ihale aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan kiralama sözleşmesi alım sözleşmesi ve faturalar yer almadığı isteklinin önem teklif bileşeni olarak belirlenen kırtasiye giderlerine ilişkin olarak sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmaması

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

 

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.2.2.1. Üçüncü Kişilerden Alınan Fiyat Teklifleri: Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.

Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.

Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.

Kaşeleme işlemi 8.4 üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.

…

79.3.2. 79.2.2 nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir.

…

79.3.4. Hizmet alım ihalelerinde herhangi bir sigorta giderinin aşırı düşük teklif sorgulamasında önemli bir bileşen olarak kabul edilmesi durumunda, isteklilerce sigorta acentelerinden alınan poliçe, fiyat teklifi veya sözleşmelerin ekine ihale dokümanında yer alan teminat tutarları üzerinden teklif ettikleri sigorta prim tutarlarıyla sigorta hizmetini gerçekleştirebileceklerine ilişkin, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının eklenmesi ve bu yazının yetkili kişilerin imzasını taşıması gereklidir. Ancak sigorta şirketlerinin genel müdürlük veya bölge müdürlükleri tarafından imzalanmış poliçe veya fiyat teklifleri için teyit alınması zorunlu değildir. Sigorta giderinin tevsiki için sunulan belgenin işin süresinin tamamını kapsaması gerekmektedir. Ancak birden fazla yılı kapsayan işlerde ilk yıl için alınan sigorta teklifinin ihale tarihinin bulunduğu yıldan önceki yılın Aralık ayına ait Yurtiçi Üretici Fiyatları Endeksinin yıllık değişim oranı esas alınmak suretiyle güncellenerek diğer yıllar için kullanılması mümkündür.

79.3.5. Personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin % 4 oranında hesaplanması söz konusu olmayacak, sözleşme giderleri ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacaktır.” açıklaması,

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Muğla Büyükşehir Belediyesi Emek Personel Limited Şirketi (MUBEP) Çalışanları İçin İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmeti Alımı İşi

b) Miktarı ve türü: 12 ay süreyle az tehlikeli sınıfta çalışan 1007 kişi için, tehlikeli sınıfta çalışan 515 kişi için ve çok tehlikeli sınıfta çalışan 1666 kişi için olmak üzere 3 kalem iş sağlığı ve güvenliği hizmeti alımı işi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Muğla il sınırları içerisindeki Muğla Büyükşehir Belediyesi ile MUSKİ’ye ait hizmet binaları, sahalar, denizler, deniz araçları ve tesisler ile gerek görülmesi halinde görevlendirmelerle diğer iller ile idaremizde mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile çalışanın birlikte örgütlendiği, işverenin iş yerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen iş yerine bağlı yerler ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçları” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. İşlerin yapılması ile ilgili her türlü ulaşım, vergi(KDV hariç) resim, harç, sözleşme giderleri ve diğer masraflar teklif fiyata dahildir.

…

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1. İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek için görevlendirilen iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personelinin yeme içme, ulaşım, sağlık, haberleşme barınma, konaklama, kişisel koruyucu donanım, kırtasiye vb. giderleri ile çalışanlara verilecek eğitim giderleri ve Teknik Şartname’de yer alan diğer tüm giderler.” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir…” düzenlemesi,

 

Söz konusu Şartname’nin eki olan “KİK015.3./H” numaralı Birim Fiyat Teklif Cetveli Standart Formunda;

A

B

Sıra No

İş Kaleminin Adı ve Kısa Açıklaması

Birimi

Miktarı

Teklif Edilen Birim Fiyat

Tutarı

1

MUBEP BÜNYESİNDE AZ TEHLİKELİ SINIFTA ÇALIŞAN PERSONEL İÇİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETİ ALIMI İŞİ (12 AY İÇİN)

Kişi

1.007

 

 

2

MUBEP BÜNYESİNDE TEHLİKELİ SINIFTA ÇALIŞAN PERSONEL İÇİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETİ ALIMI İŞİ (12 AY İÇİN)

