davacı şirketin şikâyet başvurusunun reddi üzerine 4734 sayılı Kanunda öngörülen şekil ve usul kurallarına uygun olarak itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığı itirazen şikâyet aşamasında davacı şirketin istekliler tarafından e-teklif kapsamında beyan edilen belgeler ile sunulan belgeler arasında tarih ve sayı bilgilerinin uyumlu olmadığına yönelik iddiaların esastan değerlendirilmesi gerekirken şekil yönünden reddine dair dava konusu işlemin bu kısmında hukuka uyarlık görülmemesi

Toplantı No 2021/025
Gündem No 20
Karar Tarihi 16.06.2021
Karar No 2021/MK-241
BAŞVURU SAHİBİ:
Gök-Er Taşımacılık Sınır Ticaret İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti.
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü (TEİAŞ)
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/333530 İhale Kayıt Numaralı “36 Ay Süreli 27 Kısım Halinde Toplam 585 Sürücü İle 614 Adet Muhtelif Araç Kiralama” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
KARAR:

Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü (TEİAŞ) tarafından yapılan 2020/333530 ihale kayıt numaralı “36 Ay Süreli 27 Kısım Halinde Toplam 585 Sürücü İle 614 Adet Muhtelif Araç Kiralama” ihalesine ilişkin olarak Gök-Er Taşımacılık Sınır Ticaret İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. itirazen şikâyet başvurusunda bulunmuş ve Kurulca alınan 20.01.2021 tarihli ve 2021/UH.II-140 sayılı karar ile “4734 sayılı Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine” karar verilmiştir.

 

Davacı Gök-Er Taşımacılık Sınır Ticaret İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından anılan Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada, Ankara 7. İdare Mahkemesinin 16.04.2021 tarih ve E:2021/407, K:2021/796 sayılı kararında “…Davacının dava konusu ihalenin 11.kısmına yönelik iddialarının incelenmesinden;

Somut olayda, ihalenin 11.kısmı için ekonomik açıdan en avantajlı teklifin Giray Turz. Pet. Ürün. Paz. ve Tic. Ltd. Şti tarafından, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin, Aztekin Taş. Gıda Pet. Ürün. İnş. ve Tem. San. Tic. Ltd. Şti tarafından verildiği, davacının teklifinin ise en avantajlı 8.teklif olduğu görülmektedir.

Davacı tarafından bu kısım için en avantajlı 5. teklifi veren Bayram Doğan Tur. Sey. Gıda. Tem. Teş. Teks. Med. Mah. İnş. Pet. Ltd. Şti.nin anılan iddialar kapsamında incelenmesine yönelik başvurusunun davalı idare tarafından söz konusu kısım için yalnızca ihalenin uhdesine bırakıldığı istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinin incelendiği, Bayram Doğan şirketi hakkında ise herhangi bir değerlendirme yapılmadığı görülmektedir.

Bu durumda; yukarıda anılan mevzuat hükümlerine göre, Kamu İhale Kurumu itirazen şikayet üzerine yapacağı incelemede itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediğini, bu konuda herhangi bir talep olmasa dahi incelemesi gerektiği açıktır.

Eşit muamele ilkesi; ihale dokümanın hazırlanması aşamasından başlayarak, tekliflerin alınması, değerlendirilmesi, ihalenin karara bağlanması ve sözleşmenin imzalanması aşamalarının tamamını kapsayacak biçimde hükümlerini icra eder.

Bu çerçevede; ihale dokümanında, bir kısım isteklilere avantaj sağlayan veya diğer bir kısım isteklilerin ihaleye katılmalarını engelleyen ya da teklif maliyetlerini artıran düzenlemelere yer verilemez. İsteklilerden istenecek belgeler ile bu belgelerin taşıması gereken yeterlik kriterleri ve ihale konusu işi tanımlayan teknik şartname kuralları işin gereğine uygun biçimde, objektif ölçütlere göre tespit edilir.

