|
BAŞVURU SAHİBİ:
Nvs İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Nyb İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2020/234317 İhale Kayıt Numaralı “Adana Aşağı Seyhan Yedigöze İmamoğlu Sulaması 3 Merhale Projesi (İmamoğlu Sulaması 3 Kısım İkmali) İnşaatı” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından 18.06.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Adana Aşağı Seyhan Yedigöze İmamoğlu Sulaması 3 Merhale Projesi (İmamoğlu Sulaması 3 Kısım İkmali) İnşaatı” ihalesine ilişkin olarak Nvs İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. – Nyb İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının 27.11.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 01.12.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 10.12.2020 tarih ve 55678 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 10.12.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Kamu İhale Kurulunun 05.08.2021 tarihli ve 2021/MK-327 sayılı kararı gereğince yapılan incelemeye aşağıda yer verilmiştir.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/1981-01 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idare tarafından şikayete cevap yazısında aşırı düşük teklif açıklamalarında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na ait “F = A x 0.00017 x K x √M x G” ve “F=A x K x (0,0007 x M+ 0,01) x G” formüllerinde G yoğunluk değerlerinin 1 ton/m³ alındığı, analizlerde nakliye birimlerinin Ton olarak verilmesinden dolayı yoğunluk değerlerinin 1 ton/ m³ olarak alınmasının yerinde olduğu, ancak DSİ tarafından en son yayımlanan birim fiyat cetvelinde A katsayısı ile aynı anlamı taşıyan B katsayısının, betonarme kanalet ve plastik boru taşımalarında 2.00, madeni boru taşımalarında 1.75, betonarme ve beton boru taşımalarında 1.50, kanalet ve her türlü borudan gayri her cins yük ve malzeme taşımalarında 1.25 ve transmikserle taşımalarda 2.25 olarak esas alınacağı, ancak firmaları tarafından B katsayısı için herhangi bir değer öngörmediği, formül hesabında anılan katsayıyı hesaba katmadığı ya da 1 kabul ederek Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce belirlenen katsayı aralığının (1,25 – 2,25) dışında bir değer kullandığı, aşırı düşük teklif sorgulamasında verilen nakliye girdisinin 07.006 olarak verilmiş olduğu, verilen poza göre B katsayı değerinin hesaba katılması gerektiği değerlendirmesi yapılarak aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığının belirtildiği, açıklamalarının mevzuata uygun olduğu, mevzuatta belirtilen eşit muamele ilkesine uyulmadığı, aşırı düşük teklif açıklama analizlerinde herhangi bir nakliye formülü veya birim fiyat kitabının verilmediği, formül verilmediği bir durumda isteklinin açıklamalarını nasıl yapacağının mevzuatlarda ve Kamu İhale Kurulu kararlarında belirtildiği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na nakliye formüllerinin kullanılmasının uygun olduğu, DSİ tarafından 2015 yılından sonra herhangi bir birim fiyat yayımlanmadığı, DSİ formülünün 2015 yılı fiyatlarını yansıttığı, ihale kararında belirtildiği gibi “F=(Kx0,0007xm+Kx0,01)xAxB TL, A=1+0.25 D/M D=Ham Yol” formülünün kullanabilmek için analizlerde “D=Ham Yol” değerinin verilmesi gerektiği, ayrıca “B” değerinin de yüklenici karsız halinin verilmesi gerektiği, yayınlanmamış ve analizlerde yer verilmemiş bir katsayının alınmaması nedeniyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının uygun olmadığı, ayrıca Çevre şehircilik Bakanlığı nakliye formüllerinde yer alan G (yoğunluk) değerinin 1 alındığının ifade edildiği, analizlerde yer alan nakliye girdilerinin biriminin “ton” harici olduğu durumlarda, malzemeye göre “G” değerinin kullanılabileceği, ancak analizlerde yer alan nakliye girdilerinin biriminin zaten “ton” olarak verildiği, Çevre Şehircilik Bakanlığının nakliye formülündeki çıkan değerin TL/ton olduğu, bu nedenle “G=1” alınmasının doğru bir uygulama olduğu, nakliye girdisine ilişkin olarak kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanmış