusu 2021/23769 İKN’li ihalenin yapıldığı; ihale dokümanı kesinleştikten sonra dokümanda belirlenmiş kritere uygun olarak teklif verdikleri ve ihalenin firmaları üzerinde bırakıldığı halde bağlayıcılığı olmayan ön mali kontrol birimi raporuna dayanarak ihalenin iptal edilmesinin haksız olduğu; söz konusu kritere dokümanda yer verilmeyerek yeniden 2021/239707 İKN numaralı ihale için ilana çıkıldığı; bu süreçte idarenin eşit muamele ve güvenilirlik ilkelerine aykırı hareket ettiği, firmalarının zarara uğratıldığı; iptal kararının gerekçesi olarak “yaklaşık maliyet hesaplama tekniğinde maddi hata yapıldığı tespiti ve İdari Şartname’nin 47.11’inci maddesindeki düzenlemenin 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesine aykırı olduğu”nun belirtilmesinin hatalı olduğu, tekliflerinin yaklaşık maliyetin altında olduğu ve ihale dokümanına uygun teklif verdikleri halde ihalenin geçerli, somut ve gerekçeli bir karar alınmadan iptal edilmesinin mevzuata aykırı olduğu; ihalenin iptal kararının iptal edilmesi gerektiği iddiasına yer verilmiştir.

İptal gerekçeleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur….” hükmü,

Anılan Kanun’un “İhalenin karara bağlanması ve onaylanması” başlıklı 40’ncı maddesinde “37 ve 38 inci maddelere göre yapılan değerlendirme sonucunda ihale, ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren isteklinin üzerinde bırakılır.

…

İhale komisyonu gerekçeli kararını belirleyerek, ihale yetkilisinin onayına sunar. Kararlarda isteklilerin adları veya ticaret unvanları, teklif edilen bedeller, ihalenin tarihi ve hangi istekli üzerine hangi gerekçelerle yapıldığı, ihale yapılmamış ise nedenleri belirtilir.

İhale yetkilisi, karar tarihini izleyen en geç beş iş günü içinde ihale kararını onaylar veya gerekçesini açıkça belirtmek suretiyle iptal eder.

İhale; kararın onaylanması halinde geçerli, iptal edilmesi halinde ise hükümsüz sayılır.

…”  hükmü,

Aynı Kanun’un “İdarelerce uyulması gereken diğer kurallar” başlıklı 62’nci maddesinde “Bu Kanun kapsamındaki idarelerce mal veya hizmet alımları ile yapım işleri için ihaleye çıkılmadan önce aşağıda belirtilen hususlara uyulması zorunludur:

…

1) 5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri (MİT Müsteşarlığı hariç) ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı listede yer alan idarelerin merkez ve taşra teşkilatları, il özel idareleri, belediyeler ile bağlı kuruluşları ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birlikleri, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketler; merkezi yönetim, sosyal güvenlik kurumu, fon, kefalet sandığı, yatırım izleme ve koordinasyon lığı, gençlik hizmetleri ve spor il müdürlüğü, mahalli idare ve şirket bütçelerinden veya döner sermaye bütçelerinden, anılan liste kapsamındaki diğer idareler için ise kendi bütçelerinden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak şekilde alım yapamaz ve buna imkân sağlayan diğer mevzuat hükümleri uygulanmaz.

2) Bu bendin uygulanmasında personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; bu Kanun ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca ihale konuşu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden işlere ilişkin hizmet alımlarını ifade eder. Mahalli idare veya şirketlerinin bütçelerinden yapılan, yıl boyunca devam eden, niteliği gereği süreklilik arz eden ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı park ve bahçe bakım ve onarımı ile çöp toplama, cadde, sokak, meydan ve benzerlerinin temizlik işlerine ilişkin alımlar personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilir. Hizmet alım sözleşmesi kapsamında niteliği birbirinden farklı hizmet türlerinin bulunması halinde personel çalıştırılmasına dayalı olup olmama yönünden yapılacak değerlendirme her hizmet türü için ayrı ayrı yapılır. Danışmanlık hizmetleri, hastane bilgi yönetim sistemi hizmetleri ve çağrı merkezi hizmetlerine ilişkin alımlar personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilmez.

