| BAŞVURU SAHİBİ:
Bin Sat ve Özel Güv. Hiz. Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Satın Alma ve Stok Kontrol Dairesi Başkanlığı,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/683617 İhale Kayıt Numaralı “Teşekkülümüzün 1. Bölge Müdürlüğü ve Marmaray İstasyonları İçin 988 Kişilik Özel Güvenlik” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Satın Alma ve Stok Kontrol Dairesi Başkanlığı tarafından 27.01.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Teşekkülümüzün 1. Bölge Müdürlüğü ve Marmaray İstasyonları İçin 988 Kişilik Özel Güvenlik” ihalesine ilişkin olarak Bin Sat ve Özel Güv. Hiz. Tic. Ltd. Şti.nin 21.02.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.02.2020 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 03.03.2020 tarih ve 11445 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 03.03.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2020/435 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) İhalenin 27.01.2020 tarihinde gerçekleştirildiği, EKAP üzerinden tebliğ edilen yazıda yaklaşık maliyetin 57.892.113,30 TL olarak belirtildiği ve ihaleye katılan 4 isteklinin de teklif bedellerinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu, ancak taraflarına 29.01.2020 tarihinde tebliğ edilen aşırı düşük teklif açıklaması konulu yazıda tebliğ tarihinden itibaren 3 iş günü sonundaki mesai bitimine kadar aşırı düşük teklif açıklamasının sunulmasının istendiği, aşırı düşük teklif açıklaması konulu yazının incelenmesi sonucunda dahi idarece ihalenin ilk oturumunda açıklanan yaklaşık maliyetin güncellendiğine dair herhangi bir bilgiye idarece yer verilmediği, bu nedenle kendilerine tebliğ edilen her iki yazının içerikleri dikkate alınıp değerlendirildiğinde idarenin ihalenin ilk oturumunda açıkladığı yaklaşık maliyeti güncellemediği ve açıklanan yaklaşık maliyet ile yürürlükteki mevzuat uyarınca açıklamada bulunmalarının fiilen imkansız olması nedenleriyle ihalenin iptal edileceği düşünülerek açıklamada bulunulmadığı, ancak idarece ihale sürecinin ilk oturumundan itibaren mevzuata aykırı ve çelişkili kararlarının akabinde 12.02.2020 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edilen ihale komisyonu kararı içeriğinde idarece yaklaşık maliyetin 65.658.215,77 TL (güncel tutar), sınır değerin ise 63.822.097,16 TL açıklamasına yer verildiği, idarenin ihale süreci içerisinde hatalı tesis ettiği işlemler nedeniyle kendilerinin sözleşme yapma iradesi ile katıldığı ihalede yanıltıldığı ve hak kaybına neden olunduğu, idareye yapılan şikayet başvurusunun 25.02.2020 tarihinde tebliğ edilen yazı ile reddedildiği, aynı yazı içeriğinde ihale yetkilisince onaylanan gerekçeli ihale kararının incelenmesi neticesinde, ihale sürecinde komisyon ve ihale yetkilisince yapılan değerlendirme işlem ve eylemlerinin mevzuata aykırı olduğu,
Şikayete cevap yazısında “…İdarenin ihale süreci içerisinde çelişkili ve yanıltıcı işlem ve eylemlerinin varlığı öngörülse bile ne aşırı düşük açıklaması için verilen 3 işgünü içerisinde, ne de iddianıza göre ilk oturumda açıklanan yaklaşık maliyet ve teklif bedeliniz birlikte değerlendirilerek teklifinizin sınır değerin altında kalması gerektiği düşüncenizin oluşmasına sebep olan 29/01/2020 tarihini izleyen günden itibaren 10 gün içerisinde idaremize herhangi bir müracaatta bulunulmadığı…” ifadelerine yer verildiği, ancak 4734 sayılı Kanun ve gerekçelerinde yer alan hükümler uyarınca yaklaşık maliyetin sadece idarelerce bilinecek olması ve gizliliği nedeniyle idarece ihalenin ilk oturumunda açıklanan yaklaşık maliyete itibar edilmesi gerektiği ve idarenin yaklaşık maliyet tutarını güncellemiş olduğunu ve güncellenen bu tutarın miktarının ne kadar olduğunun bilinmesi imkanının bulunmadığı, güncellenmiş yaklaşık maliyetin kesinleşen ihale kararında açıklanması ve firmalarının kararı tebliğ aldığı tarihte farkına varması somut gerçekleri karşısında idarenin red gerekçesinin saydamlık ilkesine aykırılık teşkil ettiği,
