BAŞVURU SAHİBİ:

Bilge Can İnşaat Nak. Tem. Taah. İşl. Gıda Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanlığı,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/569904 İhale Kayıt Numaralı “Kent Temizliği İçin Araç Kiralama” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 24.11.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Kent Temizliği İçin Araç Kiralama” ihalesine ilişkin olarak Bilge Can İnşaat Nak. Tem. Taah. İşl. Gıda Mad. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 18.11.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusu hakkında idare tarafından süresi içinde karar alınmaması üzerine, başvuru sahibince 08.12.2020 tarih ve 55186 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 08.12.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/1964 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

1) Sözleşme Tasarısı’nın 16’ncı maddesinin hatalı düzenlendiği, ilgili maddede aykırılıkların üst üste kaç kez tekrarlanması durumunda sözleşmenin feshedileceğinin belirtilmediği, bu durumun ihale mevzuatına aykırı olduğu,

2) Sözleşme Tasarısı’nın 12’nci maddesinin hatalı düzenlendiği,

3) İhale kapsamında çalıştırılacak araçlar için teklif edilen bedellerin harcama talimatının verildiği yılın Ocak ayı itibarıyla araçların kasko değerlerinin %2’sini geçmeyecek şekilde verilip verilmeyeceği konusunda ihale dokümanında bir düzenleme yapılmadığı, bu durumun sağlıklı şekilde teklif sunulmasını engellediği,

4)  İdari Şartname’nin 25’inci maddesinin teklif vermeyi engeller nitelikte olduğu, 25.1’inci maddede sadece ulaşım, sigorta, vergi, resim, harç giderlerine yer verilmesi, diğer giderlere ise 25.3’üncü maddede yer verilmesi gerektiği, bahse konu İdari Şartname’nin 25.1’inci maddesinde ise tüm gider kalemlerine yer verildiği, bu durumun Tip İdari Şartname’nin 29 numaralı dip notuna aykırı olduğu, ayrıca 25.2’nci maddede yer alan düzenleme nedeniyle sözleşmenin uygulanması aşamasında yeni bir iş kalemi eklenmesi durumunda bu iş kalemini hakedişine yansıtmayan yüklenicinin mağdur olacağından bu durumun ihale mevzuatına aykırılık teşkil ettiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:

    Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki Tip Sözleşme’nin “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde “16.1. İdare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:

16.1.1.²⁶

16.1.2. 1.1’nci maddede belirtilen haller dışında kalan [bu kısımda özel aykırılık halleri ayrıca belirtilebilecektir] durumlarda en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin [bu kısma % 1’den fazla olmamak üzere oran yazılacaktır] tutarında ceza uygulanacaktır. Ancak söz konusu aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilebilecektir. Sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedeli üzerinden yukarıda belirtilen oranda ceza uygulanacaktır.

16.1.3.Kesilecek cezanın toplam tutarı, hiçbir durumda, sözleşme bedelinin % 30’unu geçemez. Toplam ceza tutarının, sözleşme bedelinin % 30’unu geçmesi durumunda, bu orana kadar uygulanacak cezanın yanı sıra 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilecektir.

 16.2. Yukarıda belirtilen cezalar ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın yükleniciye yapılacak ödemelerden kesilir. Cezanın ödemelerden karşılanamaması halinde ceza tutarı yükleniciden ayrıca tahsil edilir.

 16.3. İhtarda belirtilen sürenin bitmesine rağmen aynı durumun devam etmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminat gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.

 16.4. Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 4735 sayılı Kanunun 25 inci maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi halinde ise ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” hükmü,

Anılan Tip Sözleşme’nin 161.1.1’inci maddesine ilişkin 26 numaralı dipnotta “Bu maddede, aşağıdaki bentlerden işin niteliğine uygun olanı idare tarafından belirtilecektir.

