ihale konusu işin “vaka çalışması” bölümü haricinde, enerji, ulaştırma ve lojistik, inşaat, makine meslek dallarına ilişkin ulusal yeterlilik ile ilişkilendirilebilecek bir unsurunun bulunmadığı; yaklaşık maliyet hesap cetveli göz önüne alındığında ise “vaka çalışması” kısmının iş içerisinde tutar bazındaki ağırlığının %3,4 olduğu; kaldı ki ulusal yeterlilik ile ilişkilendirilen, 122 mühendis ve tekniker personelin alacağı uygulamalı eğitimin, vaka çalışması kapsamındaki 17 yetkinliğin de sadece 1’ini oluşturduğu; yine ihale dokümanında iş kapsamında ulusal yeterliliklere göre ölçme, değerlendirme ve belgelendirme faaliyeti yapılacağına ilişkin bir düzenleme bulunmadığı, dolayısıyla ulusal yeterliliklere göre ölçme, değerlendirme ve belgelendirme faaliyetlerinin gerçekleştirilmeyeceği bir ihalede, bu faaliyetlerin yapılabilmesi için gereken “yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu” olma şartının ihaleye katılımda aranmasının yerinde olmadığı hk

Engin GÖNÜL / EG Eğitim Reklam Organizasyon ve Tanıtım Hizmetleri,

İHALEYİ YAPAN İDARE:

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Eğitim Müdürlüğü,

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/206294 İhale Kayıt Numaralı “Genç Yetenekler Gelişim Programı Eğitim ve Organizasyonu Hizmeti Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Eğitim Müdürlüğü tarafından 01.06.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Genç Yetenekler Gelişim Programı Eğitim ve Organizasyonu Hizmeti Alımı” ihalesine ilişkin olarak Engin GÖNÜL / EG Eğitim Reklam Organizasyon ve Tanıtım Hizmetleri’nin 21.05.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 22.05.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 01.06.2020 tarih ve 23382 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 01.06.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2020/901 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, İhale İlanı’nın “Kalite ve standarda ilişkin belgeler” başlıklı 4.3.2’nci ile İdari Şartname’nin 7.5.3’üncü maddelerinde isteklilerin Teknik Şartname’de belirtilen yükümlülükler doğrultusunda en az 20 meslek grubunda ulusal yeterlilik kapsamında aktif olarak, en az 15 meslek grubunda TÜRKAK Akreditasyon aktif olarak yetkinliğe sahip olması şartı aranacağının belirtildiği; Teknik Şartname’nin zeyilnameler ile değiştirilmiş 8.2 ve 8.3’üncü maddelerinin son hallerinde ise bu meslek dallarının enerji, ulaştırma ve lojistik, inşaat ve makine olarak ifade edildiği; söz konusu meslek dallarının ihale kapsamında bulunan eğitim konularıyla bir ilgisinin bulunmadığı, kaldı ki 5 adet meslek dalı belirtildiği halde neden 20 ve 15 meslek grubunda yetkinlik şartı arandığının da anlaşılamadığı; bu itibarla ihale konusu ile ilgili bulunmayan belgeler istenilerek rekabetin sağlanmasının engellendiği;