bazı taşıma formülleri bulunduğu, idare tarafından ihale dokümanında veya analiz formatlarında nakliye formülüne yer verilmiş ya da nakliye maliyetinin kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan nakliye formülleri kullanılarak yapılacağı belirtilmiş olması durumunda, isteklilerin formül ile açıklama yapmalarının zorunlu olduğu, ihale dokümanında veya analiz formatlarında nakliye formülüne yer verilmediği, ya da nakliye maliyetinin kamu kurum ve kuruluşları tarafından yayımlanan nakliye formülleri kullanılarak yapılacağı belirtilmemiş ise istekliler tarafından nakliye maliyetinin doğrudan fiyat teklifi ile veya herhangi bir kuruma ait nakliye formülü ile açıklanmasının mümkün olduğu, idarenin yaklaşık maliyet hesabında da hangi kuruma ait ve hangi nakliye formüllerinin kullanıldığının bilinmesinin mümkün olmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
İhale süreci içerisinde başvuru konusu ihaleye ilişkin alınan 30.12.2020 tarih ve 2020/UY.I-2170 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verildiği,
Anılan Kurul kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada Danıştay Onüçüncü Dairesinin 10.06.2021 tarih ve E:2021/1497, K:2021/2173 sayılı kararı üzerine alınan 05.08.2021 tarihli ve 2021/MK-327 sayılı Kurul kararı ile “1- Kamu İhale Kurulunun 30.12.2020 tarihli ve 2020/UY.I-2170 sayılı kararının iptaline,
2- Anılan Mahkeme kararında belirtilen gerekçeler doğrultusunda, başvuru sahibinin iddiasının esasının yeniden incelenmesine” karar verildiği anlaşılmıştır.
İhale ilan tarihinde yürürlükte olan Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
…
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
…
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
…
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
İş kalemleri/grupları için, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar esas alınarak teklif sunulmuş olmakla birlikte; yukarıda belirtildiği şekliyle liste halinde belirtilmemesi durumunda, söz konusu iş kalemleri/grupları için analiz sunulması zorunludur.
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
…
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
45.1.11. Yapım yönteminin ekonomik olması hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; kullanılan yapım yöntemi ve teknolojisinin sağlayacağı maliyet avantajının açıklanması gereklidir.
45.1.12. Seçilen teknik çözümler, yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar veya yapım işinin özgünlüğü hususunda bir açıklamada bulunulması durumunda; belirtilen çözüm, avantajlı koşul ve özgünlük sayesinde elde edilen maliyet avantajı açıklanmalıdır…” açıklamalarına yer verilmiştir.
İdare tarafından sınır değerin altında teklif sunan isteklilere 07.07.2020 tarihli EKAP üzerinden gönderilen aşırı düşük teklif açıklama yazısında açıklama istenilen iş kalemleri listesi tablosu, sıralı analiz girdi tabloları, açıklama istenilen analiz girdileri tablosu ve açıklama istenmeyen analiz girdileri tablosunun gönderildiği anlaşılmıştır.
Açıklama istenilen iş kalemleri listesinde yer alan, İM3-03(Boru Hendek Kazısının Yapılması ve Kazı Fazlasının Depo Sahasına Nakli) iş kaleminin analizinde yer alan 07.006/22 girdi numaralı Kazı nakli (10 km) girdisinden, İM3-05 (Boru Hendeğinde Yataklama, Yastık ve Gömlek Tabakası Yapılması) iş kaleminin analizinde yer alan 07.006 girdi numaralı Kırmataş nakli (8 km) girdisinden, İM3-07 (İşletme Bakım Yolu Yapılması (4 m platformlu)) iş kaleminin analizinde yer alan 07.006/22 girdi numaralı Kazı nakli (10 km) girdisinden ve 07.006/27 girdi numaralı Stablize nakli (15 km) girdisinden açıklama istenildiği, her girdinin biriminin “ton” olarak belirtildiği ve açıklama istenilen analiz girdileri listesinde de yer aldığı anlaşılmıştır. Analizlerde nakliye mesafelerine (M katsayısı) yer verildiği görülmekle birlikte bunun dışında herhangi bir bilgiye yer verilmediği(nakliye formülü, zorluk katsayısı vb. gibi) görülmektedir.