3) Kurum, hizmet alımının personel çalıştırılmasına dayalı olup olmadığı ya da niteliği itibarıyla bu sonucu doğurup doğurmadığı hususunda (2) numaralı alt bentte sayılan kriterleri ayrı ayrı ya da birlikte dikkate almak suretiyle usul ve esaslar belirlemeye yetkilidir…” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “78.1. Bu Tebliğde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları için öngörülen düzenlemeler, 4734 sayılı Kanunun 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince ihale edilebilecek personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerine uygulanır. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 23 ve 24 üncü maddeleri gereğince kadroya geçiş uygulamasına tabi olan hizmet alımları ile bu hizmetlerin karakteristik edimlerini içeren veya alt hizmetleri niteliğinde olan hizmetler, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet olarak değerlendirilecektir.

78.1.1.  Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder…” şeklinde açıklamaya yer verilmiştir.

Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller’in “Genel Esaslar” başlıklı 6’ncı maddesinin 2’nci fıkrasında “Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (Değişik 25.11.2014) (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up’lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde; a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacaktır. b) Şoför giderleri dahil yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli, (a) bendine göre tespit edilecek tutara yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarının ilave edilmesi suretiyle hesaplanacak tutarı aşmayacaktır. (Ek madde 06.11.2015) c) Şoför gideri dâhil taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli hesabında yemek, yol, resmi tatil ücreti ve benzeri giderler de dâhil yürürlükte bulunan brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarı esas alınacak; işveren maliyeti kapsamında yer alan sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası işveren payı (%20,5) ve işsizlik sigortası işveren payı (%2) ile işçilik maliyeti üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler (%4) ise idarelerce ayrıca ödenecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde  “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

Kiralanacak 99 araç ve brüt asgari ücret üzerinden 99 sürücü teklif fiyata dahil olup, sürücü giderlerinin günlük 11,50 TL yol ücreti ve günlük 12,50 TL yemek ücreti ile teklif cetvelinde yer alan her sürücü için belirlenen 14,5 gün, toplam 1.435,5 gün (ulusal bayram ve genel tatil günleri) teklif fiyata dahildir.

Yemek, yol ve çalıştırılacak Ulusal Bayram ve Genel Tatil Gün ücretleri bordroda ayrıca gösterilecektir.

Kiralanan araçların bakım, onarım, lastik, yağ, yedek parça, navigasyon, araç takip-izleme cihazı, çekici hizmeti giderleri ve kaza halinde ikame araç temini ve diğer masrafları ile tüm vergi, sigorta, kasko vb. teklif fiyata dahildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

Bu iş için; iş kazaları ve meslek hastalıkları sigorta prim oranı % (2)’dir.” şeklinde düzenlemeye,

Anılan Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “…47.10 İstekliler tekliflerini; 02.10.2014 tarihli ve 29137 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerde Değişiklik Yapılması Hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararı ile Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerin 6. maddesine eklenen 2. Fıkranın; (a) bendi, taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil) taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibariyle uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin % 2’sini aşmayacaktır. İstekliler fiyat verdikleri taşıtlarla ilgili; Firma Yetkilisi tarafından

          47.11 İstekliler tarafından Asgari İşçilik Maliyetine sözleşme ve genel giderler ile firma karı dahil edilerek bulunan Toplam İşçilik Tutarı, teklif edilen bedelin %70 üzerinde bulunması halinde, ekonomik açıdan en avantajlı teklif olsa dahi değerlendirme dışı bırakılacaktır…” şeklinde düzenlemeye yer verilmiştir.

İhale dokümanı kapsamındaki birim fiyat teklif cetveli aşağıdaki gibi düzenlenmiştir:

Başvuru konusu ihalenin 22.02.2021 tarihli ihale komisyonu kararı ile başvuru sahibi Mert Mümessillik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakılmış olup, kesinleşen ihale kararının tebliği üzerine bir diğer istekli Çalıkıran Turizm Taşım. Otom. San. ve Tic. A.Ş.nin 15.03.2021 tarihli itirazen şikayet başvurusu üzerine yapılan inceleme sonucunda 07.04.2021 tarihli ve 2021/UH.II-769 sayılı Kamu İhale Kurulu Kararı ile “Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine” karar verilmiştir.