Tekliflerin alınması, açılması, değerlendirilmesi ve ihalenin karara bağlanması sürecinde de, aynı durumda olan tüm isteklilere eşit imkan ve fırsatların sağlanması, Kanunda öngörülen idari yaptırımların eşit ve adil biçimde uygulanması, yapılan değerlendirmelerin ve kullanılan takdirlerin objektif ölçütlere dayanması gerekmektedir.

Örneğin; aşırı düşük teklif sorgulama sürecinde aynı nitelikli açıklamalarda bulunan isteklileri farklı değerlendirmeye tabi tutmak, aynı belge veya bilgi eksikliği bulunan isteklilerden bazıları bu sebeple değerlendirme dışı bırakılırken bir kısmına bu yönde işlem yapmamak, aynı veya benzer nitelikli bilgi eksiklikleri bulunan isteklilerin bir kısmına tamamlama fırsatı verilirken diğerlerine vermemek, isteklilere aşırı düşük teklife ilgili açıklama veya bilgi tamamlama için verilen süreleri farklı belirlemek gibi eşitliği ve tarafsızlığı bozan davranışlar söz konusu ilkeye aykırılık teşkil edecektir.

Hem 4734 sayılı Kanunun 56. maddesi hem de İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 18. maddesi uyarınca Kamu İhale Kurumu kendisine yapılan itirazen şikayet başvurularıyla ilgili olarak, şikayet konuları dışında, itiraz edilen işlemler bakımından idarece eşit muamele ilkesinin ihlal edilip edilmediği yönünden de inceleme yapmak zorundadır. Uyuşmazlıkta; davacı şirket tarafından, Bayram Doğan şirketi hakkında belirtilen iddialar yönünden inceleme yapılması talebinde bulunulduğu, ancak davalı idare tarafından anılan şirketin ihalenin uhdesine bırakıldığı istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olmadığından bahisle inceleme yapılmadığı anlaşıldığından, bu yönüyle Kamu İhale Kurulu kararının bu kısmında hukuka uyarlık görülmemiştir.

Davacının dava konusu ihalenin 17.kısmına yönelik iddialarının incelenmesinden; Somut olayda, ihalenin 17. kısmı için ekonomik açıdan en avantajlı teklifin Mirzemehmet Aktaş tarafından, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin, Öz-Kaplanlar Taş. Tem. İnş. Turz. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. tarafından verildiği, davacının teklifinin ise en avantajlı 6.teklif olduğu görülmektedir.

Davacı tarafından bu kısım için ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren Mirzemehmet Aktaş başta olmak üzere tüm isteklilerin anılan iddialar kapsamında incelenmesine yönelik başvurusunun davalı idare tarafından incelenmesi neticesinde Mirzememet Aktaş’ın iş deneyim belgesinin ihale konusu iş veya benzer iş tanımına uygun olmaması sebebiyle teklifinin 17’nci kısım yönünden değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği, anılan kişi tarafından bu işleme karşı açılan davanın da Ankara 9.İdare Mahkemesinin 24/02/2021 tarih ve E:2021/233, K:2021/382 sayılı kararıyla reddine karar verildiği görülmektedir. Söz konusu kısım için ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin, Öz-Kaplanlar Taş. Tem. İnş. Turz. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. İçin yapılan değerlendirmede ise; Yeterlik Bilgileri Tablosu’nda iş hacmi bilgilerine ilişkin bölümde toplam ciroya ait yeterlik değerlendirmesinde esas alınması istenen yılların belirtilmemesi, ortaklara ait bilgiler bölümünde herhangi bir beyanın yer almaması ve iş deneyim belgesinin ihale konusu iş veya benzer iş tanımına uygun olmaması sebebiyle teklifinin 17’nci kısım yönünden değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği, diğer istekliler hakkında ise herhangi bir değerlendirme yapılmadığı görülmektedir.

Bu durumda, davacının ileri sürdüğü hususların davalı idarece değerlendirilmesinden; ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi Mirzemehmet Aktaş ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Öz-Kaplanlar Taş. Tem. İnş. Turz. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.’nin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı görüldüğünden, dolayısıyla bu 2 istekli açısından dava konusu işlemin bu kısmında hukuka aykırılık, diğer istekliler hakkında değerlendirme yapılmamasına yönelik kısmında ise hukuka uyarlık görülmemiştir.