Öte yandan şikâyet başvuruları üzerine düzenlenen zeyilname ile Teknik Şartname’nin 5.1’inci maddesinde değişiklik yapılarak eğitimlerin günde 6 saat olacağının belirtildiği, ancak toplam kaç gün olacağının belirtilmediği; yine birim fiyat teklif cetvelinde “vaka çalışması” iş kalemi miktar ve biriminin 406 kişi şeklinde belirlendiği, ancak Teknik Şartname’nin zeyilname ile değiştirilmiş 8.2’nci maddesinin son halinde 122 kişilik mühendis ve tekniker personele yönelik gerçekleştirilecek uygulama çalışmalarından söz edildiği, kişi sayısındaki bu farklılığın tereddüt oluşturduğu iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İhale İlanı’nın “İhaleye katılabilme şartları ve istenilen belgeler ile yeterlik değerlendirmesinde uygulanacak kriterler” başlıklı 4’üncü maddesinin 4.3.2’nci alt maddesi ve İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri başlıklı 7’nci maddesinin 7.5.3’üncü alt maddesinde “1- İstekli firmaların teknik şartnamede belirtilen yükümlülükler doğrultusunda en az 20 meslek grubunda Ulusal Yeterlilik kapsamında Aktif olarak yetkinliğe sahip olma şartı aranacaktır. 2- İstekli firmaların teknik şartnamede belirtilen yükümlülükler doğrultusunda en az 15 meslek grubunda Türkak Akreditasyon Aktif olarak yetkinliğe sahip olma şartı aranacaktır.” düzenlemelerine yer verilmiştir.

Teknik Şartname’nin 21.05.2020 ve 22.05.2020 tarihli zeyilnameler ile değiştirilen 8.2’nci ve 8.3’üncü maddelerinin son halinde ise “8.2- İstekli firmaların bu şartnamede belirtilen yükümlülükler doğrultusunda en az 20 meslek grubunda Ulusal Yeterlilik kapsamında Aktif olarak yetkinliğe sahip olma şartı aranacaktır. (Enerji, Ulaştırma ve Lojistik, İnşaat ve makine Meslek dallarında) 122 kişilik Mühendis ve tekniker personellerin değerlendiriciler tarafından yapılan uygulama çalışmalarının uygulama alanında gruplar halinde verilmesi

8.3- İstekli firmaların bu şartnamede belirtilen yükümlülükler doğrultusunda en az 15 meslek grubunda Türkak Akreditasyon Aktif olarak yetkinliğe sahip olma şartı aranacaktır. (Enerji, Ulaştırma ve Lojistik, İnşaat ve makine Meslek dallarında)” hususları düzenlenmiştir.

5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun’a dayanılarak hazırlanan Ulusal Meslek Standartlarının ve Ulusal Yeterliliklerin Hazırlanması Hakkında Yönetmelik’in “Amaç ve kapsam” başlıklı 1’nci maddesinin ikinci fıkrasında “(2) Tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mühendislik ve mimarlık meslekleri ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.” hükmüne,

 Söz konusu Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;

…

g) Ulusal Meslek Standardı: Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından yürürlüğe konulan bir mesleğin başarı ile icra edilebilmesi için gerekli görev ve işlemleri içeren belgeyi,

ğ) Ulusal yeterlilik: Ulusal meslek standardı veya uluslararası standartlar temel alınarak hazırlanan, Mesleki Yeterlilik Kurumu Yönetim Kurulu tarafından onaylanan, belgelendirme ve eğitim akreditasyonu süreçlerinde kullanılan belgeyi,

…

j) Yetkilendirilmiş Belgelendirme Kuruluşu: Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Birliği ile çok taraflı tanıma anlaşması imzalamış akreditasyon kurumlarından akredite edilmiş; Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından, ulusal yeterliliklere göre ölçme, değerlendirme ve belgelendirme faaliyetlerini yürütmek üzere yetkilendirilmiş, tüzel kişiliği haiz kurum ve kuruluşları,

…

ifade eder.” hükümlerine,

Aynı Yönetmelik’in “Ulusal meslek standartları ve ulusal yeterlilikler için temel ölçütler” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) Ulusal meslek standartlarının ve ulusal yeterliliklerin geliştirilmesinde, sektör komitelerinde incelenmesinde ve Yönetim Kurulu tarafından onaylanmasında aşağıdaki ölçütler dikkate alınır:

…

c) Ulusal meslek standartları ve ulusal yeterlilikler, mesleki alana ilişkin iş sağlığı ve güvenliği, çevre ve kalite ile ilgili hususları kapsar.

