İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların “Uygulama esasları” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasında, bu Esaslara tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için, söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde, bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerektiği, sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan bu hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesinin zorunlu olması gerektiği hk

image_pdfimage_print
68 / 100
Toplantı No2023/021
Gündem No56
Karar Tarihi29.03.2023
Karar No2023/UH.I-570

BAŞVURU SAHİBİ:

Hayat Organizasyon ve Danış. San. Tic. Ltd. Şti.,

 

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (Buski),

 

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2023/68598 İhale Kayıt Numaralı “Muhtelif Kamyon İle Muhtelif İş Makinesi Kiralanması Hizmet Alımı İşi” İhalesi

 

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Bursa Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü (Buski) tarafından 23.02.2023 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Muhtelif Kamyon İle Muhtelif İş Makinesi Kiralanması Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Hayat Organizasyon ve Danış. San. Tic. Ltd. Şti.nin 17.02.2023 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 21.02.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 03.03.2023 tarih ve 82352 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 03.03.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

 

Başvuruya ilişkin olarak 2023/355 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

 

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

 

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde malzeme giderlerinin teklif fiyata dahil giderler arasında olduğu ve işin süresinin 17 ay olduğu dikkate alındığında ihalede fiyat farkı katsayıları bakımından b3 katsayısına da yer verilmesi gerekirken aynı Şartname’nin 46’ıncı maddesinde b3 katsayısının 0 olarak belirlendiği, malzeme giderlerinin teklif fiyata dahil giderler arasında yer almasına karşın b3 katsayısı için fiyat farkı verilmeyeceğinin düzenlenmesinin mevzuata aykırı olduğu iddiasına yer verilmiştir.

 

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

 

4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Kapsam” başlıklı 2’nci maddesinde “(1) 4734 sayılı Kanuna göre ihale edilen ve 5/1/2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa göre Türk parası üzerinden sözleşmeye bağlanan hizmet alımlarında uygulanacak fiyat farkı bu Esaslara göre hesaplanır. Ancak, 4734 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde sayılan hizmetlerden; araştırma ve geliştirme, piyasa araştırması ve anket, tanıtım, toplantı, organizasyon, sergileme, mesleki eğitim, fotoğraf, film, fikri ve güzel sanatlar gibi nitelikleri itibarıyla kısa süreli hizmetler ile sigorta, muhasebe ve 4734 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde yer alan danışmanlık hizmetlerinden mali ve hukuki nitelikteki hizmetlere fiyat farkı ödenmez.

(2) 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelerin, bu Kanundan istisna olmakla birlikte birinci fıkra kapsamında fiyat farkı hesaplanabileceği öngörülen hizmet alımlarının ihale dokümanlarında bu Esaslara uygun şekilde hazırlanmış açık bir düzenleme bulunması halinde bu Esaslar uygulanabilir…” hükmü,

 

Aynı Esaslar’ın “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinde “(1) Fiyat farkı aşağıdaki formüllere göre hesaplanır:

c) Diğer hizmet alımlarında;

F = An x B x ( Pn-1)

                      İn               AYn           Yn      GMn

Pn = a+ a2  —— + b1  —— + b2  —— + b3  —— + c ——

                       İo               AYo           Yo    Go            Mo

(2) Formüllerde yer alan;

a) F: Fiyat farkını (TL),

b) B: 0,90 sabit katsayısını,

c) An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),

ç) Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2, b3 ve c değerlerinin ağırlık oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını,

d) a1: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden ve 6 ncı maddeye göre fiyat farkı hesaplanan sabit bir katsayıyı,

e) a2: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

f) b1: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

g) b2: Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

ğ) b3: Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı

h) c: Makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı,

ifade eder.

(3) Ağırlık oranlarına ilişkin sabit katsayıların, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesi ve her sabit katsayı için dördüncü fıkraya göre hesaplamaya esas endeksin belirlenmesi zorunludur. Katsayıların belirlenmesinde öncelikle a2, b1, b2, b3 ve c katsayıları belirlendikten sonra bunların toplamı birden çıkarılarak bulunan sayı a1 katsayısı olarak alınır…” hükmü,

 

Aynı Esaslar’ın “Uygulama esasları” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasında “Bu Esaslara tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için, söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde, bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerekir. Ancak, sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan bu hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesi zorunludur. Sözleşmelerde yer alan fiyat farkına ilişkin usul ve esaslarda sözleşme imzalandıktan sonra değişiklik yapılamaz.” hükmü yer almaktadır.