Ülkemizde asgari ücretin aralık ayı içerisinde açıklandığı, söz konusu ihalenin ise 27.01.2020 tarihinde yapıldığı bu tarihten itibaren ihale komisyonunun yaklaşık maliyeti güncellememesi ve dahi güncellenen yaklaşık maliyetin aşırı düşük teklif sorgulaması sürecinde de ihaleye katılan isteklilere açıklanmamasının ihale komisyonunun kendi teknik hatasından kaynaklandığı ve bu durumun yaptırım ve sorumluluğunun kendilerine yansıtılmasının yürürlükteki kamu ihale mevzuatına ve hukuka uyarlığının bulunmadığı, kaldı ki ihale komisyonunun yaptığı hatanın ciddiyetine vardığında ihaleyi iptal etmesinin mevzuata aykırılık teşkil etmeyeceği,
2) a) İdarece yaklaşık maliyet hatalı belirlendiğinde sınır değerin de hatalı hesaplandığı, bu nedenle ihale üzerinde bırakılan istekliye de aşırı düşük teklif sorgulaması yapılması gerekirken, yapılmadan tekliflerin değerlendirilmesi ve ihalenin, teklifi sınır değer altında kalan firmanın üzerinde bırakılması işleminin hatalı olduğu, Sözleşme Tasarısı’nın “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü maddesinde “…14.2. Bu sözleşme kapsamında yapılan işler için fiyat farkı hesaplanacaktır. Sadece Asgari Ücret Fiyat Farkı verilecektir.14.3. Sözleşmede yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz” düzenlemesi gereği alım konusu işte çalıştırılacak toplam 988 personelin tamamının asgari ücretin üzerinde (%70 ve %50 fazlası) ücret alması nedeniyle mevzuat uyarınca yüzde farklarının da dikkate alınarak personele ödeme yapılacağı, bu nedenle idarenin fiyat farkına ilişkin yapmış olduğu düzenleme gereği asgari ücretin üzerinde oluşacak fiyat farklarının da ayrı bir gider kalemi olarak yaklaşık maliyete dahil edilmesi gerektiği ancak bu giderin dahil edilmeden yaklaşık maliyetin hesaplandığı kanaatinde oldukları,
Anılan Tasarı’nın “Montaj, işletmeye alma, eğitim, bakım, yedek parça gibi destek hizmetlerine ait şartlar” başlıklı 33’üncü maddesinde yer alan “33.1. …Yüklenici istihdam ettiği her özel güvenlik personeline; TCDD Genel Müdürlüğünün 551 No.lu Genel Emrin 4. Maddesinin 4. Fıkrasında bahsedilen 3. Şahısların Demiryolu Hattı Üzerinde ve Yakınında Yapacakları Çalışmalarda Uyması Gereken Kurallar Eğitimi verilmesi zorunludur. Eğitim sonunda katılımcılara 2 yıl geçerli belge verilecektir. Belgesi olmayan personel bu sözleşme kapsamında çalıştırılmayacaktır. Eğitim İdare tarafından verilecek olup, bu eğitim için yükleniciye ayrıca bir ücret ödenmeyecektir…” düzenlemesi gereği TCDD tarafından verilen eğitim bedelinin yüklenicinin hakedişinden kesildiği ve bu gider kaleminin teklif fiyata dahil edilmesi gerektiği ancak bu gider dahil edilmeden yaklaşık maliyetin hesaplandığı kanaatinde oldukları,
Teknik Şartname’nin “Yüklenicide Aranacak Şartlar ve Yüklenici Sorumlulukları” başlıklı, 4.35’inci maddesinde özetle “Yüklenici Temsilcisi” olarak çalıştırılacak personele ilişkin gider kaleminin teklif fiyata dahil edilmesi gerektiği ancak bu giderin dahil edilmeden yaklaşık maliyetin hesaplandığı kanaatinde oldukları,
Yukarda sayılan ve yüklenici tarafından karşılanacağı düzenleme altına alınan gider kalemlerinin de eklenmesi sonucunda, itirazen şikayete konu ihalede sınır değerin 63.822.097,16 TL’nin üzerinde olması gerektiği göz önüne alındığında, ihale üzerinde bırakılan Başkent Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti.’nin 63.822.664,44 TL olan teklifinin sınır değerin altında kalacağı, teklifi sınır değerin altında kalan istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenmediği hususları göz önüne alındığında, ihale komisyon kararının hatalı olduğunun anlaşılacağı, dolayısıyla aşırı düşük teklif açıklamasının mevzuata uygun olarak yeniden yapılması veya ihalenin iptal edilmesi gerektiği,
b) Teknik Şartname’nin “Yüklenicide Aranacak Şartlar ve Yüklenici Sorumlulukları” başlıklı 4.35’inci maddesindeki “Yüklenici Temsilcisi” olarak çalıştırılacak personele ilişkin düzenleme, anılan Şartname’nin “Özel Güvenlik Personelinde Aranacak Şartlar ve İstenecek Belgeler” başlıklı 5’inci maddesinin yedinci fıkrasında yer verilen “TCDD bünyesinde daha önce görev yapanlar hariç; ilk defa işe alınacaklar için baylarda 30, bayanlarda 30 yaşını geçmemiş olmak.” düzenlemesi yer alan ihalelerin iptal edildiğine ilişkin Kurul kararları bulunduğu,