…

d) Ulusal meslek standartları ve ulusal yeterlilikler hayat boyu öğrenme ilkesi çerçevesinde bireyin kendini geliştirmesini ve meslekte ilerlemesini teşvik eder.

…

f) Ulusal yeterlilikler, bireyin bilgi, beceri ve yetkinliğinin kalite güvencesi dâhilinde ölçülmesini temin eden unsurları içerir…” hükümlerine yer verilmiştir.

Dolayısıyla şikâyete konu belgelerin, isteklinin; enerji, ulaştırma ve lojistik, inşaat ve makine meslek dalları bakımından bireylerin mesleğini başarı ile icra edebileceğini kanıtlayan belgeleri düzenleme yetkisine sahip bulunduğunun, bir başka anlatımla anılan meslek dalları bakımından yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu olduğunun ihaleye katılımda tevsik edilmesi amacıyla istenildiği anlaşılmaktadır.

4734 sayılı Kanun’un “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde idarelerin ihalelerde rekabeti, ihtiyaçların uygun şartlarla karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu belirtilmiş; aynı Kanun’un “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde, isteklinin kaliteyi sağlamasına yönelik belgelerin, ihale konusu işin ihale dokümanında belirtilen standartlara uygunluğunu gösteren kalite kontrol kuruluşları tarafından verilen sertifikaların, mesleki ve teknik yeterliğin belirlenmesi amacıyla ihale konusu işin niteliğine göre istenebileceği ifade edilmiş; Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Kalite ve standarda ilişkin belgeler” başlıklı 74’üncü maddesinde ise “74.1. İdareler, ihale konusu işin niteliğini ve uygulama yönetmeliklerinin bu konuyu düzenleyen maddelerini esas alarak, ihale dokümanında kalite ve standart belgelerine ilişkin düzenleme yapabilirler. İhale konusu ile ilgisi bulunmayan veya işin niteliğinin gerektirmediği kalite ve standarda ilişkin belgelerin istenilmesi, 4734 sayılı Kanunun temel ilkelerine ve Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğine aykırılık teşkil edecektir…” açıklamalarına yer verilmiştir.

Bu itibarla, şikâyete konu edilen yeterlik kriterinin ihale konusu iş ile ilgisinin ve ihale konusu işin niteliğine bağlı gereksinimlerin değerlendirilmesi ve bu doğrultuda 4734 sayılı Kanun’un temel ilkelerine aykırı bir durum bulunup bulunmadığının tespit edilmesi gerekmektedir.

İhale dokümanı incelendiğinde; ihale konusu işin eğitim ve organizasyon işlerini kapsadığı; bu çerçevede program katılımcılarına kamu ihale mevzuatı ve uygulamaları, dijital dönüşüm, girişimcilik, dönüşüm yönetimi, yönetici becerileri, etik çalışma, anayasa hukuku, yerel yönetimler ve kamu yönetimi konularında eğitim verileceği; oryantasyon modülü, gelişim kampı, vaka çalışması, sistem düşüncesi webinarı, saha çalışmaları ve idare direktörlerine mentorlük eğitimi başlıkları altında gerekli çalışmaların gerçekleştirileceği; ayrıca bu eğitim ve çalışmalar esnasındaki yeme-içme gereksinimlerinin karşılanacağı anlaşılmaktadır.

Öte yandan; Teknik Şartname’nin 5.5.2’nci maddesinde zeyilname ile değişiklik yapılarak vaka çalışması kapsamına “mesleki eğitimlerde değerlendirici uygulamalar (122 kişi uygulamalı eğitim alacaktır.)” başlığının ve bu bağlamda şikâyete konu 8.2’nci maddeye “122 kişilik Mühendis ve tekniker personellerin değerlendiriciler tarafından yapılan uygulama çalışmalarının uygulama alanında gruplar halinde verilmesi” cümlesinin eklendiği görülmekte; dolayısıyla ulusal yeterlilik kapsamında yetkinliğe sahip olma şartının, 122 mühendis ve tekniker personelin “mesleki eğitimlerde değerlendirici uygulamalar” başlığı altında alacağı eğitimle ilişkilendirildiği sonucuna varılmaktadır.

