BAŞVURU SAHİBİ:

Çalıkıran Turizm Taşımacılık Otomotiv San.ve Tic A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Sekreterliği,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/448216 İhale Kayıt Numaralı “Hâkimler ve Savcılar Kurulu Genel Sekreterliği 2021 Yılı Personel Taşıma Servisi Hizmet Alımı İşi” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Sekreterliği tarafından 07.10.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Hâkimler ve Savcılar Kurulu Genel Sekreterliği 2021 Yılı Personel Taşıma Servisi Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Çalıkıran Turizm Taşımacılık Otomotiv San. ve Tic A.Ş.’nin 30.10.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 04.11.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 10.11.2020 tarih ve 50119 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.11.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1743 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının ilgili mevzuata aykırı şekilde düzenlendiği, şöyle ki;

1- İhale konusu işte çalıştırılması gereken toplam 23 personel için herhangi bir maliyet öngörülmediği, uzak güzergâhlardan çalışacak araçların, güvenlik nedeniyle, trafik hız limitleri ve mevsimsel özellikler düşünülerek yoğunluk da dikkate alındığında, günlük en az 5 saat çalışma öngörülerek maliyet hesaplaması yapılması gerektiği,

2- İhale konusu işte çalıştırılacak öz mal araçlara ait amortisman hesaplaması yapılmadığı, sunulan kiralık servis araçlarının Teknik Şartname’de öngörülen 2015 model veya üstü olma şartını karşılamadığı,

3- İhale konusu işte çalıştırılacak araçlar için muayene ve egzoz emisyon ölçüm pulu ve egzoz emisyon ölçüm giderleri için herhangi bir maliyet öngörülmediği, öngörülmüş ise de Kamu İhale Kanunu’na uygun olmadığı, çalıştırtılacak araçlar için motorlu taşıtlar vergisi giderinin işe başlama ve bitiş tarihleri dikkate alındığında belirtilen tarih aralığındaki motorlu taşıtlar vergisi giderlerinin baz alınmadığı, motorlu taşıtlar vergisi giderinin öz mal veya kiralama yoluyla teklif edilen her aracın model ve kapasitesine göre değişiklik gösterdiğinden dolayı yanlış hesaplandığı,

4- İhale konusu işte çalıştırılacak araçların akaryakıt giderlerinin yanlış hesaplandığı,  EPDK fiyatlarının ihalenin ilk ilan ve ihale tarihi arasında olması gerektiği, hesaplama yapılması gereken akaryakıt litre fiyatına KDV dahil edilip mi yoksa edilmeden mi hesaplama yapıldığının kontrol edilmesi gerektiği, ayrıca kullanılacak olan araç model ve markaları dikkate alınmadan her bir araç sınıfına göre tek bir aracın seçilip açıklama yapıldığı,

5- İhale konusu işin sözleşme giderlerinin mevzuata uygun hesaplanmadığı, damga vergisinin bir gider olarak öngörülmediği,

6- İhale konusu işte çalıştırılacak olan araçlar için yazlık ve kışlık lastik fiyatının öngörülmesi gerektiği, ihale tarihi dikkate alındığında çalıştırılacak olan her bir araca yılda iki kez lastik sökme takma işlemi yapılacağından, sökme takma fiyatının ve araçlarda zincir bulundurulması zorunlu olacağından, zincir maliyetinin de öngörülmesi gerektiği, anılan giderlere ilişkin her araç için ayrı ayrı proforma fatura veya teklif alınmadığı, tekliflerin bu alanda faaliyet gösteren bir firmadan alınmadığı ve üzerinde meslek mensubu tarafından yazılması zorunlu olan maliyet ya da satışlar üzerinden açıklama yapılırken yazılması gereken ibarenin yazılmadığı,