Kişi

515

 

 

3

MUBEP BÜNYESİNDE ÇOK TEHLİKELİ SINIFTA ÇALIŞAN PERSONEL İÇİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETİ ALIMI İŞİ (12 AY İÇİN)

Kişi

1.666

 

 

 

Teknik Şartname’nin “İşin konusu” başlıklı 1’inci maddesinde “Bu Şartname’nin konusu; 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili mevzuat kapsamında, Muğla Büyükşehir Belediyesi Emek Personel Limited Şirketi (MUBEP) bünyesinde bulunan Muğla Büyükşehir Belediyesi ile MUSKİ görev alanında 13 ilçe dahilindeki tüm birimler için iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin ortak sağlık güvenlik biriminden (OSGB) alım işidir.” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “İşin niteliği miktarı ve süresi” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İşin Süresi

İş Başlangıç Tarihi: 01.01.2020

İş Bitiş Tarihi: 31.12.2020

2.2. İşin Niteliği ve Miktarı

İş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirmeleri asgari tablolarda verilen süreler üzerinden (dakika) yapılacaktır. İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri kapsamında, yeni işyerlerinin açılması ve/veya mevcut işyerlerinin kapatılması sonucunda çalışan sayısının azalması ve/veya artması durumunda mevzuat hükümlerine göre ilave iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirilecektir. İş sağlığı ve güvenliği hizmet alımı işi birim fiyat teklifi üzerinden ve çalışan sayısına göre hesaplanacağından ay içerisinde çalışan sayısının artması ya da azalması durumuna göre eksik ve/veya ilave ödeme yapılacaktır.” düzenlemesi,

 

Söz konusu Şartname’nin “Amaç” başlıklı 5’inci maddesinde “Muğla Büyükşehir Belediyesi Emek Personeli Limited Şirketi (MUBEP) Çalışanlarına 2020 Yılı İçin İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmet Alımı İşi kapsamında Muğla Büyükşehir Belediyesinde çalışan 2060 personel (az tehlikeli 799, tehlikeli 502 ve çok tehlikeli 759) ile MUSKİ’de çalışan 1128 personel (az tehlikeli 208, tehlikeli 13 ve çok tehlikeli 907) olmak üzere toplam 3188 personel için, 30.06.2012 tarihli ve 28339 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümlerine ve bu Kanun’a göre yayımlanan ve yayımlanacak olan yönetmelikler çerçevesinde ve hukuki kurallara uymak suretiyle Teknik Şartname’de belirtilen şekilde yapılması gereken İş güvenliği uzmanı (İGU), iş yeri hekimi (İH) ve diğer sağlık personelinin (DSP) görevlendirilmesi ile diğer iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin 01.01.2020 tarihinde başlayarak 31.12.2020 tarihine kadar Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca yetkilendirilen Ortak Sağlık Güvenliği Biriminden (OSGB) alımı işidir.” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 9’uncu maddesinde “…9.5.Yüklenici; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek için görevlendirdiği iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personelinin yeme içme, ulaşım, sağlık, haberleşme, barınma, konaklama, kişisel koruyucu donanım, kırtasiye vb. giderlerini kendisi karşılayacak olup, bunun için idarece herhangi bir ödeme yapılmayacaktır. Yüklenici MUBEP’in geniş bir bölgede hizmet vermesi nedeniyle 2017 modelden daha düşük olmayan en az 3 adet binek araç ve her çalışana en az 1 adet taşınabilir bilgisayar (laptop) temin etmekle yükümlüdür…” düzenlemesi,  

 

Bahse konu Şartname’de yer alan “Teklif verecek iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personelinin sayısı ve nitelikleri (Muğla Büyükşehir Belediyesi ve MUSKİ çalışanları için)” başlıklı tabloda;

 

 

Sınıfı

Adedi

ISG Katip Atama Süresi

Toplam Süre

Toplam

 

