İhale dokümanında yapılan düzenleme neticesinde sıfır yaşta cihazı bulunmayan isteklilerin anılan ihaleye katılmalarının engellendiği anılan ihalede kaliteli cihazların yarışması ve kaliteli hizmet sunumunun hedeflenmesi ancak ihalede yeterli rekabetin ve katılımın sağlanması ile mümkün olabileceği hk

Toplantı No 2020/007
Gündem No 34
Karar Tarihi 19.02.2020
Karar No 2020/UH.II-369

BAŞVURU SAHİBİ:

Mediline Klinik Hizmetler Anonim Şirketi,

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü,

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2019/625212 İhale Kayıt Numaralı “Radyoterapi Hizmet Alımı (40150000 Puan)” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürlüğü tarafından 07.01.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Radyoterapi Hizmet Alımı (40150000 Puan)” ihalesine ilişkin olarak Mediline Klinik Hizmetler Anonim Şirketi’nin 24.12.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 31.12.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 06.01.2020 tarih ve 780 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 06.01.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2020/48 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, şikâyete konu ihaleye ait Teknik Şartname’nin “Genel Şartlar” bölümünün 5’inci maddesinde “Cihazlar en az hizmet alımı şartnamesinin ilan edildiği yıl üretilmiş olmalıdır.” düzenlemesinin bulunduğu, söz konusu düzenlemenin “Cihazların yaşı, sözleşme süresi bitiminde 10 yaşını geçmeyecektir. Cihaz yaşı üretici firma belgeleri ve/veya faturalar ile belgelenecektir.”  şeklinde değiştirilmesi gerektiği,  

 

 Aynı Şartname’nin 43’üncü maddesinde “Sistemin tüm parçaları kullanılmamış olmalıdır. Yüklenici genel sorumlu statüsünde olduğundan, sistemde kullanılan ve başka firmalar tarafından üretilen diğer bileşenlerden de sorumlu olacaktır. Aynı zamanda sistem hiç kullanılmamış olduğunu belirtir özel işaretli orijinal ambalajında teslim edilecektir. Daha önce “demo” amaçlı olarak kullanılmış sistem teslim edilmeyecektir.” düzenlemesinin bulunduğu,  bu ibarenin maddeden çıkartılması gerektiği, aynı düzenlemenin Sözleşme Tasarısı’nın 33.1/3’üncü maddesinde de bulunduğu, bu konuda idareye şikâyet başvurusunda bulunulduğu, söz konusu maddenin, Sözleşme Tasarısı’nın 33.1/3’üncü maddesinin ve Teknik Şartname’nin 5’inci maddesinde yer alan düzenlemelerin cihazın “hiç kullanılmamış” ve “yeni” olması gerektiğine yönelik düzenlemeler olduğu, söz konusu düzenlemelerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nda belirtilen temel ilkeler arasında sayılan rekabet ilkesine aykırı olduğu,

 

Teknik Şartname’nin 5’inci, 43’üncü ve Sözleşme Tasarısı’nın 33.1/3’üncü maddesinde bulunan ve ihale konusu işin yürütülmesinde kullanılacak cihazların “sıfır yaşında olması” şeklindeki düzenlemelerin, Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan 2019/19 Sayılı Genelge’nin 3.4.1’inci maddesine de aykırı olduğu, hiç kullanılmamış cihaz ile ikinci el cihaz arasında verimlilik ve fonksiyonellik açısından hiçbir fark bulunmadığı, söz konusu cihazların TAEK ve FMO tarafından periyodik olarak kontrol edilip lisanslandığı, cihazların uygun klinik şartları sağlamadığının tespit edilmesi durumunda, lisanslanması ve tedaviye devam edilmesinin mümkün olmadığı, Sağlık Bakanlığı’nın anılan Genelgesi uyarınca yüksek teknoloji ürünü tıbbi cihazların kullanımında kaynakların verimli kullanılması ve kamu zararına sebebiyet verilmemesi gerektiğinin ortada olduğu,

 

Söz konusu iddiaların anılan Kanun ve Genelge hükümlerine göre tekrar düzenlenmesi durumunda verimlilik ve fonksiyonellik ile cihazı kullanacak radyolog açısından farklı etkilere yol açıp açmayacağının ve kullanılmış cihaz ile hiç kullanılmamış bir cihazın işin yürütülmesi esnasında bir farklılık oluşturup oluşturmayacağının incelenmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İhale dokümanında yapılan düzenlemelerden, şikâyete konu ihalenin Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi (Farabi Hastanesi) Radyasyon Onkolojisi Anabilim Dalı’nda kullanılmak üzere, 2 (iki) adet yüksek enerjili lineer hızlandırıcı sistemleri (arıza halinde bir cihazda tedavi gören hastaların tüm tedavi plan bilgilerini elektronik ortamda diğer cihaza vakit kaybetmeden aktarılabilmesine olanak veren ortak network ağı ile uyumlu çalışabilen), 1 (bir) adet tedavi planlama sistemi, 1 (bir) adet network ve hasta kayıt ve verifikasyon sistemi ve 1 (bir) adet bilgisayarlı tomografi (BT) similasyon sistemi ve bunlarla birlikte kullanılacak her türlü ekipman ve aksesuarlar ile bu hizmetin yürütülmesi için gerekli personel ihtiyacının karşılanması hizmet alımına ilişkin olduğu belirlenmiştir.