Sözleşme Tasarısı’nın “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü maddesinde “…14.2. Bu sözleşme kapsamında yapılan işler için fiyat farkı hesaplanacaktır. Sadece Asgari Ücret Fiyat Farkı verilecektir.14.3. Sözleşmede yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz” düzenlemesinin, Fiyat Farkı Esasları’nın 6’ncı maddesine aykırı düzenlendiği, yapılan düzenlemenin Fiyat Farkı Kararnamesi ile uyumlu olmadığı, Kararnameye uyumlu bir fiyat farkı düzenlemesi için idarenin “Kararnamenin 6’ncı maddesine göre fiyat farkı verilecektir” şeklinde bir ifadeye yer vermesi veya söz konusu maddedeki ifadeyi ihale dokümanlarına taşıması gerektiği,
İhale dokümanı bu şekilde hatalı düzenlenen ve sözleşmesi devam eden işlerde, idarelerin bunu sonradan fark edip düzeltmesi ve fiyat farkı ödeyebilmesinin 4735 sayılı Kanunun 4’ncü maddesindeki “Bu Kanunda belirtilen haller dışında sözleşme hükümlerinde değişiklik yapılamaz ve ek sözleşme düzenlenemez” hükmü ve Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların 7’nci maddesindeki “Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin usul ve esaslarda sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz” hükmü uyarınca mümkün olmadığı,
Anılan Tasarı’nın “Montaj, işletmeye alma, eğitim, bakım, yedek parça gibi destek hizmetlerine ait şartlar” başlıklı 33’üncü maddesindeki “33.1. …Yüklenici istihdam ettiği her özel güvenlik personeline; TCDD Genel Müdürlüğünün 551 No.lu Genel Emrin 4. Maddesinin 4. Fıkrasında bahsedilen 3. Şahısların Demiryolu Hattı Üzerinde ve Yakınında Yapacakları Çalışmalarda Uyması Gereken Kurallar Eğitimi verilmesi zorunludur. Eğitim sonunda katılımcılara 2 yıl geçerli belge verilecektir. Belgesi olmayan personel bu sözleşme kapsamında çalıştırılmayacaktır. Eğitim İdare tarafından verilecek olup, bu eğitim için yükleniciye ayrıca bir ücret ödenmeyecektir…” düzenlemesi gereğince “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25 inci maddesinde ve birim fiyat teklif mektubu eki cetvelde koordine sorumlusuna ilişkin düzenleme yapılması gerektiği, teklif bileşenlerinin açık ve net olarak belirlenmemesi nedeniyle yapılan düzenlemelerin isteklileri teklif fiyatını oluştururken tereddüde düşürebileceği iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Tekliflerin alınması ve açılması” başlıklı 36’ncı maddesinde “Teklifler ihale dokümanında belirtilen ihale saatine kadar idareye verilir. İhale komisyonunca ihale dokümanında belirtilen saatte kaç teklif verilmiş olduğu bir tutanakla tespit edilerek, hazır bulunanlara duyurulur ve hemen ihaleye başlanır. İhale komisyonu teklif zarflarını alınış sırasına göre inceler. 30 uncu maddenin birinci fıkrasına uygun olmayan zarflar bir tutanak ile belirlenerek değerlendirmeye alınmaz. Zarflar isteklilerle birlikte hazır bulunanlar önünde alınış sırasına göre açılır.
İsteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ve teklif mektubu ile geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Belgeleri eksik veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmayan istekliler tutanakla tespit edilir. İstekliler ile teklif fiyatları ve yaklaşık maliyet tutarı açıklanır. Bu işlemlere ilişkin hazırlanan tutanak ihale komisyonunca imzalanır. Bu aşamada; hiçbir teklifin reddine veya kabulüne karar verilmez, teklifi oluşturan belgeler düzeltilemez ve tamamlanamaz. Teklifler ihale komisyonunca hemen değerlendirilmek üzere oturum kapatılır.” hükmü,
Anılan Kanun’un “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde “(1) Birim fiyat üzerinden teklif alınan ihalelerde;
a) Her bir iş kaleminin miktarını ve gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde her bir iş kaleminin adı, birimi, birim fiyatı ve bu fiyata dahil olan maliyetler ile varsa diğer unsurlar gösterilir.
b) Birim fiyata dahil olan maliyetler, iş kalemi ile ilgili bütün unsurları içerecek şekilde düzenlenir ve bu iş kalemine dahil olmayan başka giderler öngörülmez.