Başvuru sahibi istekli tarafından yapılan açıklamada “…Motorlu araçlarla taşıma mesafesi taşıma yolu üzerinden ve <=10,000 mt olduğunda [m] Nakliye birim fiyat hesaplaması aşağıdaki formülle yapılabilir. F = A x 0.00017 x K x √M x G
Motorlu araçlarla taşıma mesafesi taşıma yolu üzerinden ve >10 km olduğunda [km] kullanılan formül: F = AxKx (0.0007 x M+0.01) x G
Formüldeki K değişkeni 10.110.1003 poz numarasından Her cins ve tonajda motorlu araç taşıma katsayısı K = 380
M : Mesafe (formül tipine göre kilometre veya metre)
G : Malzeme yoğunluğu (nakliye formülleri Ton cinsinden sonuç vermektedir, eğer nakliye birim fiyatını Ton dışında bir birim üzerinden ödenmesi isteniyorsa taşman malzemenin yoğunluğu girilmelidir. Ton cinsinden nakledilmesi halinde Yoğunluk 1 kabul edilir.)
A : Zorluk katsayısı, bu katsayı genellikle şehir içindeki şantiyeler için 1 kabul edilmektedir. Katsayıyı bulmak için özel bir formül bulunmaktadır. Bu formülde taşıma mesafesi içerisinde yol eğilimleri ve kaplamaları dikkate alınarak taşıma zorluğu bulunmaktadır. İdarece herhangi bir değer verilmemiş olup 1 alınmıştır.
07.006/22 Kazı Nakli (10 km)
F =Ax 0.00017 xKx √MxG
F=1 x0.00017x380x√10000×1=6.46
07.006 Kırmataş Nakli (8 km)
F = Ax 0.00017 x Kx √M x G
F=1 x0.00017x380x√8000x 1=5.78
07.006/27 Stabilize Nakli (15 km)
F = A x K x (0.0007 x M+0.01) x G
F=1x380x(0.0007x 15+0.01)x 1=7.79” ifadelerine yer verilerek yukarıda yer verilen analiz girdilerinin açıklandığı anlaşılmıştır.
Danıştay Onüçüncü Dairesinin 10.06.2021 tarih ve E:2021/1497, K:2021/2173 sayılı kararı üzerine alınan 05.08.2021 tarihli ve 2021/MK-327 sayılı Kurul kararında “…Davalı idarece, ihaleyi gerçekleştiren idare tarafından poz numarası verilip bu poza ilişkin nakliye hesaplama formülü bilgisine yer verilmediğinden, açıklama istenen iş kalemlerine ilişkin DSİ tarafından yayınlanan formülün, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nca yayınlanıp yayınlanmadığı, yayınlanmış ise, aynı poza ilişkin formülün (uygun olduğu ölçüde) kullanılıp kullanılamayacağı, DSİ tarafından yayınlanan 2015 Yılı Birim Fiyat Cetveli’nde yer alan birim fiyatların, ihalenin gerçekleştirildiği tarih dikkate alınmak suretiyle güncellenmiş hâli göz önünde bulundurulmak suretiyle müdahil iş ortaklığı tarafından yapılan aşırı düşük teklif açıklaması hakkında bir değerlendirme yapılarak karar verilmesi…” ifadelerine yer verildiği görülmektedir.
Söz konusu karar üzerine 23.08.2021 tarih ve E.2021/14471 sayılı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü’ne gönderilen yazıda “2020/234317 İhale kayıt numaralı “Adana Aşağı Seyhan Yedigöze İmamoğlu Sulaması 3 Merhale Projesi (İmamoğlu Sulaması 3 Kısım İkmali) İnşaatı” işiyle ilgili Kurumumuza yapılan başvuruya ilişkin olarak yapılan incelemede, aşağıda belirtilen bilgi ve belgelere ihtiyaç duyulmuştur:
1) Devlet Su İşleri tarafından 2015 yılında yayımlanan 07.005 poz no.’lu iş kalemindeki formülün F= 0,044625 x A x B x √M şeklinde, 07.006 poz no.’lu iş kalemindeki formülün F= (0,18375 x M+2,625) x A x B şeklinde olduğu görülmektedir. Söz konusu formülde yer alan parametrelerin açıklanmasına,
2) Devlet Su İşleri tarafından 2015 yılından sonra söz konusu formüllerin yayımlanıp yayımlanmadığına,
3) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan ( “F = A x 0.00017 x K x √M x G” ve “F=A x K x (0,0007 x M+ 0,01) x G”) formüllerin yukarıda yer verilen Devlet Su İşleri formülleri ile kıyaslanması sonucunda oluşan benzerlik ve farklılıklara ilişkin bilgi ve belgeler ile konu hakkında görüşler” ifadelerine yer verilerek bilgi ve belge talebinde bulunulmuştur.
