ihale yaklaşık maliyet esas alındığında; istenecek yeterlik belgeleri, uygulanacak ihale usulü yerli isteklilere ilişkin düzenlemeler ve ilan sürelerinde herhangi bir değişiklik meydana gelmediği, ancak sınır değeri etkilediği dolayısıyla olması gereken yaklaşık maliyet ve bu yaklaşık maliyet üzerinden hesaplanan sınır değer ile istekliler tarafından verilen teklifler karşılaştırıldığında 12 isteklinin daha teklifinin sınır değerin altında kaldığı bu durumda ihale sürecine devam edilemeyeceği  yeniden hesaplanan yaklaşık maliyetin ve sınır değerin, tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin esasa etkili değişiklikler meydana getireceği hk

BAŞVURU SAHİBİ:

Yüngül İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2021/114853 İhale Kayıt Numaralı “Kayseri-Felahiye İl Yolu Km:0+000-24+600 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı (Bsk) Yol Yapım İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü tarafından 08.04.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kayseri-Felahiye İl Yolu Km:0+000-24+600 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı (Bsk) Yol Yapım İşi” ihalesine ilişkin olarak Yüngül İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin 28.04.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 07.05.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 17.05.2021 tarih ve 23438 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 17.05.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2021/877 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, KGM/2200/K1P pozuna ait alt analizlerin hatalı olduğu, bu çerçevede, yarma ve yan ariyetten depoya giden malzeme miktarının (Nakliye-3) 0,30 m³, yarma ve yan ariyet kazısı nakli miktarının (Nakliye-4) ise 0,70 m³ olduğu yani kazıdan dolguya giden malzeme miktarının (Nakliye-4) 0,70 m³ olduğu, dolayısıyla dolguya giden malzemenin sulanması ve sıkıştırılması miktarının 0,70 m³ olması gerekirken yaklaşık maliyet hesaplamalarında bu miktar toplamının 0,70 m³ olmadığı, bunun sonucu olarak anılan poz fiyatının değişeceği ve buna bağlı olarak fiyat dışı unsur ve sınır değerin de değişeceği, bu itibarla ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddiasına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.4 maddesinde, “İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.” açıklaması yer almaktadır.

Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü tarafından “Kayseri-Felahiye İl Yolu Km:0+000-24+600 Arası Toprak İşleri, Sanat Yapıları ve Üstyapı (BSK) Yol Yapım” işinin ihalesinin açık ihale usulü ile 08.04.2021 tarihinde yapıldığı, 20.04.2021 tarihinde ise EKAP üzerinden teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği görülmüştür.

Başvuru sahibi tarafından KGM/2200/K1P poz numaralı iş kaleminin analizinde bulunan ve dolguda kullanılacak olan yarma ve yan ariyet kazısı nakli miktarının (Nakliye-4) 0,70 m³ olduğu, ancak kazıdan dolguya giden sulanacak ve sıkıştırılacak malzemenin miktarının ise 0,70 m³ olmadığı, buradan hareketle yaklaşık maliyetin yanlış hesaplandığı ve ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddia edilmektedir.

           İtirazen şikâyete konu edilen iş kaleminin birim fiyat tariflerinde “Her cins ve klastaki zeminde, her cins makine ile yarma kazısı yapılması, nakli ve kullanılması:

K.T.Ş.’nin ilgili kısımlarındaki esaslar ve şartlar dâhilinde, her cins ve klastaki zeminde yarma kazısı yapılması, nakli ve kazının Yapı Denetim Görevlisinin göstereceği yerlerde kullanılması.