(2) Götürü bedel üzerinden teklif alınan ihalelerde, işin gerçekleştirilmesine ilişkin şartları gösteren bir cetvel hazırlanır. Bu cetvelde işçilik ile varsa malzeme, ekipman ve diğer unsurlar için belirlenen fiyatlar ve bu fiyata dahil olan maliyetler gösterilir.
(3) Hizmetin gerçekleştirilmesi için gerekli olan iş kalemlerine veya iş gruplarına ilişkin miktarların tespit edilen fiyatlarla çarpımı sonucu bulunan tutarların toplanması ile elde edilen genel toplam tutar, sözleşme giderleri ve genel giderler ile KDV hariç olarak belirlenir. Bulunan bu tutara işin niteliği dikkate alınarak % 7 oranını geçmemek üzere yüklenici kârı eklenir. Bu tutar, kâr hariç belirlenen genel toplam tutar üzerinden hesaplanan sözleşme giderleri ve genel giderler ile toplanarak yaklaşık maliyet hesaplanır. Buna ilişkin hesap cetveli hazırlayanlarca imzalandıktan sonra, ihale onay belgesinin ekine konularak ihale yetkilisine sunulur. Yüklenici için öngörülen kar tutarının bu cetvelde gösterilmesi zorunludur.
(4) Yaklaşık maliyetin, hesaplandığı tarihten itibaren ihalenin ilk ilan veya davet tarihine kadar güncelliğini kaybettiği durumlarda, işi oluşturan unsurlara ilişkin maliyetler idarelerce, endeks üzerinden güncellenir.
(5) Asgari ücret ve diğer işçilik maliyetlerinde ilgili mevzuatından kaynaklanan değişiklikler nedeniyle yaklaşık maliyetin ihale tarihine kadar geçen sürede değişikliğe uğradığının belirlenmesi durumunda, gerekçesi belirtilmek suretiyle ihale komisyonu tarafından, bu maliyetler dikkate alınarak yaklaşık maliyet güncellenir.” hükmü,
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.
(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler;
a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,
b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın EKAP üzerinden e-imza kullanılarak indirildiği tarihi, belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde ihale dokümanının teslim alındığı tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi,
c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,
ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,
d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikayet başvurularında ise iptal kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi,
izleyen günden itibaren başlar.
(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü,
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımlarında teklif fiyata dahil olacak giderler” başlıklı 78’inci maddesinde “…78.6. Tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında, ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücret dikkate alınacaktır.
78.7. İdarelerce yaptırılacak işin niteliği dikkate alınarak, çalıştırılacak personel için brüt asgari ücret veya brüt asgari ücretin yüzde (%) fazlası ücret belirlenebilecek; ancak “brüt asgari ücretin işverene maliyetinin (%) fazlası” şeklinde bir belirleme yapılmayacaktır. Tekliflerin eşit şartlarda değerlendirilmesi amacıyla, istekliler tarafından yaşlılık aylığı veya emekli aylığı bağlanmış olan personel çalıştırılacağı belirtilmiş olsa dahi işveren paylarının hesabında bu hususlar dikkate alınmaz…” açıklaması yer almaktadır.
İhale komisyonunun 11.02.2020 tarihli kararından hizmet alımı işine ilişkin olarak Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü Satın Alma ve Stok Kontrol Dairesi Başkanlığı Yönetim Kurulu’nun 12.12.2019 tarih ve 28/235 sayılı Kararı ile 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 19’uncu maddesine istinaden e-ihale yöntemi ve açık ihale usulüne göre temini hususunda ihale komisyonu oluşturularak yaklaşık 57.892.113,30 TL tutarında satın alma yetkisi verilmesi ve ihale sürecindeki tüm iş ve işlemlerin yapılması hususunda Genel Müdürlük’e yetki verildiği anlaşılmıştır.