Kamu İhale Kurulu kararının idareye tebliğinin ardından ihale işlem dosyasının ön mali kontrol yapılmak üzere Bakanlık Strateji Geliştirme lığı’na gönderildiği ve Strateji Geliştirme lığı’nın 19/04/2021 tarih ve 978904 sayılı ön mali kontrol raporunun idareye sunulması üzerine 22.04.2021 tarihli ihale yetkilisi kararı ile ihalenin “…İhale komisyonumuz inceleme sonucunda Mert Mümessillik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 6.683.481,59 TL teklifi Ekonomik Açıdan En Avantajlı 1. teklif ve Ankara Seyahat Turizm Otomotiv Temizlik Limited Şirketi’nin 6.717.232,58 TL teklifi Ekonomik Açıdan En Avantajlı 2. teklif olarak belirlemiş olup; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü’nün 2021 Yılı 9 Ay (Nisan – Aralık) Yakıt Hariç Sürücülü 99 Araç Kiralama Hizmet Alımı İşinin 6.683.481,59 TL (altımilyonaltıyüzseksenüçbindörtyüzseksenbirliraellidokuzkuruş) bedelle Mert Mümessillik Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti.’ne ihale edilmesine, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 40’ncı maddesi gereğince ihale yetkilisinin onayına sunulmasına karar verilmiştir.

22/02/2021 tarihinde ihale yetkilisince onaylanan ve kesinleşen ihale komisyon kararı aynı gün ihaleye katılan tüm isteklilere tebliğ edilmiş ve kesinleşen ihale kararına Çalıkıran Turizm Taşım. Otom. San. ve Tic. A.Ş.nin idaremize 04.03.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idaremizin 05.03.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 15.03.2021 tarih ve 13618 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 15.03.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulduğu, kararın idaremize 14/04/2021 tarihinde tebliğ edilmesi sonucu Kamu İhale Kurulu’nun 07/04/2021 tarih ve 2021/UH.II-769 sayılı kararı gereğince itirazen şikayet başvurusunun süre yönünden reddedildiği anlaşılmıştır.

İhale işlem dosyası ön mali kontrol yapılmak üzere Bakanlığımız Strateji Geliştirme lığına gönderilmiş ve Strateji Geliştirme lığı’nın 19/04/2021 tarih ve 978904 sayılı ön mali kontrol raporunun okunup, tarafımdan yapılan inceleme ve değerlendirilmesi sonucu ön mali kontrol raporunda belirtilen tespit ve gerekçeler doğrultusunda I nolu ihale komisyon kararının, yetkide ve usulde paralellik ilkesi gereğince ihale dokümanı başlangıç işlemlerinde düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte maddi hata yapıldığından ihale onayı tarafımdan kaldırılarak I nolu ihale komisyon kararı tüm sonuçlarıyla geri alınmıştır.

Bakanlığımız Strateji Geliştirme lığınca hazırlanan ön mali kontrol raporunda belirtilen gerekçeler nedeniyle 2021/23769 İhale Kayıt Numaralı “Ankara Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğünün 2021 Yılı 9 Ay (Nisan – Aralık) Yakıt Hariç Sürücülü 99 Araç Kiralama Hizmet Alımı” İhalesi ihale dokümanı başlangıç işlemlerine esas olmak üzere yaklaşık maliyet hesaplama tekniğinde maddi hata yapıldığı tespiti ve ihale dokümanın 47.11’inci maddesindeki düzenlemenin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesine aykırı olduğu anlaşılmış olup, yapılan işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyeceği anlaşıldığından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 40’ıncı maddesi gereğince tarafımdan iptal edilmiştir.” şeklinde belirtilen gerekçe ile iptal edildiği anlaşılmıştır.

Anılan ön mali kontrol raporunda “Bilindiği üzere: lığımız tarafından yapılan ön mali kontrol sonucunda görüş verilmesi danışmanlık niteliğinde olduğundan yapılacak mali karar ve işlemler harcama yetkilisinin uhdesindedir.