 

          İdareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısında, başvuru sahibinin ihale dokümanının belirtilen maddelerinde istenilen değişiklik talebinin uygun olmadığına karar verildiği ifade edilmiştir.  

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde İdareler, bu Kanun’a göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,

 

Anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde İhale  konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir.

İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır.

Teknik şartnamelerde, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik  düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamelerde teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilmeyecektir.

Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.” hükmü,

 

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Teknik Şartname” başlıklı 16’ncı maddesinde (1) İşin teknik ayrıntılarını ve şartlarını gösteren bir teknik şartname hazırlanarak ihale dokümanına dahil edilir. Teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlaması zorunludur.

(2) Teknik şartnamede, varsa ulusal ve/veya uluslararası teknik standartlara uygunluğu sağlamaya yönelik düzenlemeler de yapılır. Bu şartnamede teknik özelliklere ve tanımlamalara yer verilir. Belli bir marka, model, patent, menşei, kaynak veya ürün belirtilemez ve belirli bir marka veya modele yönelik özellik ve tanımlamalara yer verilemez. Ancak, ulusal ve/veya uluslararası teknik standartların bulunmaması veya teknik özelliklerin belirlenmesinin mümkün olmaması hallerinde “veya dengi” ifadesine yer verilmek şartıyla marka veya model belirtilebilir.

(3) Teknik şartnamenin idare tarafından hazırlanması esastır. Ancak, işin özelliğinin gerektirdiği hallerde ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla teknik şartname, Kanun hükümlerine uygun olarak danışmanlık hizmet sunucularına hazırlattırılabilir.

(4) Teknik şartnamede ihale konusu işte kullanılacak makine, malzeme ve ekipmanın kullanım kılavuzlarına yönelik düzenleme yapılabilir.” hükmü yer almaktadır.

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde  “2.1. İhale konusu hizmetin;

a) Adı: Radyoterapi Hizmet Alımı (40150000 Puan)

b) Miktarı ve türü:

Radyasyon Onkoloji Tetkikleri: 40.150.000 Puan

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

c) Yapılacağı yer: Karadeniz Teknik Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Merkezi (Farabi Hastanesi) TRABZON

ç) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesi bulunmaktadır.

 

İhale konusu işin süresinin yer tesliminden itibaren 36 (otuz altı ay) olduğu belirlenmiştir.

 

Teknik Şartname’nin “Genel Şartlar” başlığı altında “5.Cihazlar en az hizmet alımı şartnamesinin ilan edildiği yıl üretilmiş olmalıdır.

35. Sözleşme süresinin veya ihale miktarının bitiminde yüklenici firma, cihazları ve diğer ekipmanları masrafları tamamen kendisine ait olmak üzere demonte edip geri alarak, işe tahsis edilmiş olan mekanı en geç 1 (bir) ay içinde idareye teslim edecektir.” düzenlemesi,

43.Sistemin tüm parçaları kullanılmamış olmalıdır. Yüklenici genel sorumlu statüsünde olduğundan, sistemde kullanılan ve başka firmalar tarafından üretilen diğer bileşenlerden de sorumlu olacaktır. Aynı zamanda sistem hiç kullanılmamış olduğunu belirtir özel işaretli orijinal ambalajında teslim edilecektir. Daha önce “demo” amaçlı olarak kullanılmış sistem teslim edilmeyecektir.” düzenlemesi,

Sözleşme Tasarısı’nın “Montaj, işletmeye alma, eğitim, bakım, yedek parça gibi destek hizmetlerine ait şartlar” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1….

3-Sistemin tüm parçaları kullanılmamış olmalıdır. Yüklenici genel sorumlu statüsünde olduğundan, sistemde kullanılan ve başka firmalar tarafından üretilen diğer bileşenlerden de sorumlu olacaktır. Aynı zamandan sistem hiç kullanılmamış olduğunu belirtir özel işaretli orjinal ambalajında teslim edilecektir. Daha önce “demo” amaçlı olarak kullanılmış sistem teslim edilmeyecektir.” düzenlemesi bulunmaktadır.

Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanmış ve ihale ilan tarihinde yürürlükte olan 2019/19 sayılı Tıbbi Cihazlarla İlgili Mal ve Hizmet Alımı İşlemleri konulu Genelge’nin “Tıbbi Cihaz ve Hizmet Alımları” başlıklı 3’üncü maddesinde “3.4.1. Hizmet satın alımına karar verilen tetkik ve tedavi maksadıyla kullanılan tıbbi cihazlar 10 yaşından büyük olmayacaktır. Bu cihazların yaşları, imalat tarihi ve seri numarası ile belgelendirilecektir. Hizmet alımının bir yıldan fazla süreyi aşması halinde sözleşme süresi sonunda cihaz yaşı 10 yılı geçmeyecektir.” açıklamaları bulunmaktadır.