Yapılan ihalede 4 istekli tarafından EKAP üzerinden e-teklif sunulduğu, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.1’inci maddesi gereğince kâr hariç yaklaşık maliyet tutarının sınır değer olarak kabul edileceği, ihale işlem dosyasının incelenmesi ve Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 9’uncu maddesi gereğince yaklaşık maliyetin 2020 yılında geçerli asgari ücrete göre güncellenmesi ile ihalede yaklaşık maliyetin 65.658.215,77 TL ve sınır değerin 63.822.097,16 TL olarak belirlendiği, Bin Sat ve Özel Güvenlik Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. ile Ekol Grup Güvenlik Koruma ve Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti.’nin tekliflerinin sınır değerin altında olduğu gerekçesiyle aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği,
Anılan isteklilere idare tarafından gönderilen 29.01.2020 tarih ve E.33080 sayılı yazı ile, tekliflerinde yer alan; Personel Toplam Bedeli (işçilik gideri, resmi tatil, fazla mesai, yemek, yol, işveren SGK gideri dahil) 988 kişi,Ferdi Kaza Sigortası (988 İşçi için) (ölüm ve maluliyet durumlarında 50.000 TL limitli) (tedavi giderlerinde 5.000 TL limitli),Denetim ve Kontrol Aracı (4 araç x 10 ay için) (Trafik Sigortası, Kasko, Vergi, Bakım, Lastik ve Yakıt Giderleri Dahil)İş kalemlerine yönelik açıklamalarının, yazının tebliğini takip eden 3 iş günü içerisinde idareye tesliminin istendiği, süresi içerisinde Bin Sat ve Özel Güvenlik Hizmetleri Tic. Ltd. Şti. tarafından açıklama sunulmadığından, İdari Şartname’nin 33.1 maddesine istinaden teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, Ekol Grup Güvenlik Koruma ve Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti. tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamaları uygun bulunmadığından, anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verildiği ve ihalenin Başkent Güvenlik Hizmetleri Ltd. Şti uhdesinde bırakıldığı anlaşılmıştır.
Başvuru sahibinin iddialarının incelenmesi neticesinde; anılan istekli tarafından sunulan teklif bedelinin 63.780.840,04 TL olduğu, ihalenin ilk oturumunda açıklanan yaklaşık maliyetin ise 57.892.113,30 TL olduğu ve söz konusu ihalede 4 istekli tarafından da sunulan teklif bedellerinin yaklaşık maliyetin üzerinde olduğunun görüldüğü, ancak Kamu İhale Genel Tebliği’nin 78’inci maddesinin altıncı fıkrasına göre tekliflerin hazırlanmasında ve asgari işçilik maliyetinin hesaplanmasında, ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücretin dikkate alınacağının açıklandığı, söz konusu fıkranın hem isteklileri hem de idareyi kapsadığı, yani istekliler tarafından teklif maliyeti oluşturulurken ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücretin dikkate alınacağı ve idarece yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesinde yine yürürlükte bulunan asgari ücretin dikkate alınması gerektiği anlaşılmaktadır.
İhaleye katılan istekliler tarafından sunulan tekliflerin 2020 yılı asgari ücretine göre hesaplandığı ancak idarece ilk oturumda açıklanan yaklaşık maliyetin 12.12.2019 tarihinde hazırlandığı ve bu aşamada 2019 yılı asgari ücretine göre hesaplandığı, daha sonra idarece anılan Yönetmelik’in “Yaklaşık maliyetin hesaplanması ve güncellenmesi” başlıklı 9’uncu maddesinin beşinci fıkrası doğrultusunda ihale tarihinde yürürlükte bulunan asgari ücrete göre yaklaşık maliyetin güncellendiği, idarece yaklaşık maliyetin güncellenmesi neticesinde başvuru sahibi ve Ekol Grup Güvenlik Koruma ve Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti.den aşırı düşük teklif açıklamasında bulunulması istenildiği, personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde asgari ücretin ihale tarihine kadar değişikliğe uğraması durumunda idarece yaklaşık maliyetin güncellenmesi gerektiği ve idarece yaklaşık maliyetin ihale tarihinde yürüklükte bulunan asgari ücret dikkate alınarak güncellenmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı, isteklilerce sunulan teklif bedellerinin de ilk oturumda açıklanan yaklaşık maliyetin üzerinde olduğu hususları göz önüne alındığında basiretli tacir olarak istekliler tarafından teklif bedellerinin 2020 yılı asgari ücrete göre hesaplandığı, dolayısıyla isteklilerce yaklaşık maliyetin güncellenmesi gerektiği hususu da göz önünde bulundurularak hareket edilmesi gerektiği dikkate alındığında, başvuru sahibinin yaklaşık maliyetin hatalı güncellendiğine ilişkin iddiasının yerinde olmadığı,
Başvuru sahibinin aşırı düşük teklif açıklamasının ihalenin iptal edileceği düşünülerek sunulmadığı iddiasına ilişkin olarak yapılan incelemede ise;
29.01.2020 tarihli ve E.33080 sayılı yazı ile Ekol Grup Güvenlik Koruma ve Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti. ve Bin Sat ve Özel Güvenlik Hizmetleri Ticaret Limited Şirketi’ne ait teklifler aşırı düşük teklif kapsamında değerlendirildiğinden tekliflerine açıklık getirilmesi istenilmiş olup, söz konusu yazıda önemli bileşenlerin,
“Personel Toplam Bedeli (işçilik gideri, resmi tatil, fazla mesai, yemek, yol, işveren SGK gideri dahil) 988 kişi,
Ferdi Kaza Sigortası (988 İşçi için) (ölüm ve maluliyet durumlarında 50.000 TL limitli) (tedavi giderlerinde 5.000 TL limitli),
Denetim ve Kontrol Aracı (4 araç x 10 ay için) (Trafik Sigortası, Kasko, Vergi, Bakım, Lastik ve Yakıt Giderleri Dahil)” şeklinde belirlendiği ve 3 iş günü içerisinde açıklamalarının idareye sunulmasının istenildiği anlaşılmıştır.