A

1

195 Saat

11700

Dakika

 

 

 

 

A

1

195 Saat

11700

Dakika

 

 

 

İş

Güvenliği

A

1

195 Saat

11700

Dakika

 

 

 

Uzmanı

B

1

171 Saat 40 Dakika

10300

Dakika

 

 

 

 

C

1

195 Saat

11700

Dakika

1591 Saat

50 Dakika

95510

Dakika

9 İGU

(3 A,

 

C

1

195 Saat

1170

Dakika

 

 

1 B,

5 C Sınıfı)

 

C

1

172 Saat

40 Dakika

10360

Dakika

 

 

 

 

C

1

139 Saat 20 Dakika

8360

Dakika

 

 

 

 

C

1

133 Saat

10 Dakika

7990

Dakika

 

 

 

 

–

1

195 Saat

11700

Dakika

 

 

 

İş Yeri

Hekimi

–

1

141 Saat

55 Dakika

8515

Dakika

593 Saat

45 Dakika

35625

Dakika

4 İH

 

–

1

130 Saat

45 Dakika

7845

Dakika

 

 

 

 

–

1

126 Saat

5 Dakika

7565

Dakika

 

 

 

Diğer

Sağlık

–

1

157 Saat

9420

Dakika

253 Saat

15180

2 DSP

Personeli

–

1

96 Saat

5760

Dakika

 

Dakika

 

 

Önemli not:

a)Yapılan hesaplamalar minimum süreler ve sınıflar dikkate alınarak hesaplanmış olup Yüklenici istediği takdirde bir üst sınıfta iş güvenliği uzmanı (örneğin; B sınıfı yerine A sınıfı, C sınıfı yerine B sınıfı ya da A sınıfı) atayabilir ancak sınıf değişikliği için ilave bir ücret talep edemez.

b)Atanacak iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personeli çalışma saatlerinin tamamını idare için kullanmayacak olup yukarıdaki tabloda belirtilen süreler kadar hizmet verecektir. Haftalık çalışma süreleri idare ile yüklenici arasında ve idarenin çalışma süreleri dikkate alınarak belirlenecektir.” ifadeleri yer almaktadır.

 

Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamaları ile ihale dokümanında yer alan düzenlemelerden; inceleme konusu hizmet alımı ihalesinde ihale komisyonu tarafından teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak aşırı düşük teklif açıklaması talep edileceği, aşırı düşük teklif sahibi istekliler tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2’nci maddesinde sayılan yöntemler kullanılarak açıklama yapılabileceği anlaşılmaktadır.

 

İhale işlem dosyası üzerinde yapılan incelemelerden; ihale komisyonu tarafından hesaplanan sınır değerin (1.342.187,83 TL) altında teklif sunduğu tespit edilen 5 istekliye tebliğ edilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında “…4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 38’inci maddesi ve Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 59’uncu maddesi gereğince yapılan değerlendirmede sınır değerin altında kalan, aşırı düşük olarak tespit edilen teklifinizle ilgili olarak; 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun ilgili mevzuatı ve bu işe ait İdari Şartname’nin 33’üncü maddesine istinaden;

1) İş kapsamında Teknik Şartname’de belirtilen sayıda personele ilişkin giderler (personel maaşı, sigorta, yeme içme, sağlık, barınma, konaklama, haberleşme vb.)

2) Hizmet sunacak personele ilişkin kişisel koruyucu donanım giderleri,

3) Saha gözlemleri için görevlendirilen personelin hizmet yerlerine gidişlerinde katlanılacak ulaşıma yönelik giderler,

4) Saha gözlem raporları, risk değerlendirme raporları vb. teknik şartname kapsamında hazırlanacak dokümanların düzenlenmesine ilişkin kırtasiye giderleri (eğitime yönelik giderler dahil),

5) İşin uhdenizde kalması durumunda ortaya çıkacak sözleşme (KİK payı, karar damga vergisi, sözleşme damga vergisine ilişkin giderler) giderleri,