7- İhale konusu işte çalıştırılacak olan araçların bakım tamir onarım giderleri için araçların markasını belirten ruhsatların yanında, bu araçların yetkili servisten alınan tamir bakım proforma teklifinin içeriğinde tüm maliyetlerin belirtildiği satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, teklif edilen birim fiyatın ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmaması, bu teklifin üzerinde meslek mensubu beyanı ile imza ve kaşesinin bulunması gerektiği, bakım maliyetleri içerisinde aracın kaç kilometrede yağ bakımına girdiğini belirten yetkili servisten alınmış kaşeli yazı veya araç kataloğunun bulunması gerektiği, yağ bakım maliyetinin her araç için ayrı ayrı hesaplanması gerekirken hesaplanmadığı,

8- Personel servis araçlarında bulunması gereken tanıtıcı levhaya ilişkin teklif edilmiş her araç için ayrı ayrı ücret öngörülmediği ve proforma fatura veya fiyat teklifi alınmadığı, tekliflerin bu alanda faaliyet gösteren bir firmadan alınmadığı ve üzerinde meslek mensubu tarafından yazılması zorunlu maliyet ya da satışlar üzerinden açıklama yapılırken yazılması gereken ibarenin yazılmadığı,

9- Mevzuata göre sunulan fiyat tekliflerinin altında ilgili meslek mensubunun beyanının bulunması ve kaşelenerek imzalanmış olması gerektiği, ancak fiyat tekliflerinin SMMM ya da YMM tarafından imzalanması gerekirken firma yetkilileri tarafından imzalandığı,

10- İhale üzerinde bırakılan isteklinin birim fiyat teklifinin hatalı olduğu,

iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

Hâkimler ve Savcılar Kurulu Genel Sekreterliği tarafından 07.10.2020 tarihinde gerçekleştirilen “2021 Yılı Personel Taşıma Servisi Hizmet Alımı İşi” ihalesine 9 isteklinin teklif verdiği, 20.10.2020 tarihinde düzenlenen ihale komisyon kararında 3 (üç) isteklinin belge eksikliğinden teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, teklifi idarece hesaplanan sınır değerin altında kalan 5 (beş) istekliden aşırı düşük teklif açıklamasının talep edildiği, isteklilerden sadece Demirhan Turizm Sanayi ve Taşımacılık Ticaret Limited Şirketi’nin  açıklama sunduğu, açıklama sunmayan isteklilerin tekliflerinin reddedilerek, sunduğu açıklamalar uygun bulunan Demirhan Turizm Sanayi ve Taşımacılık Ticaret Limited Şirketi’nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif ve teklifi sınır değerin üstünde olan Çalıkıran Turizm Taşımacılık Otomotiv Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği anlaşılmıştır.

İdarece teklifi sınır değerin altında kalan isteklilere gönderilen 12.10.2020 tarihli aşırı düşük teklif açıklama talep yazısında aşırı düşük sorgulama bileşenleri olarak;

1. Araçlara ilişkin amortisman payı maliyetleri,
2. Araç kiralama maliyetleri,
3. Araç akaryakıt maliyetleri,
4. Karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk (trafik) sigorta maliyeti,
5. Araç ferdi kaza koltuk sigortası maliyeti,
6. Araç kasko poliçeleri maliyeti,
7. Araç motorlu taşıtlar vergisi maliyeti
8. Araç egzoz emisyon ölçümü ve muayene maliyetleri,
9. Araç sürücü maliyetleri,
10. Sözleşme ve genel giderler maliyetleri
11. Araçların bakım ve onarım maliyetleri
12. Araçların lastik maliyetleri”nin belirlendiği görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,           

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,          

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,    

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Sınır değer ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 59’uncu maddesinde “(1) İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.