Söz konusu yazı üzerine teklif bedeli ihalenin ilk oturumunda açıklanan yaklaşık maliyetin üzerinde olmasına rağmen aşırı düşük teklif açıklaması istenilen Ekol Grup Güvenlik Koruma ve Eğitim Hizmetleri Ltd. Şti. tarafından aşırı düşük teklif açıklamasında bulunulduğu ancak başvuru sahibi istekli tarafından aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının tebliğ tarihi olan 29.01.2020 tarihinden itibaren süresi içerisinde şikayet başvurusunda bulunulmadığı gibi aşırı düşük teklif açıklamasının da sunulmadığı tespit edilmiştir. Başvuru sahibi tarafından itirazen şikayet başvurusunda ihalenin iptal edileceği saiki ile aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığı ifade edilmekle birlikte idare tarafından aşırı düşük teklif açıklama istenilmesine ilişkin yazının tebliği sonrasında idareye süresi içerisinde herhangi bir başvuruda bulunulmaksızın açıklama sunulmamasına gerekçe olarak ihalenin iptal edileceği düşüncesinin öne sürülemeyeceği, ihaleye katılan isteklilerin basiretli tacir olarak idarece gerçekleştirilen işlemlerin mevzuata aykırı olduğuna yönelik olarak idareye şikayet başvurusunda bulunması gerektiği anlaşılmaktadır.
Somut ihale sürecinde idare tarafından başvuru sahibine gönderilen aşırı düşük teklif sorgulama yazısı ile açıklama istenildiği, bu talepten idarece ihale sürecinin devam ettirildiğinin anlaşılması aksine bir düşünceye sahip olunması halinde ise mevzuatta ön görülen süreler içerisinde bu hususun idareye şikayet başvurusuna konu edilmesi gerektiği anlaşılmış olup, başvuru sahibi tarafından süresi içerisinde idareye şikayet başvurusu yapılmadığı ve aşırı düşük teklif açıklaması sunulmadığı, yukarıda bahsedildiği üzere personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı ihalelerinde ihale tarihine kadar asgari ücrette değişiklik olması durumunda idarelerce yaklaşık maliyetin güncellenmesi ve isteklilerce bu durumun göz önünde bulundurularak ihale işlemlerinin yürütülmesi gerektiği dikkate alındığında başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı,
Öte yandan başvuru sahibine 29.01.2020 tarihli ve E.33080 sayılı yazı ile aşırı düşük teklif açıklama talep yazısının tebliğ edildiği ve anılan istekli tarafından süresi içerisinde (10.02.2020 tarihine kadar) şikayet başvurusunda bulunulmadığı ve aşırı düşük teklif açıklaması için belirlenen süre içerisinde açıklama sunulmadığı anlaşıldığından idarece başvuru sahibinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması işleminde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı 6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.
(2) Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayetler, birinci fıkradaki süreleri aşmamak kaydıyla başvuru veya teklif sunulmadan önce en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabilir.
(3) Kuruma itirazen şikayet süresi; şikayet veya itirazen şikayet üzerine idare tarafından alınan iptal kararına karşı yapılacak başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür.” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’inci maddesinde “(1) Süreler;
a) İlana yönelik başvurularda ilk ilan tarihini,
b) Ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan hükümleri için dokümanın EKAP üzerinden e-imza kullanılarak indirildiği tarihi, belli istekliler arasında ihale usulü ile yapılan danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde ihale dokümanının teslim alındığı tarihi, zeyilnameye yönelik başvurularda ise zeyilnamenin bildirildiği tarihi,
c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,
ç) Şikayet üzerine idare tarafından verilen kararın bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi, on gün içerisinde karar alınmaması halinde ise bu sürenin bitimini,
d) İhalenin iptali kararına karşı yapılan itirazen şikayet başvurularında ise iptal kararının bildirildiği veya bildirilmiş sayıldığı tarihi,
izleyen günden itibaren başlar.