Yukarıda belirtilen önemli teklif bileşenleri çerçevesinde ihale komisyonu tarafından yapılacak olan değerlendirmeye esas olmak üzere, belgelendirmek suretiyle yapacağınız yazılı açıklamanızı… teslim etmeniz, aksi takdirde ihale komisyonunca teklifinizin değerlendirmeye alınmayacağı hususunda…bilgileri ve gereğini rica ederim.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

 

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgelerin, başvuru sahibinin iddiaları yönünden incelenmesi neticesinde ulaşılan tespitlere aşağıda yer verilmiştir.

 

a) İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’in “İşyeri hekimlerinin çalışma süreleri” başlıklı 12’nci maddesinde “(1) İşyeri hekimleri, bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yerine getirmek için aşağıda belirtilen sürelerde görev yaparlar:

a) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 5 dakika.

b) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 10 dakika.

c) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 15 dakika.

…

(4) Çok tehlikeli sınıfta yer alan 750 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 750 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş yeri hekimi görevlendirilir. Çalışan sayısının 750 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş yeri hekimi ek olarak görevlendirilir.” hükmü ,

 

Bahse konu Yönetmelik’in “Diğer sağlık personelinin nitelikleri ve görevlendirilmeleri” başlıklı 14’üncü maddesinde “…(2) Tam süreli iş yeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.” hükmü,

 

Aynı Yönetmelik’in “Diğer sağlık personelinin çalışma süreleri” başlıklı 19’uncu maddesinde “(1) Diğer sağlık personeli, bu Yönetmelik’te belirtilen görevlerini yerine getirmek için aşağıda belirtilen sürelerde görev yaparlar:

a) Çok tehlikeli sınıfta yer alan 10 ila 49 çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 10 dakika.

b) Çok tehlikeli sınıfta yer alan 50 ila 249 çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 15 dakika.

c) Çok tehlikeli sınıfta yer alan 250 ve üzeri çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 20 dakika.

(2) Tam süreli iş yeri hekiminin görevlendirildiği işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi şartı aranmaz. Ancak, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin daha etkin sunulması amacıyla bu işyerlerinde, iş yeri hekiminin talebi ve işverenin uygun görmesi halinde diğer sağlık personeli görevlendirilebilir…” hükmü,

 

İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’in “İş güvenliği uzmanlarının nitelikleri ve görevlendirilmeleri” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) İşverence iş güvenliği uzmanı olarak görevlendirilecekler, bu Yönetmeliğe göre geçerli iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olmak zorundadır.

(2) İş güvenliği uzmanlarından; (C) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli sınıfta, (B) sınıfı belgeye sahip olanlar az tehlikeli ve tehlikeli sınıflarda, (A) sınıfı belgeye sahip olanlar ise bütün tehlike sınıflarında yer alan işyerlerinde çalışabilirler.

(3) Birden fazla iş güvenliği uzmanının görevlendirilmesinin gerektiği işyerlerinde, tam süreli olarak görevlendirilen iş güvenliği uzmanlarından sadece birinin, iş yerinin tehlike sınıfına uygun belgeye sahip olması yeterlidir…” hükmü,

 

Aynı Yönetmelik’in “İş güvenliği uzmanlarının çalışma süreler” başlıklı 12’nci maddesinde “(1) İş güvenliği uzmanları, bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yerine getirmek için aşağıda belirtilen sürelerde görev yaparlar:

a) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 10 dakika.

b) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 20 dakika.

c) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 40 dakika.

…

(4) Çok tehlikeli sınıfta yer alan 250 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 250 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir. Çalışan sayısının 250 sayısının tam katlarından fazla olması durumunda geriye kalan çalışan sayısı göz önünde bulundurularak birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş güvenliği uzmanı ek olarak görevlendirilir.” hükmü yer almaktadır.