(2) Aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemlerine ilişkin olarak, ihale ilanı ve dokümanında belirtilmek kaydıyla, üçüncü, dördüncü ve beşinci fıkralardaki koşullar çerçevesinde aşağıdaki seçeneklerden bir tanesi kullanılır.

a) Sınır değerin altında olan teklifler ihale komisyonunca aşırı düşük teklif olarak tespit edilir ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntılar yazılı olarak istenir. İhale komisyonu;

1) Verilen hizmetin ekonomik olması,

2) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

3) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

 gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

b) İhale, aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirme işlemleri yapılmaksızın sonuçlandırır.

c) Aşırı düşük teklif sınır değerinin altında teklif sunan isteklilerin teklifi açıklama istenmeksizin reddedilir. …” hükmü,

          Anılan Yönetmelik’in “Makine, teçhizat ve diğer ekipmana ilişkin belgeler ve kapasite raporu” başlıklı 41’inci maddesinde “(1) İşin yapılabilmesi için gerekli görülen makine, teçhizat ve diğer ekipmanın sayısına ve niteliğine dokümanda yer verilir. Makine, teçhizat ve ekipman için kendi malı olma şartının aranmaması esastır. Ancak idare, işin niteliğinin gerektirdiği hallerde, ihale konusu işin yapılabilmesi için adaya veya istekliye ait olmasını gerekli gördüğü makine, teçhizat ve diğer ekipmanı yeterlik kriteri olarak belirleyebilir. Bu durumda, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın, teknik kriterlerine yönelik olarak dokümanda düzenleme yapılmış ise, bu niteliğe yönelik belgelerin de başvuru veya teklif kapsamında sunulması zorunludur.

        (2) Adayın veya isteklinin kendi malı olan makine, teçhizat ve diğer ekipman; ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tevsik edilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğunun noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde, örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur.” hükmü yer almaktadır.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “… 79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

79.2.2.2. Merkezi Kamu Kurum ve Kuruluşları Tarafından Ülke Çapında Sunulan Mal ve Hizmetlere İlişkin Fiyatlar: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin merkezi kamu kurum ve kuruluşları tarafından ülke çapında sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tarifeleri veya istekliye verilmiş fiyat teklifleri açıklama yöntemi olarak kullanılabilir. Bu yöntemle yapılmış açıklamanın geçerli olabilmesi için kullanılan fiyatların ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olması zorunludur.

…

79.2.3. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.

79.2.4. Ek-O.5, Ek-O.6 ve Ek-O.7 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.

Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.

79.2.5. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenir.

… 79.2.7. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.

79.3. İdarelerin aşırı düşük teklif tespit ve değerlendirilmesine ilişkin aşağıdaki düzenlemeleri de dikkate almaları gerekmektedir.

79.3.1. Teklifi aşırı düşük olarak tespit edildikten sonra yukarıdaki yöntemlere göre usulüne uygun açıklama yapan isteklilerin teklifleri geçerli kabul edilir. Hayatın olağan akışına veya ticari gereklere aykırılık gibi nedenlerle teklifler reddedilemez.

79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.

79.3.3. Kurumca hazırlanan “İşçilik Hesaplama Modülü”ne (www.ihale.gov.tr) adresinden ulaşılabilecek olup, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde tekliflerin değerlendirilmesi bağlamında sözleşme ve genel giderler dahil asgari işçilik maliyeti hesabında işçilik hesaplama modülünün kullanılması zorunludur.

79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür.

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklamaları bulunmaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Hâkimler ve Savcılar Kurulu Genel Sekretrliği 2021 Yılı Personel Taşıma Servisi Hizmet Alımı İşi

b) Miktarı ve türü: 01.01.2021-31.12.2021 tarihleri arasında 249 sefer; 10 adet 19+1 kişilik midibüs ve 11 adet 27+1 kişilik midibüs ve 1 adet 45+1 otobüs olmak üzere toplam 22 adet araçla personel taşıma servis işi hizmeti alımı işi…” düzenlemesi,

“İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5.2. İstekliler, kendi özmalı olan 5  adet servis aracına ait ruhsat asıllarını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini sunabilecekleri gibi, ihale veya son başvuru tarihinden önce ruhsatları “aslı idarece görülmüştür”  yaptırılarak suretlerini teklif dosyalarında ibraz edeceklerdir.

Adayın veya İsteklinin teknik şartnameye uygun olarak teklif vereceği araç sayısının en az 5 adedinin kendi öz malvarlığında ait olması zorunlu olup, söz konusu araçlar için araç ruhsatlarının aslı veya ‘Aslı İdarece Görülmüştür’ ibaresi yapılarak teklifleriyle birlikte ibraz edilmesi gerekmektedir.

