kurum bütçelerine yiyecek yardımı karşılığı olarak konulan ödeneğin, ancak memurlara yemek verme üzere kurulan yemek servisi, yardım sandığı,  dernek veya bu mahiyetteki kuruluşa ödenebileceği, yiyecek yardımının gerektirdiği giderlerin ise sadece yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyetteki kuruluş tarafından yapılacağı açık olduğundan, memurlara yönelik yemek hizmetinin, yüklenicinin anlaşmalı olduğu üye işyerleri aracılığıyla ve ihale yoluyla gördürülmesinin yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerine aykırı olduğunun anlaşılması

 kurum bütçelerine yiyecek yardımı karşılığı olarak konulan ödeneğin, ancak memurlara yemek verme üzere kurulan yemek servisi, yardım sandığı,  dernek veya bu mahiyetteki kuruluşa ödenebileceği, yiyecek yardımının gerektirdiği giderlerin ise sadece yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyetteki kuruluş tarafından yapılacağı açık olduğundan, memurlara yönelik yemek hizmetinin, yüklenicinin anlaşmalı olduğu üye işyerleri aracılığıyla ve ihale yoluyla gördürülmesinin yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerine aykırı olduğunun anlaşılması

Toplantı No 2020/053
Gündem No 38
Karar Tarihi 25.11.2020
Karar No 2020/UH.II-1921

BAŞVURU SAHİBİ:

Set Kurumsal Hizmetler Ticaret Anonim Şirketi,

 

VEKİLİ:

Av. Bengü TİRYAKİOĞLU

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Başkale Belediye Başkanlığı,

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/490790 İhale Kayıt Numaralı “Memurların Öğle Yemeği Yardımı Hizmet Alımı” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Başkale Belediye Başkanlığı tarafından 14.10.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Memurların Öğle Yemeği Yardımı Hizmet Alımı” ihalesine ilişkin olarak Set Kurumsal Hizmetler Ticaret Anonim Şirketinin 05.10.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 13.10.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 26.10.2020 tarih ve 47620 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 21.10.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1658 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, ihale dokümanında ihale konusu işin yükleniciye ait yemek hizmeti verilebilecek işyeri veya anlaşmalı işyerleri aracılığıyla sağlanacağı şeklinde düzenlendiği, ancak Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’nin 3’üncü maddesinde yer alan “Yiyecek yardımı sadece yemek verme şeklinde yapılır. Bu yardım, nakden veya kupon, kart, fiş bilet ya da bu mahiyette bir ödeme aracı verilmek suretiyle yapılamaz” hükmüne aykırı olarak yemek hizmetinin ödeme aracı kullanılarak yerine getirileceği, bu şekilde ihaleye çıkılmasının mevzuata uygun olmadığı, ayrıca söz konusu Yönetmelik’in 5’inci maddesinde “…Yemek servisi, yiyecek yardımında faydalanabilecek personel sayısının asgari 50 olması ve yemekhane için elverişli yer bulunması şartıyla atamaya yetkili amirin onayı ile kurulabilir…” hükmüne göre memurlara verilecek yemek hizmetinin minimum 50 personeli olan kurumların kendi yemekhanelerinde sağlanabileceği, ancak İdari Şartname’nin 2.1’inci maddesinde yemek hizmetinden yararlanacak personel sayısının 26 olarak belirtildiği, anılan durumun söz konusu mevzuata aykırılık teşkil ettiği, sonuç olarak bahse konu ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’nin “Yardım Şekli” başlıklı 3’üncü maddesinde “Yiyecek yardımı sadece yemek verme şeklinde yapılır. Bu yardım, nakten veya kupon, kart, fiş, bilet ya da bu mahiyette bir ödeme aracı verilmek suretiyle yapılamaz…” hükmü,

 

Aynı Yönetmelik’in “Yardımın Şartları” başlıklı 5’inci maddesinde “Kurum bütçelerine yiyecek yardımı karşılığı olarak konulan ödenek, memurlara yemek vermek üzere kurulan yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyetteki kuruluşa ödenir. Yiyecek yardımının gerektirdiği giderler sadece yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyetteki kuruluş tarafından yapılır.

Yemek servisi, yiyecek yardımından faydalanabilecek personel sayısının asgari 50 olması ve yemekhane için elverişli yer bulunması şartıyla atamaya yetkili amirin onayı ile kurulabilir. Yiyecek yardımı bu şekilde kurulan yemek servislerinde yapılır…” hükmü,

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdareye şikayet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikayet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar.

İlan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetler birinci fıkradaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir. Bu yöndeki başvuruların idarelerce ihale veya son başvuru tarihinden önce sonuçlandırılması esastır. Şikayet üzerine yapılan incelemede tekliflerin hazırlanmasını veya işin gerçekleştirilmesini etkileyebilecek maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin bulunması ve idarece ihale dokümanında düzeltme yapılmasına karar verilmesi halinde, gerekli düzeltme yapılarak 29 uncu maddede belirtilen usule göre son başvuru veya ihale tarihi bir defaya mahsus olmak üzere ertelenir. Ancak belirlenen maddi veya teknik hataların veya eksikliklerin ilanda da bulunması halinde 26 ncı maddeye göre işlem tesis edilir.