Davacının dava konusu ihalenin 13.kısmına yönelik iddialarının incelenmesinden;

Somut olayda, ihalenin 13.kısmı için ekonomik açıdan en avantajlı teklifin Adıyaman Fırat-Çetinoğlu Oto. Nak. ve Taah. İnş. Mad. Pet. Ürün. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı tarafından, ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin, Işıl Taş. Turz. Tem. Yem. İnş. Tic. Ltd. Şti. tarafından verildiği, davacının teklifinin ise 11 teklif verilen kısım için sonuncu teklif olduğu görülmektedir.

Davacı tarafından bu kısım için ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren Adıyaman Fırat-Çetinoğlu Oto. Nak. ve Taah. İnş. Mad. Pet. Ürün. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı başta olmak üzere tüm isteklilerin anılan iddialar kapsamında incelenmesine yönelik başvurusunun davalı idare tarafından incelenmesi neticesinde; ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklifin, Işıl Taş. Turz. Tem. Yem. İnş. Tic. Ltd. Şti.’nin Yeterlik Bilgileri Tablosu’nda ortaklara ait bilgiler kısmında şirket ortağının adının yer almaması sebebiyle teklifinin 13’üncü kısım yönünden değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği görülmektedir. Söz konusu kısım için ekonomik açıdan en avantajlı teklifi veren Adıyaman Fırat-Çetinoğlu Oto. Nak. ve Taah. İnş. Mad. Pet. Ürün. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı için yapılan değerlendirmede ise; davacının iddialarının reddine karar verildiği, diğer istekliler hakkında ise herhangi bir değerlendirme yapılmadığı görülmektedir.

B- Anılan istekliler tarafından e-teklif kapsamında beyan edilen belgeler ile sunulan belgeler arasında tarih ve sayı bilgilerinin uyumlu olmadığına yönelik iddianın incelenmesinden;

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhalelere yönelik başvurular” başlıklı 54. maddesinin birinci fıkrasında, ihale sürecindeki hukuka aykırı işlem veya eylemler nedeniyle bir hak kaybına veya zarara uğradığını veya zarara uğramasının muhtemel olduğunu iddia eden aday veya istekli ile istekli olabileceklerin, Kanun’da belirtilen şekil ve usul kurallarına uygun olmak şartıyla şikâyet ve itirazen şikâyet başvurusunda bulunabilecekleri; aynı maddenin dördüncü fıkrasının (d) bendinde, başvurunun konusu, sebepleri ve dayandığı delillerin dilekçelerde gösterilmesi gerektiği; “Kuruma itirazen şikâyet başvurusu” başlıklı 56. maddesinin ikinci fıkrasında, Kurum’un itirazen şikâyet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar ve itiraz edilen işlemler bakımından eşit muamele ilkesinin ihlâl edilip edilmediği açılarından inceleyeceği kurala bağlanmıştır.

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin “Başvuruların şekil unsurları” başlıklı 8. maddesinin onuncu fıkrasında, “İdarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirtilen hususlar hariç, şikâyet başvurusunda belirtilmeyen hususlar itirazen şikâyet başvurusuna konu edilemez.” kuralına yer verilmiştir.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 7. maddesinin dördüncü fıkrasında, ” Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması, bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz.” kuralı yer almakta olup, bu kuralla idari yargı mercilerine, bireysel işlemlerin yargısal denetiminde bu işlemlerin dayanağı ikincil nitelikteki düzenleyici işlemleri ihmal etme yetkisi tanınmıştır. Bu kapsamda, 4734 sayılı Kanun’un 56. maddesinin ikinci fıkrasını daraltması nedeniyle, dayanağı kanuna aykırı olan İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmeliğin 8. maddesinin onuncu fıkrasının ihmâl edilerek Kanun’un 56. maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde inceleme yapılması gerekmektedir.

