|
BAŞVURU SAHİBİ:
Fibey İnşaat San. Tur. Tic. A.Ş.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/742188 İhale Kayıt Numaralı “Bursa-Yalova Devlet Yolu Soğucak Mevkii (Km:60+810-60+880) ve Dürdane Mevkii (Km:13+860-15+045 ve Km:18+500-18+617) Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı Onarımı ve Heyelan Islahı Yapımı İşi” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 14. Bölge Müdürlüğü tarafından 21.01.2021 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Bursa-Yalova Devlet Yolu Soğucak Mevkii (Km:60+810-60+880) ve Dürdane Mevkii (Km:13+860-15+045 ve Km:18+500-18+617) Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı Onarımı ve Heyelan Islahı Yapımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Fibey İnşaat San. Tur. Tic. A.Ş.nin 03.03.2021 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 04.03.2021 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 10.03.2021 tarih ve 12629 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.03.2021 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. 08.07.2021 tarihli ve 2021/MK-279 sayılı Kurul kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
Başvuruya ilişkin olarak 2021/459-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhale üzerinde bırakılan Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından sunulan/beyan edilen ticaret sicil gazetelerinin gerekli bilgileri içermediği, vergi kimlik numarası ile ortakların T.C. kimlik numaralarının ve ortaklık oranlarının bulunmadığı, söz konusu gazetelerde yer alan bilgiler ile anılan isteklilere ait pay defterlerinde yer alan bilgilerin uyuşmadığı,
Anılan istekliler tarafından sunulan ortaklık durum belgesinde yer alan bilgiler ile ticaret sicil gazetelerinde yer alan bilgilerin uyuşmadığı, ortaklık durum belgesinin ilan tarihinden önce hazırlandığı, tüzel kişiliğin yansından fazla hissesine sahip olan ortağın son bir yıldır yönetimde görevli olmadığı,
Anılan istekliler tarafından sunulan vekâletnamenin geçersiz olduğu, vekâletname verilirken kullanılan imza sirkülerlerinin güncel olmadığı,
2) Anılan istekliler tarafından sunulan geçici teminat mektuplarının standart forma uygun olmadığı, işin adının yanlış yazıldığı, kaşe ve imzanın bulunmadığı ve teminat mektuplarında “4734 sayılı Kanunun 34. Maddesi uyarınca, bu teminat mektubu her ne suret ile olursa olsun haczedilemez ve üzerine ihtiyati tedbir konulamaz” ibaresine yer verilmediği,
3) Aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunan Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından sunulan belgelerin İdari Şartname’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı maddesine aykırı olarak sunulduğu, belgelerin düzenlendiği ve noter tarafından onaylandığı tarihin ve yevmiye numaralarının yazılmadığı,
4) Anılan istekliler tarafından sunulan/beyan edilen bilanço ve iş hacmine ilişkin belgelerin İdari Şartname’de belirtilen şartları karşılamadığı,
5) Anılan istekliler tarafından sunulan/beyan iş deneyim belgesinin benzer işe uygun olmadığı, idarece istenen tutarı karşılamadığı,
6) Aşırı düşük teklif sorgulaması ve aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin olarak;
6.1) İdare tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında hazırlanan analiz girdilerinin Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45’inci maddesine aykırı olduğu, bu nedenle aşırı düşük teklif sorgulamasının mevzuata uygun olarak hazırlanan analizler ile yenilenmesi gerektiği, idarenin aşırı düşük teklif açıklama talebine ilişkin yazısında açıklama istenilen ve istenilmeyen analiz girdilerini liste halinde belirtmediği,