İdare, şikayet başvurusu üzerine gerekli incelemeyi yaparak on gün içinde gerekçeli bir karar alır.  Alınan karar, şikayetçi ile diğer aday veya istekliler ile istekli olabileceklere karar tarihini izleyen üç gün içinde bildirilir. İlan ile ihale veya ön yeterlik dokümanına yönelik başvurular dışında istekli olabileceklere bildirim yapılmaz…” hükmü,

 

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.

(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.” hükmü,

 

Aynı Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;

a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,

izleyen günden itibaren başlar.

(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü yer almaktadır.

 

İhale İlanı’nın “İhale konusu hizmet alımın niteliği, türü ve miktarı” başlıklı maddesinde “13.000 Öğün Yemek (Personel Sayısı 26*Mesai Gün Sayısı 500)

Ayrıntılı bilgiye EKAP’ta yer alan ihale dokümanı içinde bulunan idari şartnameden ulaşılabilir.” düzenlemesi,

 

İhale konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale Konusu İşin/Alımın;

a) Adı: Memurlara Öğle Yemeği Yardımı Hizmet Alımı

b) Türü: Hizmet Alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım Proje No’su (Yapım İşlerinde): Bu Madde Boş Bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı: 13.000 Öğün Yemek (Personel Sayısı 26*Mesai Gün Sayısı 500)

Ayrıntılı Bilgi İdari Şartnamenin Ekinde Yer Almaktadır.

f) İşin Yapılacağı/Malın Teslim Edileceği Yer: Başkale Belediyesi” düzenlemesi,

 

Teknik Şartname’nin “İşin Adı” başlıklı 1’inci maddesinde “Başkale Belediyesi Memurlara Öğle Yemeği Yardımı Hizmet Alım İşi” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “İşin Miktarı” başlıklı 3’üncü maddesinde “Personel Sayısı 26 x Mesai Gün Sayısı 500 gün = 13.000 öğün.

Başkale Belediyesinde çalışan 657 Sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi olan ve öğle yemeği yardımından yaralanma hakkı bulunan memurlara Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğine göre sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren başlayarak 500 iş günü öğle yemeği yardımı verilmesi işi 26 personel için yapılacaktır. Verilecek öğle yemeği yardımı memur sayısındaki artış veya azalışa göre değişebilir.” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “Yemekler” başlıklı 4’üncü maddesinde “…5- Verilecek öğle yemekleri ihale üzerinde kalacak yüklenicinin belediyemize bildireceği ve belediyemizce de uygun görülen en az 3 (üç) iş yerinde memur tarafından yenecektir.

8- Yüklenicinin ilçe merkezinde en az 3 (Üç) adet anlaşmalı olduğu işyeri olacaktır.

11-Belediyemizce, belediyemiz memur personeline çalışma koşullarından dolayı aynı anda yemek verme ve yemekhane açma imkanı olmadığından, idare gerek gördüğü takdirde yemeği belediye hizmet binalarına önceden adet sayısını belirtmek koşuluyla isteyebilecektir.” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “Genel Hükümler” başlıklı 21’inci maddesinde “…9- Memur personele verilecek yemek hizmeti nakdi yardım niteliğinde olan temsili araçlarla yapılmayacak olup, ihale konusu olan hizmet memur personele idarece belirtilen yerde ve niteliklerde yemek hizmetinin verilmesi şeklinde gerçekleşecektir…” düzenlemesi yer almaktadır.

 

Ayrıca Birim Fiyat Teklif Cetveli aşağıda yer alan şekilde düzenlenmiştir.

 

A

B

Sıra No

İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması

Birimi

Miktarı

Teklif Edilen Birim Fiyat

Tutarı

1

1.5 Porsiyon Etli Yemek

adet

13.000

 

 

2

1 Porsiyon Çorba

adet

13.000

 

 

3

1 Porsiyon Pilav

adet

13.000

 

 

4

1 Porsiyon Salata

adet

13.000

 

 

5

1 Porsiyon Tatli

adet

13.000

 

 

6

Kutu İçecek

adet

13.000

 

 

Toplam Tutar  (K.D.V Hariç)

 

 

İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden, itirazen şikayete konu ihaleye ilişkin işin, Başkale Belediye Başkanlığı tarafından yapılan “26 personel için sözleşmenin imzalanacağı tarihten itibaren başlayarak 500 iş günü öğle yemeği hizmeti sunulması işi” olduğu, ihalenin 14.10.2020 tarihinde açık ihale usulü ile yapıldığı, söz konusu ihalede 8 istekli tarafından ihale dokümanının indirildiği, 22.10.2020 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Can Gül Akaryakıt İnş. Taah. Turizm İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, görülmüştür.

Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’nin “Yardımın Şekli” başlıklı 3’üncü maddesine göre yiyecek yardımının sadece yemek verme şeklinde yapılacağı, bu yardımın, nakten veya kupon, kart, fiş bilet ya da bu mahiyette bir ödeme aracı verilmek suretiyle yapılamayacağı, aynı Yönetmelik’in “Yardımın Şartları” başlıklı 5’inci maddesinde kurum bütçelerine yardımın karşılığı konulan ödeneğin, memurlara yemek vermek üzere kurulan yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyetteki kuruluşa ödeneceği, yiyecek yardımının gerektirdiği giderlerin sadece yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyetteki kuruluş tarafından yapılacağı anlaşılmaktadır.

 

İncelemeye konu ihalenin doküman düzenlemeleri incelendiğinde “Başkale Belediyesi’nde Görevli Memurlara Öğle Yemeği Yardımı Hizmet Alım İşi” adıyla ihaleye çıkıldığı, işin miktarının 26 personel için 500 mesai günü üzerinden toplam 13.000 öğün olarak tayin edildiği, dolayısıyla Başkale Belediyesi’nde çalışan 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi olan ve öğle yemeği yardımından yararlanma hakkı bulunan memurlara Devler Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’ne göre sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren başlayarak 500 iş günü hizmet verilmesinin amaçlandığı, hizmetin ise yüklenicinin idarece bildireceği ve idarece de uygun görülen ilçe merkezinde anlaşmalı olduğu en az 3 (üç) işyerinden sağlanacağı anlaşılmaktadır.

 

Yukarıda aktarılan Yönetmelik’in 5’inci maddesi uyarınca kurum bütçelerine yiyecek yardımı karşılığı olarak konulan ödeneğin, ancak memurlara yemek verme üzere kurulan yemek servisi, yardım sandığı,  dernek veya bu mahiyetteki kuruluşa ödenebileceği, yiyecek yardımının gerektirdiği giderlerin ise sadece yemek servisi, yardım sandığı, dernek veya bu mahiyetteki kuruluş tarafından yapılacağı açık olduğundan, memurlara yönelik yemek hizmetinin, yüklenicinin anlaşmalı olduğu üye işyerleri aracılığıyla ve ihale yoluyla gördürülmesinin yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerine aykırı olduğu anlaşıldığından ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

 

Diğer taraftan, başvuru sahibinin iddiasında yer alan Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’nin 5’inci maddesinde “…Yemek servisi, yiyecek yardımında faydalanabilecek personel sayısının asgari 50 olması ve yemekhane için elverişli yer bulunması şartıyla atamaya yetkili amirin onayı ile kurulabilir…” hükmüne göre memurlara verilecek yemek hizmetinin minimum 50 personeli olan kurumların kendi yemekhanelerinde sağlanabileceği, ancak İdari Şartname’nin 2.1’inci maddesinde yemek hizmetinden yararlanacak personel sayısının 26 olarak belirtildiği iddiasına yönelik olarak yapılan incelemede;

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 55’inci maddesinde; ilan, ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikâyetlerin, şikâyet konusu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren, anılan Kanun’un 21’inci maddesinin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on günlük süreleri aşmamak kaydıyla en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabileceği, ilanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresinin ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresinin ise dokümanın satın alındığı tarihte başlayacağı hüküm altına alınmıştır.

İdare tarafından 22.09.2020 tarihinde EKAP üzerinden yayımlanan İhale İlanı’nın “İhale konusu hizmet alımın niteliği, türü ve miktarı” başlıklı maddesinde de yukarıda yer verilen İdari Şartname’nin 2’nci maddesinde aynı düzenlemeler bulunmaktadır.

 

Başvuru sahibinin personel sayısına yönelik iddialarının ihale dokümanının ilana yansımış hükümlerine yönelik olduğu anlaşılmıştır. Söz konusu iddialara yönelik olarak en geç İhale İlanı’nın yayımlandığı tarih olan 22.09.2020 tarihini izleyen 10 (on) gün içerisinde en geç 02.10.2020 tarihine kadar idareye şikâyet başvurusunda bulunulması gerekirken, bu süre geçirildikten sonra 05.10.2020 tarihinde başvuruda bulunulduğu anlaşılmıştır.

 

Kamu İhale Kurumuna itirazen şikâyet başvurusunda bulunulabilmesinin ön koşulu, idareye usulüne uygun olarak şikâyet başvurusunda bulunulmasıdır. Yapılan inceleme sonucunda, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun yukarıda belirtilen hükümleri gereği başvuru sahibinin iddiaları bakımından iddiaya konu hususların farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihin, ihale ilan tarihi olan 22.09.2020 olduğu, 4734 sayılı Kanun’un 55’inci maddesine göre, iddiaların en geç ihale ilanında yer alan düzenlemelere ilişkin olarak 02.10.2020 tarihine kadar idareye yapılacak şikâyet başvurusuna konu edilmesi gerekirken, başvuru sahibinin anılan iddiaların yer aldığı başvurusunu söz konusu süreler geçtikten sonra 05.10.2020 tarihinde yapmış olduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla söz konusu iddianın süre yönünden uygun olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

 


Oybirliği ile karar verildi.