 

Teknik Şartname’de ihale konusu iş kapsamında 9 adet iş güvenliği uzmanı, 4 adet iş yeri hekimi ve 2 adet diğer sağlık personelinin çalıştırılacağı ve personelin çalışma saatlerinin tamamını idare için kullanmayacağı belirtilmiş, öte yandan ihale dokümanında personele ödenecek ücrete ilişkin olarak herhangi bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Bu kapsamda yapılan değerlendirmede; ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif edilen işçilik ücretlerinin ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olmadığı, işçilik maliyeti hesaplamasında, Teknik Şartname’de yer verilen “Teklif verecek iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personelinin sayısı ve nitelikleri (Muğla Büyükşehir Belediyesi ve MUSKİ çalışanları için)” başlıklı tablo, İşyeri Hekimi ve Diğer Salık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik ile İş Güvenliği Uzmanlarının Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik’in yukarıda aktarılan hükümlerinin göz önünde bulundurulduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

b) Teknik Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 9’uncu maddesinde “…9.5.Yüklenici; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek için görevlendirdiği iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personelinin yeme içme…giderlerini kendisi karşılayacak olup bunun için idarece herhangi bir ödeme yapılmayacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

 

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında “…4857 sayılı İş Kanunu ve yasal mevzuat gereği işverenin çalışanlarına yemek temin etme zorunluluğu bulunmamaktadır. İş sözleşmelerinin 12’nci maddesinin o fıkrasında görüleceği üzere yeme – içme bedelleri çalışanların kendilerine ait olup işverenler bu konuda ilave ödeme yapmayacaktır. Bu nedenle maliyet hesabına yeme – içme maliyetleri katılmamıştır…” ifadelerine yer verildiği görülmüş olup, bahse konu ifadelerden yeme – içme giderlerinin anılan istekli tarafından teklif fiyata dâhil edilmediği ve bu kapsamda söz konusu giderlere ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığı anlaşılmaktadır.

 

Her ne kadar ihale dokümanında yeme – içme bedelinin belirtilmediği tespit edilmiş olsa da İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil giderler” başlıklı 25’inci maddesi uyarınca istekliler tarafından iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personelinin yeme içme giderlerinin teklif fiyata dahil edilmesi gerektiğinden, söz konusu istekli tarafından bahse konu giderlere ilişkin herhangi bir gider öngörülmeyerek aşırı düşük teklif açıklaması sunulmamasının uygun olmadığı, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

 

c) Teknik Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 9’uncu maddesinde “…9.5.Yüklenici; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek için görevlendirdiği iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personelinin… barınma, konaklama…giderlerini kendisi karşılayacak olup bunun için idarece herhangi bir ödeme yapılmayacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

 

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında “…Barınma masrafları öngörülememektedir. Çünkü söz konusu iş için idareye ait her bir iş yerinin olduğu bölgede ikamet eden isg profesyonelleri seçilebilmektedir. Ayrıca mesafelerin günlük geliş ve gidişler için barınma gerektiren mesafelerde olmadığı düşünülmektedir. İhale kapsamında temin edilecek olan 3 binek aracın Muğla ili genelinde toplam 964 km yol mesafesi yapması söz konusudur. Araçların Muğla Merkez’den hareket edeceği düşünüldüğünde en uzak mesafe olan Seydikemer (civar tüm lokasyonlar ile birlikte) 336 km olup, barınma gerektirecek bir mesafe olmadığı düşünülmektedir. İhale Teknik ve İdari Şartname’sinde barınma ile ilgili herhangi ilave bir husus da belirtilmiş değildir. Bu nedenle barınmaya yönelik bir maliyet hesabı yapılmasına gerek yoktur.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

 

İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil giderler” başlıklı 25’inci maddesi uyarınca istekliler tarafından iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personelinin barınma giderlerinin teklif fiyata dahil edilmesi gerektiği, ancak söz konusu istekli tarafından bahse konu giderlere ilişkin herhangi bir gider öngörülmediği ve aşırı düşük teklif açıklamasında yer verilen “söz konusu iş için idareye ait her bir iş yerinin olduğu bölgede ikamet eden isg profesyonelleri seçilebilmektedir.” yönündeki beyanın belgelere dayalı olmadığı anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

