aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında yer alan ihale dokümanlarında belirtilen diğer giderler ibaresinin hangi teklif bileşenlerini işaret ettiği hususunda belirsizlik oluşturduğu bahse konu aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısının bu haliyle aşırı düşük teklif açıklamasının hazırlanması değerlendirilmesi ve incelenmesinin mümkün olmadığı, anılan nedenlerle ihale komisyonu tarafından teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin isteklileri tereddüde düşürmeyecek şekilde belirtilmesi suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması gerektiği iddialarına ait kamu ihale kararı

Toplantı No : 2020/017
Gündem No : 95
Karar Tarihi : 10.04.2020
Karar No : 2020/UH.I-748

 

BAŞVURU SAHİBİ:

Doğukan Tur. Taş. Tek. Rek. Tem. San. Tic. Ltd. Şti.,

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Urla Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü,

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2020/8238 İhale Kayıt Numaralı “Urla Belediyesi Hizmetlerinde Kullanılmak Üzere 21 Ay Süreyle Muhtelif Cinslerde Taşıt ve İş Makinesi Kiralama Hizmeti Alım İşi” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Urla Belediye Başkanlığı Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 10.02.2020 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Urla Belediyesi Hizmetlerinde Kullanılmak Üzere 21 Ay Süreyle Muhtelif Cinslerde Taşıt ve İş Makinesi Kiralama Hizmeti Alım İşi” ihalesine ilişkin olarak Doğukan Tur. Taş. Tek. Rek. Tem. San. Tic. Ltd. Şti.nin 06.03.2020 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin bila tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 20.03.2020 tarih ve 14571 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 20.03.2020 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2020/532 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,

 

1) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan aşırı düşük teklif açıklamasının uygun olmadığı, şöyle ki;

 

a)  Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan araç kiralama sözleşmesinin, bahse konu alanda faaliyet gösteren kişilerle yapılmadığı; ayrıca bahse konu açıklamanın sözleşme sunulmak suretiyle yapılması nedeniyle damga vergisi giderine ilişkin de açıklama sunulması gerektiği,

 

b) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında araçların tamir, bakım, lastik temini/değişimi bedellerini tevsik etmek üzere sunulan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösteren kişilerden alınmadığı,

 

c) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında akaryakıt girdisine ilişkin olarak teklif edilen fiyatın EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında olduğu, bahse konu istekli tarafından araçların akaryakıt sarfiyatını tevsik etmek üzere yetkili servisten alınarak aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sunulan belgede yalnızca traktörün yakıt tüketiminin belirtildiği, ancak ihalede istenen traktörlerin römorklu olduğu, eklenecek römorkun aracın yakıt tüketimini artıracağı, ayrıca söz konusu belgede ihalede istenen en az bir adet 4×4 traktöre ilişkin yakıt sarfiyatının belirtilmediği, anılan hususlar nedeniyle yetkili servisten alınan bahse konu belgenin uygun olmadığı,

 

ç) Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında sigorta giderlerini tevsik etmek amacıyla sunulan fiyat teklifinin ekinde, ilgili sigorta şirketinin genel müdürlüğünden veya bölge müdürlüğünden alınan teyit yazısının bulunmadığı,

 

d) İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif edilen tutarın yüklenici kârını kapsamadığı,

 

2) Teknik Şartname’nin 5.1.3, 5.1.5, 5.1.6, 5.2.2 ve 5.2.3’üncü maddelerinde belirtilen iş kalemlerinin, idare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında önemli teklif bileşeni olarak belirlenmemesinin uygun olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Aşırı düşük teklifler” başlıklı 38’inci maddesinde “İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.

İhale komisyonu;

a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,

b)  Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir.

Kurum, ihale konusu işin türü, niteliği ve yaklaşık maliyeti ile ihale edilme usulüne göre aşırı düşük tekliflerin tespiti, değerlendirilmesi ve ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi amacıyla sınır değerler ve sorgulama kriterleri belirlemeye, ihalenin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin sonuçlandırılabilmesine, ayrıca yaklaşık maliyeti 8 inci maddede öngörülen eşik değerlerin yarısına kadar olan hizmet alımları ile yapım işleri ihalelerinde sınır değerin altında olan tekliflerin bu maddede öngörülen açıklama istenilmeksizin reddedilmesine ilişkin düzenlemeler yapmaya yetkilidir. İhale komisyonu bu maddenin uygulanmasında Kurum tarafından yapılan düzenlemeleri esas alır.” hükmü,

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet alımı ihalelerinde sınır değer tespiti ve aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi” başlıklı 79’uncu maddesinde “…79.2. İhale ilanında ve dokümanında teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden açıklama isteneceği belirtilen hizmet alımı ihalelerinde, aşırı düşük tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında aşağıdaki düzenlemelere göre işlem tesis edilmesi gerekmektedir.

79.2.1. Aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesi zorunludur. Aşırı düşük teklif açıklaması sunulması için isteklilere üç (3) iş gününden az olmamak üzere uygun bir süre verilir.

