ihale aşırı düşük savunmasında açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının yukarıda belirtildiği şekliyle hazırlanarak, aşırı düşük teklif açıklama yazısı ekinde isteklilere gönderilmek suretiyle teklif fiyatı sınır değerin altında olan isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi hk

Toplantı No : 2020/007
Gündem No : 43
Karar Tarihi : 19.02.2020
Karar No : 2020/UY.II-378
BAŞVURU SAHİBİ:

Egecan Akar. Tem. Nak. İnş. Turz. San. Tic. A.Ş.,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Kocaeli Su ve Kanalizasyon Genel Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/484418 İhale Kayıt Numaralı “Derince İlçesi İçmesuyu, Kanalizasyon ve Yağmursuyu İkmal İnşaatı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Kocaeli Su ve Kanalizasyon Genel Müdürlüğü tarafından 12.11.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Derince İlçesi İçmesuyu, Kanalizasyon ve Yağmursuyu İkmal İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Egecan Akar. Tem. Nak. İnş. Turz. San. Tic. A.Ş.nin 10.01.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 20.01.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 30.01.2020 tarih ve 5330 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.01.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/216 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece aşırı düşük teklif açıklamasının reddedilme gerekçesinin aşağıdaki nedenlerle yerinde olmadığı,

İdarece aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sorgulamaya tabi tutulan DİKYİİ-İ-01, DİKYİİ-İ-04, DİKYİİ-İ-41 ve DİKYİİ-İ-48 poz numaralı iş kalemleri içerisinde yer alan malzeme nakli analiz girdisi için idarece nakliye formülü, mesafe, yoğunluk gibi sınırlayıcı bilgi ve belgeye yer verilmediği, bu durumda, mesafe ve yoğunluğa ilişkin bilgi ve belgelerin aşırı düşük teklif sahibi isteklilerin teknik bilgisine ve kabiliyetine bırakıldığı, İdari Şartname’nin 12.2’nci maddesinde yer alan düzenleme uyarınca, yerinde gerekli incelemelerin ve malzeme incelemesinin yapılması neticesinde yoğunluğun 1.6 ton/m3 olarak belirlendiği, yoğunluğa ilişkin olarak kendilerince belirlenen1.6 ton/m3 değeri dışında bir değer tespiti var ise idarenin bunu ihale dokümanında veya en azından aşırı düşük teklif sorgulaması aşamasında isteklilerle paylaşmış olması gerektiği, idarenin ilgili dokümanlara yansımayan kabullerine göre aşırı düşük teklif sorgulaması ve açıklama yapılmasının mümkün olmadığı, idare hukukuna hakim “yazılılık ilkesi” gereği söz konusu kabullerin dokümanlara yansıması gerektiği, ayrıca ihale komisyonu kararında atıf yapılmış ise de birim fiyat tariflerinin tekrar incelendiği ve malzeme yoğunluğunun 1.8 ton/m3 olacağı yönünde hiçbir düzenlemeye yer verilmediği, idarece nakliye formülü veya nakliye poz numarası belirtilmediğinden detaylı formülle açıklama yapma zorunluluğunun dahi bulunmadığı, formül kullanılarak veya nakliye için fiyat teklifi alınarak açıklama yapılmasının mümkün olduğu, nakliye formülü ve formüldeki yoğunluk katsayısı gerekçe gösterilerek aşırı düşük teklif açıklamasının reddedilmesinin mevzuata aykırı olduğu, idarenin yaklaşık maliyette yapmış olduğu maliyet hesabında nakliye maliyetinin 117,08 TL olarak hesaplamasının mümkün olmadığı,

Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında açıklanması istenilen DİKYİİ-İ-48 poz numaralı iş kalemi içerisindeki “kazı yapılması” analiz girdisinin idarece paçal olarak belirtildiği, paçal olarak belirtilmesi nedeniyle açıklamanın fiyat teklifi ile açıklandığı, söz konusu açıklama yönteminin idarece verilen analiz formatına uygun olduğu, tekliflerinin bu gerekçeyle değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata aykırı olduğu, ayrıca idarece şikâyete cevap yazısında kar ve genel giderin işin yapımına yeterli olamayacağı iddia edilmekte ise de idarenin böyle bir denetim ve yorum yapma yetkisinin bulunmadığı,

Şikâyete cevap yazısından anlaşıldığı üzere, idare tarafından meslek mensuplarından belge istenildiği, ancak meslek mensuplarından belge istenildiğine dair taraflarına ulaşan bir bilginin olmadığı, idarenin muhatabının istekli olarak kendileri olduğu, kendileri dışında idarece gerçekleştirilen ve sonucu itibariyle kendilerini etkileyen ihale işlemlerinin mevzuata aykırı olduğu, fiyat teklifine dayanak belgelerin istekli olarak kendilerinden istenilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir…” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “… 45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.

45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.

Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.

45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.

Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.

Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.

Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.

Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.

45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.

İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.

…

45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;

…

b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri

sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.

…

45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;

a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,

…

(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.

İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir…” açıklaması yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Derince İlçesi İçmesuyu, Kanalizasyon ve Yağmursuyu İkmal İnşaatı

b) Türü: Yapım işleri

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): 2019-11

d) Kodu:

e) Miktarı: DF Boru ile (İdare malı) 145.931 m İçmesuyu Hattı, 110.833 m Kanalizasyon Hattı, 12.137 m Yağmursuyu Hattı, 170 m Karayolu Altından Yatay Sondaj İnşaatı ve 101 m Menfez İnşaatı Yapılması

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Derince/KOCAELİ” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “Teklif ve sözleşme türü” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. İstekliler tekliflerini, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatlarının çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden vereceklerdir; ihale sonucu, ihale üzerine bırakılan istekliyle her bir iş kaleminin miktarı ile iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatların çarpımı sonucu bulunan toplam bedel üzerinden teklif birim fiyat sözleşme imzalanacaktır…” düzenlemesi,

Aynı Şartname’nin “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Yapım yönteminin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen işin özgünlüğü,” düzenlemesi yer almaktadır.

İncelenmekte olan ihalede sınır değerin 86.108.314,30 TL olarak hesap edildiği, 11 istekli tarafından sınır değerin altında teklif verildiği, sınır değer altındaki üç teklifin yeterlik kriterine ilişkin belgelerdeki eksiklikler nedeniyle değerlendirme dışı bırakıldığı, geriye kalan sekiz istekliden aşırı düşük teklif açıklaması talep edildiği, dört istekliye ait teklifin aşırı düşük teklif açıklaması sunulmaması nedeniyle reddedildiği, başvuru sahibi istekli de dahil olmak üzere dört istekliye ait teklifin ise aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun görülmemesi nedeniyle reddedildiği, sınır değerin üzerindeki ilk teklif sahibi Saitoğulları İnş. Taah. San. Tic. Ltd. Şti. – Binyapı İnş. ve Nak. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi istekli olarak belirlendiği, Kentsel Tas. Res. ve İnş. A.Ş. – Barış Müh. İnş. San. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi istekli olarak belirlendiği görülmüştür.

İdare tarafından teklifi sınır değer altında kalan isteklilere 20.11.2019 tarihli ve 93160208 sayılı aşırı düşük teklif açıklama talep yazılarının gönderildiği ve söz konusu yazılarda sorgulamaya tabi tutulacak iş kalemlerinin,

DİKYİİ-İ-01 poz numaralı “Her Cins Zeminde Hendek, Temel ve Serbest Kazı Yapılması”

DİKYİİ-İ-02 poz numaralı “Boru Yataklama ve Gömleklemesinde Granülometrik Kum – Kırmataş ile Sıkıştırılmış Dolgu Yapılması”

DİKYİİ-İ-03 poz numaralı “Boru Hendeği ve Sanat Yapılarında Kırmataş Malzeme ile Sıkıştırılmış Dolgu Yapılması”

DİKYİİ-İ-04 poz numaralı “Boru Hendeği ve Sanat Yapılarında Stabilize Malzeme ile Sıkıştırılmış Dolgu Yapılması”

DİKYİİ-İ-34 poz numaralı “Ø150 mm Hdpe Koruge Boru ile Kanalizasyon Parsel Bacası Bağlantısı Yapımı”

DİKYİİ-İ-35 poz numaralı “Ø300 MM Hdpe Esaslı Koruge Boru ile Kanalizasyon veya Yağmursuyu Izgara Bağlantısı Hattı Yapımı (Tip
5 )”

DİKYİİ-İ-41 poz numaralı “Çıkış Çapı Ø 300 Mm Olan Buhar Kürlü Entegre Contalı Kanalizasyon Muayene Bacasının Temini, Kazısı, Dolgusu ve Montajının Yapılması”

DİKYİİ-İ-48 poz numaralı “Çıkış Çapı Ø150 mm Buhar Kürlü Kanalizasyon Parsel Bacası (100×100) Temini, Kazısı, Dolgusu ve Montajının Yapılması”

DİKYİİ-İ-89 poz numaralı “Abone Bağlantısı Yapılması” iş kalemleri olduğu görülmüştür.

Yukarıda yer verilen Kamu İhale Genel Tebliği açıklamalarından aşırı düşük teklif sorgulaması öngörülen ihalelerde yaklaşık maliyetin hesaplanması sırasında her bir iş kalemi/grubunun yaklaşık maliyete oranının tespit edilmesi gerektiği, yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemleri/grupları tutarlarının büyükten küçüğe sıralandığı ve oranlarının kümülatif toplamının da gösterildiği “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” ile iş kalemleri/gruplarına ait ayrıntılı analizler ve analiz girdilerinin tutarları itibarıyla küçükten büyüğe sıralanmış halini gösteren “sıralı analiz girdileri tablosu”nun hazırlanarak yaklaşık maliyet hesap cetveli kapsamında ihale onay belgesine eklenmesi gerektiği, ihale komisyonunca, “sıralı iş kalemleri/grupları listesi”ne göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi gerektiği ve bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için ise sorgulama yapılmaması gerektiği,

Ayrıca, “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdilerinin tespit edilmesi, yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılmasının istenilmemesi gerektiği, ayrıca tutarı, kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kâr ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda %15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisinin belirlenmesi, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmemesi, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi, özel iş kalemleri ile paçal iş kalemleri için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının isteklilere verilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.