6.2) İhale üzerinde bırakılan Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamalarının kamu ihale mevzuatına aykırı olduğu, şöyle ki; anılan istekliler tarafından sunulan analizlerin idarenin analizleri ile aynı formatta olmadığı, poz numaraları ile miktarların değiştirildiği, bu durumun aritmetik hataya neden olduğu,
6.3) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan çeşitli imalat kalemlerine ilişkin analiz girdi miktarlarının emsal kamu idarelerinin miktarlarının altında olduğu,
6.4) Analiz girdileri için kullanılan fiyatların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı rayiçlerinin altında olduğu,
6.5) Fiyat teklifi alınarak yapılan açıklamalara ilişkin olarak, fiyat teklifi alınan firmaların teklife konu alanda faaliyet göstermediği, fiyat tekliflerinin son geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı, fiyat tekliflerinde yer alan fiyatlar ile tutanaklarda yer alan fiyatların uyumlu olmadığı, fiyat tekliflerini veren firmalarla bu teklifleri onaylayan meslek mensubu arasında tam tasdik sözleşmesi bulunmadığı, bu durumun Maliye Bakanlığı ile ilgili vergi dairesinden sorulması gerektiği, proforma fatura ile açıklanan iş kalemlerinde sadece SMMM ya da YMM onayı olan ancak piyasa şartlarında birim fiyatı olmayan faturaların sunulduğu, faturaların Kamu İhale Genel Tebliği’nin ekinde yer alan standart form ve açıklamalara uygun olarak hazırlanmadığı, Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 tutanaklarının aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulmadığı, faturaları onaylayan meslek mensubunun iletişim bilgilerinin bulunmadığı, meslek mensubunun faturaları fiyatların gerçekliğine ve defterler ile uyumuna bakmadan onayladığı, Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 tutanaklarının son geçici vergi beyanname dönemine ait olmadığı, fiyat teklifi alınan firmanın son geçici vergi beyanname dönemine ait toplam satış tutarları incelendiğinde toplam alış/satış miktarının ihaledeki miktarın ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü fiyat teklifine konu mal miktarının en az 1/20’si karşılamadığı,
6.6) Aynı analiz girdileri için farklı fiyatlar belirlendiği,
6.7) Nakliye girdisine ilişkin olarak yapılan açıklamaların uygun olmadığı; demir nakli, çimento nakli, taş nakli, kum-çakıl nakli, stabilize nakli için kullanılan nakliye alanları için tevsik edici belge kullanılmadığı, nakliye mesafelerinin aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında idarece belirlenmediği, hesaplamalarda kullanılan formüllerin yanlış olduğu, formüle dayalı hesaplamada hata yapıldığı, formüllerde kullanılması gerekli zorluk katsayılarının, yoğunluk değerlerinin ve K katsayısının yanlış ya da farklı kullanıldığı, K katsayısının değerinin farklı kullanılarak nakliye formülünün değiştirildiği, nakliye ile ilgili açıklamalarda Kamu İhale Kurulu kararlarına aykırı olarak proforma fatura alınmak sureti ile açıklamalarda bulunulduğu, idare tarafından aşırı düşük savunma kapsamında verilen alt analizler incelendiğinde nakliye girdilerine ait formüllerin verilmediği, bu nedenle analiz girdilerinde yanlışlık yapıldığı,
6.8) Beton ve beton ürünleri için alınan fiyat tekliflerinin idarece belirlenen mesafeden uzak tesislerden alındığı,
6.9) İşçilik maliyetinin ve miktarlarının düşük belirlendiği,
6.10) Akaryakıt fiyatının doğru tevsik edilmediği, mazot (motorin) analiz girdisi için Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14 ve 45.1.13.5’inci maddeleri çerçevesinde EPDK tarafından yayımlanan akaryakıt fiyatları dikkate alarak açıklama yapılmadığı, yapılan açıklamada kullanılan fiyatın İstanbul ili Avrupa yakasında En Yüksek İşlem Hacimli 8 Firmanın Akaryakıt Fiyatlarına İlişkin Raporda yer alan fiyatlarının % 90’ının altında olduğu, açıklama istenilen analiz girdisine ilişkin fiyatın ilan tarihi ile ihale tarihi arasında faaliyette bulunmayan bayiler adına beyan edilen fiyatlar kullanılarak tevsik edildiği,