 

ç) Teknik Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 9’uncu maddesinde “…9.5.Yüklenici; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek için görevlendirdiği iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personelinin…haberleşme…giderlerini kendisi karşılayacak olup bunun için idarece herhangi bir ödeme yapılmayacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

 

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasında “…İhaleye konu olan hizmet kapsamında çalışacak olan isg profesyonellerinin, işin muhteviyatı gereği yoğun bir mobil iletişim ihtiyacı olmayacaktır. İhale Teknik ve İdari Şartname’sinde haberleşme ile ilgili herhangi bir husus da belirtilmiş değildir. Bu nedenlerle haberleşmeye yönelik bir maliyet hesabı yapılmasına gerek yoktur…” ifadelerine yer verildiği görülmüş olup, bahse konu ifadelerden haberleşme giderlerinin anılan istekli tarafından teklif fiyata dâhil edilmediği ve bu kapsamda söz konusu giderlere ilişkin aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığı anlaşılmaktadır.

 

Her ne kadar ihale dokümanında haberleşme giderlerinin net bir şekilde belirtilmediği tespit edilmiş olsa da İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil giderler” başlıklı 25’inci maddesi uyarınca istekliler tarafından iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personelinin haberleşme giderlerinin teklif fiyata dahil edilmesi gerektiğinden, söz konusu istekli tarafından bahse konu giderlere ilişkin herhangi bir gider öngörülmeyerek aşırı düşük teklif açıklaması sunulmamasının uygun olmadığı, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

 

d) İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Muğla Büyükşehir Belediyesi Emek Personel Limited Şirketi (MUBEP) Çalışanları İçin İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmeti Alımı İşi

b) Miktarı ve türü: 12 ay süreyle az tehlikeli sınıfta çalışan 1007 kişi için, tehlikeli sınıfta çalışan 515 kişi için ve çok tehlikeli sınıfta çalışan 1666 kişi için olmak üzere 3 kalem iş sağlığı ve güvenliği hizmeti alımı işi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Muğla il sınırları içerisindeki Muğla Büyükşehir Belediyesi ile MUSKİ’ye ait hizmet binaları, sahalar, denizler, deniz araçları ve tesisler ile gerek görülmesi halinde görevlendirmelerle diğer iller ile idaremizde mal veya hizmet üretmek amacıyla maddi olan ve olmayan unsurlar ile çalışanın birlikte örgütlendiği, işverenin iş yerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında örgütlenen iş yerine bağlı yerler ile dinlenme, çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve bakım, beden ve mesleki eğitim yerleri ve avlu gibi diğer eklentiler ve araçları” düzenlemesinin,

 

Teknik Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 9’uncu maddesinde “…9.5.Yüklenici; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek için görevlendirdiği iş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personelinin …ulaşım…giderlerini kendisi karşılayacak olup bunun için idarece herhangi bir ödeme yapılmayacaktır. Yüklenici MUBEP’in geniş bir bölgede hizmet vermesi nedeniyle 2017 modelden daha düşük olmayan en az 3 (üç) adet binek araç…temin etmekle yükümlüdür.” düzenlemesinin yer  aldığı, ayrıca söz konusu Şartname’de Muğla Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binaları ile MUSKİ hizmet binalarının listelerine yer verildiği, bahse konu listelerde toplam 286 adet hizmet binası bulunduğu, anılan listelerde hizmet binalarının adreslerinin de belirtildiği görülmüştür. Öte yandan söz konusu binalara ihale konusu iş süresince kaç defa gidileceği vb. bilgilerin ihale dokümanında ve aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında net bir şekilde belirtilmediği anlaşıldığından başvuru sahibinin ulaşım giderlerine ilişkin iddiası ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından söz konusu giderlere yönelik olarak sunulan açıklamanın kamu ihale mevzuatına uygunluğu yönünden incelenmiştir.