 

İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

a) Adı: Muhtelif Kamyon ile Muhtelif İş Makinesi Kiralanması Hizmet Alımı İşi

b) Türü: Hizmet alımı

c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

d) Kodu:

e) Miktarı:

Toplam 13 Kalem- Muhtelif Kamyon ile Muhtelif İş Makinesinin 17 Ay süre ile Kiralanması – Hizmet Alımı İşi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

f) İşin yapılacağı/malın teslim edileceği yer: Bursa Büyükşehir Belediyesi Sınırları içerisinde.” düzenlemesi,

 

Aynı Şartname’nin “Teklif fiyata dahil olan giderler” başlıklı 25’nci maddesinde “25.1. Sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderleri teklif fiyatına dahildir.

25.2. 25.1. maddesinde yer alan gider kalemlerinde artış olması ya da benzeri yeni gider kalemlerinin oluşması hallerinde, teklif edilen fiyatın bu tür artış ya da farkları karşılayacak payı içerdiği kabul edilir. Yüklenici, bu artış ve farkları ileri sürerek herhangi bir hak talebinde bulunamaz.

25.3. Teklif fiyata dahil olan diğer giderler aşağıda belirtilmiştir:

25.3.1.

İlgili mevzuat gereğince KDV hariç ödenecek her türlü vergi, damga vergisi, karar pulu bedeli, kik katılım payı, resim, harç v.b. giderler, her türlü sigorta ve benzeri giderler (zorunlu trafik sigortaları ile genişletilmiş kasko sigortaları v.b.) ile araçların, tüm tamir, bakım ve onarım (lastik, cam dahil), yedek parça ve sarf malzemeleri, fenni ve egzos muayeneleri, araç takip kontrol sisteminin işletilmesiyle ilgili giderler, trafik masrafları, gezici servislerle yapılacak hizmet bedeli (tamir, bakım, yolda kalma halinde çekici temini) ile teknik şartnamelerde belirtilen bütün teklif edilecek fiyata dahildir.

25.4. Sözleşme konusu işin bedelinin ödenmesi aşamasında doğacak Katma Değer Vergisi (KDV), ilgili mevzuatı çerçevesinde İdare tarafından yükleniciye ayrıca ödenir.

25.5. Kısa vadeli sigorta prim oranları belirtilecektir.

İhale kapsamında çalıştırılacak şoförlerin kısa vadeli sigorta prim oranı %2′ dir.” düzenlemesi,

 

Anılan Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde “46.1. İhale konusu iş için sözleşmenin uygulanması sırasında aşağıdaki esaslara göre fiyat farkı hesaplanacaktır.

46.1.1.

Fiyat farkı aşağıdaki formüle göre hesaplanır:

F = An x B x ( Pn-1)

Pn=a1+a2 İn/İo+b1 AYn/AYo+b2 Yn/Yo+b3 Gn/Go+c Mn/Mo

Formülde yer alan;

F: Fiyat farkını (TL),

B: 0,90 sabit katsayısını,

An: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hak edişte; birim fiyatlı işlerde uygulama ayında gerçekleşen iş kalemlerinin sözleşme fiyatlarıyla çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL), götürü bedel işlerde ise uygulama ayında gerçekleşen ilerleme yüzdesiyle sözleşme bedelinin çarpılması sonucu bulunan tutarı (TL),

Pn: İlk geçici hakedişte (n=1) olmak üzere (n) inci hakedişte, fiyat farkı hesabında kullanılan temel endeksler ve güncel endeksler ile a1, a2, b1, b2, b3 ve c değerlerinin ağırlık oranlarını temsil eden katsayıların yukarıdaki formüle uygulanması sonucu bulunan fiyat farkı katsayısını,

ifade eder.

Endeks tablosu: Türkiye İstatistik Kurumu tarafından aylık yayımlanan yurt içi üretici fiyat endeksi, 2003=100, CPA 2008 kısım, bölüm ve gruplarına göre tarihsel seri tablosudur.