…

(3) İşin özelliği gereği sürekli tekrar eden nitelikteki işlerde, madde metni aşağıdaki şekilde düzenlenecektir:

İşin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere sözleşme bedelinin [bu kısma % 1’den fazla olmamak üzere oran yazılacaktır] tutarında ceza kesilecektir. Bu aykırılıkların [bu kısma 2’den az olmamak üzere asgari aykırılık sayısı yazılacaktır]’den fazla olması halinde ayrıca 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilebilecektir. Ancak [bu kısma ağır aykırılık halleri yazılacaktır] hallerinde, aykırılık bir defa gerçekleşmiş olsa dahi 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilebilecektir.” hükmü,

 İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Kent Temizliği için Araç Kiralama

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı: Kent Temizliği için (11 kalem-43 adet) Araç Kiralama Hizmet Alımı(Araçlar personelsiz kiralanacak olup, sürücüler idare tarafından karşılanacaktır.)

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanlığı sorumluluk alanları” düzenlemesi,

 İhaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı 16’ncı maddesinde “16.1. İdare tarafından uygulanacak cezalar aşağıda belirtilmiştir:

16.1.1. İşin tekrar eden kısımlarının sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, her bir aykırılık için ayrı ayrı uygulanmak üzere sözleşme bedelinin Onbinde 0,5 tutarında ceza kesilecektir. Bu aykırılıkların 20 ‘den fazla olması halinde ayrıca 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilebilecektir. Ancak

-Herhangi bir araç veya iş makinasının YÜKLENİCİ tarafından 10 takvim günü içerisinde teslim edilmemesi,

-Yükleniciye ait araç veya iş makinelerinin aynı gün aynı türden 20 veya daha fazlasının çalışmadığının tespiti ve bu durumun 50 kez ardı ardına ya da aralıklı olarak devam etmesi hallerinde, aykırılık bir defa gerçekleşmiş olsa dahi 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilebilecektir.

16.1.2. 16.1.1 nci maddede belirtilen haller dışında kalan YÜKLENİCİ, aynı araç ya da iş makinasının aynı sebepten 3 (üç) kez arızalanması durumunda veya verimli çalışmadığının tespit edilmesi halinde İDARE tarafından değiştirilmesi istenen araç ya da iş makinasını 5 (beş) takvim günü içerisinde değiştirmek zorundadır. Aksi takdirde araç ya da iş makinası başına her takvim günü için sözleşme bedelinin % 0.005 (yüz binde beş)?i kadar ceza o ayki hakedişinden kesilir.

Araç ve İş makinalarının herhangi bir yer ve zamanda hareket edemeyecek durumda kalması halinde (trafik kazası, arıza vb) meydana gelen arızanın 2 (iki) takvim günü içerisinde YÜKLENİCİ tarafından giderilmesi veya Teknik Şartnamede belirtilen özelliklere sahip başka bir aracın temin edilerek İDARE?ye teslim edilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde 2(iki) takvim gününden sonraki çalışılmayan her takvim günü için araç ya da iş makinası başına sözleşme bedelinin % 0.005(yüz binde beş)?i kadar ceza o ayki hakedişinden kesilir.
YÜKLENİCİ, Araç ve iş makinalarına yapılacak muayene ve periyodik kontrollerin süresinin 2 (iki) takvim gününü aşması halinde Teknik Şartnamede belirtilen özelliklere sahip başka bir araç ya da iş makinasını temin ederek İDARE?nin uygun gördüğü noktaya YÜKLENİCİ teslim edecektir. Aksi takdirde çalışılmayan her takvim günü için araç ya da iş makinası başına sözleşme bedelinin % 0.005(yüz binde beş)?i kadar ceza o ayki hakedişinden kesilir.

Araçlara ve iş makinalarına takılan araç takip cihazlarının çıkarılması ve kullanımının kasten engellenmesi durumunda, araç ve iş makinası başına sözleşme bedelinin % 0.005(yüz binde beş)?i oranında ceza bedeli YÜKLENİCİ?nin o ayki hakedişinden kesilir. Araç takip cihazından sinyal alınamaması ve bu durumun yapılan bildirim üzerine 2(iki) takvim günü içinde giderilmemesi durumunda sözleşme bedelinin %0.005(yüz binde beşi)?i oranında ceza bedeli YÜKLENİCİ nin o ayki hakkedişinden kesilir.