Bakanlığımız Ön Mali Kontrol İşlemleri Yönergesi gereğince 2021 Yılı 9 Aylık (Nisan- Aralık) Yakıt Hariç Sürücülü 99 Adet Araç Kiralama işine ait yapılan inceleme sonucunda:

1) Teknik Şartname’de kiralanacak araçların en düşük 2016 yılına ait olması istenilmiş ancak yaklaşık maliyet 2019-2020 model yılı ağırlıklı teklifler alınarak hesaplandığından araç maliyet kısmının yüksek hesaplandığı,

2) Birim fiyat teklif cetvelinde “Sürücü gideri ulusal bayram ve genel tatil günleri” tutarının işçilik maliyeti olduğu halde araç kiralama maliyeti hesaplamasına alındığı,

3) İdari Şartname’nin 47.11 no’lu maddesine göre teklifler değerlendirildiğinde isteklilerin vermiş olduğu tekliflerin işçilik maliyetlerinin %70’in üzerinde olduğu görülmüştür.

4) İdari Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 47’nci maddesinin 11 no’lu bendine: “İstekliler tarafından Asgari İşçilik Maliyetine sözleşme ve genel giderler ile firma karı dahil edilerek bulunan Toplam İşçilik Tutarı, teklif edilen bedelin %70 üzerinde bulunması halinde, ekonomik açıdan en avantajlı teklif olsa dahi değerlendirme dışı bırakılacaktır.” hükmü konulmuştur.

Diğer taraftan: Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78’inci maddesinde: “78.1.1.Personel çalıştırılmasına davalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel savışının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder.” şeklinde tanımlanmıştır.

Yukarıda belirtilen Tebliğ hükmü ile ihale konusu işin, personel çalıştırılmasına dayalı bir alım kapsamında olup olmadığının belirlenmesi amaçlanmaktadır.

Bu nedenle; İdari Şartname’de yer alan; “Toplam İşçilik Tutarı; teklif edilen bedelin-%70 üzerinde bulunması halinde değerIendirme dışı bırakılacaktır.” hükmü rekabeti, eşit muameleyi ve ihtiyaçların uygun şartlarda karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak kapsamında değerlendirildiğinde kamu ihale mevzuatına aykırılık teşkil etmektedir.

Bununla birlikte; ihaleye teklif veren Çalıkıran Turizm Taşım. Otom. San. ve Tic. AŞ. tarafından mevzuata aykırı düzenleme gerekçe gösterilerek değerlendirme dışı bırakıldığı belirtilerek Kamu İhale Kurumu’na itirazen şikayet başvurusunda bulunulmuştur.

Kamu İhale Kurulu’nun vermiş olduğu 07.04.2021 tarihli ve 20211UH.II-769 sayılı kararında: ”Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde ”78.1. Bu Tebliğ’de personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımları için öngörülen düzenlemeler, 4734 sayılı Kanun’un 62 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince ihale edilebilecek personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerine uygulanır. 375 sayılı Kanım Hükmünde Kararname’nin, geçici 23 ve 24’üncü maddeleri gereğince kadroya geçiş uygulamasına tabi olan hizmet alımları ile hu hizmetlerin karakteristik edimlerini içeren veya alt hizmetleri niteliğinde olan hizmetler, personel çalıştırılmasına davalı hizmet olarak değerlendirilecektir. 

78.1.1. Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı; ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az % 70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa aynı yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden hizmet alımlarını ifade eder.” şeklinde açıklamaya yer verilmiştir.

…

Anılan Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 47’nci maddesinde “47.11 İstekliler tarafından Asgari İşçilik Maliyetine sözleşme ve genel giderler ile firma karı dahil edilerek bulunan Toplam İşçilik Tutarı, teklif edilen bedelin %70 üzerinde bulunması halinde, ekonomik açıdan en avantajlı teklif olsa dahi değerlendirme dışı bırakılacaktır.” şeklinde düzenlemeye yer verilmiştir.” denilerek başvuru sahibi tarafından, “teklifinin değerlendirme dışı bırakılma gerekçesi olan İdari Şartname’nin 47.11 ‘inci maddesindeki düzenlemenin mevzuata aykırı olduğu, doküman kesinleşmiş olsa da söz konusu düzenleme ihalede sağlıklı teklif sunulmasına ilişkin koşulları ortadan kaldırdığından ihalenin iptal edilmesi gerektiği” şeklinde iddiasını, ihale dokümanının mevzuata aykırılığına ilişkin iddialar olduğunun anlaşıldığı belirtilerek başvuru sahibinin söz konusu iddialarını süre yönünden reddetmiştir.