Formüldeki sabit katsayılar ile temel endeksler(o) ve güncel endeksler(n):

Katsayı

Endeks

a1 (Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranı)

0,95

 

Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın 6ncı maddesine göre hesaplanacaktır.

a2 (Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranı)

0

 

 

b1 (Akaryakıtın ağırlık oranı)

0

 

 

b2 (Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranı)

0

 

 

b3 (Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranı)

0

 

 

c (Makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranı)

0,05

 

Mo, Mn

Endeks tablosunun 28 numaralı “Makine ve ekipmanlar b.y.s.” sütunundaki sayı

…”

 

Sözleşme Tasarısı’nın “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde “9.1. İşin süresi, işe başlama tarihinden itibaren 17 (OnYedi) aydır

9.2. Bu sözleşmenin uygulanmasında sürelerin hesabı takvim günü esasına göre yapılmıştır.” düzenlemesi,

 

Aynı Tasarısı’nın “Fiyat farkı ödenmesi ve hesaplanması şartları” başlıklı 14’üncü maddesi ve Teknik Şartname’nin ilgili maddesinde de İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesindeki düzenlemelerle uyumlu düzenlemeler yer almaktadır.

 

Teknik Şartname’nin “Konu ve Kapsam” başlıklı maddesinde “BUSKİ Genel Müdürlüğü İçme Suyu Ve Kanal Bakım Onarım Hizmetlerinde Kullanılmak Üzere 5 Adet 5 Tonluk Damperli Kamyon, 4 Adet Hardoks Kasa Damperli Kamyon, 2 Adet 4×2 Kanal Temizleme Aracı (Jetting), 1 Adet 6×2 İçme Suyu Tankeri (13 Ton Paslanmaz), 10 Adet Kazıcı- Yükleyici – Kırıcılı İş Makinesi, 1 Adet 30 Tonluk Kırıcılı Paletli Ekskavatör, 1 Adet 8 Tonluk Paletli Mini Ekskavatör Ve 28 Personel İle 17 Aylığına Kiralanması Hizmet Alım İşi.” düzenlemesi yer almaktadır.

 

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden, fiyat farkı hesaplamasında kullanılan (a1) katsayısının haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eden ve 6’ncı maddeye göre fiyat farkı hesaplanan sabit bir katsayıyı, (b1) katsayısının akaryakıtın ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı, (b2) katsayısının diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı, (b3) katsayısının malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı ve (c) katsayısının makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eden sabit bir katsayıyı ifade ettiği anlaşılmaktadır.

 

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’na Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Fiyat farkı hesabı” başlıklı 5’inci maddesinin üçüncü fıkrasında ağırlık oranlarına ilişkin sabit katsayıların, işin niteliğine ve işte kullanılan girdilere uygun biçimde toplamı bire (1.00) eşit olacak şekilde belirlenerek ihale dokümanında gösterilmesinin ve her sabit katsayı için dördüncü fıkraya göre hesaplamaya esas endeksin belirlenmesinin zorunlu olduğu, katsayıların belirlenmesinde öncelikle a2, b1, b2, b3 ve c katsayıları belirlendikten sonra bunların toplamı birden çıkarılarak bulunan sayının a1 katsayısı olarak alınacağı hüküm altına alınmıştır.

 

Başvuruya konu ihale, iş makinesi kiralanması hizmet alımı olup işin süresinin 17 ay olduğu, idare tarafından İdari Şartname’nin “Fiyat farkı” başlıklı 46’ncı maddesinde fiyat farkı kapsamında yapılan düzenlemelerde “a1”in (Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranı)“0,95”, “a2”nin (Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranı) “0”, “(b1)”in (Akaryakıtın ağırlık oranı) “0”, “b2”nin (Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranı) “0”, “b3”ün (Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranı) “0” olarak belirlendiği, “c”nin (Makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranı) ise “0,05” olarak belirlendiği görülmektedir.

 

Kurum tarafından idareye gönderilen yazı ile “İhalede fiyat farkına ilişkin olarak belirlenen katsayılara ilişkin hesaplamaların (işin niteliği ve yaklaşık maliyet dikkate alındığında) nasıl yapıldığına dair ayrıntılı gerekçeler ile belirlenen katsayılara dayanak herhangi bir belgenin bulunup bulunmadığı, söz konusu katsayılar hesaplanırken yaklaşık maliyetin hangi kalemlerinin ne şekilde dikkate alındığı hususlarının açıklanması ve dayanak bilgi ve belgelerin gönderilmesi” istenmiştir.