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından 16.09.2021 tarihinde Kurum kayıtlarına alınan E-22779592-730.10-1547107 sayılı yazıda “…DSİ Proje ve İnşaat Dairesi Başkanlığının en son 2015 yılı Birim Fiyat Cetvelinde yer alan ve artık yayımlanmayan bahse konu pozların hesaplanmasında kullanılan formüller ve formüllerde yer alan parametreleri açıklayan DSİ 2015 Yılı Birim Fiyat Cetveli’nin ilgili sayfaları yazımız ekinde sunulmaktadır. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın taşıma formülleri; “F = A x 0.00017 x K x √M x G” ve “F = A x K x (0,0007 x M+ 0,01) x G” ve 02.017 (yazımız tarihinde 10.110.1003) poz numaralı taşıma katsayısı (rayici) 2015 yılı için 210,00 TL olmak üzere; 07.005 poz numaralı “Taşıma mesafesi taşıma yolu üzerinden ölçülen her cins kaplamalı, kaplamasız yolun “M” metre mesafeye (10 000 metre ve daha az) her cins yük ve malzemenin taşınması (TL/ton)” resmi birim fiyatında bulunan katsayı; “1,25 x 0,00017 x K = 0,044625” formülü ile, 07.006 poz numaralı “Taşıma mesafesi taşıma yolu üzerinden ölçülen her cins kaplamalı, kaplamasız yolda “M” km. mesafeye (10 km. den fazla) her cins yük ve malzemenin taşınması (TL/ton)” resmi birim fiyatında bulunan katsayı; “1,25 x K x (0,0007 M +0,01) = 0,18375 M + 2,625” formülü ile belirlenmiştir. 07.005 ve 07.006 poz numaralı resmi fiyatlar yüklenici karı içermekte olup A yol niteliğine bağlı, B taşınan malzeme niteliğine bağlı birer katsayı olarak kullanılmıştır. Söz konusu pozlar en son 2015 yılında yayımlanmış, 2016 ~ 2019 yıllarında hiçbir cetvel yayımlanmamış, 2020 ve 2021 yılı birim fiyat kitabında ise diğer kamu kurumlarıyla birlikteliği sağlamak için 07.005 ve 07.006 poz numaralarına yer verilmemiştir.” ifadelerine yer verilmiştir.
Daha sonra söz konusu hususu açıklığa kavuşturmak adına Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne gönderilen 17.09.2021 tarih ve E-15863 sayılı yazıda “İlgi (a)’da kayıtlı yazımıza cevap olarak gönderilen ilgi (b)’de kayıtlı yazınızda Devlet Su İşleri tarafından 2015 yılında yayımlanan 07.005 poz no.’lu ve 07.006 poz no.’lu iş kalemindeki formülde yer alan parametrelerin açıklandığı görülmekle birlikte,
– Söz konusu formülün Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan ( “F = A x 0.00017 x K x √M x G” ve “F=A x K x (0,0007 x M+ 0,01) x G”) formülünden türetilip türetilmediği,
– Söz konusu formüllerde bulunan katsayılar bakımından herhangi bir farklılık bulunup bulunmadığı,
– 2015 yılında kullanılan Devlet Su İşleri formülü ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı formülünün karşılaştırılmalı olarak gösterilmesi hususlarına ilişkin bilgi ve belgeler ile konu hakkında görüşler.” ifadelerine yer ver verilerek bilgi talebinde bulunulmuştur.