Birim Fiyata Dahil Olan Masraflar:

Bu imalatın yapılabilmesi için gerekli trafik işaretleme malzemelerinin temini, işaretlemenin yapılması ve emniyet tedbirlerinin alınması. Yarma, yan ariyet ve dolgu sahalarındaki temizleme ve her türlü yıkma, sökme işlerinin yapılması, dolgu altlarındaki mevcut yol yüzeylerinin sürülerek kabartılması işleri, gerektiğinde kompresör ve patlayıcı madde de kullanılarak yarma sahalarında; zayıf zemin, bataklık, yumuşak veya sert toprak, yumuşak veya sert küskülük, yumuşak kaya, sert kaya ve çok sert kaya kazılarının yapılması, yarma tabanının 20 cm. sürülerek kabartılması ve sıkıştırılması, kırmataş-şose ve asfalt sökülmesi, bunlardan çıkan her cins kazı ve sökme malzemelerinin vasıtalara yüklenmesi, dolguya uygun malzemenin dolgu sahasına taşınması, boşaltılması, sulama ve sıkıştırma makinelerinin ve suyun dolgu sahasında temini, yapılacak olan dolgu yüksekliğinin 50 cm’den az olduğu kısımlarda yeni dolgu malzemesi ile mevcut tabakalar arasındaki kaynaşmayı temin için bu kısımlarda mevcut yüzeyin sürülerek veya sökülerek kabartılması ve sıkıştırılması, dolguya gelmiş ve sıkıştırma makinelerinin cinsine göre şartnamede belirtilen veya Yapı Denetim Görevlisince istenilen kalınlıklarda serilmiş her cins kazı malzemesinin optimum rutubet elde edilinceye kadar sulanması, şartnamede belirtilen esaslar dahilinde malzeme cinsine uygun sıkıştırma makineleriyle maksimum kuru yoğunluklarına göre minimum sıkışma oranı elde edilecek şekilde sıkıştırılması suretiyle dolgu teşkil edilmesi, şartnamede belirtilen veya Yapı Denetim Görevlisinin isteyeceği gerekli tüm testlerin yapılması, dolguya uygun olmayan malzemelerin yüklenici tarafından önerilecek veya Yapı Denetim Görevlisince onaylanacak depo yerlerine nakli, İdarece istenecek şekilde depo veya istif edilmesi suretiyle her cins ve klastaki zeminde yarma kazısı yapılması ve kullanılması, yapı denetim görevlisinin gerekli gördüğü durumlarda “önçatlatma” metoduyla patlatma yapılması, yarmadan çıkan malzeme taş dolgu için uygun olduğu takdirde yapı denetim görevlisinin yazılı talimatıyla istenilen kısıma taşınması, serilip sıkıştırılması, aşağıda “Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar” başlığı altında sayılanlar dışında kalan diğer bütün işlerin yapılması için lüzumlu her türlü işçilik, malzeme, makine, alet ve edevat masrafları ile yüklenici karı ve genel masraflar.

Birim Fiyata Dahil Olmayan Masraflar:

Dolgu altlarında yapılan zayıf (bitkisel toprak vs.) ve oynak (batak ve balçık) zemin kazıları.

  Ölçü:

Yarma sahalarının kazılmadan önce alınan rölevelerinden yararlanarak, çizimlerinde gösterilen veya Yapı Denetim Görevlisince istenilen enkesitler üzerinden sahalar ortalaması metodu ile hesap edilen metreküp cinsinden hacmidir. Ancak, kazı bittikten sonra alınacak rölevelerden hesaplanan hacmin, yukarıda belirtilenden farklı olması durumunda, İdare lehine olan hacim ödemeye esas kabul edilecektir.

Ödeme :

Birim Fiyat Teklif Cetvelinde, Poz KGM/2200/K1P’ deki ilgili kesime ait << Her cins ve klastaki zeminde, her cins makine ile yarma kazısı yapılması, nakli ve kullanılması >> yüklenici tarafından teklif edilen m³ teklif birim fiyat üzerinden yapılır.

Not:

(1) Kazı işlerine ait ödemelerde sözleşmenin  “Sözleşmenin Kazı ve Reglaj İşleri İle Çevre Düzenlenmesinin Uygun Şekilde Yapılması”  maddesi hükümleri göz önünde bulundurulacaktır.

(2) İlk verilen şevlere göre yüklenici tarafından kazısı tamamlanmış yarmalarda herhangi bir sebeple şevler yeniden yatırıldığı takdirde, Poz No KGM/2200/K1P birim fiyatı % 20 zamlı olarak uygulanır.