 

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından, ihale konusu işin ifasında 3 adet 2017 model araç kullanılmasının öngörüldüğü, bahse konu araçların giderlerine ilişkin olarak aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında katalog, kiralama fiyat teklifi, EPDK tarafından yayımlanan akaryakıt fiyatlarını gösterir tablo sunulduğu,

 

Hizmet verilecek noktalar göz önünde bulundurularak toplam mesafenin 964 km, araç başına düşen mesafenin ise 321,34 km (964 km/3) olarak hesaplandığı, bahse konu güzergâhın her ay ikişer kere gidilmesi ve dönülmesi durumunda 3 aracın ayda toplam 3856,08 km yol kat edeceğinin öngörüldüğü (321,34x2x2x3), emniyetli tarafta kalmak amacıyla söz konusu mesafenin %25 fazlası olan 4820,10 km mesafenin hesaplamalarda kullanıldığı,

 

Araçların ortalama yakıt tüketiminin kataloglarda belirtilen bilgiler doğrultusunda 4,1 lt/100 km olarak alındığı, söz konusu istekli tarafından motorin girdisi için öngörülen 6,48 TL (KDV hariç) fiyatın, ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasında EPDK tarafından günlük yayımlanan Akaryakıt Bayi Fiyatı Raporlarında motorin için belirlenen fiyatın % 90’ının altında olmadığı, ulaşım giderlerinin 4820,10 km mesafe, 6,48 TL yakıt fiyatı, 12 ay hizmet süresi ve araç kiralama bedeli göz önünde bulundurularak hesaplandığı,

 

Araçların fiyatını tevsik etmek üzere “Ercan Güven Metro Car Rental”den alınan kiralama fiyat teklifinin sunulduğu, bahse konu fiyat teklifinde kira süresinin 12 ay olarak belirtildiği, fiyat teklifine lastik değişimlerinin, mülkiyet ile ilgili tüm vergilerin, periyodik bakım maliyetlerinin, kasko ve zorunlu trafik mali mesuliyet sigortasının, bakım ve kaza hallerinde yedek araçların ve TÜVTÜRK muayenelerinin dahil olduğunun ifade edildiği, fiyat teklifinin üzerine SMMM tarafından mevzuat uyarınca bulunması gereken ibarenin yazıldığı, imzalandığı ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle TÜRMOB kaşesiyle kaşelendiği tespit edildiğinden başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

e) Teknik Şartname’nin “Diğer hususlar” başlıklı 9’uncu maddesinde “…9.5.Yüklenici; İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerini yürütmek için görevlendirdiği İş Güvenliği Uzmanı, İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin… kırtasiye vb. giderlerini kendisi karşılayacak olup bunun için idarece herhangi bir ödeme yapılmayacaktır…” düzenlemesi yer almaktadır.

 

İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında; işin süresi boyunca kullanılmasını öngördükleri kâğıt ve kalem miktarına ilişkin yapılan hesaplamanın, “Egem Büro Makinaları” ile imzalanan Fotokopi Makinası Kiralama Sözleşmesi’nin ve faturaların, “Ercanlar Dayanıklı Tüketim Malları ve Kırtasiye Tur. Tic. San. Ltd. Şti.” ile imzalanan Kırtasiye Alım Sözleşmesi’nin ve buna ilişkin düzenlenen faturaların sunulduğu tespit edilmiş olup, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesinde sayma yoluyla belirlenen aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulabilecek tevsik edici belgeler arasında kiralama sözleşmesi, alım sözleşmesi ve faturalar yer almadığından, söz konusu isteklinin önem teklif bileşeni olarak belirlenen kırtasiye giderlerine ilişkin olarak sunmuş olduğu aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Toplantı No : 2020/009
Gündem No : 32
Karar Tarihi : 04.03.2020
Karar No : 2020/UH.I-480