6.11) Analiz girdilerinde kullanılan makine ekipmanların açıklamalarında sundukları amortisman hesabının doğru yapılmadığı,
7) Şikâyete konu ihalede Zeydanlı Turizm İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait teklifin, yeterlilik bilgileri tablosunda teklif mektubunu imzalayan kişinin vekalet bilgilerine ulaşılamadığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı ve bu nedenle sınır değer hesaplamasına dahil edilmediği, ancak Zeydanlı Turizm İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait teklif mektubunun standart forma uygun olarak hazırlandığı ve e-imza ile kullanılmak suretiyle imzalandığı, söz konusu durumun e-teklif açma ve belge kontrol tutanağından da anlaşılacağı, standart forma uygun olarak hazırlanan ve e-imza ile imzalanarak EKAP üzerinden gönderilen teklif mektubunun usulen geçerli olduğu ve sınır değer hesabına katılması gerektiği, yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmeyen bilgi/belgeye ilişkin değerlendirmenin birinci oturumun konusu olmadığı, ihale komisyonunun birinci oturumda teklif mektubu ile geçici teminatın usulüne uygun olup olmadığı hususunda değerlendirme yapması gerektiği, yetkili kişi tarafından şifre girilerek e-imza kullanılmak suretiyle imzalanan ve EKAP üzerinden idareye gönderilen e-teklif için usul yönünden herhangi bir eksiklikten söz edilemeyeceği, dolayısıyla ihale komisyonu tarafından yapılan sınır değer hesaplamasının mevzuata aykırı olduğu, hatalı hesaplanan sınır değer sebebiyle kendilerine ait teklifin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlenmediği iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İhale süreci içerisinde başvuru konusu ihaleye ilişkin alınan 31.03.2021 tarih ve 2021/UY.I-727 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile “itirazen şikâyet başvurusunun reddine” karar verildiği,
Anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada Ankara 9. İdare Mahkemesinin 16.06.2021 tarihli E:2021/877 sayılı kararı üzerine alınan 08.07.2021 tarihli ve 2021/MK-279 sayılı Kurul kararı ile “1- Kamu İhale Kurulunun 31.03.2021 tarihli ve 2021/UY.I-727 sayılı kararının 3’üncü, 6.1’inci ve 7’nci iddiaya ilişkin değerlendirmelerin iptaline, 2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin 3’üncü iddiasının esasının incelenmesine” karar verildiği anlaşılmıştır.
Söz konusu Kurul kararı üzerine esas incelemesi başvuru sahibinin 3’üncü, 6.1’inci ve 7’nci iddiaları ile sınırlı yapılmıştır.
1) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında idareler; belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isterler. Bu kapsamda sunulan fatura örnekleri de asıl olarak kabul edilir. Adaylar veya istekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale veya son başvuru tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerini başvuruları veya teklifleri kapsamında sunabilirler. Bu yönde yapılacak başvuruların, ihaleden önce idarenin ilgili birim yetkilisi veya bu hususta görevlendirilmiş personelince karşılanması zorunludur.
(2) Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmez. Ancak, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesinin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde, Gazete idaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca “aslının aynıdır” şeklinde onaylanarak verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri veya bunların noter onaylı suretleri de kabul edilir.
…
(7) İhaleye katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin sunulan belgelerin veya bu belgelerde yer alan bilgilerin, EKAP üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin edilebilmesi veya bu bilgilerin teyidinin yapılabilmesi durumunda, bu belgeler için belgelerin sunuluş şekline ilişkin şartlar aranmaz.