(2) Tatil günleri sürelere dahildir. Sürenin son gününün tatil gününe rastlaması halinde, süre tatil gününü izleyen ilk iş gününün bitimine kadar uzar. Ancak, ilan ile ön yeterlik veya ihale dokümanına yönelik şikayet başvurularının, ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılması zorunludur.” hükmü,
İdari Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’inci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek vergi (KDV Hariç) resim, harç, her türlü sigorta giderleri, pul bedeli, damga vergisi, teminat mektupları ile ilgili her türlü masraflar, KİK payı, banka komisyon ve masrafları, kıyafet giderleri, 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine dair Kanunun Uygulanmasına ilişkin Yönetmelik gereğince yapılan Hizmet İçi Eğitim Atışı giderleri (fişek ücreti, poligon ücreti, Uzman eğitici ücreti, silah bilgisi ve atış dersi ücreti, sağlık ekibi masrafları), Çalışanların İş Sağlığı ve İş Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğinin ilgili maddesi gereğince, işçilere, İş Sağlığı ve İş Güvenliği ile ilgili temel bilgileri edinmek, mevzuatı tanımak, alınması gereken temel önlemleri öğrenmek amacıyla verilecek eğitim, Özel Güvenlik personeline verilecek Oryantasyon (İhale Konusu İşe Uyum) Eğitimi, Özel Güvenlik personeline verilecek hizmet içi eğitimi ve ilgili cihazların (X-Ray Bagaj Arama Cihazı, Kapı ve El Tipi Metal Arama Detektörleri) kullanıcı eğitimleri ve her türlü diğer eğitim giderleri, Denetim ve Kontrol Araçlarının (Trafik Sigortası, Kasko, Vergi, Bakım, Tamir, Onarım, Yazlık-Kışlık Lastik, Yedek Parça ve Yakıt Dahil) tüm giderleri ve benzeri giderleri teklif fiyatına dahil edeceklerdir
25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.
25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:
25.3.1. İşin süresi ve personel sayısı dikkate alınarak ilgili mevzuatına göre hesaplanacak işçilik ücreti:
Bu şartname kapsamında verilecek güvenlik hizmeti karşılığında,
17 Özel Güvenlik Şefine Asgari Ücretin % 70 fazlası,
971 Özel Güvenlik Görevlisine Asgari Ücretin %50 fazlası oranında ücret ödenecektir.
Her çalıştırılan personel için; aylık 26 gün yol bedeli 9,00 TL, aylık 26 gün üzerinden yemek bedeli 9,00 TL üzerinden verilecek olup, teklif fiyata dahil edilecek ve ücret bordrosunda gösterilecektir.
Çalışma günleri, Ulusal Bayram ve Resmi Tatil Günlerine denk gelen 15 Özel Güvenlik Şefine 217,5 gün (14,5 gün üzerinden 14,5 gün x 15 kişi = 217,5 gün), 874 Özel Güvenlik Görevlisine 12.673 gün (14,5 gün üzerinden 14,5 gün x 874 kişi = 12.673 gün) üzerinden 4857 sayılı İş Kanununun 47. Maddesi gereğince yüklenici tarafından Ulusal Bayram ve Resmi Tatil Günleri ücreti ödenecek olup teklif fiyata dahil edilecek ve ücret bordrosunda gösterilecektir.
25.3.2. Yemek ve yol giderleri:
Her çalıştırılan personel için; aylık 26 gün yol bedeli 9,00 TL, aylık 26 gün üzerinden yemek bedeli 9,00 TL üzerinden verilecek olup, teklif fiyata dahil edilecek ve ücret bordrosunda gösterilecektir.
25.3.3. Malzeme giderleri:
Teknik Şartnamede belirtilmiştir. Teklif fiyata dahildir.
25.3.4. Diğer giderler:
Teknik Şartnamede belirtilmiştir. Teklif fiyata dahildir.
25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.
25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.
İhale konusu işte çalıştırılacak personelin iş kazaları ile meslek hastalıkları sigortası prim oranı % 2 olarak uygulanacaktır.” düzenlemesi,
Sözleşme Tasarısı’nın “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü maddesinde “14.1. Yüklenici, gerek sözleşme süresi, gerekse uzatılan süre içinde, sözleşmenin tamamen ifasına kadar, vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerde artışa gidilmesi veya yeni mali yükümlülüklerin ihdası gibi nedenlerle fiyat farkı verilmesi talebinde bulunamaz.