(3) Toprak işlerinin yapılmasında, yarmaların (sandık veya karışık-miks-kesit) hacim itibariyle büyük ve çok tipik olmasından dolayı çalışma şekillerine göre aynı kesit için birkaç defa elden geçmesi, hiçbir zaman taşıma mesafesinin uzatılması veya röpriz verilmesi gibi ilave bir bedel ödenmesini gerektirmez.

(4) Kendi kesitinde kullanılan miks kesit kazılarının ortalama 100 m mesafeye kadar taşındığı kabul edilmiştir. Bunlar brüknere dahil edilmez ve bunlar için ayrıca taşıma mesafesi hesaplanmaz ve taşıma bedeli ödenmez.

(5) Yeni yol güzergahının mevcut yol güzergahı ile çakışması halinde, mevcut yolun kazılması ve kullanılması bu birim fiyattan ödenecektir.

(6) İdarenin izni olmadan, projesi dışında yapılan yarma kazısı için herhangi bir ödeme yapılmaz.

(7) Yarma kesiti içerisinde yapılan iyileştirme kazıları bu pozdan ödenecektir.

(8) Aksi belirtilmedikçe (Araştırma raporu, jeolojik rapor, tutanak, vb.) nebati kazıları hariç tüm yarma kazıları dolguda kullanılacaktır.

(9) İdarece tespit edilen yarmalardan sanat yapıları etrafına taş dolgu için uygun olan kazı taşı malzemenin uygun ebatlarda hazırlanması, iş başına nakli ve kullanılması için ayrıca bir bedel ödenmeyecektir.” ifadelerine yer verilmiştir.

İdarece 20.04.2021 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısında KGM/2200/K1P poz numaralı iş kalemine, açıklama istenilen iş kalemleri arasında yer verildiği, söz konusu iş kalemine ilişkin idarece hesaplanan yaklaşık maliyet hesap cetveli ve ekleri incelendiğinde, bahsi geçen iş kaleminin analizinin;

Şeklinde oluşturulduğu görülmüştür.

Bahsi geçen KGM/2200/K1P poz numaralı paçal iş kalemine ilişkin idarece 20.04.2021 tarihinde EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması talep yazısı ve eklerindeki miktarlarının yaklaşık maliyet hesaplanmasında kullanılan miktarlar esas alınarak hazırlandığı tespit edilmiştir.

Yapılan inceleme neticesinde; 1 m³ malzeme için yarma ve yan ariyet genel kazı miktarının %70 olarak belirlendiği, depoya gidecek olan yarma ve yan ariyet kazı miktarının ise 1 m³ malzeme için %30 olarak belirlendiği, dolayısıyla 1 m³ kazı malzemesinin %70’inin dolguda kullanılacağı, geriye kalan %30’unun ise depoya nakledileceği, buradan hareketle 1 m³ malzemenin 0,70 m³’ünün dolguda kullanılacağı, dolguda kullanılacak olan malzemenin ise KGM/2205, KGM/2206 ve KGM/2207 poz numaralı iş kalemleri kapsamında sıkıştırılmak ve sulanmak suretiyle imalatının gerçekleştirileceği, bu itibarla KGM/2205, KGM/2206 ve KGM/2207 poz numaralı iş kalemleri kapsamında sulanacak ve sıkıştırılacak malzemelerin toplamının yarma ve yan ariyet genel kazı miktarı ile aynı olması gerektiği, KGM/2205, KGM/2206 ve KGM/2207 poz numaralı iş kalemleri kapsamında sulanacak ve sıkıştırılacak malzemelerin miktarlarının toplamının 0,2275 m³ (0,0525+0,063+0,112) olduğu görülmüştür.