…” düzenlemesi,
Aynı Yönetmelik’in “Elektronik ihale” başlıklı 60/A maddesinde “…(10) Geçerli tekliflerden ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen tekliflerin sahiplerine, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınmayan geçici teminat mektupları ile beyan ettikleri bilgi ve belgelerden, EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ile yeterlik sertifikası üzerinden değerlendirme yapılamayan veya yeterlik sertifikası kapsamındaki geçerlik süresi dolan belgelere ilişkin tevsik edici belgeleri ve bunların eklerini, belgelerin sunuluş şekline uygun olarak sunmaları için makul bir süre verilir. Yeterlik sertifikası kapsamındaki geçerlik süresi dolan belgeler yenileri ile veya ihalede istenen şartları sağladığını gösteren başka belgelerle tevsik edilirler. Verilen süre içerisinde beyan edilen bilgi ve belgeleri doğrulayan belgeleri sunmayan isteklilerin teklifleri değerlendirme dışı bırakılarak geçici teminatları gelir kaydedilir. Geçici teminat mektubu ve sunduğu belgeler ile katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin şartları sağlamayan isteklilerin teklifleri ise değerlendirme dışı bırakılır. Bu işleme ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve belirlenecek ise ikinci teklif sahibi tespit edilene kadar devam edilir. Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınmayan geçici teminat mektubunu idarenin talebi üzerine sunmayan istekliler hakkında, Kanunun 17 nci maddesi uyarınca işlem yapılır.
…” düzenlemesi yer almaktadır.
Başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 7.9’uncu maddesinde “7.9.1. İdarece talep edilmesi halinde istekliler tarafından, e-teklifleri kapsamında beyan edilen bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak teyit edilemeyenler ekleri ile birlikte bu maddede düzenlenen şekil kurallarına uygun olarak sunulur.
7.9.2. İstekliler, bu madde kapsamında idarece talep edilen belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini vermek zorundadır. Ancak, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesinin 9 uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde Gazete idaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca “aslının aynıdır” şeklinde onaylanarak isteklilere verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri ile bunların noter onaylı suretleri de kabul edilecektir.
7.9.3. Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmeyecektir.
7.9.4. İstekliler, istenen belgelerin aslı yerine belgelerin tesliminden önce İdare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şekilde şerh düşülen suretlerini sunabilirler…” düzenlemesi,
Aynı Şartname’nin “Tekliflerin sunulma şekli” başlıklı 22’nci maddesinde “…22.8. İdarece talep edilmesi durumunda istekliler tarafından, e-teklifleri kapsamında beyan edilen bilgi ve belgelerden, EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak teyit edilemeyenler ekleri ile birlikte, belgelerin sunuluş şekline uygun olarak süresi içerisinde sunulmak zorundadır.” düzenlemesi,
Anılan Şartname’nin “İhalenin karara bağlanması” başlıklı 36’ncı maddesinde “36.1. Geçerli tekliflerden ekonomik açıdan en avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülen tekliflerin sahiplerine, Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliğinin 21 inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınmayan geçici teminat mektupları ile beyan ettikleri bilgi ve belgelerden, EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilemeyenler ile yeterlik sertifikası üzerinden değerlendirme yapılamayan veya yeterlik sertifikası kapsamındaki geçerlik süresi dolan belgelere ilişkin tevsik edici belgeleri ekleri ile birlikte, belgelerin sunuluş şekline uygun olarak sunmaları için makul bir süre verilir…” düzenlemesi bulunmaktadır.
İhale komisyonunun 18.02.2021 tarihli kararına göre, 21.01.2021 tarihinde açık ihale usulüyle elektronik ortamda gerçekleştirilen “Bursa-Yalova Devlet Yolu Soğucak Mevkii (Km:60+810-60+880) ve Dürdane Mevkii (Km:13+860-15+045 ve Km:18+500-18+617) Toprak İşleri, Sanat Yapıları, Üstyapı Onarımı ve Heyelan Islahı Yapımı İşi” ihalesine 59 istekli tarafından teklif verildiği, ihalenin Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. üzerinde bırakıldığı, Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.nin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği görülmüştür.
İhale üzerinde bırakılan Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanların tevsikine ilişkin olarak idare tarafından gönderilen 05.02.2021 tarihli ve 341646 sayılı yazıda, imza sirküleri ile pay defterinin 11.02.2021 tarihine kadar sunulması talebinde bulunulduğu görülmüştür.