Süpürme ve yıkama araçlarına ait fırça, hortum, vb. ekipmanın kullanım ömürleri dolduğunda 1 (bir) takvim günü içerisinde gerekli değişimin sağlanmaması halinde değişimin sağlanmadığı her takvim günü için araç ve iş makinası başına sözleşme bedelinin %0.005(yüz binde beş)?i oranında YÜKLENİCİ?nin o ayki hakedişinden kesilir.

İDARE tarafından uygun görülmeyen ve Teknik Şartname?nin 5.11 inci maddesinde belirtilen lastiklerin 2 (iki) takvim günü içerisinde değişmemesi durumunda değişimin sağlanmadığı her takvim günü için araç ve iş makinası başına sözleşme bedelinin %0.005(yüz binde beş)?i oranında YÜKLENİCİ?nin o ayki hakedişinden kesilir.

İş başlangıcında YÜKLENİCİ tarafından teknik şartnamede belirtilen araç ve iş makinalarının tamamının teslim edilmemesi durumunda eksikliğin tamamlanmadığı her takvim günü için her araç başına sözleşme bedelinin % 0,005 (yüz binde beş) oranında ceza uygulanır.
Araç ve iş makinalarının teslimi sırasında iş başlangıcına engel olmayan fakat eksik veya yetersiz görülen hususlar YÜKLENİCİ tarafından 7 (yedi) takvim günü içerisinde giderilmediği takdirde araç ve iş makinası başına her takvim günü için sözleşme bedelinin % 0.005(yüz binde beş)?i kadar ceza o ayki hakedişinden kesilir. durumlarda en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin Onbinde 0,5 tutarında ceza uygulanacaktır. Ancak söz konusu aykırılığın işin niteliği gereği giderilmesinin mümkün olmadığı hallerde, 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme idarece feshedilebilecektir. Sözleşmenin feshedilmemesi halinde ise sözleşme bedeli üzerinden yukarıda belirtilen oranda ceza uygulanacaktır.

16.1.3. Kesilecek cezanın toplam tutarı, hiçbir durumda, sözleşme bedelinin % 30’unu geçemez. Toplam ceza tutarının, sözleşme bedelinin % 30’unu geçmesi durumunda, bu orana kadar uygulanacak cezanın yanı sıra 4735 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (b) bendine göre protesto çekmeye gerek kalmaksızın sözleşme feshedilecektir.

16.2. Yukarıda belirtilen cezalar ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın yükleniciye yapılacak ödemelerden kesilir. Cezanın ödemelerden karşılanamaması halinde ceza tutarı yükleniciden ayrıca tahsil edilir.

16.3. İhtarda belirtilen sürenin bitmesine rağmen aynı durumun devam etmesi halinde, ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminat gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.