Ayrıca araçların  ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya serbest muhasebeci raporu ile de tevsik edilebilir. Tevsik işleminin aslına uygunluğunun noter tarafından onaylanmış ruhsat örneklerinin sunularak yapılması halinde, örnek çıkarma işleminin ilan veya davet tarihinden sonra yapılmış olması zorunludur. Geçici ithalle getirilmiş veya finansal kiralama yoluyla edinilmiş araçlar için kira sözleşmesinin sunulması ve ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar olan kiralarının ödendiğinin belgelenmesi şartı ile adayın veya isteklinin kendi malı sayılır.” düzenlemesi,

 “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri isteklilerce teklif edilecek fiyata dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. Sürücü ücretleri, özlük hakları, araçlara ait bakım, onarım, lastik değişimi ve servis hizmetleri, yapılacak nakliye işleri, araçlara ait emniyet giderleri, araçların akaryakıt, işçilik, sigorta (zorunlu mali sorumluluk sigortası, koltuk sigortalı kasko veya koltuk sigortası), egzoz emisyon pulu, araç muayene ücretleri, ruhsat bedeli, motorlu taşıtlar vergisi ile Teknik Şartnamede belirtilen diğer tüm giderler teklif edilecek fiyata dahildir.” düzenlemesi,

 “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir …” düzenlemesi yer almaktadır.

Teknik Şartname’nin ekinde taşıma güzergâhları ile araçların katedecekleri mesafeler, araç kapasitesi ve sayılarına ilişkin güzergah listesine yer verildiği, 2’nci maddesinde yüklenicinin yükümlülükleri ve uyacağı esaslara, 3’üncü maddesinde araçlarda aranacak şartlara, 4’üncü maddesinde araç sürücülerinin yükümlülüğüne, 6’ıncı maddesinde araçlarda aranacak özel hükümlere ve 7’nci maddesinde araç sürücülerine ait özel hükümlere ilişkin düzenlemelere yer verildiği görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan Demirhan Turizm Sanayi ve Taşımacılık Ticaret Limited Şirketi tarafından aşırı düşük teklif açıklamalarının üst yazı ile sunulduğu, üst yazı ekinde ihale konusu iş kapsamında temin edilecek olan araçlar için D-B Temizlik Taşımacılık Turizm İnş. Gıda San ve Tic. Ltd. Şti.’den alınan 13.10.2020 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, fiyat teklifinin mevzuat gereğince bulunması gerekli meslek mensubu ibaresini taşıdığı, ancak meslek mensubu yerine fiyat teklifi alınan anılan şirket tarafından kaşelenip imzalandığı, fiyat teklifinin her bir araç cinsi için “akaryakıt, bakım ve onarım, yedek parça, yağ, MTV, şoför ücretleri hariç” olarak toplam fiyat öngörülerek verildiği anlaşılmıştır.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından personel giderlerine ilişkin yapılan açıklamalar incelendiğinde, ihale konusu işte çalışacak personel için KİK İşçilik Hesaplama Modülü yardımıyla ihale konusu işin süresi üzerinden aylık asgari işçilik maliyeti baz alınarak, günlük 4 saat üzerinden işçilik gideri öngörüldüğü anlaşılmıştır. İhale dokümanında şoförlerin günde kaç saat çalışacağına ilişkin bir düzenleme bulunmadığı dikkate alındığında, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından personelin günlük 4 saat çalışacağının öngörülerek işçilik maliyeti hesaplaması yapılmasının mevzuata aykırı olmadığı anlaşılmıştır. Bu itibarla, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca, araçlarla ilgili amortisman gideri öngörülebilmesi için, araçların isteklinin kendi malı olması ve bu durumun da ruhsat, demirbaş veya amortisman defterinde kayıtlı olduğuna dair noter tespit tutanağı ya da YMM raporu veya SMMM raporu ile tevsik edilmesi gerektiği anlaşılmıştır.