İmza sirküleri ile pay defterinin sunulması talebine ilişkin olarak idarece gönderilen yazı üzerine, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından 08.02.2021 tarihinde idareye sunulan imza sirküleri ve pay defteri incelendiğinde, 00709 yevmiye numarası verilen imza sirkülerinin Bursa 21. Noterliği tarafından “Aslı Gibidir” şerhi düşülerek 06.01.2021 tarihinde onaylandığı, pay defterinin ise Bursa 21. Noterliği tarafından 00710 yevmiye numarası ile “Aslı Gibidir” şerhi düşülerek 06.01.2021 tarihinde onaylandığı görülmüştür.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilen bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanların tevsikine ilişkin olarak idare tarafından gönderilen 05.02.2021 tarihli ve 341647 sayılı yazıda; imza sirküleri, pay defteri, geçici teminat mektubu ve banka referans mektubunun 11.02.2021 tarihine kadar sunulması talebinde bulunulduğu görülmüştür.
İdare tarafından gönderilen yazı üzerine ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından sunulan belgeler incelendiğinde; imza sirkülerinin Bingöl 1. Noterliği tarafından 10206 yevmiye numarası ile “Aslının Aynısıdır” şerhi düşülerek 11.11.2020 tarihinde onaylandığı, pay defterinin ise 01070 yevmiye numarasıyla 05.02.2021 tarihinde aslına uygun olduğu şerhi düşülerek onaylandığı görülmüştür. Anılan istekli tarafından sunulan 20.01.2021 tarihli ve 8070TM3066 sayılı geçici teminat mektubu ile 20.01.2020 tarihli ve 290 sayılı banka referans mektubunun yetkili personel ve şube müdürü tarafından imzalandığı görülmüştür.
Yukarıda yer verilen mevzuat ve ihale dokümanı düzenlemelerinden; elektronik ortamda gerçekleştirilen ihalelerde katılım belgelerine ve yeterlik kriterlerine ilişkin bilgilerin istekliler tarafından yeterlik bilgileri tablosunda beyan edilmesi gerektiği, anılan bilgi ve belgelerden EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanarak temin veya teyit edilebilenler için belgelerin sunuluş şekline ilişkin şartların aranmayacağı, EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayanlara ilişkin tevsik edici belgelerin ise belgelerin sunuluş şekline uygun olarak sunulması gerektiği anlaşılmıştır. Bu kapsamda ihale üzerinde bırakılan istekli ile ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli tarafından EKAP veya diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden sorgulanamayan bilgi ve belgelerin tevsikine ilişkin olarak sunulan belgelerin, İdari Şartname’nin “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 7.9’uncu maddesine uygun olarak sunulduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 6.1’inci iddiasına ilişkin olarak:
Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yeterliğin belirlenmesinde uyulacak ilkeler” başlıklı 29’uncu maddesinde “…(9) İş deneyimini gösteren belgeler dışındaki parasal tutar ihtiva eden yeterlik belgelerinin yabancı para birimi cinsinden düzenlenmiş olması halinde, bu belgelerdeki parasal tutarlar, ilk ilan veya davet tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden; değerlendirilir.
…” hükmü yer almaktadır.
İlan tarihinde yürürlükte olan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
…
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
…
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
…” açıklaması yer almaktadır.
İdari Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Yapılan incelemede, idare tarafından 28.01.2021 tarihinde ihale üzerinde bırakılan Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.ye gönderilen aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında açıklama istenilen iş kalemlerinden olan “KGM/16.092/P” iş kalemi analizinde “Ö-Vinç”, “Bentonit Ünitesi”, “Karıştırma Eleme” ve “Freze Mak.” analiz girdilerinin yer aldığı tespit edilmiştir. Adı geçen analiz girdilerine ilişkin olarak, idare tarafından 02.02.2021 tarihinde anılan istekliye EKAP üzerinden gönderilen yazıda, söz konusu analiz girdileri için 31.12.2019 TCMB döviz alış kuru üzerinden açıklama yapılması gerektiğinin belirtildiği görülmüştür. İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında adı geçen analiz girdilerinin Euro cinsinden edinim bedellerine yer verildiği ve söz konusu analiz girdileri için 31.12.2019 tarihli TCMB döviz alış kurunun (6,6621 TL) kullanıldığı görülmüştür.
Ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. tarafından “Ö-Vinç”, “Bentonit Ünitesi”, “Karıştırma Eleme” ve “Freze Mak.” analiz girdileri için euro cinsinden bedelin 31.12.2019 TCMB döviz alış kuru (6,6621 TL) üzerinden TL’ye çevrilerek açıklama yapıldığı görülmüştür.
İdare tarafından 31.12.2019 TCMB döviz alış kuru üzerinden açıklama yapılmasının istenildiği, ilk ihale ilan tarihi olan 30.12.2020 tarihindeki Euro alış kuru (9,0697.-TL) ile 31.12.2019 tarihindeki Euro alış kuru (6,6621 TL) arasında belirgin bir fark olduğu dikkate alındığında 31.12.2019 TCMB döviz alış kuru üzerinden aşırı düşük teklif açıklaması yapılmasının mümkün olmadığı anlaşıldığından 30.12.2020 TCMB döviz alış kuru üzerinden açıklama yapılmak üzere, ihale üzerinde bırakılan Danış Yapı Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi Reman İnşaat Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.den yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
3) Başvuru sahibinin 7’nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.
İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü yer almaktadır.
Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin “e-tekliflerin hazırlanması ve sunulması” başlıklı 19’uncu maddesinde “(1) e-teklifler, istekliler tarafından EKAP üzerinden hazırlanır. İlan ve ihale dokümanında, EKAP üzerinden sorgulanması mümkün olmayan katılım ve yeterlik belgelerinin Kurum tarafından belirlenen usul ve esaslara uygun şekilde bilgisayarda taratılarak e-teklif kapsamında sunulacağı yönünde düzenleme yapılır.
(2) e-teklifler, istekliler tarafından EKAP üzerinden hazırlandıktan sonra e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar EKAP üzerinden gönderilir. Ortak girişimlerde e-teklifin ortak girişim ortaklarının tamamı tarafından e-imza ile imzalanması zorunludur. EKAP, e-imza ile imzalanmış e-teklifi Kuruma göndermeden önce şifreleme işlemi yapar. Şifreleme sonucunda EKAP tarafından oluşturulan e-anahtar, istekli tarafından kaydedilir. e-teklifin ihale dokümanında belirtilen tekliflerin açılma saatine kadar EKAP üzerinde Kurum tarafından belirlenecek şifreleme ve saklama yöntemleri ile saklanarak açılmaması sağlanır. Teklife ilişkin e-anahtar ihale tarih ve saatinden sonra, tekliflerin açılacağı saate kadar EKAP üzerinden gönderilir. Tekliflerin açılacağı saate kadar e-anahtarları gönderilmeyen teklifler değerlendirme dışı bırakılır.
(3) e-teklifin ve buna ilişkin e-anahtarın EKAP’a alınma zamanı 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu ve ilgili ikincil mevzuatta düzenlenen zaman damgası ile kayıt altına alınır. Bu zamanın tespitinde atom saati kullanılır.
(4) İhale sürecinde idareler ve/veya kayıtlı gerçek ve tüzel kişilerce, teknik sorunlar nedeniyle EKAP üzerinde işlem yapılamaması halinde, ihale sürecine ilişkin işlemlerin mevzuata uygun şekilde sürdürülebilmesi ve hak kayıplarının önlenmesi amacına yönelik olarak alternatif sistemleri ve uygulamaları devreye almaya, gerekli hallerde bu ve ilgili işlemleri durdurmaya, ertelemeye, yenilemeye veyahut iptal etmeye yönelik tedbirleri almaya Kurum yetkilidir. Bu durumda EKAP üzerinden gerekli bildirimler yapılır.
…” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…Yapım işleri ihalelerinde, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan geçerli teklifler tespit edildikten sonra;
Yaklaşık maliyetin % 120’sinin üzerindeki ve % 40’ının altındaki teklifler dikkate alınmaksızın, geçerli tekliflerin aritmetik ortalaması ve standart sapması hesaplanır.