16.4. Sözleşmenin uygulanması sırasında yüklenicinin 4735 sayılı Kanunun 25 inci maddesinde sayılan yasak fiil veya davranışlarda bulunduğunun tespit edilmesi, halinde ise ayrıca protesto çekmeye gerek kalmaksızın kesin teminat ve varsa ek kesin teminatlar gelir kaydedilir ve sözleşme feshedilerek hesabı genel hükümlere göre tasfiye edilir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerinden özelliği gereği sürekli tekrar eden nitelikteki işlerde işin sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde idare tarafından belli bir oranda ceza kesileceği, aykırılıkların tekrarı ile belli bir sayıya ulaşması durumunda protesto çekmeye gerek kalmadan sözleşmenin feshedilebileceği, ağır aykırılık olarak belirlenen hallerde ise aykırılığın bir defa gerçekleştirilmesi durumunda protesto çekmeye gerek kalmadan sözleşmenin feshedileceği anlaşılmıştır.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki Tip Sözleşme ve Anılan Tip Sözleşme’nin 26 numaralı dipnotu incelendiğinde, aykırılıkların üst üste tekrarlanması durumunda sözleşmenin feshedilmesi hususunun 16.1.1’inci madde kapsamında yer verilecek bir düzenleme olduğu, idare tarafından ilgili maddede sözleşmeye aykırılıklar için kesilecek ceza oranının yüz binde beş (0,00005) olarak düzenlendiği ve söz konusu aykırılıkların (20) defa tekrarı durumunda sözleşmenin feshedileceği hususunun belirlendiği görüldüğünden başvuru sahibinin aykırılıkların üst üste kaç kez tekrarlanması durumunda sözleşmenin feshedileceğinin belirtilmediği yönündeki iddiasının yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin “Hakediş ödemeleri” başlıklı 42’nci maddesinde “a) Sözleşme bedelinin iş süresince dönemler itibariyle ödenmesi :

Sözleşme konusu hizmetin yüklenici tarafından belli bir süre boyunca devamlı olarak verilmesi (4 üncü maddede tanımlanan sürekli nitelikte bir iş olması) veya işin bölümlere ayrılabilir olması durumunda sözleşmede belirtilen aralıklarla, kesin ödeme mahiyetinde olmamak ve kazanılmış hak sayılmamak üzere geçici hakediş ödemeleri yapılır. Yüklenici tarafından yapılan işlerin bedelleri, sözleşmedeki kayıtlara ve ilgili kanunlara göre yapılacak kesintiler de çıktıktan sonra, sözleşmenin ödemeye ilişkin hükümleri çerçevesinde kendisine ödenir.

İdarenin isteği halinde yüklenici, kesin hesapları kontrol teşkilatının denetimi altında olmak üzere işe paralel olarak yürütmek zorundadır. Bu halde, geçici hakediş raporlarının düzenlenmesinde, bitmiş iş kısımları için bu kesinleştirilmiş miktarlar dikkate alınır.

Hakediş raporlarının düzenlenmesi aşağıdaki esaslara göre yapılır.

1- Toplam Bedel Üzerinden Birim Fiyat Sözleşmelerde;

Geçici hakediş raporları yüklenicinin başvurusu üzerine, sözleşme veya eklerinde aksine bir hüküm bulunmadıkça ayda bir defa düzenlenir. Gelecek yıllara sari olmayan sözleşmelerde yaptırılan işler için, son hakediş raporu bütçe yılının sonuna rastlayan ayın yirminci (20.) günü düzenlenir.

İşe başladığından beri meydana getirilen işler, kontrol teşkilatı tarafından yüklenici veya vekili ile birlikte hesaplanır ve bulunan miktarlar, teklif edilen birim fiyatlarla çarpılmak suretiyle sözleşmedeki esaslara uygun olarak hakediş raporuna geçirilir.

Düzenlenen hakediş raporunun işleme konulabilmesi için, yüklenici veya işbaşında bulunan vekili tarafından imzalanmış olması gereklidir.

Yüklenici veya vekili, bildirilen günde, hakedişe esas hesaplamaların yapılmasında hazır bulunmazsa kontrol teşkilatı hesaplamaları tek başına yaparak hakediş raporunu düzenler ve yüklenicinin bu husustaki itirazları kabul edilmez.

Hakediş raporu düzenlendikten sonra bir hafta içinde yüklenici raporu imzalamazsa kontrol teşkilatı, hakediş raporunu idareye gönderir ve rapor yüklenici tarafından imzalanıncaya kadar idarede hiçbir işlem yapılmaksızın bekletilir. Yüklenici hakediş raporlarını zamanında imzalamazsa, ödemede meydana gelecek gecikmeden dolayı hiçbir şikayet ve istekte bulunamaz.