Yukarıda belirtilen açıklamalar doğrultusunda: İl Müdürlüğünüz ve İl Müdürlüğünüze bağlı kuruluşlara ait 2Ö21/23769 ihale kayıt numaralı 9.288.635.49 TL yaklaşık maliyetli “2021 Yılı 9 Aylık (Nisan- Aralık) Yakıt Hariç Sürücülü 99 Adet Araç Kiralama” hizmet alımı işi ihalesinde sözleşme imzalanması lığımız tarafından uygun görülememektedir.

….” denilmiştir.

İhalenin iptali konusunda idarelerin takdir yetkisi bulunmakta ise de, bu yetki mutlak ve sınırsız olmayıp kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlıdır.

Bu çerçevede idarenin iptal gerekçeleri incelendiğinde, aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir: Başvuru konusu ihalenin, ön mali kontrol raporu üzerine ihale yetkilisince 4734 ayılı Kanun’un 40’ncı maddesi uyarınca iptali işlemine ilişkin gerekçenin, “ihale dokümanı başlangıç işlemlerine esas olmak üzere yaklaşık maliyet hesaplama tekniğinde maddi hata yapıldığı tespiti ve ihale dokümanın 47.11’inci maddesindeki düzenlemenin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesine aykırı olduğu anlaşılmış olup, yapılan işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyeceği” hususu olduğu anlaşılmıştır.

İhalenin personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alım ihalesi niteliğinde olduğu; İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde teklif fiyata dahil olan giderlerin düzenlendiği, ihale dokümanı kapsamında verilen birim fiyat teklif cetveli ile sürücü maliyeti ve araç kiralama hizmeti maliyetinin ayrı kalemler olarak belirlendiği, isteklilerin tekliflerini bu veriler doğrultusunda ve yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemelerine uygun şekilde vermesi gerekmekte iken, İdari Şartname’nin 47.11’inci maddesinde yapılan düzenleme ile idarenin teklif maliyetinin hesaplanmasında mevzuatta öngörülmemiş bir kriter getirdiği tespit edilmiştir. Anılan düzenlemeye göre tekliflerin yapısına ilişkin sınırlama getirildiği, buna göre araç maliyetinin teklif bedelinin en az %30’una eşit olmasının zorunlu tutulduğu, halbuki sürücülü araç kiralamalarına ilişkin usul ve esaslara göre, şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedelinin (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacağı ve şoför giderleri dahil yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedelinin, yukarıdaki düzenlemeye göre tespit edilecek tutara yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarının ilave edilmesi suretiyle hesaplanacak tutarı aşamayacağı şeklinde kural getirildiği, idarenin yaklaşık maliyet yapısının da bu düzenleme ile uyumsuz olduğu anlaşılmıştır. Tekliflerin mevzuatta öngörülen esaslara göre hesaplanmasını engelleyen mevzuata aykırı düzenlemenin tekliflerin sağlıklı şekilde değerlendirilmesi imkanını ortadan kaldırdığı sonucuna varılmış olup ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamak sorumluluğu idareye ait olduğundan kamu yararını da gözeterek idarenin işlemini her zaman geri alabileceği dikkate alındığında iptal gerekçesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.

Başvuruya konu ihalenin, 4734 sayılı Kanunun 40’ıncı maddesi uyarınca ihale yetkilisince 22.04.2021 tarihinde iptal edildiği ve yukarıda iptal gerekçesi ile sınırlı olarak yapılan inceleme neticesinde iptal işleminde herhangi bir mevzuata aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi uyarınca itirazen şikayet başvurusunun reddine karar verilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

Oybirliği karar verildi.