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından gönderilen 27.09.2021 tarih E-22779592-000-1594350 sayılı cevap yazısında “2015 yılı DSİ birim fiyatlarında 07.005 poz no.’lu ve 07.006 poz no.’lu iş kalemindeki formülde yer alan parametreler Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayınladığı; “F = A x 0,00017 x K x √M x G” ve “F = A x K (0,0007 x M + 0,001) x G” formülünden türetilmiştir.
Söz konusu formüllerde bulunan katsayılardaki farklılıklar Ek-1 tablodaki gibidir.
2015 yılında kullanılan DSİ formülü ile ÇSB formülünün karşılaştırmalı gösterimi Ek-1 tabloda sunulmuştur.” ifadelerine yer verilmiştir.
Söz konusu yazı ekinde gönderilen tabloda “a) 07.005 “Taşıma mesafesi taşıma yolu üzerinden ölçülen her cins kaplamalı, kaplamasız yolun “M” metre mesafeye (10000metre ve daha az) her cins yük ve malzemenin taşınması (TL/ton)” Pozuna Ait Formül ve Katsayılar
– Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tarafından Açıklanan 2015 yılı için 02.017 poz numaralı K Katsayısı=210tl
– Çevre ve Şehircilik Formülü=0,00017* K*A*√M (A katsayısı Ek-2 de belirtilen hususlara göre tespit edilir.)
– DSİ Formülü = Katsayı1* A*B*x√ M, Yüklenici Karı ve Genel Giderler Katsayısı=1,25
Katsayı1 = K* 1,25* 0,00017=210*1,25*0,00017=0,044625
A katsayısı yol niteliğine göre Ek-3 de belirtilen hususlara göre tespit edilir.
B katsayısı taşınan malzeme niteliğine göre Ek-3 de belirtilen hususlara göre tespit edilir.
Devlet Su İşleri Formülü =0,044625* A*B*x√ M
b) 07.006 “Taşıma mesafesi taşıma yolu üzerinden ölçülen her cins kaplamalı, kaplamasız yolda “M” km mesafeye (10 km. den fazla) her cins yük ve malzemenin taşınması (TL/ton)” Pozuna Ait Formül ve Katsayılar
– Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tarafından Açıklanan 2015 yılı için 02.017 poz numaralı K Katsayısı=210tl
– Çevre ve Şehircilik Formülü = (0,0007*M+0,1)*K*A (A katsayısı Ek-2 de belirtilen hususlara göre tespit edilir.)
– DSİ Formülü=(Katsayı1*M+Katsayı2)*A*B, Yüklenici Karı ve Genel Giderler Katsayısı=1,25
Katsayı1 = K*1,25*0,0007=210*1,25*0,00017=0,18375
Katsayı2 = K*1,25*0,01 =2,625
A katsayısı yol niteliğine göre Ek-3 de belirtilen hususlara göre tespit edilir.
B katsayısı taşman malzeme niteliğine göre Ek-3 de belirtilen hususlara göre tespit edilir.
Devlet Su İşleri Formülü=(0,18375M+2,625)*A*B” bilgilerine yer verildiği görülmüştür.
Ayrıca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı taşıma formülleri ve Devlet Su İşleri 2015 yılı birim fiyat cetveline yer verildiği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı taşıma formüllerinde (A) katsayısının “A) katsayısı için eksiltmeden evvel yatırımcı kuruluşun yetkili makamından onay almak suretiyle,
(A) = 1.00 (dahil) – 2.00 (dahil) arasında bir değer seçilecektir.
Eksiltmeden evvel (A) için bir değer tesbit edilmemişse,
A = 1+ 0,25/M [b+d+2(c+e)+3f]
Formülü kullanılarak yol durumu şartlarına göre hesap yapılacaktır. Formülde:
“M = Taşıma yolunun toplam uzunluğu (mt)
b = %10 – %15 (dahil) meyle kadar her cins kaplamalı yol uzunluğu (mt) c = %15’den fazla meyilli her cins kaplamalı yol uzunluğu (mt)
d = %10 (dahil) meyle kadar ham yol uzunluğu (mt)
e = %10 – %15 (dahil) meyle kadar ham yol uzunluğu (mt)
f = %15’den fazla meyilli ham yol uzunluğu (mt) ile gösterilmektedir.” şeklinde olduğu,
Devlet Su İşleri birim fiyat cetvelinde de (A) ve (B) katsayılarının “A= 1+0,25 d/M d=ham yol (kaplamasız ve bozuk kaplamalı yol) uzunluk toplamı m=toplam taşıma mesafesi
B=2 00 betonarme ve kanalet ve plastik boru taşınması
B=1.75 madeni boru taşınması
B=1.50 betonarme ve beton boru taşınması
B=1.25 kanalet ve her türlü borudan gayri her cins yük ve malzeme taşınması
B=2.25 transmikserle taze beton naklinde (07 d/3 pozu için)” şeklinde olduğu görülmektedir.