Hazırlanan ve iki tarafça imzalanmış bulunan geçici hakediş raporu, tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, yetkili makamlar tarafından düzeltilebilir. Ancak bu düzeltme sırasında eski rakam ve yazıların okunabilir şekilde çizilmiş olarak hakediş raporunda bulunması ve düzeltme yapan yetkililerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak bu düzeltmeler yeniden sayfa düzenlemeyi gerektirecek ölçüde fazla ise, esas sayfa üzerinde düzeltmenin yapıldığına ilişkin açıklama bulunmak şartı ile, yeniden ayrı bir sayfa düzenlenip hakediş raporuna eklenir.

Yüklenicinin geçici hakedişleri, itirazı olduğu takdirde, karşı görüşlerinin neler olduğunu ve dayandığı gerçekleri, idareye vereceği ve bir örneğini de Hakediş Raporuna ekleyeceği dilekçesinde açıklaması ve hakediş raporunun “İdareye verilen ……..tarihli dilekçemde yazılı ihtirazı kayıtla” cümlesini yazarak ya da bu anlama gelecek bir itiraz şerhi ile imzalaması gereklidir. Eğer yüklenicinin, hakediş raporunun imzalanmasından sonra tahakkuk işlemi yapılıncaya kadar, yetkililer tarafından hakediş raporunda yapılabilecek düzeltmelere bir itirazı olursa hakedişin kendisine ödendiği tarihten başlamak üzere en çok on gün içinde bu itirazını dilekçe ile idareye bildirmek zorundadır. Yüklenici itirazlarını bu şekilde bildirmediği takdirde hakedişi olduğu gibi kabul etmiş sayılır.

Her hakediş tutarına, eğer sözleşmede öngörülmüşse eklenecek miktar dahil edilir. Bulunan miktardan, bir önceki hakediş tutarı çıkarılarak bulunan miktara, ilgili mevzuata göre hesaplanacak Katma Değer Vergisi (KDV) eklenir. Bu miktardan sözleşmede yazılı kesintiler, varsa yüklenicinin idareye olan borçları ve cezalar ile kanunen alınması gereken vergiler kesilir. Hakediş raporu, yüklenici veya vekili tarafından imzalandığı tarihten başlamak üzere en geç sözleşmesinde yazılı sürenin sonunda, eğer sözleşmede bu hususta bir kayıt yoksa otuz gün içinde tahakkuka bağlanır. Bu tarihten başlamak üzere otuz gün içinde de ödeme yapılır…” hükmü,

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki Tip Sözleşme’nin “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dahil) ………………………………………………….’de²¹ ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:……………………..²²

12.2. Yüklenici iş programına göre daha fazla iş yaparsa, İdare bu fazla işin bedelini imkan bulduğu takdirde öder.

12.3. Yüklenici yapılan işe ilişkin hakediş ve alacaklarını idarenin yazılı izni olmaksızın başkalarına devir veya temlik edemez. Temliknamelerin noterlikçe düzenlenmesi ve idare tarafından istenilen kayıt ve şartları taşıması zorunludur.” hükmü,

  Anılan Tip Sözleşme’nin 12’nci maddesine ilişkin 21 numaralı dipnotta “İdarenin bünyesinde bulunan ve ilgili mevzuatı gereği ödeme yapmaya yetkili kılınmış, ödeme saymanlığı veya bu nitelikteki yetkili bir yer belirtilecektir.” hükmü,

  Anılan Tip Sözleşme’nin 12’nci maddesine ilişkin 22 numaralı dipnotta “Ödeme planı ve şartları, Genel Şartnamenin “Hakedişler ve Ödeme” başlıklı Yedinci Bölümünde birim fiyat / götürü bedel sözleşmeler için öngörülen usul ve esaslar çerçevesinde işin niteliğine göre İdarece belirlenecektir.” hükmü,

İhaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın “Sözleşmenin ekleri” başlıklı 8’inci maddesinde “8.1. İhale dokümanı, bu sözleşmenin eki ve ayrılmaz parçası olup, İdareyi ve Yükleniciyi bağlar. Ancak, sözleşme hükümleri ile ihale dokümanını oluşturan belgelerdeki hükümler arasında çelişki veya farklılık olması halinde, ihale dokümanında yer alan hükümler esas alınır.