Yapılan incelemede, başvuruya konu ihalede taşıma işinin 22 adet araç ile gerçekleştirilmesinin öngörüldüğü ve söz konusu araçlardan en az 5 adedinin  kendi malı olarak belirlenmesinin ihale dokümanı kapsamında ihaleye katılımda yeterlik kriteri olarak belirlendiği anlaşılmıştır. Amortisman maliyetinin idare tarafından önemli maliyet bileşeni olarak belirlendiği dikkate alındığında, ihale üzerinde bırakılan isteklinin kendi öz malı olan araçların amortisman maliyetine ilişkin bir açıklama yapması gerektiği anlaşılmıştır. Bununla birlikte ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından, araç giderlerinin tamamı için üçüncü kişiden fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklama yapıldığı, söz konusu fiyat teklifinde ihale konusu işte çalıştırılacak araçların cinsi, koltuk kapasitesi ve model bilgilerinin yer aldığı, kiralık servis araçlarının 2016 model olduğunun anlaşıldığı, dolayısıyla Teknik Şartname’de öngörülen 2015 model veya üstü olma şartını karşıladığı anlaşılmakla birlikte, isteklinin kendi öz malı olan araçların amortisman maliyetine ilişkin herhangi bir belge sunulmadığı görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından egzoz emisyon ölçümü ve muayene maliyetleri ile motorlu taşıtlar vergisi maliyetine ilişkin sunulan açıklama incelendiğinde, motorlu taşıtlar vergisi, fenni muayene ve egzoz emisyon ölçümü giderleri için 2020 yılına ilişkin Gelir İdaresi Başkanlığı İnternet Vergi Dairesi’nin motorlu taşıtlar vergisi hesaplama modülü ve TÜVTÜRK kuruluşunun internet sitesinden temin edilebilen fiyat tarifesindeki bedellerin kullanıldığı, hesaplama yapılırken anılan maliyetler bakımından 2021 yılı için %7 oranında bir artış öngörüldüğü, motorlu taşıtlar vergisi için yapılan hesaplamada araçların kapasitesi ve yaşına göre ayrı hesaplama yapıldığı tespit edilmiştir. Bu itibarla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından araçlara ilişkin akaryakıt giderlerinin tevsiki amacıyla başvuru konusu ihalenin ilan tarihi (04.09.2020) ile ihale tarihi (07.10.2020) arasında EPDK tarafından Ankara ili bazında yayımlanan akaryakıt birim fiyat tarifelerinin sunulduğu, akaryakıt birim fiyatı olarak söz konusu tarifelerde yer verilen akaryakıt fiyatlarının KDV’siz tutarlarının kullanıldığı, akaryakıt giderlerine ilişkin yapılan bu açıklamaların Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine uygun bir açıklama usulü olduğu, araçların akaryakıt tüketim miktarlarının tevsikine ilişkin yetkili servislerden alınan belgelerin sunulduğu, söz konusu belgede araçların marka, kapasite ve model yılı dikkate alınmak suretiyle ayrı ayrı belirlenen tüketim miktarlarına yer verildiği görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

5) Başvuru sahibinin 5’inci iddiasına ilişkin olarak:

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Kamu İhale Kurumu” başlıklı 53’üncü maddesinde “…j) Kurumun gelirleri aşağıda belirtilmiştir:
1 ) Bu Kanun kapsamında yapılan ihalelere ilişkin düzenlenecek sözleşmelerden, bedeli yüzmilyar Türk Lirasını aşanlar için yükleniciden tahsil edilecek sözleşme bedelinin onbinde beşi. (İdareler ve noterler bu tutarın yüklenici tarafından Kurum hesaplarına yatırıldığını sözleşmelerin imzalanması aşamasında aramak zorundadır.)…” hükmü yer almaktadır.

Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği 64 No.lu Liste’nin ekinde yer alan 1 sayılı tablonun “Damga vergisine tabi kağıtlar” kısmının I. Akitlerle ilgili kağıtlar maddesinde   

“A.Belli parayı ihtiva eden kağıtlar:

1.Mukavelenameler, taahhütnameler, temliknameler : (Binde 9,48)…” açıklaması,

Aynı listenin “II. Kararlar ve mazbatalar” bölümünün 2’nci maddesinde “İhale Kanunlarına tabi olan veya olmayan resmi daire ve kamu tüzel kişiliğini haiz kuramların her türlü ihale kararları: (Binde 5,69)” açıklaması bulunmaktadır.

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında sözleşme ve genel giderler karşılığı olarak yapılan hesaplamada ihale kararına ve sözleşmeye ilişkin damga vergisi ile KİK payına ilişkin tutarların yer aldığı, ihale kararına ait damga vergisine ilişkin 10.691,25 TL’lik bir tutar öngörüldüğü, sözleşmeye ait damga vergisine ilişkin 17.812,48 TL’lik bir tutar öngörüldüğü, KİK payına ilişkin olarak ise 939,48,00 TL’lik bir tutar öngörüldüğü; teklif bedelinin 1.878.954,00 TL olduğu dikkate alındığında, ihale kararına ve sözleşmeye ilişkin damga vergisi ile KİK payına ilişkin öngörülen tutarların yasal oranlar (%0,948 oranında sözleşme damga vergisi, %0,569 oranında ihale karar pulu, %0,05 oranında KİK payı) üzerinden hesaplandığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

6) Başvuru sahibinin 6’ncı iddiasına ilişkin olarak:

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklaması incelendiğinde,  araçların toplam katedecekleri mesafeler gözönüne alınarak lastiklerin ortalama ömürlerinin 50.000 km olduğundan hareketle hizmetin ifasında ihtiyaç duyulacak lastik adedinin tespit edildiği ve bu doğrultuda toplam lastik maliyeti olarak 152.400,00 TL tutarında bir gider öngörüldüğü, söz konusu hususu tevsik etmek amacıyla açıklama kapsamında Uca Otomotiv Ltd. Şti tarafından anılan istekli adına düzenlenen 13.10.2020 tarihli fiyat teklifinin sunulduğu, söz konusu fiyat teklifinde 22 adet araca (model ve marka bilgisi ile) ait yazlık ve kışlık lastiklerinin konu edildiği ve toplam 152.400,00 TL’lik tutarın öngörüldüğü, ayrıca kışlık ve yazlık lastiklerde ortalama kullanım ömrünün 50.000 km olduğunun belirtildiği, bahsi geçen fiyat teklifinin üzerine “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (13.10.2020) tarih ve (1) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının %80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazıldığı, ancak belgede ilgili meslek mensubunun kaşe ve imzasının yer almadığı görülmüştür.

Sonuç olarak, anılan fiyat teklifinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesi uyarınca yer alması gereken ibare bulunmakla birlikte, meslek mensubu kaşe ve  imzasının bulunmadığı görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

7) Başvuru sahibinin 7’inci iddiasına ilişkin olarak:

İhale konusu işte çalıştırılacak olan araçların bakım onarım ve yağ giderini tevsik etmek üzere üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulduğu, bahse konu fiyat tekliflerinde Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2.1’inci maddesi uyarınca yer alması gereken ibarelerin yer aldığı, ancak meslek mensubu kaşe ve imzasının bulunmadığı görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

8) Başvuru sahibinin 8’inci iddiasına ilişkin olarak:

Personel servis araçlarında bulunması gereken tanıtıcı levhaya ilişkin giderler idare tarafından önemli teklif bileşeni olarak belirlenmediğinden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

9) Başvuru sahibinin 9’uncu iddiasına ilişkin olarak:

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin hiçbirisinde ilgili meslek mensubunun kaşe ve imzasının bulunmadığı, imza ve kaşelerin fiyat teklifi veren firmalara ait olduğu görüldüğünden, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

10) Başvuru sahibinin 10’uncu iddiasına ilişkin olarak:

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan fiyat teklif cetvelinde aritmetik hata yapılmadığı anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Demirhan Turizm Sanayi ve Taşımacılık Ticaret Limited Şirketi’nin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.