14.2. Bu sözleşme kapsamında yapılan işler için fiyat farkı hesaplanacaktır. Sadece Asgari Ücret Fiyat Farkı verilecektir.
14.3. Sözleşmede yer alan fiyat farkına ilişkin esas ve usullerde sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.” düzenlemesi,
Anılan Tasarı’nın “Montaj, işletmeye alma, eğitim, bakım, yedek parça gibi destek hizmetlerine ait şartlar” başlıklı 33’üncü maddesinde “…Yüklenici istihdam ettiği her özel güvenlik personeline; TCDD Genel Müdürlüğünün 551 No.lu Genel Emrin 4. Maddesinin 4. Fıkrasında bahsedilen 3. Şahısların Demiryolu Hattı Üzerinde ve Yakınında Yapacakları Çalışmalarda Uyması Gereken Kurallar Eğitimi verilmesi zorunludur. Eğitim sonunda katılımcılara 2 yıl geçerli belge verilecektir. Belgesi olmayan personel bu sözleşme kapsamında çalıştırılmayacaktır. Eğitim İdare tarafından verilecek olup, bu eğitim için yükleniciye ayrıca bir ücret ödenmeyecektir.” düzenlemesi,
Teknik Şartnamenin “Yüklenicide Aranacak Şartlar ve Yüklenici Sorumlulukları” başlıklı 4.35’inci maddesinde “Yüklenici, İdare ile koordinasyonu sağlamak, özel güvenlik görevlilerinin disiplin işlemlerini yürütmek ve idare ile muhtelif yazışmaları yapabilmek için, hizmetin ifasında gerekli organizasyonu yapmaya, işçileri sevk ve idare etmeye, hasta sevk ve izin belgelerini düzenlemeye, aylık puantajları hazırlamaya ve imzalamaya, personele her türlü izni vermeye, İdare tarafından verilen her türlü teçhizat ve malzemeyi yüklenici adına zimmete almaya ve diğer personele görev alanları içerisinde tutanakla teslim etmeye, İdarede yapılacak toplantılara katılmaya ve yüklenici adına toplantı tutanaklarını imzalamaya, personelin maaş bordrolarını onaylamaya, personelin çalışma yerlerinde kontrollerini yapmaya ve muhtemel olaylar karşısında tutanakları imzalamaya noter onaylı imza yetkisi ile yetkilendirilerek, “Yüklenici Temsilcisi” olarak görevlendirilecek, görevlendirme belgesini de yazı ile de İdareye bildirecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.
a) Başvuru sahibinin iddiasında yer vermiş olduğu düzenlemelerin yaklaşık maliyet içerisinde gider kalemleri olarak yer almadığı ve bu nedenle sınır değerin olması gerekenden daha düşük hesaplandığı yönündeki iddiaların yaklaşık maliyete yönelik olduğu, dolayısıyla şikayete konu iddianın farkına varılması gereken tarihinin ihalenin ilk oturumunda yaklaşık maliyetin açıklanmasıyla başladığı, ihalenin ilk oturumunun ise 27.01.2020 tarihinde gerçekleştirildiği bu hususa yönelik başvurunun 06.02.2020 tarihine kadar yapılması gerektiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Öte yandan başvuru sahibinin itirazen şikayet dilekçesinde ihale tarihi olan 27.01.2020 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edilen yazıda yaklaşık maliyetin 57.892.113,30 TL olarak bildirildiği ifadelerine yer verildiği, dolayısıyla yaklaşık maliyetin başvuru sahibinin iddia etmiş olduğu güncellenen yaklaşık maliyetten daha düşük olmasına rağmen EKAP üzerinden kendilerine tebliğ edilen yazının tarihi olan 27.01.2020 tarihinden itibaren süresi içerisinde (06.02.2020 tarihine kadar) şikayet başvurusunda bulunulmadığı anlaşıldığından iddianın yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
b) Başvuru sahibinin iddiasında yer vermiş olduğu hususların ihale dokümanına yönelik olduğu, dolayısıyla şikayete konu durumun farkına varılması gereken tarihin ihale dokümanın EKAP üzerinden indirilme tarihi olarak hesaplanması gerektiği anlaşılmış olup, başvuru sahibi tarafından ihale dokümanının EKAP üzerinden 03.01.2020 tarihinde indirildiği görüldüğünden bu hususa yönelik başvurunun 13.01.2020 tarihine kadar yapılması gerektiği anlaşıldığından söz konusu iddianın İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine göre süre yönünden reddedilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,
Oybirliği ile karar verildi.
|