…
Sınır değer aşağıdaki eşitlikten bulunur:
SD (Sınır değer) = 
…
45.1.1.5. Bu madde kapsamında sınır değer hesaplanmasında, 4734 sayılı Kanunun 36 ncı maddesi uyarınca ilk oturumda teklif mektubu ve geçici teminatını usulüne uygun sunan isteklilerin teklifleri “geçerli teklif” olarak dikkate alınacaktır…” açıklaması bulunmaktadır.
Yapılan incelemede, başvuruya konu ihalenin 21.01.2021 tarihinde elektronik ortamda teklif alınmak suretiyle gerçekleştirildiği, ihale komisyonunca kayıt altına alınan “E-Teklif Açma ve Belge Kontrol Tutanağı”nda Zeydanlı Turizm İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi’nin teklif mektubuna ilişkin kısımda “UYGUN DEĞİL/Teklif mektubunu imzalayan kişinin vekâlet bilgilerine yeterlik bilgileri tablosunda ulaşılamamıştır.” ifadelerine yer verildiği, 18.02.2021 tarihli ihale komisyonu kararında ise Zeydanlı Turizm İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait teklifin teklif mektubunu imzalayan kişinin vekâlet bilgilerine yeterlik bilgileri tablosundan ulaşılamadığının belirtildiği ve teklif mektubu ve geçici teminat mektubu geçerli kabul edilen teklifler üzerinden aşırı düşük teklif sorgulaması yapıldığının ifade edildiği, sınır değer hesaplamasının 58 teklif üzerinden yapıldığı ve Zeydanlı Turizm İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait teklifin sınır değer hesabına katılmadığı, sınır değerin ise 22.520.163,27 TL olarak hesaplandığı tespit edilmiştir.
İhalenin ilk oturumunda ihale komisyonunca isteklilerin teklifleri kapsamında ihale dokümanında istenilen bilgi ve belgeleri beyan edip etmediğinin ve isteklilerce beyan edilen teklif mektubu ile geçici teminatın usulüne uygun olup olmadığının değerlendirileceği, bu aşamada ihale komisyonu tarafından isteklilerce beyan edilen bilgi ve belgelerin ayrıntılı değerlendirilmesine geçilmeyeceği, yapılan değerlendirme sonucunda teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun bulunan tekliflerin sınır değer hesabında kullanılacağı anlaşılmaktadır.
Zeydanlı Turizm İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi tarafından e-teklifin EKAP üzerinden hazırlandıktan sonra e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar EKAP üzerinden gönderildiği, ihale komisyonunca kayıt altına alınan “E-Teklif Açma ve Belge Kontrol Tutanağı”na göre isteklilerce gönderilen e-tekliflerin 21.01.2021 tarihinde açıldığı, açılan e-teklifler arasında Zeydanlı Turizm İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait teklifin de bulunduğu, buradan hareketle e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar EKAP üzerinden gönderilen teklifin usulüne uygun olduğu, teklifi kapsamında yer alan yeterlik bilgileri tablosuna ilişkin değerlendirmenin ise ihalenin ikinci oturumunda yapılması gerektiği, dolayısıyla anılan istekliye ait teklifin sınır değer hesabına dahil edilmesi gerektiği anlaşılmıştır.
EKAP üzerinden yapılan sınır değer hesaplamasına Zeydanlı Turizm İnşaat ve Ticaret Anonim Şirketi’ne ait teklifin de dahil edilmesi üzerine sınır değerin 22.572.494,19 TL olarak hesaplandığı ve bu durumda Barankaya İnşaat Hafriyat Taahhüt Akaryakıt Maden Gıda Sanayi Ticaret Anonim Şirketi – Yapı Tesis İnşaat ve Ticaret Limited Şirketi İş Ortaklığı, Sistem Elektromekanik Tesisler Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Neden İnşaat Anonim Şirketi olmak üzere 3 istekliye ait teklifin sınır değerin altında kaldığı anlaşıldığından anılan isteklilerden de aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in 18’inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda herhangi bir aykırılık tespit edilmemiştir.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, yapılan inceleme neticesinde yeniden hesaplanan sınır değerin altında kalan isteklilerden anılan mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|