Yukarıda yer verilen yazı ve eklerinde yer alan bilgilere göre 2015 yılı DSİ birim fiyatlarında 07.005 poz no.’lu ve 07.006 poz no.’lu iş kalemindeki formülde yer alan parametrelerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayımladığı; “F = A x 0,00017 x K x √M x G” ve “F = A x K (0,0007 x M + 0,001) x G” formülünden türetildiği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Devlet Su İşleri formülünde (A) katsayısının yol şartlarına göre belirlendiği, ancak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı formülünden farklı olarak Devlet Su İşleri formülünde (B) katsayısının yer aldığı ve söz konusu katsayının taşınan malzemenin niteliğine göre değişiklik gösterdiği anlaşılmaktadır.
Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan ve 01.01.2002 tarihinden sonra ihaleye çıkılan işlerde kullanılacak olan 2015 Yılı Birim Fiyat Cetveli’nde 07.005 poz no.’lu iş kalemindeki formülün F= 0,044625 x A x B x √M şeklinde, 07.006 poz no.’lu iş kalemindeki formülün F= (0,18375 x M+2,625) x A x B şeklinde olduğu görülmektedir. Yine aynı cetvelde anılan iş kalemlerinde yer alan A ve B katsayılarının nasıl hesaplandığına ilişkin bilgiye de yer verildiği ve bahse konu birim fiyatın 2015 yılından sonra yayımlanmadığı tespit edilmiştir.
İdare tarafından aşırı düşük teklife esas sınır değerin altında teklif sunan isteklilere gönderilen açıklama isteme yazısında yukarıda yer verilen iş kalemleri analizinde 07.006, 07.006/22 ve 07.006/27 poz numaraları belirtilerek M bilgisine yer verildiği, idarenin açıklama yapacak istekliyi 2015 yılında yayımlanan 07.006 poz numarasında geçen nakliye formülünün kullanmasına yönlendirdiği, ayrıca idare tarafından şikâyete cevap yazısında da “Kamu İhale Kanunu 38. Maddesine göre teklifleri sınır değer altında kalan istekli firmalardan aşırı düşük teklif açıklamaları kapsamında, “Açıklama İstenecek Analiz Girdileri” içerisinde yer alan “Nakliye” iş kalemleri için istekli firmalara Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü nakliye hesap formülleri olan 07.006 nakliye pozu taşıma mesafesi verilerek ve birimi “Ton” olacak şekilde verilmiştir.” ifadelerine yer verilerek anılan pozlara ilişkin olarak açıklama yapacak isteklilerin DSİ nakliye formüllerini kullanılması gerektiği anlaşılmıştır.
DSİ tarafından gönderilen yazıda 2015 yılı DSİ birim fiyatlarında 07.005 poz numaralı ve 07.006 poz numaralı iş kalemindeki formülde yer alan parametrelerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayınladığı formülden türetildiğinin ifade edildiği, ayrıca DSİ tarafından söz konusu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı formülüne (B) katsayı değerinin eklendiği, ancak söz konusu taşıma formüllerinin 2015 yılından sonra yayımlanmadığı, idare tarafından açıklama isteme yazısında da herhangi bir formüle ve (B) katsayısına ilişkin herhangi bir ifadeye yer verilmediği görülmektedir.