 

İdare tarafından gönderilen cevabi yazıda “… 2006/10193 Resmi Gazete: 01/04/2006 Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller konulu Bakanlar Kurulu Kararında; “Madde 5 – (1) Kamu hizmetlerinin gerektirdiği taşıt ihtiyacının hizmet alımı yoluyla karşılanmasının temel amacı, kamudaki taşıt giderlerinin asgari seviyeye indirilmesi ve kaynakların savurganlığa yol açılmadan, bütçe olanaklarıyla uyumlu bir biçimde kullanımının sağlanmasıdır.” hükmü yer almakta, Genel Esaslar “Madde 6 – (1) Temel amaç çerçevesinde hizmet alımı suretiyle taşıt edinilebilmesinin genel esasları şunlardır: a) Hizmet alımının yapıldığı yılın başında, binek ve station-wagon cinsi taşıtlar 10 yaşını, diğer taşıtlar ise 15 yaşını doldurmamış olacaktır.” denilmektedir.

Kanun maddesine istinaden Kurum olarak kiralama giderlerinin asgari düzeyde tutulması amacıyla en düşük model yılı olarak; Damperli Kamyonlar 2012-2013, Kanal Açma 2007, İçmesuyu Tankerleri 2014 ve iş makineleri de 2012 yılı talep edilmiştir.

Ayrıca Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği eki olarak yayınlanan “Amortismana Tabi İktisadi Kıymetler” tablosunda Faydalı Ömür (Yıl) ve Normal Amortisman oranları;

6. Taşıma araçları

6.4 Ağır yük kamyonları (Yüksüz ağırlığı 6 ton ve üzeri olanlar) 5 Yıl % 20,00 amortisman,

6.16 Özel amaçlı araçlar (vidanjör) 7 Yıl % 14,28 amortisman,

10.4. İnşaat işlerinde kullanılan iş makinesi ve benzeri araçlar (ekskavatör ve lastik tekerlekli yükleyici gibi) 6 Yıl % 16,66 amortisman,

Şeklinde belirlenmiş olup, kiralanacak araç ve iş makineleri model aralığı 2007-2014 yılları arasında olduğundan, amortisman maliyetlerinin oluşmadığı ancak yüklenicinin daha yüksek model araç getirmesi ihtimaline karşın 0,05’lik oran tedbiren konulmuştur.

Bu durumda katsayılar toplamı; a2 + b1 + b2 + b3 + c ; 0 + 0 + 0 + 0 + 0,05 = 0,05 bulunmaktadır, a1 katsayısı; 1 – 0,05 = 0,95 olarak hesaplanmıştır.” ifadelerine yer verildiği görülmüştür.

 

İhale ilan tarihinde yürürlükte bulunan 4734 Sayılı Kamu İhale Kanununa Göre İhale Edilen Hizmet Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esaslar’ın “Uygulama esasları” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasında, bu Esaslara tabi hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı uygulanabilmesi için, söz konusu işlerin ihalelerine ilişkin idari şartname ve sözleşmelerde, bu Esaslara göre fiyat farkı hesaplanacağının belirtilmiş olması gerektiği, sözleşme süresi 365 takvim gününü aşan bu hizmet alımı ihalelerinde fiyat farkı hesaplanacağına ilişkin düzenlemeye yer verilmesinin zorunlu olduğu, başvuruya konu ihale kapsamındaki işin niteliği ve bu kapsamda kullanılması öngörülen girdiler göz önüne alındığında dokümanın fiyat farkını düzenleyen maddelerinde; fiyat farkı hesaplamasına ilişkin olarak hizmetin yerine getirilmesinde çalıştırılması öngörülen şoförler için haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranı ile işin niteliği bakımından gerekli olan makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranlarının belirlendiği anlaşılmış olup ihale konusu iş olan “iş makinesi kiralanması hizmeti” bakımından ana unsur niteliğinde olmayan malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eden katsayının (b3) “0” olarak belirlenmesinin mevzuata aykırı olmayacağı anlaşılmıştır. Açıklanan nedenlerle başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

 

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

 

Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikâyet başvurusunun reddine,

 


Oybirliği ile karar verildi.

image_pdfimage_print