4734 sayılı Kanun’un 56. maddesinin lafzından, başvuru sahibinin iddialarından sadece şikâyette yer alan iddiaların anlaşılamayacağı, anılan Kanun’da böyle bir sınırlama yapılmadığı, Kamu İhale Kurulu tarafından başvuru sahibinin itirazen şikâyet başvurusundaki iddialarının, şikâyet aşamasında öne sürülüp sürülmediğine bakılmaksızın incelenmesi gerektiği anlaşılmaktadır. Bu itibarla, davacı şirketin şikâyet başvurusunun reddi üzerine, 4734 sayılı Kanun’da öngörülen şekil ve usul kurallarına uygun olarak itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu anlaşıldığından, itirazen şikâyet aşamasında davacı şirketin, 11,13 ve 17.kısımlarında anılan istekliler tarafından e-teklif kapsamında beyan edilen belgeler ile sunulan belgeler arasında tarih ve sayı bilgilerinin uyumlu olmadığına yönelik iddiaların esastan değerlendirilmesi gerekirken şekil yönünden reddine dair dava konusu işlemin bu kısmında hukuka uyarlık görülmemiştir.

Nitekim (B) bölümündeki iddiaya ilişkin benzer bir uyuşmazlıkta, Danıştay 13.Dairesinin 27/01/2021 tarih ve E:2016/139, K:2021/303 sayılı kararı da bu doğrultudadır.

Sonuç olarak; dava konusu işlemin;

I-İhalenin 11.kısmı için teklif veren Bayram Doğan şirketinin teklifinin yukarıda sayılan iddialar yönünden incelenmesine ilişkin başvurusunun değerlendirilmemesine yönelik kısmında hukuka uyarlık görülmemiştir

II-a-İhalenin 17.kısmının; Mirzemehmet Aktaş ile Öz-Kaplanlar Taş. Tem. İnş. Turz. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. dışındaki tekliflerin incelenmesine yönelik iddialarının değerlendirilmemesine ilişkin kısmında hukuka uyarlık,

b-Anılan 2 teklife yönelik iddialar yönünden yapılan değerlendirmeye ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmamıştır.

III-a-İhalenin 13.kısmının; teklif veren Adıyaman Fırat-Çetinoğlu Oto. Nak. ve Taah. İnş. Mad. Pet. Ürün. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı yönünden ileri sürülen iddiaların reddine ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Işıl Taş. Turz. Tem. Yem. İnş. Tic. Ltd. Şti.’ye yönelik yapılan değerlendirmeye ilişkin kısmında hukuka aykırılık,

b-Bu istekliler dışındaki tekliflerin incelenmesine yönelik iddialarının değerlendirilmemesine ilişkin kısmında hukuka uyarlık görülmemiştir.

IV-(B) bölümüne ilişkin iddia yönünden değerlendirilmeme yapılmamasına ilişkin kısmında hukuka uyarlık görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle; dava konusu işlemin yukarıda belirtilen I,II (a), III(b) ve IV. bölümüne ilişkin kısmının iptaline, II(b), III(a) bölümüne yönelik kısmının ise reddine…” karar verilmiştir.

 

Anayasa’nın 138’inci maddesinin dördüncü fıkrasında, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.

 

Ayrıca, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 28’inci maddesinin birinci fıkrasında, mahkemelerin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idarenin gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecbur olduğu, bu sürenin hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır.

 

Anılan kararın icaplarına göre Kamu İhale Kurulunca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

1- Kamu İhale Kurulunun 20.01.2021 tarihli ve 2021/UH.II-140 sayılı kararının  7’nci iddiası ile ilgili kısmının iptaline,

 

2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, 20.01.2021 tarihli ve 2021/UH.II-140 sayılı Kurul kararının 7’nci iddiasının 11, 13 ve 17’nci kısımlar yönünden  esasının incelenmesine geçilmesine,

 

3) İhalenin 11, 13 ve 17’nci kısımlarında ihale üzerinde bırakılan istekli ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli dışındaki diğer isteklilerin tekliflerinin esasının yeniden incelenmesine,

 


Oybirliği ile karar verildi.