79.2.2. İstekliler aşırı düşük olarak tespit edilen tekliflerini aşağıdaki yöntemleri kullanarak açıklayabilirler.

79.3.2. 79.2.2’nci maddede yer alan yöntemlerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekli tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle, ilgili mevzuatına göre ihale tarihinden önceki son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir…” açıklaması,

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu hizmetin;

a)Adı: Urla Belediyesi Hizmetlerinde Kullanılmak Üzere 21 Ay Süre İle Muhtelif Cinslerde Taşıt ve İş Makinesi Kiralama Hizmeti Alım İşi

b) Miktarı ve türü: Şoförsüz olarak 4 binek otomobil, 4 çift sürgülü kapılı camlı panel, 12 çift kabinli kamyonet, 1 çöp kamyonu, 1 damperli kamyon, 1 yol süpürme aracı, 1 minibüs ile şoförlü olarak traktör, kepçe, tır ve sulama tankeri kiralanması…” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değer hesaplar.

33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;

a) Verilen hizmetin ekonomik olması,

b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,

c) Teklif edilen hizmetin özgünlüğü,

gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir…” düzenlemesi yer almaktadır.

 

İhale işlem dosyası üzerinde yapılan inceleme neticesinde; ihale komisyonu tarafından hesaplanan sınır değerin (3.610.312,06 TL) altında teklif sunduğu tespit edilen Konak Kurmsl. Pers. Hiz. San. ve Tic. A.Ş.ye tebliğ edilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında “…Vermiş olduğunuz teklif, İdari Şartname’nin 33’üncü maddesinde belirtildiği üzere sınır değerin altında kaldığından ihale komisyonumuz tarafından teklifiniz aşırı düşük teklif olarak değerlendirilip Kanunun 38 inci maddesine göre açıklama istenmesine karar verilmiştir.

Açıklama yapılacak kalemler

1.Tarafınızca karşılanacak yakıt giderler

2.Tarafınızca çalıştırılacak olan personele ait her türlü giderler (ücret vb.)  

3.Kiralanacak araçlara ait trafik sigorta ve araç muayene giderleri

4.Kendi mali olan araçlara ait belge veya kiralama ise sözleşme

5.Kiralanacak araçlara ait tamir, bakım ve onarım giderlerine ait belgeler

İhale dokümanlarında belirtilen diğer giderler…” ifadelerine yer verildiği tespit edilmiştir.

 

Yukarıda aktarılan mevzuat hüküm ve açıklamaları ile ihale dokümanında yer alan düzenlemelerden; inceleme konusu hizmet alımı ihalesinde ihale komisyonu tarafından sınır değer hesaplaması yapılacağı, teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili aşırı düşük teklif açıklaması talep edileceği, aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazıda, isteklilerin yapacakları açıklamalara esas olacak önemli teklif bileşenlerinin idarenin takdir yetkisi kapsamında olmak üzere, bütün istekliler için aynı unsurları içerecek şekilde belirtilmesinin zorunlu olduğu, önemli teklif bileşenlerinin belirlenmesine yönelik ayrıca bir düzenlemeye yer verilmediği, aşırı düşük teklif sahibi istekliler tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79.2.2’nci maddesinde sayılan yöntemler kullanılarak açıklama yapılabileceği anlaşılmaktadır.

 

Aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında yer alan ifadelerden; personel giderleri ile araçlara ilişkin tamir, bakım, onarım, yakıt, trafik sigortası ve edinim (amortisman/kiralama) giderlerinin önemli teklif bileşeni olarak belirlendiği, aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamında açıklanması istenen önemli teklif bileşenlerinin belirlenmesinde idarelerin takdir yetkisine sahip olduğu, bu kapsamda başvuru sahibinin “Teknik Şartname’nin 5.1.3, 5.1.5, 5.1.6, 5.2.2 ve 5.2.3’üncü maddelerinde belirtilen iş kalemlerinin, idare tarafından gönderilen aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında önemli teklif bileşeni olarak belirlenmemesinin uygun olmadığı” yönündeki iddiasının yerinde olmadığı,

 

Öte yandan, aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında yer alan “ihale dokümanlarında belirtilen diğer giderler” ibaresinin hangi teklif bileşenlerini işaret ettiği hususunda belirsizlik oluşturduğu, bahse konu aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısının bu haliyle, aşırı düşük teklif açıklamasının hazırlanması, değerlendirilmesi ve incelenmesinin mümkün olmadığı, anılan nedenlerle ihale komisyonu tarafından teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin isteklileri tereddüde düşürmeyecek şekilde belirtilmesi suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

 

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen mevzuata aykırılıkların düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte olduğu tespit edildiğinden, ihale komisyonu tarafından teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenlerin, somut ve net bir şekilde aşırı düşük teklif açıklama talebi yazısında belirtilmesi suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasının yeniden yapılması ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,

 

Oybirliği ile karar verildi.