Yaklaşık maliyet hesap cetveli ve eklerinde, KGM/2200/K1P iş kaleminin analizinde yer alan KGM/15.001/A, KGM/15.006/A, KGM/15.010/A ve KGM/15.014/A poz numaralı iş kalemlerinin kazılacak malzemelerin miktarlarını ifade ettiği, kazılacak toplam toprak miktarının 0,75 m³ olduğu, küskülük miktarının 0,09 m³ olduğu ve kaya miktarının ise 0,16 m³ olduğu, bu miktarların da sulanmak ve sıkıştırılmak suretiyle %70’inin dolgu malzemesi olarak kullanılacağı, %30’unun ise depoya nakledileceği, bu itibarla dolguya gidecek toprak malzemesinin 0,525 m³ (0,75 m³ x 0,70 = 0,525 m³) olması gerektiği, küskülük malzemesinin 0,063 m³ (0,09 m³ x 0,70 = 0,063 m³) olması gerektiği, kaya malzemesinin ise 0,112 m³ (0,16 m³ x 0,70 = 0,112 m³) olması gerektiği, idare tarafından hesaplamalarda ise sulanacak ve sıkıştırılacak toprak malzemesinin 0,0525 m³ olarak belirlendiği, küskülük malzemesinin 0,063 m³ olarak belirlendiği ve kaya malzemesinin 0,112 m³ olarak belirlendiği, idare tarafından yaklaşık maliyet hesaplamalarında dolguda kullanılacak olan toprak malzemesinin miktarı 0,525 m³ alınması gerekirken 0,0525 m³ olarak alındığı görülmüştür.

KGM/2205, KGM/2206 ve KGM/2207 poz numaralı iş kalemleri kapsamında sulanacak ve sıkıştırılacak malzemelerin toplam miktarı (0,2275 m³) ile yarma ve yan ariyet genel kazı miktarının (0,70 m³) birbiri ile uyumlu olmadığı, idarece hesaplama yapılırken dolguda kullanılacak olan toprak malzemesinin miktarı 0,525 m³ olması gerekirken 0,0525 m³ alınması suretiyle hesaplamaların yapıldığı, dolayısıyla dolguda kullanılacak olan toprak malzemesinin miktarının 0,525 m³ olması durumunda yaklaşık maliyetin ve sınır değerin ne mertebede değişeceğine bakılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

KGM/2205 poz numaralı iş kaleminin olması gereken miktarının 0,525 m³ olduğu, birim fiyatının 2,93 TL/m³ olduğu, kar ve genel giderler hariç toplam tutarının ise 1.53825 TL (0,525 m³ x 2,93 TL/m³ = 1.53825 TL) olması gerektiği, KGM/2205 iş kaleminin KGM/2200/K1P poz numaralı paçal iş kaleminin analizinde yer aldığı, dolayısıyla KGM/2200/K1P poz numaralı paçal iş kaleminin yeni fiyatının kâr ve genel giderler dâhil 17,61 TL ((12,7-0,15+1.53825)*1,25=17,61 TL) olması gerektiği hesaplanmıştır.

KGM/2200/K1P poz numaralı paçal iş kaleminin yaklaşık maliyetteki miktarının 4.000.000,00 m³ olduğu, fiyatının 15,88 TL olduğu ve toplam kalem tutarının ise 63.520.000,00 TL olduğu, yaklaşık maliyetin de 175.187.788,91 TL olduğu, idarece hesaplanan sınır değerin 108.692.437,63 TL olduğu, ilgili kalemin artırılmış miktarlar üzerinden hesaplanan ve olması gereken fiyatının ise 17,61 TL olduğu, yeni toplam tutarının ise 70.440.000,00 TL (17,61 TL/ m³ x 4.000.000,00 m³ = 70.440.000,00 TL) olduğu, buradan hareketle hesaplama sonucu olması gereken yaklaşık maliyetin 182.107.788,91 TL olduğu, yeni sınır değerin ise 109.218.368,78 TL olduğu görülmüştür.

Bu itibarla olması gereken yaklaşık maliyet esas alındığında; istenecek yeterlik belgeleri, uygulanacak ihale usulü, yerli isteklilere ilişkin düzenlemeler ve ilan sürelerinde herhangi bir değişiklik meydana gelmediği, ancak sınır değeri etkilediği, dolayısıyla olması gereken yaklaşık maliyet ve bu yaklaşık maliyet üzerinden hesaplanan sınır değer ile istekliler tarafından verilen teklifler karşılaştırıldığında 12 isteklinin daha teklifinin sınır değerin altında kaldığı, bu durumda ihale sürecine devam edilemeyeceği,  yeniden hesaplanan yaklaşık maliyetin ve sınır değerin, tekliflerin değerlendirilmesine ilişkin esasa etkili değişiklikler meydana getireceği görülmektedir.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.