8.2. İhale dokümanını oluşturan belgeler arasındaki öncelik sıralaması aşağıdaki gibidir:

1) Hizmet İşleri Genel Şartnamesi,

2) İdari Şartname,

3) Sözleşme Tasarısı,

4) Birim fiyat tarifleri (varsa),

5) Özel Teknik Şartname (varsa),

6) Teknik Şartname,

7) Açıklamalar (varsa),

8.3. Zeyilnameler ait oldukları dokümanın öncelik sırasına sahiptir.” düzenlemesi,

Anılan Sözleşme Tasarısı’nın “Ödeme yeri ve şartları” başlıklı 12’nci maddesinde “12.1. Sözleşme bedeli (ilave işler nedeniyle meydana gelebilecek artışlara ilişkin bedel dahil) Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığı ve Genel Şartnamenin hatalı, kusurlu ve eksik işlere ilişkin hükümleri saklı kalmak kaydıyla aşağıda öngörülen plan ve şartlar çerçevesinde ödenecektir:

2021 yılı için %100 ödenek belirlenmiştir.

12.2. Yüklenici iş programına göre daha fazla iş yaparsa, İdare bu fazla işin bedelini imkan bulduğu takdirde öder.

12.3. Yüklenici yapılan işe ilişkin hakediş ve alacaklarını idarenin yazılı izni olmaksızın başkalarına devir veya temlik edemez. Temliknamelerin noterlikçe düzenlenmesi ve idare tarafından istenilen kayıt ve şartları taşıması zorunludur.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemelerinden Sözleşme Tasarısı’nın 12’nci maddesinin birinci fıkrasında idare bünyesindeki hakediş ödemesini yapmaya yetkili yerin belirtileceği ve maddenin devamında ise Hizmet İşleri Genel Şartnamesi esas alınarak ödeme planı ve şartlarının belirleneceği anlaşılmaktadır.

İdare tarafından Sözleşme Tasarısı’nın 12’nci maddesinin birinci fıkrasında hakediş ödemesini yapmaya yetkili yerin Mali Hizmetler Dairesi Başkanlığı olarak belirtildiği, ödeme planı ve şartları hususunda ise “2021 yılı için %100 ödenek belirlenmiştir.” açıklamasına yer verildiği görülmüştür.

Başvuruya konu ihaleye ait Sözleşme Tasarısı’nın 12’nci maddesinde ödeme yeri ve şartları hususu ile ilgili olarak yalnızca “2021 yılı için %100 ödenek belirlenmiştir” ibaresine yer verildiği, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin ilgili maddesi esas alınarak belirleme yapılmadığı görülse de, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin ihale dokümanının bir parçası olduğu ve sözleşmenin yürütülmesi sırasında anılan Şartname açıklamalarına göre hareket edileceği, ayrıca sözleşmede hüküm bulunmayan hallerde ilgili Şartname düzenlemeleri uygulanacağından anılan düzenlemenin mevzuat hükümlerine aykırı nitelikte olmadığı sonucuna varılmıştır.

3) Başvuru sahibinin 3’üncü iddiasına ilişkin olarak:

02.10.2014 tarihli ve 29137 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında “Madde 1: 17.03.2006 tarih ve 2006/10193 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usullerin birinci fıkrasının (ç; bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

ç) Taşıtlar yakıt hariç, şoförlü veya şoförsüz olarak edinilebilecektir.”

Madde 2: Aynı Esas ve Usullerin 6 ncı maddesine aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.