Bu kapsamda, idare tarafından oluşturulan sıralı girdiler tablosu incelendiğinde, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/gruplarının yukarıda yer verilen Tebliğ açıklamasına uygun olarak belirlendiği görülmektedir.

Öte yandan, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları incelendiğinde açıklanması istenilen/istenilmeyen analiz girdileri belirlenirken idarece sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemi/grubu içerisinde yer alan analiz girdilerinin temel girdilerine kadar ayrıştırılmadığı görülmüştür.

Örneğin; DİKYİİ-İ-01 poz numaralı “Her Cins Zeminde Hendek, Temel ve Serbest Kazı Yapılması” iş kalemi içerisinde yer alan ve açıklanması istenilmeyen 19.100.1027 poz numaralı analiz girdisinin makine, mazot ve işçilik gibi alt bileşenlerinin olduğu, DİKYİİ-İ-01 poz numaralı iş kalemi içerisinde açıklanması istenilen/istenilmeyen analiz girdileri belirlenirken 19.100.1027 poz numaralı analiz girdisinin temel girdilerine kadar ayrıştırılmadığı,

Aynı şekilde örneğin, DİKYİİ-İ-04 poz numaralı “Boru Hendeği ve Sanat Yapılarında Stabilize Malzeme ile Sıkıştırılmış Dolgu Yapılması” iş kalemi içerisinde yer alan ve açıklanması istenilen 19.100.2003 poz numaralı analiz girdisinin makine ve işçilik gibi alt bileşenlerinin olduğu, DİKYİİ-İ-04 poz numaralı iş kalemi içerisinde açıklanması istenilen/istenilmeyen analiz girdileri belirlenirken 19.100.2003 poz numaralı analiz girdisinin temel girdilerine kadar ayrıştırılmadığı görülmüştür.

Ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesinin dördüncü fıkrasında yer aldığı üzere, aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılması ve herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi gerekirken idarece anılan fıkraya uygun olarak açıklama istenilen/istenilmeyen analiz girdilerinin belirlenmediği, aynı girdinin bir iş kalemi içerisinde açıklama istenilen analiz girdisi olarak, diğer bir iş kalemi içerisinde ise açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak belirlendiği görülmüştür. Örneğin, DİKYİİ-İ-41 poz numaralı iş kalemi içerisindeki stabilize nakli açıklama istenilen analiz girdisi olarak belirlenmiş iken, DİKYİİ-İ-48 poz numaralı iş kalemi içerisindeki stabilize nakli açıklama istenilmeyen analiz girdisi olarak belirlenmiştir.

Dolayısıyla, bu haliyle aşırı düşük teklif sorgulama işleminin usulüne uygun olarak gerçekleştirilmediği, bu şekilde yapılan bir sorgulama sonucunda aşırı düşük teklif açıklamalarına ilişkin sağlıklı bir değerlendirme yapılabilmesinin imkân dâhilinde olmadığı anlaşılmıştır. Bu çerçevede,

a) “Sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı %80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde %80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubunun, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenmesi,

b) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait birim fiyat analizlerinin temel girdilere (işçilik, mazot, diğer malzeme girdileri, makine amortismanı vb. makine girdileri) kadar ayrıştırılarak yapılması,

c) Paçal iş kalemlerine ait analizlerde aynı poz numarasına sahip girdilerin miktar ve tutarlarının toplanması (örneğin aynı paçal iş kalemi analizi içerisinde yer alan tüm mazot girdilerinin toplanması),

d) Bu işlemlerden sonra Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre açıklama istenilmeyecek analiz girdilerinin belirlenmesi,

e) Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.2.2’nci maddesine göre aynı girdinin birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması halinde, bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek, herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilmesi (Örneğin mazot girdisi birden fazla paçal iş kalemi analizinde yer alması durumunda, eğer bu paçal iş kalemleri analizlerinden en az birinde mazot girdisinin oranı söz konusu analiz toplamının %3’ünün üstünde olması halinde açıklama istenilmesi),

f) Açıklama istenilecek paçal iş kalemlerinin tümüne ilişkin olarak tek bir açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesinin hazırlanması,

Hazırlanan açıklama istenilmeyecek analiz girdileri listesi ile birlikte temel girdilerin cins ve miktarlarının gösterildiği, açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait analiz formatlarının sınır değer altında teklif veren isteklilere gönderilerek yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, açıklama istenilecek paçal iş kalemlerine ait analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının yukarıda belirtildiği şekliyle hazırlanarak, aşırı düşük teklif açıklama yazısı ekinde isteklilere gönderilmek suretiyle teklif fiyatı sınır değerin altında olan isteklilerden yeniden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

Oybirliği ile karar verildi.