Bu bağlamda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 2020 yılında yayımlanan inşaat birim fiyatlarına esas işçilik araç ve gereç rayiç listesinde taşıma formüllerinin “A) MOTORLU TAŞITLARLA YAPILAN TAŞIMALAR
1.Taşıma mesafesi, taşıma yolu üzerinden (ortalama olarak) ölçülen meyli en çok %10 olan her cins kaplamalı yolda:
a) M < 10 Km. ye kadar (10 Km. dahil) olan taşımalar (Poz No. 07.005)
F = 0.00017K. VM TL/TON M = M et re olarak
b) M > 10 Km. olan taşımalar. (Poz. No. 07.006)
F = K (0.0007 M + 0.01) TL/Ton M = Km. olarak
2. Taşıma mesafeleri Brükner eğrisi üzerinden ölçülen her cins kazı malzemesinin M. metre mesafeye taşıması (Poz. No. 07.004)
F = 0.00023K. VM TL/TON
Motorlu taşıt formüllerindeki (K), rayiç listesindeki Poz. 02.017 = Her cins ve tonajda motorlu araç için taşıma katsayısıdır.
B) (07.005) ve (07.006) NO.LU POZLARIN UYGULANMASI
Taşıma yollarının özellikleri, taşımanın iklim şartlarına uygun olmadığı zamanına rastlaması, taşımanın o bölgenin ticari nakliyesinin pek kesif olduğu mevsime rastlaması gibi faktörlerden biri veya birkaçının aynı anda tesir etmesi halinde ve işin özelliğine de bağlı olarak taşıma bedeli, taşıma formülleri (A) katsayısı ile çarpılarak bulunur.
(A) katsıyısı için eksiltmeden evvel yatırımcı kuruluşun yetkili makamından onay almak suretiyle,
(A) = 1.00 (dahil) – 2.00 (dahil) arasında bir değer seçilecektir.
Eksiltmeden evvel (A) için bir değer tesbit edilmemişse,
A = A = 1+ 0,25/M [b+d+2(c+e)+3f]
Formülü kullanılarak yol durumu şartlarına göre hesap yapılacaktır. Formülde:
“M = Taşıma yolunun toplam uzunluğu (mt)
b = %10 – %15 (dahil) meyle kadar her cins kaplamalı yol uzunluğu (mt) c = %15’den fazla meyilli her cins kaplamalı yol uzunluğu (mt)
d = %10 (dahil) meyle kadar ham yol uzunluğu (mt)
e = %10 – %15 (dahil) meyle kadar ham yol uzunluğu (mt)
f = %15’den fazla meyilli ham yol uzunluğu (mt) ile gösterilmektedir.” şeklinde olduğu görülmüş olup, 2020 yılında gerçekleştirilen ve açıklama sunulan ihaleye 2020 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan nakliye formülünün kullanılmasının uygun olacağı, söz konusu formülde (B) katsayısına ilişkin herhangi bir bilginin bulunmadığı, sadece (A) katsayısı(yol şartlarına) ilişkin bilginin yer aldığı anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi istekli tarafından, 07.006/22 Kazı Nakli (10 km) için F =Ax 0.00017 xKx √MxG formülü kullanılarak 6.46 TL, 07.006 Kırmataş Nakli (8 km) için F = Ax 0.00017 x Kx √M x G formülü kullanılarak 5.78 TL, 07.006/27 Stabilize Nakli (15 km) için F = A x K x (0.0007 x M+0.01) x G formülü kullanılarak 7.79 TL olarak açıklama yapıldığı, açıklamada kullanılan formüllerin 2020 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan nakliye formülüne uygun olduğu, ayrıca söz konusu formüllerde yer alan (K) ”Her cins ve tonajda motorlu araç için taşıma katsayısı” katsayısının 2020 yılı için birim fiyatının 380 TL olarak belirlenmiş olduğu ve anılan isteklinin (K) katsayısını ihalenin yapıldığı 2020 yılına uygun olarak 380 TL güncel olarak hesaplamalarına dahil ettiği görüldüğünden açıklamanın bu haliyle uygun olduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla, başvuru sahibi isteklinin açıklamasında sunduğu analizlerin, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmadığı ve analiz fiyat tutarlarının teklif fiyatların üzerinde olduğu gerekçesiyle idarece yapılan değerlendirmenin yerinde olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu itibarla, başvuru sahibi isteklinin iddiası yerinde bulunmuştur.
Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, Nvs İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti.-Nyb İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığının teklifinin değerlendirmeye alınması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|