 

2019/19 sayılı Tıbbi Cihazlarla İlgili Mal ve Hizmet Alımı İşlemleri Hakkında Genelge’nin “Tıbbi Cihaz Daimi Özel İhtisas Komisyonu (TCDÖİK)” başlıklı 5’inci maddesinde “5.4. Bu bağlamda, Sağlık  Bakanlığı bağlı kuruluşlarına ve üniversitelere ait sağlık kuruluşlarının tıbbi cihaz ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik TCDÖİK’nun izin taleplerinin Sağlık Bakanlığı’na yapılması ve aşağıdaki kıstaslara uyulması gerekmektedir.

5.4.1. TCDÖİK’dan izin alınması gereken tıbbi cihazlar birim tahmini maliyeti 250.000,00 TL ve daha üzerinde olanlardır. Bu tutar her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen ve Resmi Gazetede yayımlanan yeniden değerleme oranına göre artırılarak uygulanır.

5.4.2. Birim tahmini bedeli 250.000,00 TL’nin altında olan (limitin altında) tıbbi cihazlar için TCDÖİK izni alınmasına gerek yoktur.

 

5.4.3. Talep edilen tıbbi cihazın kaynağı başvuru formunun ilgili  bölümünde belirtilecektir.

5.4.4. TCDÖİK başvurularında Ek-2’dekibaşvuru formu, her bir cihaz için eksiksiz olarak doldurulacak ve gönderilecektir.” açıklamaları bulunmaktadır.

 

Öte yandan, 2019/19 sayılı Tıbbi Cihazlarla İlgili Mal ve Hizmet Alımı İşlemleri Hakkında Genelge uyarınca tahmini bedeli 250.000,00 TL’nin üzerinde olan şikâyete konu ihale kapsamında kullanılacak olan cihazlarla ilgili olarak Tıbbi Cihaz Daimi Özel İhtisas Komisyonu’ndan izin alınmış olması gerekmektedir. Ancak ihale işlem dosyasında izin belgesinin yer almadığı belirlenmiştir. Bu noktada söz konusu Genelge’ye uygunluk denetiminin Sağlık Bakanlığı tarafından yapılması gerektiği anlaşılmıştır.

 

Şikâyete konu ihalede sözleşme süresinin veya ihale miktarının bitiminde yüklenici firmanın, cihazları ve diğer ekipmanları masrafları tamamen kendisine ait olmak üzere demonte edip geri alacağı, dolayısıyla ihalenin kit ve sarf malzeme karşılığı cihaz alımı niteliğinde olduğu belirlenmiştir.

 

İdarelerin hizmet alımına karar verilen tetkik ve tedavi maksadı ile kullanılan tıbbi cihazlar için çıktıkları ihalelerde ihale dokümanını rekabeti kısıtlamayacak şekilde hazırlamaları gerekmektedir.

 

İhale dokümanında yapılan düzenleme neticesinde sıfır yaşta cihazı bulunmayan isteklilerin anılan ihaleye katılmalarının engellendiği, anılan ihalede kaliteli cihazların yarışması ve kaliteli hizmet sunumunun hedeflenmesi ancak ihalede yeterli rekabetin ve katılımın sağlanması ile mümkün olabileceği, ayrıca kalibrasyonu sağlanmış sıfır olmayan cihazlarla da kaliteli ve verimli bir hizmet sunumunun gerçekleştirilebileceği, şikayete konu ihalede sıfır yaşında ve hiç kullanılmamış cihaz istemenin kaliteli hizmet sunumu yanında, maliyet artışına sebebiyet vereceği ve kaynakların verimli kullanılmasını engelleyeceği belirlendiğinden, idarelerce yapılacak düzenlemelerde, rekabet, verimlilik ve fonksiyonelliğin sağlanması ve kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması hususunun göz önünde bulundurulması gerektiği sonucuna varılmıştır. Nitekim söz konusu ihaleye sadece bir isteklinin teklif verdiği belirlenmiştir.

 

Netice itibariyle; 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde yer alan temel ilkelerden “rekabetin tesisi” ilkesinin yukarıda yapılan düzenleme nedeniyle incelemeye konu ihalede gerçekleşmediği ve başvuru sahibine ait iddianın yerinde olduğu anlaşılmıştır.

 

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

1) Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin iptaline,

 

2) İlgili Üniversite tarafından 2019/19 sayılı Tıbbi Cihazlarla İlgili Mal ve Hizmet Alımı İşlemleri Hakkında Genelge’ye uygun işlem tesis edilip edilmediği hususuna ilişkin değerlendirmenin yapılması için Sağlık Bakanlığı’na bildirim yapılmasına,

 


Oybirliği ile karar verildi.