  (2) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri ile bu idarelere bağlı döner sermayelerin (Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreterliği ile TBMM Genel Sekreterliği hariç) hizmetleri için ihtiyaç duyulan binek, station-wagon, arazi binek, kaptı kaçtı, panel ve pick-up tipi taşıtların (fiilen arazi üzerinde çalışan arazi binek ve pick-up’lar hariç) hizmet alımı yöntemiyle ediniminde;

a) Şoför giderleri hariç yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli (katma değer vergisi hariç, her türlü bakım-onarım, sigorta ve benzeri giderler dahil), taşıtın Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği tarafından yayımlanan ve harcama talimatının verildiği yılın ocak ayı itibarıyla uygulanacak Motorlu Kara Taşıtları Kasko Değer Listesinde yer alan kasko sigortası değerinin %2’sini aşmayacaktır.

b) Şoför giderleri dâhil yapılan taşıt kiralamalarında aylık kiralama bedeli, (a) bendine göre tespit edilecek tutara yürürlükteki brüt asgari ücretin yüzde elli artırımlı tutarının ilave edilmesi suretiyle hesaplanacak tutarı aşmayacaktır.

(3) İkinci fıkranın (a) bendinde belirlenen oranı, idareler ve taşıt cinsleri itibarıyla %20’ye kadar arttırmaya ve eksiltmeye Maliye Bakanlığı yetkilidir.

(4) İkinci fıkra çerçevesinde hizmet alımı yöntemiyle edinilemeyen taşıtlar ile Kanuna bağlı (1) ve (2) sayılı cetvellerde yer alan makam ve hizmetler için edinilecek taşıtların temininde satın alma yöntemi tercih edilecektir.” hükmü yer almaktadır.

İhaleye ait Teknik Şartname’nin “Genel Hükümler” başlıklı 4’üncü maddesinde “4.5. Araçlar ve iş makinaları şoförsüz ve operatörsüz kiralanacak olup kullanılacak şoför ve operatörler İDARE tarafından sağlanacaktır.

4.6. Araçlar ve iş makinalarının akaryakıt ve akaryakıt katkısı İDARE tarafından sağlanacaktır. Araçlara ait diğer giderler (madeni yağ, hidrolik ve fren yağları, antifriz vb.) yüklenici tarafından karşılanacaktır…” düzenlemesi,

Teknik Şartname’nin “Araçlar ve Teknik Özellikleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “6.1. Yüklenici tarafından temin edilecek araç sayıları Tablo 1 ’ de belirtilmiştir.

İhale konusu işte çalışacak araçlar ve iş makineleri ihale bitiş tarihi de göz önüne alındığında 2015 model ve üzeri olacaktır.                                                          

Tablo 1: Araç sayıları…” düzenlemesi yer almaktadır.

İhale konusu işin adının “Kent Temizliği İçin Araç Kiralama İşi” olduğu, Teknik Şartname’nin 2’nci maddesinde işin konusunun “kent temizliğinde kullanılmak üzere araç ve iş makinelerinin kiralanması” şeklinde ifade edildiği, ihale konusu iş kapsamında yükleniciden 43 adet aracın temin edilmesinin istenildiği, bu araçlardan 4 tanesinin kamyonet, 3 tanesinin binek araç, 8 tanesinin ise pick-up olduğu ve bahse konu araçların 02.10.2014 tarihli ve 29137 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2014/6814 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında yer aldığı görülmüştür.

İhale dokümanı kapsamında çalıştırılacak araçlar için teklif edilen bedellerin harcama talimatının verildiği yılın Ocak ayı itibarıyla araçların kasko değerlerinin %2’sini geçmeyeceğine yönelik bir düzenlemenin bulunmadığı tespit edilmiştir.

Yapılan inceleme sonucunda, başvuruya konu işin “kent temizliğinde kullanılmak üzere araç ve iş makinelerinin kiralanması” işi olduğu, her ne kadar idare tarafından ihale dokümanı kapsamında “Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller”e yönelik bir belirleme yapılmasa da, ihale konusu işte faaliyet gösteren basiretli tacirlerin ilgili düzenleme hakkında haberdar olmaları ve ihale sürecinde uyulması gerekli her türlü kanun, kararname, karar ve benzeri amir hükümlere göre hareket etmesi gerektiği, ayrıca bahse konu esas ve usullerin idarece sözleşmenin yürütülmesi aşamasında aranarak değerlendirme yapılabileceği hususu da dikkate alındığında sektörde faaliyet gösteren bir isteklinin teklifini oluşturmasına engel bir durumun bulunmadığı ve bahse konu aykırılığın ihalenin iptalini gerektirmediği sonucuna ulaşılmıştır.