Mesleki Yeterlilik Kurumu Web Portalı üzerinden inceleme yapıldığında, enerji, ulaştırma ve lojistik, inşaat, makine meslek dallarına ilişkin olarak; elektrik dağıtım şebekesi işletme bakım görevlisi, istasyon trafik işletmeni, dozer operatörü, iş makinesi bakım ve onarımcısı şeklinde örneklendirilebilecek ulusal yeterlilik belgelerinin bulunduğu görülmektedir.

Bu bilgiler ışığında; ihale konusu işin “vaka çalışması” bölümü haricinde, enerji, ulaştırma ve lojistik, inşaat, makine meslek dallarına ilişkin ulusal yeterlilik ile ilişkilendirilebilecek bir unsurunun bulunmadığı; yaklaşık maliyet hesap cetveli göz önüne alındığında ise “vaka çalışması” kısmının iş içerisinde tutar bazındaki ağırlığının %3,4 olduğu; kaldı ki ulusal yeterlilik ile ilişkilendirilen, 122 mühendis ve tekniker personelin alacağı uygulamalı eğitimin, vaka çalışması kapsamındaki 17 yetkinliğin de sadece 1’ini oluşturduğu; yine ihale dokümanında iş kapsamında ulusal yeterliliklere göre ölçme, değerlendirme ve belgelendirme faaliyeti yapılacağına ilişkin bir düzenleme bulunmadığı, dolayısıyla ulusal yeterliliklere göre ölçme, değerlendirme ve belgelendirme faaliyetlerinin gerçekleştirilmeyeceği bir ihalede, bu faaliyetlerin yapılabilmesi için gereken “yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu” olma şartının ihaleye katılımda aranmasının yerinde olmadığı; bu nedenlerle şikâyete konu düzenlemelerin 4734 sayılı Kanun’un temel ilkelerine aykırı sonuçlar ortaya çıkardığı neticesine ulaşılmıştır.

Nitekim 5 adet ihale dokümanı indirildiği halde ihaleye 1 isteklinin katılması, bahse konu isteklinin 1.014.080,00 TL’lik teklifinin ise 1.015.000,00 TL’lik yaklaşık maliyetin %99,91’ine tekabül etmesi hususları da ulaşılan bu neticeyi destekleyici niteliktedir.

İhale dokümanının bütünü göz önünde bulundurularak diğer iddialar bakımından inceleme yapıldığında ise; eğitimlerin gün bazında 6 saat olarak planlanacağı; oryantasyon modülünün 2 gün, gelişim kampının 4 gün, anayasa hukuku ile yerel yönetimler ve kamu yönetimi haricindeki eğitimlerin e-öğrenme şeklinde ve saha çalışmaları ile eş zamanlı olarak 1 ay süreceği; vaka çalışması ve sistem düşüncesi webinarının “çevrimiçi” şekilde gerçekleştirileceği; idare direktörlerine mentorlük eğitiminin katılımcıların saha çalışmasına tabi tutulduğu süreçte yapılacağı; işin süresinin işe başlama tarihinden itibaren 120 gün olduğu; vaka çalışmasının genel itibarıyla 406 kişiyle yürütüleceği, vaka çalışması kapsamındaki 17 yetkinliğin sadece 1’i olan mühendis ve tekniker personelin alacağı uygulamalı eğitimin 122 kişiye yönelik olduğu; bu doğrultuda ihale konusu iş ve yapılma şekli ile iş programının ihale dokümanında ana hatlarıyla ve yeterli şekilde tarif edildiği; teklif verilmesini engelleyecek ölçüde bir tereddüt ve belirsizlik yaratan durum bulunmadığı anlaşılmış olup, bu iddialar yerinde görülmemiştir.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,Oybirliği ile karar verildi.