4) Başvuru sahibinin 4’üncü iddiasına ilişkin olarak:

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin eki Tip İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1.²⁹

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir :³⁰

25.3.1. ……………………………………………………………………………

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5.³¹” hükmü,

  Anılan Tip İdari Şartname’nin 25’inci maddesine ilişkin 29 numaralı dipnotta “İdareler, ihale edilecek hizmetin özelliğine göre, sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince yapılacak ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderlerinden hangilerinin, isteklilerce teklif edilecek fiyata dahil olması gerektiğini bu maddede belirteceklerdir.” hükmü,

Anılan Tip İdari Şartname’nin 25’inci maddesine ilişkin 30 numaralı dipnotta “…Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihaleleri dışındaki tüm ihalelerde, gider kalemleri, ihale konusu işin özelliğine uygun olarak ilgili mevzuatına, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ve Kamu İhale Genel Tebliği ile Kurumun diğer düzenleyici işlemlerine aykırı olmamak kaydıyla idare tarafından belirlenerek buraya yazılacaktır.” hükmü,

Anılan Tip İdari Şartname’nin 25’inci maddesine ilişkin 31 numaralı dipnotta “İlgili mevzuatı uyarınca belirlenmiş kısa vadeli sigorta kolları prim oranı maddede belirtilecektir.” hükmü,

İhaleye ait İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. ulaşım, sigorta, vergi, resim, harç, araçların madeni yağ, hidrolik ve fren yağları, antifriz ihtiyaçları, lastiklerin değişimi, GPS sistemleri, dijital baskı olarak giydirilmesi, tamir, bakım- onarım, yedek parça, fenni muayene ve zorunlu trafik sigortaları

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi,

Anılan İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında fiyat farkı hesaplanmayacaktır. Ancak, mücbir sebepler veya idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, yürürlükte bulunan fiyat farkına ilişkin esaslar dikkate alınarak fiyat farkı hesaplanacaktır.

46.1.1. Bu madde boş bırakılmıştır.” düzenlemesi yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat düzenlemelerinden İdari Şartname’nin 25’inci maddesinin birinci fıkrasında ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinden hangilerinin teklif fiyata dahil olacağının belirtileceği, diğer gider kalemlerinin ise anılan maddenin üçüncü fıkrasında yer alacağı anlaşılmaktadır.

İdare tarafından İdari Şartname’nin 25’inci maddesinin birinci fıkrasında ulaşım, sigorta vergi, resim ve harç giderlerine ek olarak araçların madeni yağ, hidrolik ve fren yağları, antifriz ihtiyaçları, lastiklerin değişimi, GPS sistemleri, dijital baskı olarak giydirilmesi, tamir, bakım- onarım, yedek parça, fenni muayene ve zorunlu trafik sigortaları giderlerine de yer verildiği, teklif fiyata dahil olan diğer giderlerin yer aldığı anılan maddenin üçüncü fıkrasının ise boş bırakıldığı görülmüştür.

Başvuruya konu ihalede Tip İdari Şartname’ye aykırı şekilde ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri haricindeki giderlere de 25.1’inci maddede yer verildiği, bu kapsamda 25.1’inci maddeye atıf yapan 25.2’nci madde uyarınca bu giderlere ilişkin olarak artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde yükleniciye bunlara ilişkin ödeme yapılamayacağı sonucunun ortaya çıktığı, bu nedenle iddianın yerinde olduğu ve bu aykırılığın ihalenin iptalini gerektirdiği neticesine ulaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

Oybirliği ile karar verildi.